Ο πνευματικός πλούτος της εορτής των Χριστουγέννων

Δημιουργηθηκε στις Παρασκευή, 21 Δεκεμβρίου 2012

Γράφτηκε από τον/την Romfea.gr - 11.03

Του Μητροπολίτου Καισαριανής κ. Δανιήλ - Romfea.gr

---

Οι περισσότεροι των ανθρώπων παραμένουν στην εξωτερική λάμψη των εορτών της Εκκλησίας, στις φανταχτερές εξωτερικές διακοσμήσεις, στον φθηνό συναισθηματισμό και την ικανοποίηση των αισθήσεων.

Αυτό που λάμπει διαχρονικά στην εορτή είναι τα νοήματαά της και ο πλούτος του περιεχομένου της που ευφραίνει την καρδιά του πιστού.

Γι’ αυτό θα επισημάνουμε όσα πλούσια και λαμπερά κομίζει η εορτή των Χριστουγέννων.

1- Οικουμενική πανήγυρη

Ολόκληρη η κτίση εορτάζει με πνευματική ευφροσύνη την γέννηση του Υιού του Θεού. Ο ορατός και αόρατος κόσμος. Oι Άγγελοι στον ουρανό και οι άνθρωποι στην γη. Τα λογικά όντα και τα άλογα ζώα. Τα στοιχεία και οι νόμοι της φύσεως.

Στους ύμνους της εορτής αναφέρεται αυτή η συμμετοχή της οικουμένης στην πανήγυρη όλης της κτίσεως στη γιορτή της Οικουμένης. Όλα γιορτάζουν και χαίρονται την φανέρωση του Υιού του Θεού με ανθρώπινη μορφή. Ψάλλουμε στον Όρθρο της εορτής πανηγυρικά τον κατανυκτικόν ύμνον
 

«Τα σύμπαντα σήμερον χαράς πληρούνται Χριστός ετέχθη εκ της Παρθένου» (Δοξαστικό του Πεντηκοστού Ψαλμού της Ακολουθίας του Όρθρου των Χριστουγέννων)

Σε ένα άλλο ύμνο ο υμνωδός καταγράφει με ποιό τρόπο τα διάφορα δημιουργήματα συμμετείχαν στο γεγονός

«Τι σοι προσενέγκωμεν Χριστέ, ότι ώφθης επί γης ως άνθρωπος δι' ημάς; έκαστον γαρ των υπό σου γενομένων κτισμάτων, την ευχαριστίαν σοι προσάγει• οι Άγγελοι τον ύμνον, οι ουρανοί τον Αστέρα, οι Μαγοι τα δώρα, οι Ποιμένες το θαύμα, η γη το σπήλαιον, η έρημος την φάτνην• ημείς δε Μητέρα Παρθένον• ο προ αιώνων Θεός ελέησον ημάς» (Στιχηρό Ιδιόμελο της Ακολουθίας του Εσπερινού των Χριστουγέννων)  
Στην έμμετρη ευχή του Μεγάλου Αγιασμού των Θεοφανείων ο άγιος Σωφρόνιος Πατριάρχης Ιεροσολύμων εξηγεί πως η κτίση ολόκληρη συμμετέχει στην εορτή: 

«Σήμερον γαρ ο της Εορτής ημίν επέστη καιρός, και χορός αγίων εκκλησιάζει ημίν, και Άγγελοι μετά ανθρώπων συνεορτάζουσι… Σήμερον η Σελήνη λαμπραίς ταις ακτίσι τω κόσμω συνεκλαμπρύνεται. Σήμερον οι φωτοειδείς αστέρες τη φαιδρότητι της λάμψεως την οικουμένην καλλωπίζουσι. Σήμερον αι νεφέλαι υετόν δικαιοσύνης τη ανθρωπότητι ουρανόθεν δροσίζουσι… Σήμερον τα του Ιορδάνου νάματα εις ιάματα μεταποιείται τη του Κυρίου παρουσία. …Σήμερον η αχλύς του κοσμού καθαιρείται τη επιφανεία του Θεού ημών. Σήμερον λαμπαδοφέγγει πάσα η κτίσις άνωθεν. Σήμερον η πλάνη κατήργηται, και οδόν ημίν σωτηρίας εργάζεται η του Δεσπότου επέλευσις. Σήμερον τα άνω τοις κάτω συνεορτάζει, και τα κάτω τοις άνω συνομιλεί ».
      
2- Όλοι απολαμβάνουν εξ ίσου την φιλανθρωπία του Θεού.

Ο Χριστός γεννήθηκε για όλη την κτίση, για όλους τους ανθρώπους. Με την φιλανθρωπία Του αγκάλιασε τα σύμπαντα, αγκάλιασε ολόκληρο το ανθρώπινο γένος, αγκάλιασε όλο τον άνθρωπο, την ψυχή του και το σώμα του.

Όλοι μπορούν να προσέλθουν στην εορτή και να συμμετάσχουν στην χαρά. Ουδείς στερείται την αγαθότητα του Θεού. Ουδείς αποκλείεται παρά μόνο εκείνος που το θέλει.

Οι εορτές της Εκκλησίας μας δεν έχουν περιορισμούς σ’ όσους θέλουν να εορτάσουν θεοπρεπώς.

Ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος με την θαυμαστή ρητορική δεινότητα και με θεία έμπνευση αναφέρεται στην συμμετοχή διαφόρων τάξεων στην χαρά της παρούσης πανηγύρεως :

«Βασιλείς μεν γαρ ήλθον, τον επουράνιον βασιλέα θαυμάζοντες, ότι πως επί γης ήλθεν ουκ αγγέλους έχων, ουκ αρχαγγέλους, ου θρόνους, ου κυριότητας, ου δυνάμεις, ουκ εξουσίας, αλλά ξένην και ατριβή βαδίσας οδόν, εξ αγεωργήτου προήλθε γαστρός, ούτε τους αγγέλους αυτού ερήμους της επιστασίας αυτού καταλιπών, ούτε τη προς ημάς ενανθρωπήσει της οικείας θεότητος εκστάς• αλλά βασιλείς μεν τον επουράνιον βασιλέα της δόξης ήλθον προσκυνήσοντες, στρατιώται δε τον αρχιστράτηγον της δυνάμεως θεραπεύσοντες• αι γυναίκες τον εκ γυναικός τεχθέντα, ίνα τας λύπας της γυναικός εις χαράν μεταβάλλη• αι παρθένοι το της παρθένου παιδίον, ότι πως ο γάλακτος και μαζών δημιουργός τας πηγάς μαζών αυτόματα ρείθρα φέρεσθαι ποιών, παρά μητρός παρθένου παιδίου τροφήν έλαβε• τα νήπια τον νήπιον γενόμενον, ίνα εκ στόματος νηπίων και θηλαζόντων καταρτίση αίνον• οι παίδες τον παίδα μάρτυρας δια την Ηρώδου μανίαν ειργασάμενον• οι άνδρες τον ενανθρωπήσαντα και τα των δούλων θεραπεύσαντα κακά• οι ποιμένες τον ποιμένα τον καλόν, τον την ψυχήν υπέρ των προβάτων προθέμενον• οι ιερείς τον κατά την τάξιν Μελχισεδέκ αρχιερέα γενόμενον• οι δούλοι τον μορφήν δούλου λαβόντα, ίνα ημών την δουλείαν ελευθερία τιμήση• οι αλιείς τον από αλιέων θηρευτάς ανθρώπων εργαζόμενον• οι τελώναι τον από τελωνών ευαγγελιστήν αναδείξαντα• αι πόρναι τον τοις πορνικοίς δάκρυσι τους πόδας προϊέμενον• και ίνα συντόμως είπω, πάντες οι αμαρτωλοί ήλθον ιδείν τον αμνόν του Θεού τον αίροντα την αμαρτίαν του κόσμου, μάγοι δορυφορούντες, ποιμένες ευλογούντες, τελώναι ευαγγελιζόμενοι, πόρναι μυροφορούσαι, Σαμαρείτις πηγήν διψώσα ζωής, Χαναναία πίστιν ανενδοίαστον έχουσα» (Εις το Γενέθλιον του Σωτήρος ημών Ιησού Χριστού, Λόγος Β  PG 56, 386-387)

Δηλαδή :

«Οι βασιλείς λοιπόν ήρθαν για να προσκυνήσουν τον επουράνιο βασιλιά της δόξας, οι στρατιώτες για να υπηρετήσουν τον αρχιστράτηγο της δυνάμεως• οι γυναίκες για να προσκυνήσουν εκείνον που γεννήθηκε από γυναίκα, για να μεταβάλλει στο εξής τις λύπες της γυναίκας σε χαρά• οι παρθένες για να προσκυνήσουν το παιδί της παρθένου, απορρώντας πως εκείνος που δημιούργησε τους μαστούς και το γάλα και κάμνει τις πηγές των μαστών να αναβλύζουν από μόνες τους το γάλα, έλαβε την παιδική τροφή από μητέρα παρθένο• τα νήπια για να προσκυνήσουν εκείνον που έγινε νήπιο, για να συνθέσει ύμνο δοξολογίας με το στόμα των νηπίων και εκείνων που θηλάζουν• τα παιδιά για να προσκυνήσουν εκείνον που, εξ αιτίας της μανίας του Ηρώδη, ανέδειξε μάρτυρές του τα παιδιά• οι άνδρες για να προσκυνήσουν εκείνον που έγινε άνθρωπος και απάλλαξε τους δούλους από τα κακά που υπέφεραν• οι  ποιμένες για να προσκυνήσουν τον ποιμένα τον καλό• οι ιερείς για να προσκυνήσουν εκείνον που έγινε αρχιερέας κατά την τάξη Μελχισεδέκ• οι δούλοι για να προσκυνήσουν εκείνον που έλαβε μορφή δούλου για να χαρίσει ελευθερία στη δουλεία μας• οι αλιείς για να προσκυνήσουν εκείνον που μετέβαλε τους αλιείς σε θηρευτές ανθρώπων• οι τελώνες για να δουν και προσκυνήσουν εκείνον που από τους τελώνες ανέδειξε ευαγγελιστή• οι πόρνες για να προσκυνήσουν εκείνον που παρέδωσε τα πόδια του στα δάκρυα της πόρνης•  και για να μιλήσω με συντομία, όλοι οι αμαρτωλοί ήρθαν για να δουν τον αμνό του Θεού που σηκώνει στους ώμους του την αμαρτία του κόσμου, οι μάγοι θέτοντάς τον κάτω από την προστασία τους, οι ποιμένες ευλογώντας τον, οι τελώνες κηρύττοντάς τον, οι πόρνες προσφέροντάς του μύρα, η Σαμαρείτιδα διψώντας για πηγή ζωής, Χαναναία δείχνοντας πίστη αδίστακτη».
            * * * * *
3- Επίσκεψη Θεού. 

Όταν ο Ζαχαρίας ο ιερέας πατέρας του Αγίου Ιωάννου του Βαπτιστού άκουσε από τον Αρχάγγελο ότι θα αποκτήσει στα βαθειά του γεράματα γιο δοξολόγησε το Θεό λέγοντας

«Ευλογητός Κυριος, ο Θεός του Ισραήλ, ότι επεσκέψατο και εποίησε λύτρωσιν τω λαώ αυτού» (Λουκά α  68)

Ο Θεός δεν εγκατέλειψε τον εκπεσόντα από την κοινωνία μαζί Του άνθρωπο στην πτώση του, δεν αδιαφόρησε για τα δεινά που κτύπησαν το κορυφαίο δημιούργημά Του, δεν απέστρεψε την προσοχή Του από την δυστυχία των ανθρώπων, αλλά προετοίμασε σχέδιο λυτρώσεως και αποκαταστάσεως του ανθρώπου. Σε κάθε εποχή επιβεβαιώνονται οι υποσχέσεις του Θεού Πατέρα:

Σε μία ωραία ευχή στρεφόμαστε με ευγνωμοσύνη προς τον επουράνιο Θεό και Πατέρα  λέγοντάς του: «μη επιλήσεται γυνή παιδίου αυτής του μη ελεήσαι τα έκγονα της κοιλίας αυτής; ει δε και ταύτα επιλάθοιτο γυνή, αλλ’  εγώ επιλήσομαί σου, είπε Κύριος» (Ησαΐου μθ  15).

Δηλαδή: «Αλλά, μήπως είναι δυνατό μια μητέρα να λησμονήσει το παιδί της, να μη σπλαγχνισθεί και ελεήσει τους καρπούς τωνν σπλάγχνων της; Εάν δε και, έστω, μια μητέρα λησμονήσει και απαρνηθεί τα παιδιά της, εγώ ποτέ δεν θα σε λησμονήσω, είπε ο Κύριος»

«Ου γαρ έφερες Δέσποτα θεάσθαι υπό τον διάβολον τυραννούμενον το γένος των ανθρώπων, αλλ’ ήλθες και έσωσες ημάς ομολογούμεν την χάριν, κηρύττομεν τον έλεον ου κρύπτομεν την ευεργεσίαν» (Ευχή του Μεγάλου Αγιασμού των Θεοφανείων).

Ιδιαιτέρως στις ημέρες μας και στην εποχή μας είναι σημαντικό να θυμηθούμε και να συνειδητοποιήσουμε ότι ο Θεός επισκέπτεται το λαό Του. Ερευνητέον όμως εάν και ο λαός είναι έτοιμος να δεχθεί τον Κύριό Του.  
            * * * * *
 4- Εορτή ελπίδας για εσωτερική αναγέννηση και νοηματοδότηση

Τα φετεινά Χριστούγεννα εορτάζονται σε μια κοινωνία•

α  διαφθοράς, που την διέφθειραν τα πάθη της αμαρτίας.
 Ο ᾽Ιησούς Χριστός μπορεί να ανανεώσει την κοινωνία και το ήθος των ανθρώπων.

β γεμάτη από πληγές, τραύματα και δάκρυα από κάθε αδικία και εκμετάλλευση.
 Ο ᾽Ιησούς Χριστός είναι ο προστάτης των αδικουμένων.

γ  πού ζει απελπισμένη, παγιδευμένη από τα αδιέξοδα των επιλογών της.
 Ο Χριστός δίνει ελπίδα και προοπτική.

δ  ποὺ πτώχευσε από αξίες και αρχές.
 Ο Χριστός μας υπενθυμίζει ότι χωρίς τις αξίες των εντολών Του η κοινωνία μας θα μετατραπεί σε επίγεια κόλαση.

ε  προδομένη και λεηλατημένη από όραμα και νόημα ζωής.
 Ο Χριστός προσφέρει στον άνθρωπο και νόημα και πληρότητα ζωής.

«Πλούσιος ων επτώχευσε, ίνα ημείς τη εκείνου πτωχεία πλουτήσωμεν» (Πρβλ. προς Κορινθίους Β´ η´ 9).