Καισαριανής Δανιήλ: ''Η ανεπάρκεια του προχριστιανικού κόσμου''

Δημιουργηθηκε στις Δευτέρα, 26 Νοεμβρίου 2012

Γράφτηκε από τον/την Romfea.gr - 15.34

Του Μητροπολίτου Καισαριανής, Βύρωνος και Υμηττού Δανιήλ

Η μνήμη της αγίας μεγαλομάρτυρος Αικατερίνης της αποκληθείσης πανσόφου από την Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου, της οποίας το ιερό λείψανο ευρίσκεται στην Ιερά Μονή του Σινά μας παρέχει την ευκαιρία να αναχθούμε στούς πρώτους αιώνες της χριστιανικής εποχής και να θυμηθούμε ότι:

α΄ Η διδασκαλία του Ευαγγελίου του Ιησού Χριστού με την ρωμαλεότητα του ήθους της και την ανωτερότητα των αρχών και αξιών της διαδόθηκε τάχιστα και ευρύτατα στον παρηκμασμένο, διεφθαρμένο και αδιέξοδο ειδωλολατρικό κόσμο. Γι’ αυτό ένεκα της θείας εμπνεύσεως και καταγωγής της προσείλκυσε τους έχοντες πνευματικές αναζητήσεις καλής θελήσεως προοδευτικούς και καλλιεργημένους ανθρώπους του αρχαίου κόσμου.

β΄ Οι θρησκείες της εποχής αδυνατούσαν να απαντήσουν στα υπαρξιακά ερωτήματα των ανθρώπων. Με την ανεπάρκεια τους περισσότερο παγίδευσαν την σκέψη τους και την ζωή τους σε μοιρολατρικά αδιέξοδα και ατελέσφορες πρακτικές.

«Την ειδωλατρίαν την εμίσησαν και την απέπτυσσαν οι πρόγονοί μας και ονειρεύτηκαν μια ευτυχία, μια σωτηρία σαν αυτή, που έχομε εμείς τώρα. Αν βρέθηκαν κάποιοι νοσταλγοί της ειδωλολατρίας στις μέρες μας, μπορούν να επικαλεστούν οποιαδήποτε άλλα επιχειρήματα όχι όμως το ότι η είδωλολατρία ευημερούσε στην αρχαία Ελλάδα.

Οι πρόγονοί μας την υπέστησαν, την εμίσησαν και δεν την αγάπησαν» (Κωνσταντίνου Γανωτή, Η δια της Φιλοσοφίας Υπέρβασις της Ειδωλολατρίας, σ.σ. 93-94, Πρακτικά ΣΤ΄ Πανελληνίου Λειτουργικού Συμποσίου Στελεχών Ιερών Μητροπόλεων, «Χριστιανική Λατρεία και Ειδωλολατρία» Σειρά Ποιμαντική Βιβλιοθήκη αρ. 11. )

«Είναι συγκλονιστικό ότι ο πολύς Πλάτων φτάνει να περιμένει αυτόν, που θα αφαιρέσει την ομίχλη, πού σκοτίζει το νού των ανθρώπων και δεν βλέπουν την αλήθεια. Ύστερα απ’ αυτή την απροσδόκητη πληροφορία καταλαβαίνουμε ότι ολο το έργο του με τις περίφημες ιδέες και τις λογικές αναλύσεις είναι απλώς γυμνάσματα διανοητικά και δεν έχει κανείς τήν ελπίδα ότι μ’ αυτά θα βρεί την αλήθεια.

Αυτήν την αχλύν εύχομαι απ’ τα βάθη της καρδιάς μου να βγάλει ο Θεός και απ’ τα μάτια των ἀρχαιολατρών μας και να θεωρήσουν τον εαυτό τους πανευτυχή, που Αυτός, που Τον περίμεναν οι λαοί και άλλοι Τον περιμένουν ακόμα, Αυτός είναι ο σωτήρας μας Ιησούς Χριστός, που τον αρνούνται. Αυτός είναι η ζωή κι αυτοί αγάπησαν το θάνατο !

Ο Θεός να τους ελεήσει» (Κώστα Γανωτή, Η ανεπάρκεια της ειδωλολατρικής θεολογίας των αρχαίων Ελλήνων, από τον Ορφέα μέχρι τον Πλάτωνα, έκδοση της Ιεράς Μητροπόλεως Πειραιώς, Πειραιάς 2002 σ.σ. 59-60)  

Την αποτυχία του αρχαίου κόσμου περιγράφει ο απόστολος Παύλος στην προς Ρωμαίους επιστολή του ως εξής

«Αποκαλύπτεται γαρ οργή Θεού απ' ουρανού επί πάσαν ασέβειαν και αδικίαν ανθρώπων των την αλήθειαν εν αδικία κατεχόντων, διότι το γνωστόν του Θεού φανερόν εστιν εν αυτοίς· ο γαρ Θεός αυτοίς εφανέρωσε. τα γαρ αόρατα αυτού από κτίσεως κόσμου τοις ποιήμασι νοούμενα καθοράται, η τε αΐδιος αυτού δύναμις και θειότης, εις το είναι αυτούς αναπολογήτους, διότι γνόντες τον Θεόν ουχ ως Θεόν εδόξασαν η ευχαρίστησαν, αλλ' εματαιώθησαν εν τοις διαλογισμοίς αυτών, και εσκοτίσθη η ασύνετος αυτών καρδία· φάσκοντες είναι σοφοί εμωράνθησαν, και ήλλαξαν την δόξαν του αφθάρτου Θεού εν ομοιώματι εικόνος φθαρτού ανθρώπου και πετεινών και τετραπόδων και ερπετών.

Διο και παρέδωκεν αυτούς ο Θεός εν ταις επιθυμίαις των καρδιών αυτών εις ακαθαρσίαν του ατιμάζεσθαι τα σώματα αυτών εν αυτοίς, οίτινες μετήλλαξαν την αλήθειαν του Θεού εν τω ψεύδει, και εσεβάσθησαν και ελάτρευσαν τη κτίσει παρά τον κτίσαντα, ος εστιν ευλογητός εις τους αιώνας· αμήν.

Δια τούτο παρέδωκεν αυτούς ο Θεός εις πάθη ατιμίας. αι τε γαρ θήλειαι αυτών μετήλλαξαν την φυσικήν χρήσιν εις την παρά φύσιν, ομοίως δε και οι άρσενες αφέντες την φυσικήν χρήσιν της θηλείας εξεκαύθησαν εν τη ορέξει αυτών εις αλλήλους, άρσενες εν άρσεσι την ασχημοσύνην κατεργαζόμενοι και την αντιμισθίαν ην έδει της πλάνης αυτών εν εαυτοίς απολαμβάνοντες.

Και καθώς ουκ εδοκίμασαν τον Θεόν έχειν εν επιγνώσει, παρέδωκεν αυτούς ο Θεός εις αδόκιμον νουν, ποιείν τα μη καθήκοντα, πεπληρωμένους πάση αδικία πορνεία πονηρία πλεονεξία κακία, μεστούς φθόνου φόνου έριδος δόλου κακοηθείας, ψιθυριστάς, καταλάλους, θεοστυγείς, υβριστάς, υπερηφάνους, αλαζόνας, εφευρετάς κακών, γονεύσιν απειθείς, ασυνέτους, ασυνθέτους, αστόργους, ασπόνδους, ανελεήμονας· οίτινες το δικαίωμα του Θεού επιγνόντες, ότι οι τα τοιαύτα πράσσοντες άξιοι θανάτου εισίν, ου μόνον αυτά ποιούσιν, αλλά και συνευδοκούσι τοις πράσσουσι» (κεφάλαιο α΄ στίχοι 18-32).

Δηλαδή : «Αποκαλύπτεται όμως και η οργή του Θεού από τον ουρανό για να τιμωρήσει κάθε ασέβεια και αδικία των ανθρώπων που με τα άδικα έργα τους συγκαλύπτουν την αλήθεια. Κι αυτό γίνεται γιατί ό,τι μπο­ρούσαν να γνωρίζουν για το Θεό τούς ήταν γνωστό, αφού ο Θεός τούς το φανέρωσε.

Δηλαδή, παρ’ ό,τι είναι αόρατες και η αιώνια δύναμη του Θεού και η θεϊκή του ιδιότητα μπορούσαν να τις δουν μέσα στη δημιουργία, από τότε που έγινε ο κόσμος. Γι’ αυτό και δεν έχουν καμιά δικαιολογία. Γιατί ενώ γνώρισαν το Θεό μέσα από τη δημιουργία, ούτε τον δόξασαν ούτε τον ευχαρίστησαν ως Θεό.

Αντί­θετα, η σκέψη τους ακολούθησε λαθεμένο δρόμο, και η ασύνετη καρδιά τους βυθίστηκε στο σκοτάδι της πλάνης. Έτσι, ενώ θριαμβο­λογούσαν για τη σοφία τους, κατάντησαν ανόητοι, ως το σημείο, αντί για το δημιουργό αθάνατο Θεό, να προσκυνούν είδωλα που παρασταίνουν θνητούς ανθρώπους, πουλιά, τετράποδα ζώα κι ερπετά.

Γι’ αυτό τους παρέδωσε ο Θεός στις βρωμερές επιθυμίες τους και τους άφησε να ατιμάζουν μόνοι τους τα σώματά τους. Γιατί στη θέση της αλήθειας του Θεού έβαλαν το ψέμα και σεβάστηκαν και λάτρεψαν την κτίση αντί για τον κτίστη — ας είναι ευλογημένος αιώνια· αμήν. Γι’ αυτό το λόγο, λοιπόν, τους παρέδωσε ο Θεός σε επαίσχυντα πά­θη: έτσι, οι γυναίκες αντικατέστησαν τις φυσικές σχέσεις με αφύσικες. Το ίδιο και οι άντρες άφησαν τη φυσική σχέση με τη γυναίκα και φλογίστηκαν με σφοδρό πάθος ο ένας για τον άλλο, διαπράττοντας ασχήμιες αρσενικοί μ’ αρσενικούς, και πληρώνοντας έτσι με το ίδιο τους το σώμα το τίμημα που ταίριαζε στην πλάνη τους.

Κι αφού το θεώρησαν περιττό να γνωρίσουν το Θεό ενσυνείδητα, τους παρέδωσε ο Θεός στη μωρία τους, κι έτσι κάνουν ανάρμοστα πράγματα. Είναι γεμάτοι από κάθε είδους αδικία, πορνεία, πονηρία, πλεονεξία, κακία.

Είναι γεμάτοι φθόνο, φόνο, φιλονικία, απάτη και κακοήθεια. Κακολογούν και κατηγορούν ο ένας τον άλλο, μισούν το Θεό, είναι κακο­ποιοί, υπερήφανοι, αλαζόνες, σκέφτονται μόνο πώς θα βλάψουν τους άλλους, είναι ανυπάκουοι στους γονείς τους.

Ανθρωποι χωρίς σύ­νεση, δεν κρατούν το λόγο τους, δεν έχουν στοργή, διαλλακτικότητα και έλεος.

Κι ενώ γνωρίζουν καλά τη θεϊκή προειδοποίηση, πως όσοι συμπεριφέρονται έτσι είναι καταδικασμένοι σ’ αιώνιο θάνατο, όχι μόνο κάνουν όλα όσα αναφέραμε, αλλά και επιδοκιμάζουν όσους βλέπουν να συμπεριφέρονται έτσι»

Η διδασκαλία του Χριστού και η σύμφωνη με το Εύαγγέλιο ζωή απελευθέρωσε τον άνθρωπο «από τα στοιχεία του κόσμου» (Προς Γαλάτες δ΄ 3), βοηθώντας τον να συνειδητοποιήσει την θεία του καταγωγή και τον αιώνιο προορισμό του και συγχρόνως να οργανώσει την ζωή του με την τήρηση κανόνων που τον απάλλασσαν από αλυσιτελείς συμπεριφορές και διάνοιγαν λυτρωτικά τον ορίζοντα της υπάρξεώς του.

γ΄ Ο αρχαίος κόσμος δεν υποχώρησε χωρίς να πολεμήσει την νέα διδασκαλία με σκοπό νά εξοντώσει ολοσχερώς τους Χριστιανούς και να εξαφανίσει την Εκκλησία.

Η ιστορία έχει καταγράψει στους τρείς πρώτους αιώνες της χριστιανικής εποχής (Β΄, Γ΄ και Δ΄) απηνείς διωγμούς κατά των Χριστιανών που εξηγγέλθησαν από τους Ρωμαίους αυτοκράτορες.

Από τον Νέρωνα το 64 μ.Χ. ο πρώτος

Από τον Δομιτιανό το 81 μ.Χ ο δεύτερος

Από τον Τραϊανό το 112 μ.Χ. ο τρίτος

Από τον Μᾶρκο Αὐρήλιο το 176 μ.Χ. ο τέταρτος

Από τον Σεπτίμιο Σεβῆρο το 202 μ.Χ. ο πέμπτος

Από τον Δέκιο το 249 μ.Χ. ο έκτος

Από τον Βαλεριανό το 258 μ.Χ. ο έβδομος

Από τον Διοκλητιανό το 304 μ.Χ. ο όγδοος

Το 324 έπαυσαν οι διωγμοί κατά των χριστιανών.

Έχει καταγραφεί ότι σ αυτή την περίοδο βασανίσθηκαν μέ φρικτά μαρτύρια καί θανατώθηκαν με ποικίλους τρόπους 11.000.000 (ένδεκα εκατομμύρια) Χριστιανοί πάσης τάξεως και ηλικίας.

Ασφαλώς σ’ αυτό τό μαρτυρολόγιο δέν συμπεριλαμβάνονται κι εκείνοι που μαρτύρησαν και παρέμειναν άγνωστοι σ’ εμάς γνωστοί όμως στον Δίκαιο Κριτή.

Είναι ανιστόρητο να παρουσιάζονται οι Χριστιανοί ως διώκτες του αρχαίου κόσμου ενώ ήσαν διωκόμενοι από αυτόν. Οι Χριστιανοί ήσαν αποκλεισμένοι από τα δημόσια αξιώματα.

Κι όταν διαπιστωνόνταν ότι κάποιος που κατείχε επίσημη θέση ήταν ή γινόταν Χριστιανός αμέσως κατηγγέλλετο, συνελαμβάνετο, εφυλακίζετο, εβασανίζετο και οδηγείτο στο θάνατο.

Οι Χριστιανοί αυτή την περίοδο εκαίοντο σε στύλους για να φωτίζεται την νύκτα η Ρώμη και οι άλλες πόλεις της Αυτοκρατορίας, ώστε οι Ρωμαίοι πολίτες να επιδίδονται άνετα στίς ακολασίες τους ή ερρίπτοντο ως τροφή στα πεινασμένα αιμοβόρα θηρία του Κολοσσαίου και οι Ρωμαίοι πολίτες απολάμβαναν το θέαμα, τα πεινασμένα αιμοβόρα θηρία να επιπίπτουν μετ’ αγρίας ορμής και λύσσης για να κατασπαράξουν τους μάρτυρες της πίστεως.

Όπως επίσης πρέπει να γνωρίζουμε ότι η κατάργηση από τους αυτοκράτορες Κωνσταντινουπόλεως των ειδωλολατρικών τελετουργιών του αρχαίου κόσμου τον Δ΄ αιώνα μ.Χ. όταν οι περισσότεροι πολίτες είχαν ασπασθεί την νέα διδασκαλία οφείλοταν στην απαράδεκτη και ανυπόφορη βαρβαρότητα, τα ανόσια όργια, τους φόνους, τα ποικίλα έκτροπα και τις ταραχές που συνέβησαν σ’ αυτές.

Ο απόστολος Παύλος στο ενδέκατο (ια΄) κεφάλαιο της προς Εβραίους επιστολής του εξυμνεί τους αγώνες και τα κατορθώματα των αγίων και επισημαίνει στους πιστούς :

«Τοιγαρούν και ημείς, τοσούτον έχοντες περικείμενον ημίν νέφος μαρτύρων, όγκον αποθέμενοι πάντα και την ευπερίστατον αμαρτίαν, δι' υπομονής τρέχωμεν τον προκείμενον ημίν αγώνα, αφορώντες εις τον της πίστεως αρχηγόν και τελειωτήν Ιησούν, ος αντί της προκειμένης αυτώ χαράς υπέμεινε σταυρόν, αισχύνης καταφρονήσας, εν δεξιά τε του θρόνου του Θεού κεκάθικεν. αναλογίσασθε γαρ τον τοιαύτην υπομεμενηκότα υπό των αμαρτωλών εις αυτόν αντιλογίαν, ίνα μη κάμητε ταις ψυχαίς υμών εκλυόμενοι. Ούπω μέχρις αίματος αντικατέστητε προς την αμαρτίαν ανταγωνιζόμενοι » (ιβ΄ 1-4)

Δηλαδή: « Έχοντας, λοιπόν, γύρω μας τόσο μεγάλη στρατιά μαρτύρων ας τινάξουμε από πάνω μας κάθε φορτίο, και την αμαρτία που εύκολα μας εμπλέκει, κι ας τρέχουμε με υπομονή το αγώνισμα του δύσκολου δρόμου, που έχουμε μπροστά μας.

Ας έχουμε τα μάτια μας προσηλωμένα στον Ιησού, που μας έδωσε την πίστη, την οποία και τελειοποιεί. Αυτόν που, αντί για τη χαρά που θα μπορούσε να έχει, υπέμεινε το σταυρικό θάνατο περιφρονώντας την ατίμωση, και κάθισε στα δεξιά του θρόνου του Θεού.

Αναλογιστείτε, λοιπόν, αυ­τόν που υπέμεινε μια τέτοια εχθρότητα εναντίον του από μέρους των αμαρτωλών, και μην αποκάμετε και χάσετε το θάρρος σας. Στον αγώνα σας κατά της αμαρτίας δεν αντιμετωπίσατε ακόμα το ενδεχόμενο να χύσετε το αίμα σας»