Οι ευθύνες της Ορθόδοξης Εκκλησίας για το περιβάλλον

Δημιουργηθηκε στις Παρασκευή, 25 Σεπτεμβρίου 2009

Γράφτηκε από τον/την Μητροπολίτης Ιωαννουπόλεως και Πρετορίας Σεραφείμ

Τα μέλη της Ορθόδοξης Εκκλησίας στη Παγκόσμια Κοινωνία υπερβαίνουν τα τρακόσια εκατομμύρια, γι’ αυτό κι ο ρόλος τους στη

προστασία του Περιβάλλοντος είναι σημαντικός και πολύτιμος.

 

1. Η Ορθόδοξη Εκκλησία πρέπει να συνεργάζεται με όλες τις υγιείς πρωτοβουλίες που σκοπεύουν και αγωνίζονται με την επίλυση του οικολογικού προβλήματος

 

2. Η Ορθόδοξη Εκκλησία ακολουθώντας την απόφαση των Ορθοδόξων Προκαθημένων της Σύναξης Κορυφής του 1992 μετά από πρόταση του Οικουμενικού Πατριάρχου κ. Βαρθολομαίου καθιέρωσε την πρώτη Σεπτεμβρίου ως ημέρα αφιερωμένη στο Περιβάλλον με ειδικές ευχές και ικεσίες για όλη τη Δημιουργία ως ημέρα για την προστασία όλης της δημιουργίας του Θεού.

 

3. Η Ορθόδοξη Εκκλησία οφείλει να αναλάβει τη σύνταξη προγραμμάτων για χριστιανική περιβαλλοντολογική εκπαίδευση. Αυτά τα προγράμματα θα πρέπει να περιλαμβάνουν όλες τις πτυχές της θεολογικής εκπαιδεύσεως, το σχεδιασμό σειράς μαθημάτων, τη δημιουργία υλικού για τα Κατηχητικά Σχολεία και την προετοιμασία κατάλληλου υλικού για χρήση από καθηγητές των Θρησκευτικών στα δημόσια Σχολεία.

 

Αυτό το υλικό θα μπορούσε, επίσης, να χρησιμοποιηθεί στις χώρες, όπου η Εκκλησία έχει υπό την εποπτεία της Σχολεία Δημοτικής και Μέσης Εκπαίδευσης. Ιδιαίτερα συνιστάται, όπως η 1ηΣεπτεμβρίου θεωρηθεί ως κατάλληλη ευκαιρία για έμφαση τόσο στη διδασκαλία όσο και στο κήρυγμα, ικανοποιώντας έτσι την ανάγκη να προστατεύσουμε τη δημιουργία του Θεού.

 

Εκεί που η Ορθόδοξη Εκκλησία έχει υπό την εποπτεία της Σχολές Τριτοβάθμιας Εκπαιδεύσεως, θα πρέπει να ενθαρρύνει την έρευνα σε τομείς που προάγουν το περιβάλλον – όπως λ.χ. οι εναλλακτικές πηγές ενέργειας.

 

4. Η κάθε Τοπική Ορθόδοξη Εκκλησία οφείλει να ασχοληθεί με έργα ή τοπικές πρωτοβουλίες, οι οποίες οδηγούν στην επανεκτίμηση της αξίας όλης της Δημιουργίας.

 

Κάθε Μητρόπολη και κάθε ενορία πρέπει να αναλάβει την εκπόνηση σχεδίων και την εκτέλεση έργων πάνω σε τοπικό, δηλαδή ενοριακό και ευρύτερο Μητροπολιτικό επίπεδο, όπως για παράδειγμα:

 

- Στις ενορίες. Να οργανώσει προγράμματα για ανακύκλωση χαρτιού, γυαλιού, μετάλλων και χημικών αποβλήτων, τα οποία μπορούν να γίνουν λίπασμα.

 

- Να εξοικονομήσει ενέργεια μέσα στα εκκλησιαστικά κτίρια με κατάλληλη μόνωση και έλεγχο του φωτισμού τους.

 

- Να ενθαρρύνει εξοικονόμηση νερού.

 

- Να ενθαρρύνει λιγότερη χρήση του αυτοκινήτου.

 

- Στις Μητροπολιτικές και Επισκοπικές επαρχίες. Να εντοπίσει ευκαιρίες για παραγωγή και χρήση εναλλακτικών μορφών ενέργειας (ηλιακή, αιολική και χρήση βιομάζας) ως άμεσο και πρακτικό τρόπο.

 

5. Κάθε Μητρόπολη και Επισκοπή και κάθε ενορία θα πρέπει να εξετάσει τη χρήση της γης, των κτιρίων και των επενδύσεων που ελέγχει ή επηρεάζει για να βεβαιωθεί ότι αυτά χρησιμοποιούνται ή λειτουργούν με τρόπο που δεν θα προκαλέσουν ζημιά στο περιβάλλον, αλλ’ αντίθετα θα το βελτιώσουν.

 

6. Σύμφωνα με την χριστιανική υπόδειξη για σωστή διαχείριση των πόρων, θα πρέπει να καταβληθεί κάθε δυνατή προσπάθεια για ικανοποιητική χρήση της ενέργειας. Αυτό ενδεχομένως να απαιτήσει μείωση της φορολογίας πάνω στο κόστος των μονωτικών υλικών και κατάργηση των επιχορηγήσεων για την παραγωγή και χρήση μη ανανεώσιμων πηγών ενεργείας, οι οποίες είναι ιδιαίτερα ζημιογόνες για το περιβάλλον. Είναι επίσης ενδεχόμενο να απαιτήσει την αύξηση των φόρων, ώστε να περιοριστεί η χρήση πηγών ενέργειας, όπως το κάρβουνο και το πετρέλαιο.

 

7. Στην προσπάθεια μορφώσεως οικολογικής συνειδήσεως – με την ορθή βέβαια έννοια – μεταξύ των πιστών μπορούν να συμβάλουν, πέραν του κηρύγματος και της κατηχήσεως ή οποιασδήποτε άλλης μορφής εκκλησιαστικού λόγου, και άλλα πρακτικά μέτρα, όπως π.χ. εκδόσεις αναφερόμενες στο οικολογικό πρόβλημα και την Ορθόδοξη θέση και απάντηση σ’ αυτό, εποπτικό υλικό που θα διανεμηθεί παντού (σε σχολεία, κατηχητικά, ενοριακές συνάξεις, σπίτια κ.τ.λ.), έκδοση σχετικών εγκυκλίων σημειωμάτων από τη Διοικούσα Εκκλησία, διοργάνωση ειδικών σεμιναρίων και κατηχητικών συνάξεων για το εν λόγω θέμα, εκπαίδευση στελεχών που θ’ αναλάβουν τη σχετική προσπάθεια, χρήση των μέσων μαζικής ενημερώσεως για την προβολή των θέσεων της Εκκλησίας κ.τ.λ.

 

Όπως ήδη τονίσθηκε, κάθε προσπάθεια για να έχει ουσιαστικά αποτελέσματα πρέπει να γίνεται με επίκεντρο την ενορία. Με πρωτοβουλία των επί μέρους ενοριών ή των ιερών Μητροπόλεων μπορεί ν’ αρχίσει σταδιακά η συλλογή ειδών προς ανακύκλωση (χαρτιού, γυάλινων αντικειμένων, αλουμινίου κ.τ.λ.) και η παραδειγματική χρήση ανακυκλωμένων, ανακυκλωσίμων και φιλικών προς το περιβάλλον προϊόντων.

 

Η ενορία μπορεί επίσης να πρωτοστατήσει τόσο στις αναδασώσεις, στις δενδροφυτεύσεις μέσα στις πόλεις, στην καθαριότητα συγκεκριμένων χώρων και σε άλλες δραστηριότητες, που θα μπορούσαν να συμβάλουν δραστικά στην προστασία του φυσικού περιβάλλοντος, όσο και στις αντιδράσεις για τις οποιασδήποτε μορφής οικολογικές κατα-στροφές ή για τις ενέργειες εκείνες, οι οποίες συμβάλλουν κατά τον ένα ή τον άλλο τρόπο στη μόλυνση και στην καταστροφή του φυσικού περιβάλλοντος.

 

Έκδοση μικρών βιβλίων με τα ακόλουθα θέματα:

-Όξινη βροχή

-Τρύπα του Όζοντος

-Μόλυνση του αέρα

-Φυσικές πηγές

-Εξαφάνιση των ειδών

-Φαινόμενο του θερμοκηπίου

-Ρυπογόνες πηγές ενέργειας

-Εξοικονόμιση ενέργειας

-Ανανεώσιμες αβλαβείς πηγές ενέργειας, ήλιος, νερό και αέρας

 

9. Σύσταση και οργάνωσή Διορθόδοξης Συντονιστικής Επιτροπής με κύριο έργο την ίδρυση Κέντρων Περιβαλλοντικής Αφύπνισης σε όλες τις τοπικές Ορθόδοξες Εκκλησίες, Μητροπόλεις και Επισκοπές και ενορίες σε όλες τις χώρες που ζούν Ορθόδοξοι πληθυσμοί.

 

Αρμοδιότητες της Συντονιστικής Επιτροπής

α) Οργάνωση σεμιναρίων. β) Οργάνωση τακτικών συναντήσεων. γ) Μετάφραση διαφόρων δημοσιευμάτων. δ) Έκδοση ενημερωτικού εντύπου. ε) Συνεργασία με τοπικές περιβαλλοντικές Οργανώσεις. στ) Καθιέρωση επαφών και ανάπτυξη σχέσεων με κυβερνητικούς και μη κυβερνητικούς Οργανισμούς. ζ) Πληροφοριακή διασύνδεση.

 

Σύνθεση της Επιτροπής.

 

α) Ένας υπεύθυνος (ή περισσότεροι) σε θέματα περιβάλλοντος από κάθε τοπική Εκκλησία. β) Ορθόδοξοι κληρικοί και λαϊκοί με περιβαλλοντική κατάρτιση. γ) Τουλάχιστον ένας θεολόγος και ένας περιβαλλοντολόγος (ή ένας που συνδυάζει και τις δύο ιδιότητες). δ) Ένας υπεύθυνος νεολαίας. ε) Μέλη της Επιτροπής είναι άντρες και γυναίκες.

 

Βασικοί σκοποί της Διορθόδοξης Συντονιστικής Επιτροπής για θέματα Περιβάλλοντος μπορούν να είναι οι ακόλουθοι:

 

Α. Καταγραφή της υφιστάμενης δραστηριότητας για θέματα Περιβάλλοντος των Τοπικών Ορθοδόξων Εκκλησιών.

 

Β. Στήριξη και ενίσχυση των υφιστάμενων δραστηριοτήτων για θέματα Περιβάλλοντος των Τοπικών Ορθοδόξων Εκκλησιών και συνεργασία μεταξύ τους για τον ίδιο σκοπό.

 

Γ. Καθιέρωση Ορθόδοξου Συνεδρίου για τα θέματα του Περιβάλλοντος.

 

Δ.Τμήμα συνεργασίας της Ορθόδοξης Γραμματείας Περιβάλλοντος με το UNEP (Τμήμα Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών για το Περιβάλλον) και με άλλους Κρατικούς, Διεθνείς και Ιδιωτικούς Οργανισμούς που ασχολούνται με τη προστασία του Περιβάλλοντος.

 

Ε.Έκδοση Ορθόδοξου εντύπου για θέματα Περιβάλλοντος κι έκδοση Ορθοδόξων εκπαιδευτικών εγχειριδίων για θέματα Περιβάλλοντος.

 

Στ. Οργάνωση και δημιουργία Κέντρου πληροφοριών για θέματα Περιβάλλοντος και δημιουργία Ειδικής Βιβλιοθήκης με περιεχόμενο θέματα του Περιβάλλοντος.

 

Σημείωση: Οι παραπάνω θέσεις στηρίζονται σε πορίσματα Διορθόδοξων Σεμιναρίων διά το Περιβάλλον- Βλέπε περισσότερα στο βιβλίο του Σεραφείμ Κυκκώτη, «ΕΝΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΜΑΡΤΥΡΙΑ ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΟΥ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΣΤΟ ΣΥΓΧΡΟΝΟ ΚΟΣΜΟ», εκδόσεις Παναγόπουλος, Αθήνα 2005, σελ.254 – 264.