Μύρων Χρυσόστομος: Ο Άγ. Νικόλαος, ο Άγ. Βασίλειος και οι παρανοήσεις

Δημιουργηθηκε στις Παρασκευή, 25 Δεκεμβρίου 2009

Γράφτηκε από τον/την To Βήμα - Μαρία Αντωνιάδου 20:27

Ιταλοί, Τούρκοι, Ρώσοι, εσχάτως και οι Ιρλανδοί ισχυρίζονται ότι διαθέτουν τα λείψανα του πιο αγαπημένου αγίου των παιδιών, του Αγίου Νικολάου, του γνωστού από τις αμερικανικές ταινίες Σάντα Κλάους, ο οποίος στα καθ΄ ημάς είναι Αϊ-Βασίλης, για να ταιριάξει με την ελληνική παράδοση.

Στη φαντασία των σεναριογράφων του Χόλιγουντ ο Σάντα Κλάους κατοικεί στη Λαπωνία μαζί με τη γυναίκα, τα ξωτικά και τους ταράνδους του. Το λείψανο του Αγίου Νικολάου, επισκόπου Μύρων, φέρεται την ίδια ώρα να βρίσκεται διαμελισμένο σε διάφορα σημεία της Ευρώπης, γεγονός που από πολλούς αμφισβητείται. Αν λένε αλήθεια, τότε... «ο άγιος πρέπει να ήταν πολύ μεγαλόσωμος για ναέχουν όλοι παντού τα λείψανά του», όπως σημειώνει ο μετά από πολλούς αιώνες διάδοχός του στον μητροπολιτικό του θρόνο, Μητροπολίτης Μύρων κ. Χρυσόστομος. Σύμφωνα με την παράδοση, το σκήνωμα του αγίου βρισκόταν ενταφιασμένο στην κατακόμβη του καθεδρικού ναού στα Μύρα της Λυκίας.

Τον 11ο αιώνα ιταλοί ναυτικοί μετέφεραν το σκήνωμα του αγίου στο Μπάρι της Ιταλίας, αρχικά στον Ναό του Τιμίου Προδρόμου και αργότερα στη βασιλική που χτίστηκε και φέρει το όνομά του. Σύμφωνα με μια άλλη παράδοση, κάποιος γερμανός καρδινάλιος αφαίρεσε τον βραχίονα του αγίου και όταν έξω από το Ρίμινι βίωσε μια σφοδρή θαλασσοταραχή και κινδύνευσε το καράβι που τον μετέφερε υποσχέθηκε να αφήσει το ιερό λείψανο αμέσως μόλις βρισκόταν σε στέρεο έδαφος. Οπερ και εγένετο...

Ο αγαπημένος άγιος για ορθοδόξους και ρωμαιοκαθολικούς αποτέλεσε αντικείμενο λατρείας και για πολλούς βασιλείς. Γι΄ αυτό και λέγεται ότι μικρά κομμάτια των λειψάνων του διέθεταν οι τσάροι της Ρωσίας και οι αυτοκράτορες της Αυστροουγγαρίας.

Από την ώρα που ο γνωστός αμερικανός σκιτσογράφος Τόμας Ναστ έδωσε στον Αγιο Νικόλαο τη μορφή που όλοι γνωρίζουμε και ο Λούις Πραγκ τύπωσε τις πρώτες ευχετήριες κάρτες με τη μορφή του αλλά με πράσινη φορεσιά, ο Αγιος Νικόλαος, ως Σάντα Κλάους πλέον, άρχισε τη δεύτερη διαδρομή του στον κόσμο.

Και όταν κατά τη διάρκεια του μεγάλου οικονομικού κραχ το 1929 η Coca-Cola, ντύνοντάς τον στα κόκκινα, τον περιέλαβε στις διαφημίσεις της έχοντάς τον έκτοτε ως σήμα κατατεθέν, έγινε οριστικά και αμετάκλητα ο αγαπημένος των παιδιών όπου γης και κατέκτησε τις καρδιές όλων.

Οι αντιρρήσεις που υπήρξαν στην αρχή απεδείχθησαν μάταιες. Και η κλασική γαλλική απέχθεια σε καθετί αμερικανόφερτο αυτή τη φορά δεν επιβεβαιώθηκε. Η «Figaro», στις 21 Δεκεμβρίου 1946, είχε γράψει ότι «τα παιδιά της Γαλλίας θα αντιληφθούν ότι ο άγιος των Χριστουγέννων είναι αμερικανικό προϊόν και θα τον εγκαταλείψουν». Εκανε λάθος, φυσικά.

Από το 1983 ο μακαριστός Μητροπολίτης Γέρων Εφέσου και πρώην Μύρων Χρυσόστομοςκαι αργότερα ο διάδοχός του και σημερινός Μητροπολίτης Μύρων κ. Χρυσόστομος καταβάλλουν κάθε δυνατή προσπάθεια για να διασώσουν τον Ναό που χτίστηκε στα Μύρα της Λυκίας και φέρει το όνομα του Αγίου Νικολάου.

Πολλές φορές οι τουρκικές αρχές προκάλεσαν προβλήματα και απαγόρευσαν την τέλεση της λειτουργίας την ημέρα της μνήμης του, στις 6 Δεκεμβρίου, ενώ ταυτόχρονα προσπάθησαν να δημιουργήσουν ειδικές τελετές για να προσελκύσουν τουρισμό, γεγονός που έκανε ορισμένους στην Ευρώπη να πιστέψουν ότι ο γεννημένος στα Πάταρα της Μικράς Ασίας Αγιος Νικόλαος ήταν Τούρκος!

- Πού βρίσκονται τα λείψανα του Αγίου Νικολάου, Σεβασμιότατε;

«Λέγεται ότι πολλοί και φημολογείται ότι άλλοι τόσοι διαθέτουν λείψανα του Αγίου Νικολάου. Τόσο πολλοί ισχυρίζονται ότι έχουν λείψανα ώστε θα έπρεπε ο Αγιος Νικόλαος να ήταν πολύ μεγαλόσωμος για να έχουν όλοι παντού λείψανά του.

Σύμφωνα με αυτά που έχω ακούσει, λείψανα του Αγίου Νικολάου υπάρχουν στη Ρωσία, στην Ιταλία (στο Μπάρι, στο Πρίντιζι και στο Ρίμινι), στην Ελλάδα, στην Τουρκία (στο Μουσείο της Αττάλειας) και δεν ξέρω πού αλλού ακόμη! Τώρα δε τελευταίως μας βγήκαν λείψανα και στην Ιρλανδία, κατά μια πληροφορία της τουρκικής εφημερίδας “Ηurriyet”. Αυτό όμως για το οποίο είμαι εγώ βέβαιος είναι για ό,τι διαθέτω». 

- Θα μας πείτε τι υπάρχει στα δικά σας χέρια;

«Πρόκειται για ένα αρχιερατικό εγκόλπιο του Αγίου Νικολάου, δωρεά του τελευταίου τσάρου της Ρωσίας Νικολάου Β΄ προς τον Μητροπολίτη Κρουτίτσκης μακαριότατο Νικόλαο, νεομάρτυρα, ο οποίος δολοφονήθηκε από τους μπολσεβίκους στη Μόσχα, πίσω από το οποίο βρίσκεται τοποθετημένο μέσα σε μικρή μεμβράνη μικρό τεμάχιο λειψάνου του Αγίου Νικολάου το οποίο μου δώρισε ο γέροντάς μου μακαριστός Χρυσόστομος όταν με χειροτόνησε επίσκοπο το 1995.

 Και ένα άλλο μεγαλύτερο τεμάχιο σε χρυσή λειψανοθήκη από το σκευοφυλάκιο της άλλοτε Αυστροουγγρικής Αυτοκρατορίας, δωρεά το 1995 του τότε καρδιναλίου Βιέννης, έπειτα από προσπάθεια του φίλου σεβασμιότατου Μητροπολίτη Αυστρίας κ. Μιχαήλ. Ξέρω επίσης ότι στον Ναό του Αγίου Νικολάου στα Μύρα βρέθηκε πριν από μερικά χρόνια, κατά τη διάρκεια αρχαιολογικής ανασκαφής, ένα λείψανο που ευωδίαζε αλλά δεν ξέρω πού βρίσκεται αυτή τη στιγμή». 

- Ταυτίζονται ο Άγιος Νικόλαος, ο Άγιος Βασίλειος, που γιορτάζουν τα παιδιά των Ελλήνων, και ο Σάντα Κλάους;

«Ο Άγιος Νικόλαος είναι ο Άγιος Νικόλαος. Γέννημα θρέμμα των Πατάρων και επίσκοπος διά βίου Μύρων της Λυκίας, ο Θαυματουργός! Άλλος είναι ο Άγιος Βασίλειος, πλην όμως και οι δύο μεγάλοι Πατέρες της Εκκλησίας.

Και οι δύο έδωσαν ένα μεγάλο μέρος της ζωής και της δράσης τους στη φιλανθρωπία, καθένας από σκοπιάς του και στον χώρο ευθύνης του. Ο Σάντα Κλάους είναι των Ευρωπαίων και των Αμερικανών, που συνήθως συγχέουν τα πάντα στον χώρο και στον χρόνο και στην περίπτωσή μας και τους μεγάλους αυτούς αγίους της χριστιανοσύνης». 

- Σχέση μεταξύ Αγίου Νικολάου των ορθοδόξων και Σάντα Κλάους των ρωμαιοκαθολικών, δηλαδή, δεν υπάρχει;

«Καμία, παρά μόνο η συνειδησιακή σύγχυση! Αλλωστε o Σάντα Κλάους είναι κατασκεύασμα της Coca-Cola παρά των ρωμαιοκαθολικών!». 

- Από πότε ξεκίνησαν οι προσπάθειες για να αρχίσει να εορτάζεται ξανά η μνήμητου αγίου στα Μύρα;

«Από το 1983 και μετά, με μια διακοπή τα έτη 2004 και 2005. Εφέτος μάλιστα ήταν τόσο μεγάλη η συμμετοχή ώστε το προσκύνημα να μπορεί να χαρακτηριστεί το επιτυχέστερο μετά τη δεύτερη επίσκεψη του Παναγιωτάτου Ουκουμενικού Πατριάρχου κ.κ. Βαρθολομαίου το 2003. Βεβαίως πρέπει να σημειώσω εδώ ότι η εφετινή επιτυχία οφείλεται αποκλειστικά στον υπουργό Πολιτισμού και Τουρισμού της Τουρκίας κ. Εrtugrul Gunay και στον σύμβουλό του κ. Ιbrahim Saritas, ο οποίος είναι προσωπικός μου φίλος». 

- Αντιμετωπίζετε προβλήματα από την πλευρά των τουρκικών αρχών;

«Προβλήματα πάντοτε υπάρχουν και θα υπάρχουν, κυρίως από μέρους εθνικιστών της περιφέρειας. Δεν είναι όμως αξεπέραστα! Είναι τιμή μου, εμένα τον ελάχιστο, να είμαι, έστω και αναξίως, διάδοχος ενός τόσο φημισμένου και παγκόσμια τόσο λαοφιλούς αγίου. Αλλά είναι και ευθύνη για τη συνέχεια της ιστορίας και της εν Χριστώ ζωής!

Όνειρο μου και σκοπός μου ο ιερός καθεδρικός ναός του Αγίου Νικολάου στα Μύρα να λειτουργεί και να αγιάζεται εις τον αιώνα τον άπαντα! Δεν του λείπει τίποτε άλλο παρά μόνο το λιβάνισμα! Κάθε άλλη πράξη θα τον αδικούσε. Γένηκε μόνο για να λειτουργείται! Βεβαίως θα πρέπει εδώ να σημειωθεί ότι επιβάλλεται να συμβάλουμε και εμείς από μέρους μας για τη διατήρηση του σπουδαίου τούτου ιστορικού μνημείου».