Συνέντευξη Αρχιεπισκόπου Αμερικής στο ΑΠΕ-ΜΠΕ

Δημιουργηθηκε στις Τετάρτη, 21 Απριλίου 2010

Γράφτηκε από τον/την ΑΠΕ - ΜΠΕ 21:12

Για μια ακόμη χρονιά ήταν από τους ελάχιστους που είχαν παραμείνει στην εξέδρα των επισήμων μέχρι να ολοκληρωθεί, μετά από τρεις και πλέον ώρες, η ελληνική παρέλαση στην 5η λεωφόρο του Μανχάταν. Μαζί του και ο υφυπουργός Εξωτερικών, Σπύρος Κουβέλης, ο οποίος εκπροσώπησε την κυβέρνηση στους εορτασμούς της Ομογένειας για την εθνική επέτειο της 25ης Μαρτίου.

Τον περασμένο Σεπτέμβριο, ο Θεσσαλονικιός Δημήτριος (κατά κόσμον Τρακατέλλης) συμπλήρωσε δέκα χρόνια στον Αρχιεπισκοπικό Θρόνο της Αμερικής. Αεικίνητος και «πανταχού παρών», ο 82χρονος ιεράρχης έχει καθημερινά ένα βαρυφορτωμένο πρόγραμμα, προσπαθώντας να ανταποκριθεί σε εκδηλώσεις, συνέδρια, τελετές, εγκαίνια και διαλέξεις κοινοτήτων, ομογενειακών φορέων, πανεπιστημίων, σχολείων, θρησκευτικών οργανισμών και πολιτιστικών ιδρυμάτων σε όλη την χώρα. 

Όταν διερωτηθήκαμε μέχρι που φθάνουν οι ανθρώπινες αντοχές, σημείωσε ότι «ό,τι και να κάνει ο άνθρωπος, αν δεν υπάρχει παρουσία του Θεού δεν μπορεί να γίνει τίποτα». Και όταν τον ρωτήσαμε πότε πρέπει να αποχωρεί από τον θρόνο του ένας Πατριάρχης ή ένας Αρχιεπίσκοπος, η απάντησή του ήταν: «Θα πρέπει να αποχωρεί όταν δεν είναι εις θέση να διακρίνει την πονηρία των ερωτήσεων που κάνουν οι δημοσιογράφοι».

Σε συνέντευξή του στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο Αρχιεπίσκοπος Αμερικής Δημήτριος αναφέρεται σε μια σειρά ζητημάτων που αφορούν την προώθηση θεμάτων ελληνικού ενδιαφέροντος στην Ουάσιγκτον, στις συναντήσεις του με Αμερικανούς ηγέτες, σε προβλήματα που ταλανίζουν την ελληνοαμερικανική κοινότητα, στις σχέσεις της Εκκλησίας στην Αμερική με το Οικουμενικό Πατριαρχείο και στην 10χρονη ποιμαντορία του στον Αρχιεπισκοπικό Θρόνο. 


- Σεβασμιώτατε, στις συναντήσεις που είχατε με τον τέως πρόεδρο των ΗΠΑ Τζορτζ Μπους και με τον νυν πρόεδρο Μπαράκ Ομπάμα ζητήσατε τη βοήθειά τους για να επαναλειτουργήσει η Θεολογική Σχολή της Χάλκης. Και οι δυο σάς υποσχέθηκαν ότι θα παρέμβουν προς την Άγκυρα και πράγματι έδειξαν ενδιαφέρον, όπως έχετε πει επανειλημμένα. Γιατί δεν τα κατάφεραν?

- Αν και από τουρκικής πλευράς παρουσιάζονται διάφορες αιτιολογίες, εντούτοις δεν είναι πειστικές. Ίσως, φοβούνται ότι με τη λειτουργία της Σχολής θα αποκτήσει σημαντική δύναμη και επιρροή το Πατριαρχείο. Είναι ανεξήγητη αυτή η επιμονή. Και δεν είναι μόνο η πίεση από τους Αμερικανούς προέδρους την οποία έζησα επί δέκα χρόνια, αλλά είναι και η πίεση από την Ευρωπαϊκή Ένωση, που μέχρι στιγμής δεν έχει φέρει αποτέλεσμα.


- Με τον πρόεδρο Ομπάμα είχατε την ευκαιρία να συνομιλήσετε αρκετές φορές. Προεκλογικά, όπως και οι προκάτοχοί του, έδωσε κάποιες υποσχέσεις για τα ελληνικά θέματα. Πιστεύετε ότι στη συνέχεια της θητείας του θα τις τηρήσει?

- Είχα κατ’ ιδίαν συναντήσεις με τον πρόεδρο Ομπάμα στο Λευκό Οίκο, στην τελετή ορκωμοσίας του, στα πλαίσια των περσινών και φετινών εκδηλώσεων για την 25η Μαρτίου, στη συνάντηση με τον Πατριάρχη μας στην Κωνσταντινούπολη, αλλά και όταν ο Πατριάρχης επισκέφθηκε την Ουάσιγκτον τον περασμένο Νοέμβριο. Επίσης, ο Πρόεδρος μου απάντησε πρόσφατα γραπτώς σε δική μου επιστολή με αφορμή την τηλεοπτική συνέντευξη του Πατριάρχη στο CBS, διαβεβαιώνοντας με και μέσω εμού την Ομογένεια ότι κάνει ό,τι μπορεί για να μην διακινδυνεύσει η ζωή του Πατριάρχη, καθώς και για να προστατευθεί η ασφάλεια και η αποστολή του Οικουμενικού Πατριαρχείου. Στην απαντητική επιστολή του, ο πρόεδρος Ομπάμα σημείωσε επίσης ότι έθεσε στον Τούρκο πρωθυπουργό Ταγίπ Ερντογάν το θέμα της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης και της προστασίας των δικαιωμάτων του Πατριαρχείου, και ότι εμμένει στο ζήτημα της εξασφαλίσεως της θρησκευτικής ελευθερίας. 

Στο ερώτημα που θέσατε αν μπορούμε να περιμένουμε κάτι, εκείνο που πρέπει να καταθέσω είναι ότι έχω δει έμπρακτη εκδήλωση ενδιαφέροντος από τον πρόεδρο Ομπάμα, καθώς και από τον αντιπρόεδρο Τζο Μπάϊντεν και την υπουργό Εξωτερικών Χίλαρι Κλίντον. Τώρα, τι θα συμβεί στην πράξη, αυτό είναι ένα θέμα το οποίο δεν μπορούμε να προβλέψουμε. Εκείνο που μπορώ να πω είναι ότι πρέπει να συνεχίσουμε αυτήν την επικοινωνία και την προσπάθειά μας. Θα επαναλάβω και πάλι ότι τον τελευταίο λόγο σε πολλά θέματα της ιστορίας δεν τον έχουν οι άνθρωποι αλλά τον έχει ο Θεός. 

Σχέσεις με Πατριαρχείο

- Η Αρχιεπισκοπή Αμερικής υπάγεται στο Οικουμενικό Πατριαρχείο. Μερικοί ισχυρίζονται ότι κάποιες φορές το Πατριαρχείο παρεμβαίνει πολύ στα εσωτερικά της εδώ Εκκλησίας, σε μια προσπάθεια ``ποδηγέτησης των αποφάσεων της Ιεράς Συνόδου``. Μετά από δέκα χρόνια στον Αρχιεπισκοπικό Θρόνο, ποια είναι η αλήθεια γι΄ αυτό το θέμα? 

- Μου δίνετε την ευκαιρία να πω μερικά πράγματα ώστε να μην δημιουργούνται λανθασμένες εντυπώσεις. Δυστυχώς σε πολλές περιπτώσεις η συζήτηση που γίνεται δεν στηρίζεται σε πραγματικά δεδομένα. 

Η σχέση μας με το Οικουμενικό μας Πατριαρχείο καθορίζεται από το ισχύον από αιώνων στην Εκκλησία μας σύστημα, δηλαδή ότι η Αρχιεπισκοπή Αμερικής αποτελεί μια Επαρχία του Οικουμενικού Πατριαρχείου. Είναι λοιπόν θυγατρική σχέση. 

Ιστορικές συνθήκες συνετέλεσαν ώστε η Αρχιεπισκοπή Αμερικής ως επαρχία του θρόνου να αποκτήσει μια σημαντική ιδιαιτερότητα την οποία γνωρίζει και εκτιμά το Πατριαρχείο μας. Ένα από τα κύρια στοιχεία αυτής της ιδιαιτερότητος είναι η ισχυρή παρουσία του λαϊκού στοιχείου στην Αρχιεπισκοπή Αμερικής. Αυτό είναι κάτι φανερό στη ζωή της Εκκλησίας μας. Εδώ οι πιστοί, τα μέλη μιας ενορίας κτίζουν την εκκλησία, το σχολείο, το κοινοτικό κέντρο, πληρώνουν τον ιερέα, πληρώνουν τους δασκάλους του σχολείου, το προσωπικό και γενικά καλύπτουν όλα τα έξοδα λειτουργίας και συντηρήσεως της κοινότητος. 

Σε θέματα διοικητικά, και από πλευράς εμπειρίας, προσωπικά δεν αισθάνθηκα πίεση παρεμβάσεως και ελέγχου από πλευράς Πατριαρχείου. Η σχέση της Ιεράς Επαρχιακής μας Συνόδου με το Πατριαρχείο μας είναι σχέση αρμονικής και οικοδομητικής συνεργασίας η οποία αναγνωρίζει και σέβεται την Εκκλησιαστική Ιεραρχία και τάξη, και λειτουργεί άνετα εντός αυτής.

- Ενα ζήτημα που επανέφερε αυτούς τους ισχυρισμούς που προαναφέραμε ήταν και η πρόσφατη απόφαση του Οικουμενικού Πατριάρχη να ζητήσει από την Αρχιεπισκοπή και τις μητροπόλεις στην Αμερική να γράψουν τα περιουσιακά τους στοιχεία στο Πατριαρχείο; Τι έχετε να πείτε? 

- Θα σας μιλήσω και γι’ αυτό το θέμα με πολλή σαφήνεια. Η Αρχιεπισκοπή Αμερικής, όχι απλώς σέβεται το Πατριαρχείο, αλλά προσπαθεί να το ενισχύσει και οικονομικά με κάθε τρόπο, λόγω της μοναδικής οικουμενικής αποστολής που έχει.

Συγκεκριμένα, στο ερώτημα που θέσατε και που έδωσε αφορμή γι’ αρκετά σχόλια και παρερμηνείες, έχω να πω τα εξής: Προσφάτως, το Πατριαρχείο έστειλε προς όλες τις Αρχιεπισκοπές και Μητροπόλεις ανά τον κόσμο που υπάγονται στο Πατριαρχείο, μια εγκύκλιο, η οποία δεν έχει μορφή εντολής, αλλά προτροπής. Το ρήμα που χρησιμοποιείται στην εγκύκλιο είναι το ρήμα «προτρεπόμεθα» και όχι το ρήμα «εντελλόμεθα». Και ο νοών νοείτω. Με την εγκύκλιο αυτή, προτρέπονται οι Αρχιεπισκοπές και Μητροπόλεις να μεταβιβάσουν ει δυνατόν ένα ακίνητο εκ της περιουσίας των στο Πατριαρχείο, με το σκεπτικό ότι αυτό ως μέτρο βοηθεί το Πατριαρχείο να στηρίξει την άποψη ότι είναι νομικό πρόσωπο και έχει οικουμενικό χαρακτήρα διότι διαθέτει περιουσιακά στοιχεία εκτός Τουρκίας. 

Στην περίπτωση μας η σχετική προτροπή της εγκυκλίου δεν εμφανίζει την δυνατότητα να τεθεί σε εφαρμογή αφ’ ενός μεν λόγω νομικών κωλυμάτων που συνδέονται με ισχύουσες στις Η.Π.Α συναφείς νομοθεσίες, αφ’ έτερου δε λόγω της σοβαρής και πολύπλοκου εμπλοκής των ενοριών μας σε διαδικασίες οιασδήποτε μεταβιβάσεως περιουσιακών στοιχείων. Έτσι, το θέμα έχει λήξει με μας, και το Πατριαρχείο κατανοεί απόλυτα αυτούς τους λόγους.

- Ο Πατριάρχης συμφώνησε με τον Τούρκο πρωθυπουργό να δίνεται διπλή υπηκοότητα στους ιεράρχες που υπάγονται στη δικαιοδοσία του Πατριαρχείου και οι οποίοι ζουν εκτός Τουρκίας. Εσείς θα είχατε πρόβλημα να αποκτήσετε τουρκική υπηκοότητα;

- Ετέθη σ’ εμάς το θέμα και όπως καταλαβαίνετε είναι ένα θέμα προσωπικό, γιατί επαφίεται στον καθένα να αποφασίσει τι θα πράξει. Εδώ όμως υπάρχει η δυσκολία επειδή οι περισσότεροι από εμάς τους Ιεράρχες της Αρχιεπισκοπής Αμερικής, έχουμε ήδη δυο υπηκοότητες, την ελληνική και την αμερικανική. Από υπηρεσιακής πλευράς των αρμοδίων αρχών των ΗΠΑ τίθεται σαφές εμπόδιο για ενδεχόμενη τρίτη υπηκοότητα. 

- Άρα, περιορίζονται οι πιθανότητες για κάποιο ιεράρχη από τις ΗΠΑ να εκλεγεί μελλοντικά στον πατριαρχικό θρόνο;

- Από πλευράς διαδικασίας ναι. Αλλά, πρέπει να υπολογισθεί και το εξής: η πρόταση για το θέμα της υπηκοότητας προέκυψε από μια αίτηση του Πατριάρχη να γίνει αποδεκτό ένα σύστημα που ισχύει ήδη, παραδείγματος χάριν, στην Αίγυπτο. Εκεί από ό,τι γνωρίζουμε, για να εκλεγεί κάποιος Πατριάρχης Αλεξανδρείας δεν είναι απαραίτητο να είναι Αιγύπτιος υπήκοος. Από την στιγμή όμως που εκλέγεται, το αιγυπτιακό κράτος του δίνει αμέσως την υπηκοότητα της χώρας. Αυτό δεν μπορεί να αποκλεισθεί ότι ενδέχεται να συμβεί και στην περίπτωση της Τουρκίας, την οποία συζητούμε.

- Έχετε σοβαρό οικονομικό πρόβλημα ως Αρχιεπισκοπή?

- Η Αρχιεπισκοπή προχωρεί στο οικονομικό θέμα πολύ θετικά. Εχουμε την περίπτωση προσφοράς των ενοριών μας. Η προσφορά αυτή είναι συνεχώς αυξανόμενη επί δέκα χρόνια τώρα. Αυτό ίσχυσε και τον περασμένο χρόνο της φοβερής οικονομικής κρίσεως. Από την άποψη αυτή δεν είχαμε κατ’ ευθείαν έλλειμμα το 2009. Αλλά, θλιβερές υποθέσεις του παρελθόντος που είναι γνωστές (Σημείωση: μηνύσεις κατά Αρχιεπισκοπής για περιπτώσεις προ πολλών δεκαετιών εμπλοκής ιερωμένων σε σεξουαλικά σκάνδαλα και διευθέτησής τους χωρίς δικαστική διαδικασία), προκάλεσαν υπολογίσιμη οικονομική επιβάρυνση. Αυτή αντιμετωπίσθηκε με εξαιρετική φροντίδα και σύνεση και είχε ως αποτέλεσμα την δραστική μείωση των σχετικών δαπανών διευθετήσεως. Απετέλεσε εν τούτοις, απροσδόκητη και σοβαρή οικονομική ζημία την οποία όμως καλύψαμε χωρίς να επιτρέψουμε να παρεμποδίσει το ποιμαντικό, φιλανθρωπικό, εκπαιδευτικό και ιεραποστολικό έργο της Αρχιεπισκοπής.

Γλώσσα και πολιτισμός

- Για το θέμα διαιώνισης της ελληνικής γλώσσας και κληρονομιάς στην Αμερική είστε αισιόδοξος ή θα φτάσουμε σε μερικές δεκαετίες να υπάρχει ελληνοαμερικανική κοινότητα χωρίς Ελληνισμό, δηλαδή άτομα που να μην νοιάζονται για όλα εκείνα τα στοιχεία που υποδηλώνουν την ταυτότητά μας και την καταγωγή μας;

- Δεν μπορώ να προβλέψω και να εκφέρω προφητείες. Έχοντας όμως υπόψη το ανθρώπινο δυναμικό που υπάρχει, τη θέληση των ομογενών, τη δουλειά που επιτελείται, τις δυνατότητες που προσφέρει η τεχνολογία, την άμεση πλέον επικοινωνία και επαφή με κάθετι ελληνικό μέσω του διαδικτύου, της δορυφορικής τηλεοράσεως και των ταξιδιών στους τόπους προέλευσης των ατόμων ελληνικής καταγωγής δεν μπορούμε να είμαστε απαισιόδοξοι. Να μην ξεχνάμε επίσης ότι και από την στιγμή που αν ο Ελληνισμός, ως διαδοχή προσφοράς παγκοσμίων πολιτισμικών μορφών επιβίωσε επί έξι χιλιάδες χρόνια ασφαλώς θα εξακολουθήσει τη δημιουργική διαδρομή του και στην ιστορία του αύριο εδώ στις ΗΠΑ. Γι’ αυτό και είμαστε αισιόδοξοι. 

Πριν μερικές δεκαετίες γινόταν μια προσπάθεια στις Ηνωμένες Πολιτείες για πλήρη αμερικανοποίηση των μεταναστών, ενώ τα τελευταία χρόνια διαπιστώνουμε ανάδειξη και προβολή πολλών εθνικοτήτων που συνυπάρχουν μέσα στην αμερικανική κοινωνία. Για παράδειγμα, σημειώνω ότι στον υπόγειο σιδηρόδρομο της πόλης μας υπάρχουν πλέον διαφημιστικές πινακίδες όχι μόνο στα αγγλικά, αλλά και στα ισπανικά, και σε γλώσσες της Άπω Ανατολής, ακόμη και στα αραβικά. Αυτό δείχνει ότι εδώ η ιστορία έκανε πλήρη στροφή σε θέματα γλώσσας και πολιτισμικών παραδόσεων. Επομένως, δεν μπορεί κανείς να προβλέψει τις μορφές και τα γεγονότα που προσδιορίζουν τη γλωσσική και πολιτισμική επιβίωση. 

Αυτό δεν σημαίνει αδράνεια και απραξία. Δεν σημαίνει ότι θα αφήσουμε αυτό που λέγεται ελληνική παιδεία να περάσει σε μια βαθμιαία παρακμή και τελικά εξαφάνιση. Είναι αδύνατο να δεχθούμε ότι νομοτελειακά τον επόμενο αιώνα δεν θα υπάρχει Ελληνισμός στην Αμερική ως ανθρώπινο στοιχείο. Κι αυτό το υποστηρίζουμε με βάση όχι μόνο την εμπειρία των πέντε γενεών της Ομογένειας της Αμερικής που δείχνει τον δυναμισμό, την πίστη και την αποφασιστικότητα των ανθρώπων μας, αλλά και με βάση την πολύ μακρά και μεγάλη ιστορία των 6.000 ετών αυτού του Ελληνισμού.

Κάτι άλλο που δεν ρωτήσατε, αλλά είναι πολύ σημαντικό, είναι η διορθόδοξη κατάσταση στην Αμερική. Νομίζω αξίζει να λεχθεί ότι έχουμε πλέον την δυνατότητα να δούμε κάτι που δεν υπήρχε προηγουμένως. Σήμερα στην Αμερική υπάρχουν, σύμφωνα με στατιστική του ΟΗΕ, πέντε περίπου εκατομμύρια Ορθοδόξων. Εμείς οι Έλληνες Ορθόδοξοι είμαστε ενάμιση με δυο εκατομμύρια. Υπάρχουν οι επιμέρους αντιπροσωπευτικές ορθόδοξες παρουσίες, όπως των Πατριαρχείων Αντιοχείας, Μόσχας, Ρουμανίας, Σερβίας, Βουλγαρίας και μικρότερες ορθόδοξες ομάδες. Εδώ στην Αμερική, για πολλές δεκαετίες, έχουμε τη λεγόμενη SCOBA, τη μόνιμη Επιτροπή των Κανονικών Ορθοδόξων Επισκόπων. Οργανισμοί υπό την SCOBA όπως είναι η Διεθνής Ορθόδοξη Χριστιανική Φιλανθρωπία ( IOCC) και το Ορθόδοξο Κέντρο Χριστιανικής Ιεραποστολής (OCMC) έχουν πραγματοποιήσει ένα τεράστιο έργο με διεθνή αναγνώριση. 

Τώρα όμως είμεθα ενώπιον μιας νέας καταστάσεως. Πρόκειται για το έξης: Το περασμένο καλοκαίρι στο Chambesy της Ελβετίας, συνήλθε η προπαρασκευαστική επιτροπή για την προετοιμαζόμενη Οικουμενική Σύνοδο. Στην επιτροπή έλαβαν μέρος εκπρόσωποι όλων των Ορθοδόξων Αυτοκέφαλων Εκκλησιών και συζήτησαν αποκλειστικά το θέμα της λεγομένης διασποράς, δηλαδή της ανά τον κόσμο Ορθοδοξίας σε περιοχές που η Ορθοδοξία είναι μειονότητα. Αποφασίστηκε λοιπόν να δημιουργηθούν Επισκοπικές Συνελεύσεις κατά γεωγραφικές περιφέρειες. Μια απ’ αυτές είναι η Βόρεια Αμερική, καλύπτοντας ΗΠΑ, Καναδά και χώρες της Κεντρικής Αμερικής.

Στην περιοχή μας αυτή υπάρχουν περί τους 55 κανονικοί ορθόδοξοι Επίσκοποι, οι οποίοι υπό την προεδρία του Αρχιεπισκόπου Αμερικής, ως Εξάρχου του Οικουμενικού Πατριαρχείου θα συνέρχονται άπαξ του έτους για συζήτηση και λήψη μέτρων πανορθόδοξου μαρτυρίας και δράσεως στην περιοχή μας. Αυτή είναι μια προσωρινή μεταβατική λύση μέχρι να συγκληθεί η προετοιμαζόμενη Οικουμενική Σύνοδος που θα αποφασίσει για το τελικό καθεστώς. Πρόκειται λοιπόν για μια σημαντική εξέλιξη επειδή δημιουργούνται θετικές προϋποθέσεις πανορθοδόξου δράσεως για τους Ορθοδόξους στην Αμερική. 


Δεκάχρονη ποιμαντορία

- Σεβασμιώτατε, τι ήταν για σας αυτά τα δέκα χρόνια στον αρχιεπισκοπικό θρόνο της Αμερικής;

- Το ερώτημα φαίνεται απλό, αλλά είναι μάλλον πολύπλοκο. Θα μπορούσα να πω τα εξής: Πρώτον, υπήρξε μια πάρα πολύ μεγάλη ανθρώπινη εμπειρία. Είχα την ευκαιρία να σπουδάσω στο πανεπιστήμιο Αθηνών για τέσσερα χρόνια, να κάνω διδακτορικές σπουδές στο πανεπιστήμιο Χάρβαρντ για έξι χρόνια και τα τελευταία δέκα χρόνια να είμαι σ’ ένα υπερπανεπιστήμιο, που είναι η Αρχιεπισκοπή Αμερικής.

Αυτό μου έδωσε μια μοναδική εμπειρία και γνώση των ανθρωπίνων πραγμάτων, πάρα πολύ έντονη και βαθιά. Δεύτερον, ήταν μια πολύ μεγάλη ευκαιρία να δω το τεράστιο δυναμικό που υπάρχει στην Εκκλησία μας και στην Ομογένεια της Αμερικής, από ατομικές μέχρι συλλογικές προσπάθειες και πρωτοβουλίες. Τρίτον, ήταν δέκα χρόνια στα οποία ήμασταν πραγματικά συνεχώς ζυμωμένοι με σοβαρά τρέχοντα θέματα, όπως του Οικουμενικού Πατριαρχείου, της Κύπρου, της ονομασίας των Σκοπίων, κλπ. Επιπλέον, ήταν δέκα χρόνια στα οποία συνέβησαν πρωτοφανή γεγονότα, με κυριότερο την τρομοκρατική επίθεση της 11ης Σεπτεμβρίου 2001, την οποία εμείς ζήσαμε στη συνέχεια και στη συνέπειά της. Και είναι κάτι που σημάδεψε πλέον τη ζωή των ανθρώπων, ειδικά της πόλης που ζούμε.

Επίσης, στην εμπειρία των παρελθόντων δέκα ετών θα μπορούσα να συμπεριλάβω και την ανάπτυξη των διορθοδόξων σχέσεων, όπως επίσης είχαμε συνεργασίας αμοιβαίας γνωριμίας και δυνατότητας κοινών δραστηριοτήτων σε κοινούς και φιλανθρωπικούς κυρίως σκοπούς με μη ορθόδοξες μεν, αλλά χριστιανικές εκκλησίες.

- Πριν την ανάληψη των καθηκόντων σας, η Εκκλησία της Αμερικής βίωσε μια πολυτάραχη περίοδο. Ποια παραμένει για σας η μεγαλύτερη πρόκληση από την στιγμή που γνωρίζετε ότι στον ομογενειακό χώρο δεν υπάρχουν μόνο διαφορετικές αντιλήψεις και τάσεις, αλλά και συμφεροντολογικές σκοπιμότητες;

- Ευχαριστώ για το ερώτημα, το οποίο είναι σημαντικό. Ορθώς όπως είπατε, όταν ήρθα το Σεπτέμβριο του 1999, η Αρχιεπισκοπή Αμερικής ήταν σε μια κατάσταση κάποιων σοβαρών δυσκολιών. Δεν θέλω να μιλήσω για το μέγεθος αυτών των δυσκολιών, οι οποίες συνδέονται με διαφοροποιήσεις και διαφορές γνωμών, μερικές φορές αρκετά έντονες. Επομένως, υπήρχε μια πολύ σημαντική ανάγκη καλλιέργειας πνεύματος ενότητος διότι είμαστε αδελφοί του Χριστού, διότι είμαστε κάτι το ενιαίο ως Ελληνική Ορθόδοξος Εκκλησία στην Αμερική. Με κάθε θυσία και με κάθε τρόπο έπρεπε να υπερνικήσουμε όλα τα στοιχεία που δεν προωθούσαν την ενότητα, αλλά μάλλον καλλιεργούσαν διχόνοια και κλίμα αντιπαραθέσεως και πολώσεως. Αυτό φυσικά ήταν πάρα πολύ δύσκολο έργο, αλλά το αναλάβαμε όλοι μαζί με πίστη και αγάπη. 

Τελικά, αν μπορέσαμε να βγούμε βαθμιαία απ’ αυτή την ατμόσφαιρα των δυσκολιών και της εντάσεως, βιώνοντας σήμερα μια ατμόσφαιρα ειρήνης και μεγάλης δυνατότητας δημιουργικής δουλειάς, αυτό είναι θέμα χάριτος του Θεού, είναι πραγματικά ένα δώρο, που μας χαρίσθηκε γενναιόδωρα από τον Θεό.

- Ένα θέμα που προέκυψε πρόσφατα ήταν η ιστορία των δυο παιδιών από την Αφρική, με τον ισχυρισμό ότι εσείς απορρίψατε την επιθυμία συγγενικού τους προσώπου να «υιοθετηθούν» από την Ακαδημία Αγίου Βασιλείου. Τι έγινε;

- Αυτό είναι ένα πολύ επιμέρους, πολύ ειδικό θέμα. 


- Ναι, αλλά δόθηκε κάποια προβολή στην Ομογένεια και στην Ελλάδα.

- Εδόθη πολύ περίεργη μορφή δημοσιότητας, κυρίως δημοσιογραφικώς. 

Η Αρχιεπισκοπή έχει μια μεγάλη και γνωστή ιστορία στη φιλανθρωπία, αλλά αρκετές πτυχές της είναι άγνωστες στο ευρύ κοινό. Κατ’ αρχήν, η Ακαδημία του Αγίου Βασιλείου παρέχει υπηρεσίες χωρίς διακρίσεις σε παιδιά που είναι από προβληματικές οικογένειες ή ορφανά. Επί του συγκεκριμένου ζητήματος φαίνεται ότι υπήρξε κάποια σχετική δυσκολία συνεννοήσεως, διότι διάφοροι νόμισαν ότι η Ακαδημία μπορεί να αναμιχθεί σε διαδικασία εκδόσεως βίζας.

Η Ακαδημία δεν μπορεί να το κάνει αυτό νομικά, διότι δεν είναι σχολείο, ούτε πανεπιστήμιο. Η διεύθυνση της Ακαδημίας είπε ότι οι συγγενείς τους εδώ θα πρέπει να φέρουν τα παιδιά με υιοθεσία ή υπό κηδεμονία και η Ακαδημία θα τα πάρει αμέσως. 

Σας παραπέμπω στο σχετικό ανακοινωθέν της Αρχιεπισκοπής.

Ανέφερα ότι αυτό είναι επί μέρους θέμα, διότι εμείς στην Αρχιεπισκοπή κάθε μέρα έχουμε περιπτώσεις και γράμματα αστέγων, ανέργων, απόρων, αρρώστων, φυλακισμένων, ορφανών και πολλών άλλων κακοπαθούντων και κάνουμε ότι είναι δυνατόν χωρίς όμως να το διατυμπανίζουμε. Το ότι απομονώθηκε και προβλήθηκε το θέμα των δύο παιδιών από την Αφρική, με τον τρόπο που προβλήθηκε, υποδεικνύει κίνητρα και πράγματα, τα οποία δυστυχώς δεν φαίνεται να έχουν σχέση με φροντίδα για παιδιά. 

- Κάτι που θέλετε να προσθέσετε για το έργο και την αποστολή της Αρχιεπισκοπής και ευρύτερα της Ομογένειας;

- Ενόψει και εν γνώσει του τεραστίου κόπου που καταβάλλεται από τους ανθρώπους της Ομογένειας, γνωστούς και αγνώστους, αλλά και ιδιαίτερα τους ανθρώπους της Αρχιεπισκοπής ως ειδικού οργάνου, θα ήθελα αυτός ο κόπος να έχει περισσότερα αποτελέσματα. Διότι υφίστανται ακόμη άλυτα τα θέματα του Πατριαρχείου, το δράμα της Κύπρου και το ζήτημα της ονομασίας της ΠΓΔΜ.

Αυτά είναι πολύ οδυνηρά. Επειδή γνωρίζω πόσες προσπάθειες καταβάλλονται και τι θυσίες γίνονται αποτελεί πράγματι πρόκληση το ότι εξακολουθούν αυτά τα προβλήματα να είναι άλυτα και πολλές φορές να μην αντιμετωπίζονται κατά δίκαιο τρόπο. Αλλά, όπως είπαμε, δεν ελέγχουμε την ιστορία. Ελέγχουμε όμως αυτό που μπορούμε εν προκειμένω να κάνουμε και θα εξακολουθήσουμε να το κάνουμε συν Θεώ.

Παράλληλα, ως Ιερά Αρχιεπισκοπή Αμερικής και ως Ομογένεια, από τους Σεβασμιωτάτους Μητροπολίτες της Ιεράς Επαρχιακής Συνόδου μέχρι και τον τελευταίο Ελληνορθόδοξο πιστό συνεχίζουμε με πάθος, θυσία, συνέπεια και μεθοδικότητα το ιερό έργο, ή μάλλον την ιερή αποστολή μας. Είμαστε εδώ, όχι μόνο για να προοδεύσουμε και να ευημερήσουμε, πράγμα που με τη βοήθεια του Θεού έχει ήδη συμβεί, αλλά και για να μεταδώσουμε γενναιόδωρα τους θησαυρούς της Ορθοδόξου πίστεώς μας και της παγκόσμιας πολιτιστικής μας παραδόσεως.

Μουσική και iPod

- Σεβασμιώτατε, διακοπές κάνετε? 

- Μάλλον όχι. Είναι θέμα ελλείψεως χρόνου.


- Το τελευταίο βιβλίο που διαβάσατε?

- Ηταν ένα πολύ ενδιαφέρον βιβλίο, που μόλις κυκλοφόρησε και αναφέρεται στην Ιλιάδα του Ομήρου, γραμμένο από έναν Αυστραλό. Ξεκίνησα για να του ρίξω μια ματιά και με τράβηξε αμέσως γιατί έχει ενδιαφέροντα θεολογικά, φιλοσοφικά και ψυχολογικά στοιχεία.

Βέβαια, δεν μπορώ να κάνω αυτό που έκανα παλαιότερα, να διαβάζω ει δυνατόν ένα βιβλίο την ημέρα, αλλά προσπαθώ όσο γίνεται να διαβάζω κάποια βιβλία.


- Μουσική ακούτε;

- Ναι, γιατί μπορώ να ακούω μουσική όταν κάνω κάποια εργασία που είναι καθαρά τεχνικής μορφής. Δεν μπορώ να πω ότι έχω μια αποκλειστική προτίμηση, αλλά κατά βάση ακούω κλασική μουσική και βυζαντινή, για την οποία έχω μια μεγάλη συλλογή με διάσημους ιεροψάλτες του 20ου αιώνα. Με τη διευκόλυνση που παρέχει η τεχνολογία να συγκεντρώνονται χιλιάδες μουσικά κομμάτια σ’ ένα «εργαλείο», μας δίνεται τώρα η δυνατότητα να επιλέγουμε εύκολα αυτό που θέλουμε. 


- Δηλαδή, χρησιμοποιείται και iPod;

- Βεβαίως!