Θυρανοίξια του Βυζαντινού ναού Αγ. Γεωργίου στα Λουκίσια

Δημιουργηθηκε στις Πέμπτη, 17 Ιουνίου 2010

Γράφτηκε από τον/την Υπουργείο Πολιτισμού 17:44

Την Κυριακή 20 Ιουνίου 2010 το απόγευμα τελούνται τα 'θυρανοίξια' του αναστηλωμένου βυζαντινού Ναού του Αγίου Γεωργίου στα Λουκίσια με την παρουσία του Μακαριότατου Αρχιεπισκόπου Αθηνών και Πάσης Ελλάδος κ.κ. Ιερώνυμου Β΄. Τον Εσπερινό θα τελέσει ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Θηβών και Λεβαδείας, κ. Γεώργιος.

Την εκδήλωση θα τιμήσει με την παρουσία της η Γ.Γ. Πολιτισμού του ΥΠΠΟΤ, δρ. Λίνα Μενδώνη. 

Ο μικρών διαστάσεων ναός του Αγίου Γεωργίου Λουκισίων βρίσκεται στην ανατολική Βοιωτία, 15 περίπου χλμ από την Χαλκίδα, μέσα σε ειδυλλιακό τοπίο με ελαιώνες. Η θέση βρίσκεται σε μικρή απόσταση από την αρχαία Ανθηδόνα, πόλη γνωστή ήδη από τα Ομηρικά έπη, που συνέχισε να κατοικείται μέχρι τους παλαιοχριστιανικούς χρόνους. 

Ο ναός διακρίνεται για την επιμέλεια της κατασκευής του, τις ισορροπημένες αναλογίες του, την καθαρότητα και συμμετρία τού αρχιτεκτονικού του σχεδίου. Ωστόσο με την πάροδο του χρόνου είχε εγκαταλειφθεί, είχε υποστεί σοβαρές φθορές και είχε σχεδόν ερειπωθεί. Το έργο της αναστήλωσης του μνημείου πραγματοποιήθηκε την περίοδο 2006-2009 από την 23η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων της Χαλκίδας, με χρηματοδότηση από το Γ΄ Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης.

Το μνημείο, που χρονολογείται στο β΄ μισό του 11ου αιώνα και κατέχει σημαντική θέση στην ιστορία της βυζαντινής αρχαιολογίας λόγω του σπάνιου αρχιτεκτονικού του τύπου, είχε ήδη επισημανθεί από τους κορυφαίους βυζαντινολόγους Α. Megaw και Α. Ορλάνδο στη δεκαετία του 1930. 

Οι προσπάθειες για την αναστήλωσή του ξεκίνησαν ήδη το 2000 όταν συγκροτήθηκε η "Επιτροπή Επισκευής Ι. Ναού Αγίου Γεωργίου Λουκισίων" υπό την προεδρία του Σεβασμιότατου τότε Μητροπολίτου Θηβών και Λεβαδείας κ.κ. Ιερωνύμου. Με φροντίδα της Επιτροπής αυτής εκπονήθηκε η μελέτη αναστήλωσης του μνημείου. 

Με βάση την μελέτη αναστηλώθηκε το μνημείο και αποκαταστάθηκε στην αρχική του μορφή. Ο τρούλος του ναού, που ανήκει στο λεγόμενο 'αθηναϊκό τύπο' και απαντά στα σημαντικότερα μεσοβυζαντινά μνημεία της σφαίρας επιρροής της Αθήνας, ανέκτησε την αρχική του μορφή με την ανατοποθέτηση όλων των επιμέρους αρχιτεκτονικών στοιχείων που είχαν εξολοκλήρου απολεσθεί.

Οι εκτεταμένες εργασίες περιέλαβαν επίσης την εκ νέου κατασκευή της στέγης, την συμπλήρωση και επισκευή της πλινθοπερίκλειστης τοιχοποιίας, καθώς και την ανακατασκευή σχεδόν ολοκληρωτικά κατεστραμμένων τμημάτων του μνημείου.

Κατά τη διάρκεια των εργασιών συντηρήθηκαν οι μεμονωμένες - και γνωστές ήδη - τοιχογραφίες του 17ου αι., ενώ αποκαλύφθηκαν και συντηρήθηκαν τμήματα του αρχικού τοιχογραφικού διακόσμου των αρχών του 13ου αι, που διατηρούν απόηχους της κομνήνειας παράδοσης. 

Το μικρό αυτό μνημείο είναι ιδιαίτερα αγαπητό στην τοπική κοινωνία, που βοήθησε ποικιλότροπα σε όλες τις φάσεις του έργου την 23η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων.