Σαφάρι της Interpol για κλεμμένα ιερά κειμήλια

Δημιουργηθηκε στις Κυριακή, 20 Φεβρουαρίου 2011

Γράφτηκε από τον/την Espresso | Μάνος Τσαγκαράκης 02:08

Η αντιμετώπιση της δράσης των διεθνών κυκλωμάτων αρχαιοκαπηλίας που κρύβονται πίσω από το μπαράζ κλοπών και διαρρήξεων σε ελληνικούς ναούς και μοναστήρια πέρασε τα στενά όρια της χώρας.

Στο «παιχνίδι» έχει μπει και η Interpol, που πλέον αναζητεί τα εκατοντάδες κλεμμένα από την Ελλάδα θρησκευτικά κειμήλια στο μεγαλύτερο μέρος του πλανήτη με τη συνεργασία των αστυνομικών αρχών των εκατόν ογδόντα οκτώ χωρών-μελών της!

Στην ιστοσελίδα της διεθνούς αστυνομικής υπηρεσίας, σε ειδικό τομέα της βάσης δεδομένων με τα κλεμμένα έργα Τέχνης από όλον τον κόσμο, έχουν αναρτηθεί οι φωτογραφίες πολύτιμων έργων της θρησκευτικής κληρονομιάς μας που κλάπηκαν τα τελευταία χρόνια.

Οι κλοπές έγιναν κυρίως σε μονές και ναούς της περιοχής του Ζαγορίου στην Ήπειρο και όλα έδειχναν ότι ήταν προσεκτικά σχεδιασμένες από κυκλώματα του διεθνούς οργανωμένου εγκλήματος.

Η αδυναμία των ελληνικών αρχών να εντοπίσουν τα ίχνη των ιερόσυλων δραστών τις οδήγησε να ζητήσουν τη βοήθεια της Interpol, που φυσικά δεν ασχολείται με τις μεμονωμένες κλοπές στα… παγκάρια αλλά αποκλειστικά με τις περιπτώσεις στις οποίες προκύπτει ανάμειξη οργανωμένων δικτύων.

Και τέτοια περίπτωση ήταν οι μαζικές εισβολές στα αφύλακτα μοναστήρια στα ορεινά των Ιωαννίνων, όπου οι δράστες ήταν φανερό πως δούλευαν για διεθνή κυκλώματα αρχαιοκαπηλίας, αφού απέδειξαν ότι ήξεραν πολύ καλά τι θα έπαιρναν και τι θα άφηναν πίσω τους!

Στη βάση δεδομένων της Interpol φιλοξενούνται τριάντα πέντε πολύτιμες εικόνες και τμήματα από τέμπλα ναών του 16ου, του 17ου και του 18ου αιώνα, που είχαν φωτογραφηθεί κατά την καταγραφή τους πριν κάνουν «φτερά» από τους ναούς και τις μονές όπου φυλάσσονταν.

Μεταξύ αυτών είναι εικόνες που απεικονίζουν σκηνές από τη ζωή της Παναγίας, του Χριστού, των Αποστόλων και άλλων αγίων…

Τις φωτογραφίες έστειλε πριν από λίγους μήνες η ελληνική Δίωξη Αρχαιοκαπηλίας στο αρχηγείο της διεθνούς αστυνομίας στη Λυών της Γαλλίας και από εκεί «ταξίδεψαν» ηλεκτρονικά σε όλα τα συνεργαζόμενα κράτη, όπου οι εθνικές αρχές συμμετέχουν στο κυνήγι των αρχαιοκαπήλων.

Σημαντική βοήθεια στο έργο της Ελληνικής αλλά και της Διεθνούς Αστυνομίας για τον εντοπισμό των αμύθητης αξίας κειμηλίων της πολιτιστικής κληρονομιάς μας προσέφερε η προσπάθεια του πρώην νομάρχη Ιωαννίνων και νυν περιφερειάρχη Ηπείρου Αλέκου Καχριμάνη να αναρτήσει στην ιστοσελίδα της νομαρχίας εικόνες, τέμπλα, βημόθυρα και ιερατικά αντικείμενα που έπεσαν κατά καιρούς στα χέρια των αρχαιοκαπήλων, αλλά οι αρμόδιες υπηρεσίες του κράτους και της Εκκλησίας είχαν προνοήσει να τα καταγράψουν με τις φωτογραφίες τους!

Οι πιο πρόσφατες κλοπές

Έξι εκκλησίες και άλλα τόσα μοναστήρια της Ηπείρου που είχαν μπει στο στόχαστρο των αρχαιοκαπήλων κυριολεκτικά λεηλατήθηκαν… Οι περισσότερες κλοπές έγιναν τον χειμώνα του 2009 αλλά και τα προηγούμενα τρία χρόνια πολλά δέχτηκαν επιθέσεις από διαρρήκτες.

- Μεγαλύτερο πλήγμα δέχθηκε ο Ναός της Κοιμήσεως της Θεοτόκου στο Κουκούλι Ζαγορίου, που χρονολογείται από το 1630. Οι ιερόσυλοι εισέβαλαν την παραμονή των Χριστουγέννων του 2009 και δεν άφησαν τίποτα όρθιο!

Συνολικά, άρπαξαν εξήντα τέσσερις παμπάλαιες εικόνες, τα δύο Ευαγγέλια, εξαπτέρυγα, ιερά σκεύη, ενώ πήραν ακόμη και τμήματα λειψάνων των αγίων Παντελεήμονα και Χαραλάμπους!

Όλα όσα άρπαξαν είναι αμύθητης αξίας, αλλά ευτυχώς έχουν καταγραφεί και, αν δεν έχουν καταλήξει στο διαμορφωμένο υπόγειο κάποιου παθιασμένου συλλέκτη, ίσως κάποτε βρεθούν!

- Καταγεγραμμένες είναι και οι δώδεκα εικόνες που άρπαξαν ιερόσυλοι από το επίχρυσο τέμπλο του Ναού της Κοιμήσεως Θεοτόκου Βισικού, στην Καλουτά, που σύμφωνα με επιγραφές κτίστηκε περίπου το 1114 μ.X.!

- Τις ημέρες του Πάσχα του 2009, άγνωστοι έσπασαν με σιδηρολοστό τη βαριά, ξύλινη πόρτα του Ναού του Αγίου Νικολάου στο Ηλιοχώρι, που βρίσκεται σε υψόμετρο 1.040 μέτρων στο Κεντρικό Ζαγόρι και άρπαξαν δύο εικόνες, έναν σταυρό, το Ευαγγέλιο και τρία εξαπτέρυγα.

- Τις ίδιες ημέρες διέρρηξαν και την εκκλησία Κοιμήσεως της Θεοτόκου έξω από το Ηλιοχώρι και πήραν δώδεκα εικόνες.

- Στα μέσα Μαρτίου 2009, οι ιερόσυλοι άρπαξαν πέντε εικόνες και δύο βημόθυρα από το σπάνιο ξυλόγλυπτο τέμπλο στο βυζαντινό Μοναστήρι του Αγίου Γεωργίου στον Ελαφότοπο, του Κεντρικού Ζαγορίου που κτίστηκε το 1806.

- Τον Φεβρουάριο του 2009, είχαν κλέψει εικόνες και πολύτιμα σκεύη από το Μοναστήρι Κοιμήσεως της Θεοτόκου και πάλι στον Ελαφότοπο.

- Από τον Ναό του Αγίου Αθανασίου, που κτίσθηκε το 1702 στα Κάτω Πεδινά, στα Κεντρικά Ζαγοροχώρια, έκλεψαν άλλες ένδεκα παμπάλαιες εικόνες.

- Το 2008, οι αρχαιοκάπηλοι χτύπησαν το ιστορικό Μοναστήρι της Γενέσεως της Θεοτόκου στους Δραμεσιούς Δωδώνης, ξήλωσαν την οροφή του ξυλόγλυπτου τέμπλου που χρονολογείται από το 1683 και άρπαξαν δεκαπέντε παλιές εικόνες. Αφησαν όμως άλλες που προφανώς κατάλαβαν ότι ήταν αντίγραφα των γνησίων!

- Μεγάλη κλοπή είχε γίνει στη Μονή Κοιμήσεως της Θεοτόκου στο Μακρίνο, του Ανατολικού Ζαγορίου, τον Νοέμβριο του 2007, όταν οι δράστες άρπαξαν τριάντα επτά πολύτιμες εικόνες και ξήλωσαν ολόκληρη την επίχρυση και ξυλόγλυπτη δίφυλλη πόρτα της Ωραίας Πύλης!

- Λίγο καιρό πριν, από τη Μονή Κηπίνας Ιωαννίνων οι ιερόσυλοι είχαν ξηλώσει ολόκληρο το παμπάλαιο και μεγάλης αξίας τέμπλο.

Ωστόσο, πολλά είναι τα κειμήλια που κλάπηκαν και από άλλους ναούς και μοναστήρια πριν μάλιστα καταγραφούν και ψηφιοποιηθούν, με αποτέλεσμα να είναι εξαιρετικά δύσκολο να εντοπιστούν.

Κάποιες πληροφορίες αναφέρουν ότι μερικές από τις κλεμμένες εικόνες έχουν εντοπιστεί στο Βερολίνο, αλλά οι έρευνες δεν έχουν αποδώσει ακόμη καρπούς.