Η αποκάλυψη ξεχασμένων αμπελώνων στο νησί της Αποκάλυψης

Δημιουργηθηκε στις Τρίτη, 29 Μαρτίου 2011

Γράφτηκε από τον/την Romfea.gr 21:41

Έγιναν την Δευτέρα 28 Μαρτίου 2011 τα εγκαίνια του αγρο-οικολογικού σχεδίου ‘ΠΑΤΟΙΝΟΣ’ στην Πέτρα του Ιερού νησιού της Αποκάλυψης.

Πρόκειται για ένα ενδιαφέρον σχέδιο που θα κινηθεί στο πλαίσιο της ανάπτυξης της επιχειρηματικότητας στην Πάτμο, με στόχο την παραγωγή λαδιού και κρασιού από την Ιερά Μονή.

Εμπνευστής, ένας Έλληνας του εξωτερικού ο κ. Ιωσήφ Ζησιάδης, με καταγωγή από την Κωνσταντινούπολη και νυν βουλευτής στην Ελβετία που αγαπάει το νησί και προσπαθεί να αναστήσει τους αμπελώνες του αλλά και να φέρει τους νησιώτες πιο κοντά στη φύση.

Σε μια έκταση 30 στρεμμάτων θα δημιουργήσει αμπελώνα με τοπικές ποικιλίες κρασιού, ελαιοτριβείο, σχολή οίνου και τράπεζα σπόρων.

Υπολογίζεται ότι η επένδυση θα στοιχίσει περίπου 500.000 ευρώ.   

ΤΟ ΣΧΕΔΙΟ

Το αγροοικολογικό σχέδιο «Πάτοινος», ο Αμπελώνας του νησιού της Αποκάλυψης θα επιτρέψει:

• την επαναφορά ενός αμπελώνα

• τη δημιουργία ενός ελαιοτριβείου

• την τόνωση της τοπικής οικονομίας του νησιού

• τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας για όλο το χρόνο

• τη διεύρυνση της τουριστικής προσφοράς

• την κατασκευή ενός οινοποιείου που σέβεται τις αρχιτεκτονικές παραδόσεις του νησιού

• τη δημιουργία μιας Σχολής Οίνου

• τη δημιουργία ενός χώρου δοκιμασίας

• την ίδρυση ενός Μουσείου λαϊκών παραδόσεων σχετικών με το κρασί

• την ανάπτυξη των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας

• την παροχή ενός τόπου συνάντησης για τις οικολογικές και αγροτικές οργανώσεις

• την παροχή ενός παραρτήματος στην τράπεζα νησιωτικών σπόρων

• την αποκατάσταση του πράσινου του νησιού

• την ώθηση των νέων του νησιού σε μία αμπελουργική και οινολογική κατάρτιση

• τη δημιουργία προϋποθέσεων για διεθνείς συνεργασίες, χρήσιμες για το μέλλον της Πάτμου

Η ΟΜΙΛΙΑ ΤΟΥ ΗΓΟΥΜΕΝΟΥ ΤΗΣ ΜΟΝΗΣ ΠΑΤΜΟΥ

Τον αγιασμό των εγκαινίων τέλεσε ο καθηγούμενος και Πατριαρχικός έξαρχος Πάτμου Αρχιμανδρίτης κ. Αντίπας, ενώ παρέστη πλήθος κόσμου.

Η ομιλία του Καθηγούμενου έχει ως ακολούθως:

«Με ιδιαίτερη χαρά σας καλωσορίζουμε σήμερα στην πανηγυρική έναρξη του αγροοικολογικού τούτου σχεδίου, αυτή την τόσο ξεχωριστή και μνημειώδη ημέρα για την Ιερή μας Νήσο, μιας και η αμπελοκαλλιέργεια αναγεννάται μετά την παρέλευση αρκετών δεκαετιών και πάλι στην Πάτμο.

Το εγχείρημα αυτό της επαναφοράς της αμπελοκαλλιέργειας  - και μάλιστα με σχεδιασμό προσήκοντα προς την παραδοσιακή αμπελουργία, αλλά και σύγχρονο, ανταγωνιστικό, προπαντός δε φιλικό προς το περιβάλλον-  δεν θα μπορούσε παρά να τύχει της πρόφρονος και πανηγυρικής υποδοχής μας, εφόσον αποτελεί πρωτοβουλία σταθμό στην αειφόρο ανάπτυξη της Νήσου μας.

Οπωσδήποτε, η διατριβή με τα του οίνου αυτονόητα συνοδεύεται από πλήθος συμβολισμών, τύπων, αλληγοριών. Φαίνεται μάλλον πως η αναλογία των δώδεκα βαθμών αλκοόλ αποτελεί μέχρι σήμερα την πιο απτή και μεθεκτή μαρτυρία της θείας προέλευσης του οίνου, συνδυάζοντας το μέτρο, την γεύση την τέρψη, την ευφορία, με μια λέξη όλα εκείνα που καθιστούν τον οίνο πεμπτουσία και κορωνίδα των ποτών.

Επειδή όμως «η μέρα είναι ζεστή και ποιητική», όπως θα έλεγε κι ο Καβάφης, θεωρούμε πρέπουσα μια γρήγορη περιπλάνηση στις αντιλήψεις που καλλιεργήθηκαν από τους αρχαιοτάτους χρόνους, θέλοντας να υπερθεματίσουν τη θεϊκή καταγωγή του κρασιού.

Σύμφωνα με μαρτυρίες η παρασκευή οίνου ξεκινά με την αγροτική επανάσταση του 5.000 π.χ. Στην Ελλάδα η διάδοση του διευρύνεται με την Κάθοδο των Δωριέων (12ος αιώνας πχ). Δεν λείπουν όμως και οι προελληνικές αναφορές για την κατανάλωση του στον ελλαδικό χώρο.

Ο Θεόφραστος μάλιστα διασώζει και μεθόδους παρασκευής του οίνου, ενώ ο δασκαλός του Αριστοτέλης με μια δεισδυτικότερη και φιλοσοφικότερη ματιά παρατηρεί ότι αυτός που έχει μεθύσει με κρασί, όταν πέφτει, πέφτει συνήθως μπρούμυτα, σε αντίθεση μ  αὐτόν που εχει μεθύσει με μπύρα, ο οποίος πέφτει ανάσκελα.

Ο μύθος άλλωστε του ευφάνταστου Βασιλιά Οινέα και του υπηρέτη του Στάφυλου, μαρτυρούν την αρχαιότατη παρουσία του Οίνου στον τόπο μας.

Με την καθιέρωση της λατρείας του Διονύσου πανελληνίως  στις αρχές του 5ου αι πχ  και την είσοδο του ως πέμπτου θεού στο δελφικό ιερό (μετά την Γαία, τον Ποσειδώνα, τον Απόλλωνα και την Προναία Αθηνά) ο οίνος καθίσταται απαραίτητο στοιχείο του θρησκευτικού αυθορμητισμού των Αρχαίων Ελλήνων, αυθορμητισμού που έρχεται να εξισορροπήσει τις συνήθεις πράξεις ευλάβειας και καθαρμών.

Μολονότι οι διονυσιακές λατρείες στην ιστορική συνείδηση έχουν συνδυαστεί με άμετρες ενέργειες, οι πρόγονοι μας είχαν την αίσθηση του μέτρου και στην οινοποσία.

Χαρακτηριστική υπήρξε η χρήση κρατήρων (εκ του ρήματος «κεράννυμι», δηλ. ανακατεύω)  μέσα στους οποίους ο οίνος ανακατευόταν με νερό  σε αναλογία ένα προς τρία (1 οίνος, 3 νερό).

Παρόμοιο όμως, ίσως και μεγαλύτερο σεβασμό για τον οίνο βρίσκουμε και στη Αγία Γραφή. Στο Βιβλίο της Γενέσεως, το πρώτο στον Κανόνα της Αγίας Γραφής, καταγράφεται ότι ο ίδιος ο Θεός διδάσκει την παρασκευή οίνου στο Νώε, ως ανταμοιβή για την υπακοή και αφοσίωση του. Η νέα κτίση λοιπόν μετά τον κατακλυσμό γίνεται κατά τι πλουσιότερη, εφόσον πλέον υπάρχει και ο οίνος.

Απολαμβάνοτας μάλιστα ενθουσιωδώς τη Θεία αυτή δωρεά, ο Νώε θα είναι ο πρώτος που θα μεθύσει. Στο Βιβλίο της Γένεσης επίσης υπάρχει και η εμβόλιμη αναφορά ότι ο ιερέας Μελχισεδέκ ευλόγησε εξ ονόματος του Θεού τον Αβραάμ δίνοντας του άρτο και οίνο, σηματοδοτώντας έτσι τον Τύπο, σύμφωνα με τον οποίο οι ιερείς της Εκκλησίας μας, που υπάρχουν κατά την τάξιν Μελχισεδέκ, να δίνουν στους πιστούς Σώμα και Αίμα Χριστού, χρησιμοποιώντας άρτο και οίνο.

Πασίγνωστη τέλος από την Παλαιά Διαθήκη και συγκεκριμένα από το Βιβλίο των Ψαλμών είναι η φράση: «και οίνος ευφραίνει καρδίαν ανθρώπου».

Στην Καινή Διαθήκη δε οι αναφορές στον οίνο και τα περί αυτόν είναι πάρα πολλές. Από αυτές εμείς θα αρκεστούμε σε μερικές. Στο Κατά Ιωάννην Ευαγγέλιο ο ίδιος ο Κύριος παρομοιάζει εαυτόν με την άμπελον την αληθινήν.

Όπως τα κλήματα ευδοκιμούν στην άμπελο και όχι μεμονωμένα, έτσι και τα μέλη της Εκκλησίας μόνο κοντά στην άμπελο την αληθινή πραγματώνονται.
Έπειτα, ας θυμηθούμε το πρώτο θαυμαστό σημείο του Ιησού που δεν ήταν άλλο από τη μετροπή του νερού σε κρασί στον γάμο της Κανά.

Το θαύμα αυτό θα πρέπει να το αντιπαραβάλουμε  με τους λόγους του Κυρίου στο Μυστικό Δείπνο, όπου επισφραγίζει την επίγεια αποστολή του και υποθηκεύει τη Ανάσταση Του: « λέγω δε υμίν ότι ου μη πίω απ  ἄρτι εκ τούτου του γενήματος της αμπέλου έως της ημέρας εκείνης όταν αυτό πίνω μεθ  ὑμῶν καινόν εν τη βασιλεία του πατρός μου».

Το κρασί επομένως γίνεται σύμβολο της ανακαίνισης των πάντων, που εγκαινιάζει η Ανάσταση του Κυρίου. Προς τούτο άλλωστε η ευχαριστιακή πράξη της Εκκλησίας μας είναι αναπόσπαστα συνδεδεμένη με την χρήση του οίνου.

Παρά τον υψηλό τούτο συμβολισμό όμως, το κρασί δεν παύει να παραμένει και το αναγκαίο ποτό που χρησιμοποιείται από τον άνθρωπο για την τέρψη του, αλλά και για θεραπευτικούς σκοπούς.

Ο Απόστολος Παύλος στην Α’ Προς Τιμόθεον Επιστολή παρέχει στον πιστό, πλην φιλάσθενο, μαθητή του την εξής συμβουλή:  « Μηκέτι υδροπότει, αλλ  οἴνῳ ολίγω χρω δια τον στόμαχον σου και τας πυκνάς σου ασθενείας» .

Τέλος, στο Βιβλίο της Αποκάλυψης, που γράφτηκε εδώ στην Ιερά μας Νήσο, όταν ανοίγει η Τρίτη Σφραγίδα, ο ιππέας του μαύρου αλόγου εξέρχεται έχοντας λάβει εκτός των άλλων και την εξής εντολή: « το έλαιον και τον οίνον μη αδικήσης» .

Ας διευκρινίστει πάντως ότι η χρήση του οίνου αν και ευλογήθηκε, όπως είδαμε μέχρι τώρα, η κατάχρηση του εθεωρείτο πάντα αποφευκτέα. Ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος επί παραδείγματι δίνει συμβουλές για τη θεραπεία - απεξάρτηση με μοντέρνους όρους- «των ασθενών του οίνου», ενώ προκρίνει την κατανάλωση του μόνο για θεραπευτικούς σκοπούς.

Στη σύντομη αυτή περιπλάνηση μας σταχυολογήσαμε μερικές μνημειώδεις αντιλήψεις, αλληγορίες και συμβολισμούς που καλλιεργήθηκαν για να περιγράψουν την ιδιαίτερη σχέση που διαχρονικά είχε ο άνθρωπος με τον οίνο, σαν κάτι έμψυχο το οποίο έχει εγγενείς δύο αντίρροπες δυνάμεις του εξαγνισμού αλλά και της κατάπτωσης.

Σε κάθε περίπτωση πάντως ο οίνος, το κρασί δεν υπήρξε ένα ακόμα αλκοολούχο ποτό, αλλά ξεχωριστό κεφάλαιο για τον άνθρωπο. Ας μην ξεχνάμε ότι στη λαϊκή μας παράδοση η οινοποσία, έστω και περιπαιχτικά, ονομάζεται «κρασοκατάνυξη», δηλωτικό ότι η διαδικασία αυτή δεν αποτελεί  απλώς και μόνο κατανάλωση αλκόολ.
Κλείνοντας, διαβιβάζουμε τις ευλογίες του Αρχιεπισκόπου της Ιεράς μας Νήσου του Οικουμενικού Πατριάρχου κ.κ. Βαρθολομαίου και εκφράζουμε την ιδιαίτερη ικανοποίησή του για τη δημιουργία του οινοποιείου και ελαιοτριβείου στα κτήματα της Ιεράς Μονής από τον Κωνσταντινουπολίτη φίλο της Πάτμου τον Εντιμολογιώτατο κ. Ιωσήφ Ζησιάδη τον οποίον συγχαίρουμε μεγάλως και εμπιστευόμαστε, για το ευγενές τούτο εγχείρημα, με το οποίο δίνεται νέα πνοή στη Νήσο μας, εφόσον συμβάλλει τόσο στην ανάπτυξη, όσο και στην αναβίωση της παράδοσης μας και ευχόματε κάθε επιτυχία.

Η καθ  ἡμᾶς Ιερά Μονή και Πατριαρχική Εξαρχία Πάτμου άλλωστε παρέχει πλήρως την στήριξή της στην πρωτοβουλία αυτή, ελπίζοντας πως σύντομα θα έχουμε και το ελαιοτριβείο όπου ήταν ένας από δεκαετίας πόθος της Ιεράς μας Μονής.

Παράλληλα λοιπόν με το παραδοσιακό οινοποιείο θα έχουμε και το οικολογικό ελαιοτριβείο».