Συνέντευξη Αρχιμ. Χρυσόστομου Συμεωνίδη στη Romfea.gr

Δημιουργηθηκε στις Δευτέρα, 05 Δεκεμβρίου 2011

Συνέντευξη στη Romfea.gr και τον Γιώργο Φερδή, 10.14

Σε μια συνέντευξη εφ όλης της ύλης των οικονομικών της Εκκλησίας, αλλά και του γενικού φιλόπτωχου ταμείου παρεχώρησε ο Διευθυντής των Οικονομικών του Φιλόπτωχου της Ι.Α.Α. Αρχιμ. Χρυσόστομος Συμεωνίδης στην Romfea.gr και τον συνεργάτη Γιώργο Φερδή.

Ο π. Χρυσόστομος μας υποδέχθηκε στη νέα στέγη του Φιλόπτωχου ταμείου. Μας μίλησε για την πορεία των οικονομικών και για την εξέλιξη του, αν δεν υπάρξει άμεση ανταπόκριση από τον κόσμο. Με μεγάλη λύπη του σημείωσε ότι τα αποθέματα των ταμείων της Εκκλησίας είναι απολύτως περιορισμένα, παρόλο που όπως είπε δεν θα το πιστέψουν μερικοί. «και εμείς δυσκολευόμαστε να προσφέρουμε αυτό που πραγματικά επιθυμούμε».

Τόνισε ακόμα ότι υπάρχει μεγάλη αύξηση του πάσχοντος ανθρώπου και ιδιαιτέρως αύξηση των Ελλήνων.

Στο θέμα της έκτατης φορολογικής εισφοράς σύγκρινε τους ναούς με τις κρατικές υπηρεσίες που προσφέρουν Δημόσιο έργο ενώ υπογράμμισε ότι : «οι ναοί έχουν πνευματικοί και ηθική αξιολόγηση και όχι οικονομική».

Ο νέος σε ηλικία κληρικός, τοποθετημένος από τον Μακαριώτατο Αρχιεπίσκοπο Αθηνών στη θέση του οικονομικού Διευθυντή του Γ.Φ.Τ. μας απάντησε γύρω από θέματα που αφορούν ακόμα και την μελλοντική εικόνα των οικονομικών της Εκκλησίας, δίνοντας μια πλήρη εικόνα φρέσκες ιδέες και λύσεις. Τονίζοντας την υπερπροσπάθεια του Διευθυντή του Γ.Φ.Τ, π. Βασίλειου Χαβάτζα, του ίδιου προσωπικά, αλλά και των συνεργατών του για το τόσο σημαντικό έργο που παράγεται.

Ακολουθεί η συνέντευξη:

Κάποιες ερωτήσεις έτσι ώστε να δώσουμε μια σχετική εικόνα για το φιλανθρωπικό έργο της Ι.Α.Α.

Ευχαριστώ θερμά που ήρθατε στα καινούρια γραφεία του Γενικού Φιλόπτωχου Ταμείου, που είναι κοντά στα γραφεία της Ι.Α.Α και κοντά στο Μητροπολιτικό Ναό Αθηνών.

Ποιός είναι ο σκοπός του Γενικού Φιλόπτωχου Ταμείου;

Το Γενικό Φιλόπτωχο Ταμείο από την ίδρυσή του και ελπίζω ως το τέλος της αποστολής του, έχει ως σκοπό την αρωγή, τη βοήθεια και την ουσιαστική συνδρομή στην ανθρώπινη ανάγκη, αλλά όλα αυτά με μια μακροχρόνια συνέπεια και με σκοπό να προσεγγίσει τα προβλήματα που αντιμετωπίζουμε σύμφωνα με τα δεδομένα της εκάστοτε εποχής αλλά και με τον ανάλογο σεβασμό, δηλαδή η αρωγή και η συνέπεια βασίζονται σε δύο στοιχεία, αφενός μεν στο να αντιμετωπίζονται τα προβλήματα εν τη γενέσει τους ή το συντομότερο δυνατό από την στιγμή που προκύπτουν, αφετέρου δε δείχνοντας τον προσήκοντα σεβασμό στον έχοντα ανάγκη με σκοπό να απαλύνει τον ανθρώπινο πόνο, μη κοιτάζοντας θρησκεύματα, χρώματα, φυλές, γλώσσες και άλλα.

Από την ημέρα που έχετε αναλάβει, έχετε διαπιστώσει αύξηση στην ανθρώπινη   ανάγκη;

Από την ημέρα που είχα την τιμή να με διορίσει ο Μακαριώτατος Αρχιεπίσκοπος στην θέση που βρίσκομαι δεν έχω διαπιστώσει ότι μεγάλωσαν οι ανάγκες, αλλά ότι έχει αυξηθεί ο αριθμός των ανθρώπων που πάσχουν. Οι ανάγκες όμως έχουν μεταβληθεί, έχουν τροποποιηθεί και δίνονται μέσα στον κοινωνικό και εκκλησιαστικό ιστό με διαφορετικούς τρόπους σε σχέση με το παρελθόν, δηλαδή η οικονομική κρίση και όλο αυτό το φαινόμενο που την ακολουθεί σε οικονομικό κοινωνικό και οικογενειακό επίπεδο αγγίζει πλέον κάθετα όλα τα κοινωνικά στρώματα της Ελλάδος.

Συνεπώς, πέραν αυτών που έχουν να αντιμετωπίσουν τα προβλήματα της καθημερινότητας αγγίζει και αυτούς που ενδεχομένως μπορεί να ευημερούν διότι όλοι συνυπάρχουμε μέσα στον ίδιο κοινωνικό ιστό και αλληλοεπηρεαζόμαστε.

Αλλά κυρίως η οικονομική κρίση βασίζεται σε ηθικά στοιχεία, στο ηθικό επίπεδο της οικονομίας, δηλαδή στη θεολογία της οικονομίας, η οποία έχει τροποποιήσει τις ανάγκες του πληθυσμού και τον ίδιο τον πληθυσμό που έχει πλέον ανάγκη. Κάποτε συζητούσαμε για τους μετανάστες που βρίσκονται στην Ελλάδα, τους είχαμε τοποθετημένους στο κέντρο των Αθηνών και νομίζαμε ότι δεν μας αγγίζουν τα προβλήματα που απασχολούν τους ίδιους και παρόλα αυτά προσπαθούσαμε να τους βοηθήσουμε.

Δυστυχώς σήμερα φτάσαμε στο σημείο και εμείς οι ίδιοι ως ένα βαθμό να έχουμε τις ίδιες ανάγκες με τους μετανάστες. Έλληνες πλέον πολίτες καθ’ όλα αξιοπρεπείς τόσο ως προς το επαγγελματικό τους μέχρι πρότινος επίπεδο όσο και ως προς το οικογενειακό και κοινωνικό τους περίγυρο με υψηλό θρησκευτικό αίσθημα έχουν ανάγκη από βασικά πράγματα που κάποτε ίσως δεν θα έδιναν και οι ίδιοι την πρέπουσα σημασία και αξία.

Συγκεκριμένα ένα πιάτο φαγητό στα πλαίσια της κοινωνίας όπως έχει διαμορφωθεί σήμερα, σ᾽ ένα δομημένο σύστημα το λεγόμενο Ευρωπαϊκό, θεωρείται πως είναι δεδομένο, αυτό το δεδομένο έπαψε πια να υπάρχει και έγινε αμφισβητούμενο, μπήκε σε ερωτηματικό. Και εμείς δυσκολευόμαστε να προσφέρουμε αυτό που πραγματικά επιθυμούμε.

Παρόλα αυτά προσπαθούμε να το πράξουμε, η ανάγκη βέβαια είναι μια σχετική έννοια, ποικίλει σε κοινωνικές ομάδες, σε οικονομικό και κοινωνικό επίπεδο ανάλογα με τον πληθυσμό.

Η Εκκλησία παρατηρούμε συνέχεια ότι βοηθάει και με το παραπάνω, πολύς κόσμος στρέφετε στην Εκκλησία αναζητώντας την βοήθεια της. Παρόλα αυτά η Εκκλησία βρίσκεται στόχος κάποιων που την αποδοκιμάζουν και την βρίζουν ότι έχει και δεν προσφέρει όσο μπορεί. Που οφείλετε και τι απαντάτε ως Οικονομικός Διευθυντής του Γενικού Φιλόπτωχου ταμείου;

Δεν έχω να απαντήσω κάτι συγκεκριμένο απλώς σας παραπέμπω στις δηλώσεις του Αρχιεπισκόπου μας αλλά και πολλών Ιεραρχών για τα περιουσιακά στοιχεία της Εκκλησίας μας. Η Εκκλησία είναι ως προς την πνευματική της έννοια αυτό που όλοι γνωρίζουμε, ως προς την νομική και οικονομική της έννοια είναι μια πολυπρόσωπη διοικητική μορφή, δύσκαμπτη θα έλεγα χωρίς να θέλω να παρεξηγηθώ. Απλώς έτσι δομήθηκε μέσα στο νομοκανονικό πλαίσιο που υπαγόμαστε.

Αυτή η περιουσία μοιράζεται μεταξύ περίπου 8000 με 9.000 νομικά πρόσωπα δημοσίου ή ιδιωτικού δικαίου. Από την περιουσία που υπήρχε κατά την απελευθέρωση του Ελληνικού Κράτους, η Εκκλησία δεν κατέχει παρά το 4% ίσως και λιγότερο, από αυτό.

Τα ¾ του 4% είναι δεσμευμένα είτε υπό τη μορφή χαρακτηρισμών εκτάσεων ως αναδασωτέες, είτε με διεκδικήσεις Δήμων, Κοινοτήτων, Υπουργείων και άλλων φορέων.

Το υπόλοιπο ¼ είναι μικρά σπιτάκια τα οποία είναι κληροδοτήματα πιστών που τα διαθέσανε στην Εκκλησία και τα οποία σε τελική ανάλυση κοστίζουν περισσότερο στο να τα έχεις, από άποψη συντήρησης και φορολόγησης, παρά να κερδίσεις από αυτά κάτι.

Επίσης εδώ και δύο χρόνια η φορολογική μεταρρύθμιση, γιατί στην Ελλάδα έχουμε συχνά φορολογικές μεταρρυθμίσεις δυστυχώς, μία λοιπόν από αυτές τις μεταρρυθμίσεις μας έφερε και ένα επιπλέον κόστος όσον αφορά τα ακίνητα που έχουμε, να πληρώνουμε το 20% ως φορολόγηση από τα ενοίκια. Πληρώνουμε κανονικά το ΕΤΑΚ στα ακίνητα, τον Φ.Π.Α., φορολογούμαστε στα οικόπεδα και στα κτήματα και σε οποιοδήποτε άλλο περιουσιακό στοιχείο.

Εξαιρέθηκαν βέβαια οι Ναοί από την έκτατη εισφορά και ο λόγος είναι επειδή αποτελούν χώρο λατρείας, όπως θα λέγαμε σε ένα άλλο δίκαιο, όχι στο Ελληνικό.

Η αλήθεια είναι ότι είναι χώροι έκτος διαπραγμάτευσης, τον Ναό δεν μπορείς να τον αξιολογήσεις οικονομικά, η αξιολόγηση είναι πνευματική και ηθική, συνεπώς δεν μπορεί η Εκκλησία να πληρώνει για τους Ναούς όπως δεν μπορεί να πληρώνουν για παράδειγμα οι κρατικές υπηρεσίες για τους χώρους που καταλαμβάνουν προκειμένου να υλοποιηθεί το Δημόσιο Έργο.

Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο εξαιρέθηκαν και κανένας άλλος. Συνεπώς όλα αυτά τα προβλήματα έρχονται σε δεύτερη φάση. Η ουσία είναι να δοθούν κάποια κίνητρα για να αξιοποιηθούν τα ακίνητα που έχει η Εκκλησία και να αναπτυχθούν θεμιτά, να μη δοθούν από την Εκκλησία για να πέσουν σ’ ένα Κρατικό κορβανά ο οποίος πιθανόν θα τα αλλοιώσει ή θα τα διαθέσει με λάθος τρόπο.

Η Εκκλησία διέθεσε πάρα πολλά και θα τολμήσω να πω ότι δεν αποδόθηκαν σωστά στο κοινωνικό σύνολο. Από πλευράς μας στόχος μας δεν είναι να βγάλουμε χρήματα ούτε να έχουμε απόθεμα.

Ο στόχος μας είναι αυτά που έχουμε να τα διαθέσουμε στο κοινό καλό, αλλά για να γίνει αυτό πρέπει να χρησιμοποιήσουμε κατάλληλα τα εφόδιά μας ώστε να μπορέσουμε μ’ αυτόν τον τρόπο να δώσουμε τις βάσεις σε μία αναπτυξιακή πορεία τόσο για την Εκκλησία όσο και για το φιλανθρωπικό της έργο, αυτό δηλαδή που είναι και στόχος του Μακαριωτάτου.

Σκοπός δεν είναι να αξιοποιήσουμε ένα ακίνητο και να κάνουμε μια επιχείρηση προς ίδιον όφελος, αλλά να αξιοποιηθεί και να διατεθεί το όφελος που θα προκύψει σ’ αυτούς που έχουν ανάγκη.

Αληθεύει ότι θα υπάρξει έλλειμμα στα ταμεία σας σε λίγο καιρό;

Ναι, δυστυχώς αληθεύει, είναι οξύμωρο αλλά αληθεύει, πολλοί μπορεί να μην το πιστέψουν, ενδεχομένως να έχουν δίκαιο γιατί και εμείς από την μεριά μας έχουμε κάνει λάθη, έχουμε βέβαια κάνει και την αυτοκριτική μας και προσπαθούμε κάθε μέρα να βελτιωνόμαστε, όμως σ’ αυτήν την προσπάθεια πρέπει να συμβάλουμε όλοι.

Δυστυχώς αυτή την στιγμή τα αποθέματα της Εκκλησίας είναι απολύτως περιορισμένα και αυτό συμβαίνει όχι γιατί έγινε κάποια σπατάλη ή κάποια λάθος διαχείριση, είναι περιορισμένα γιατί οι ανάγκες έχουν αυξηθεί και αυτά τα διαθέσιμα δόθηκαν για τους λόγους που προανέφερα.

Η δυνατότητα ανάκαμψης είναι υπαρκτή, και είναι στο χέρι μας, είναι θέμα συνεργασίας όλων μας για το πώς μπορούμε αυτή την αρνητική κατάσταση να την μετατρέψουμε σε θετική ευκαιρία για την Εκκλησία και για όλο αυτό που λέμε οικονομική ή περιουσιακή κατάσταση της Εκκλησίας. Υπάρχει όμως ένα αντικειμενικό πρόβλημα, αναφέρομαι στις πληρωμές των μισθών του προσωπικού.

Μην ξεχνάτε ότι έχουμε πάρα πολλά ιδρύματα, όχι μόνο η Αρχιεπισκοπή αλλά ολόκληρη η Εκκλησία της Ελλάδος. Η Αρχιεπισκοπή Αθηνών συντηρεί ένα μεγάλο αριθμό συσσιτίων στα οποία εργάζεται ένας εξίσου μεγάλος αριθμός ανθρώπων.

Τη μεγάλη αυτή προσπάθεια της Αρχιεπισκοπής στηρίζει ένας μεγαλύτερος αριθμός εθελοντών και αυτό είναι πολύ σημαντικό, σε καμία όμως περίπτωση αυτή η ουσιαστική κατά τα αλλά συμβολή δεν μπορεί  να εξαλείψει το μισθολογικό κόστος του έμμισθου προσωπικού.

Περάν αυτού θα πρέπει να συνυπολογίσουμε το φορολογικό κόστος, τις ασφαλιστικές εισφορές καθώς επίσης και το λειτουργικό κόστος που βαρύνει τις εγκαταστάσεις στις οποίες λαμβάνουν χώρα όλα αυτά τα θεάρεστα έργα.

Όλα αυτά βαρύνουν τα ταμεία της Εκκλησίας γιατί οι εργαζόμενοι αυτοί είναι υπάλληλοι ιδιωτικού δικαίου, δηλαδή η Εκκλησία πληρώνει τα πάντα σε κανονικό ρυθμό και επίπεδο και αυτό είναι ένα έξοδο δυσβάστακτο. Θα σας πω επίσης ότι όλοι οι Ναοί έχουν ένα αρκετά υψηλό κόστος συντήρησης το οποίο δεν το υπολογίζει κανείς.

Ένας παλαιός Ναός που δεν θεωρείται ιστορικό μνημείο για να μπορέσει να ενταχθεί σε κάποιο πρόγραμμα του Υπουργείου Πολιτισμού πρέπει να συντηρηθεί κτηριακά από τα ίδια τα χρήματα του Ναού.

Επιπλέον στα έξοδα του Ναού συμπεριλαμβάνονται: η μισθοδοσία του νεωκόρου και των ψαλτών καθώς και οι ασφαλιστικές εισφορές τους, τα έκτατα έξοδα, τα πάγια και ο φόρος του 20%.

Όλα αυτά πρέπει να πληρωθούν, πρέπει να πληρωθεί το διοικητικό και λειτουργικό κόστος και σας μιλώ ειλικρινά ότι αυτή την στιγμή η διαχείριση που γίνεται είναι απόλυτα σωστή και καθ’ όλα ορθολογική.

Παρ’ όλα εμμένουμε στην προσπάθεια να μειώσουμε το κόστος στο ελάχιστο δυνατό χωρίς όμως να επιθυμούμε την αλλοίωση τόσο στην ποιότητα όσο και στον αριθμό των υπηρεσιών που παρέχουμε.

Πώς κατά την γνώμη σας μπορεί η Εκκλησία να βρει πόρους για το Γενικό Φιλόπτωχο Ταμείο;

Κοιτάξτε, το βασικό έσοδο για το Γενικό Φιλόπτωχο ταμείο είναι τα χρηματικά ποσά που αποδίδουν οι ενορίες, αλλά αυτά είναι σε φθίνουσα πορεία, σε σχέση με το 2009.

Τα έσοδα του ταμείου είναι μειωμένα κατά 50% εν αντιθέσει με τα έξοδά που παραμένουν στα ίδια επίπεδα διότι εμείς δεν έχουμε προβεί σε καμία μείωση προσωπικού αλλά ούτε και μισθολογικού κόστους.

Οι μισθοί των εργαζομένων στην Εκκλησία είναι όπως ήταν και προ κρίσεως. Πρέπει να βρούμε εναλλακτικές μορφές εσόδων τις οποίες πρέπει να εντάξουμε σ’ ένα πρόγραμμα.

Το θέμα είναι να εμπνευστούμε ένα πρόγραμμα όχι απλά και μόνο για οικονομική εισροή στα ταμεία της Εκκλησίας, αλλά για την διάθεση αυτών των χρημάτων στους σκοπούς που προαναφέραμε.

Υπάρχουν πολλές σκέψεις το θέμα είναι ότι αυτές οι σκέψεις προσκρούουν σ’ ένα δύσκαμπτο και περίπλοκο τόσο φορολογικό όσο και νομικό σύστημα που έχει η Ελλάδα.

Άρα μιλάμε για επενδύσεις;

Δεν είναι θέμα επενδύσεων με την έννοια της επένδυσης που κάνει μια εταιρία, είναι θέμα προοπτικής το να εκμεταλλευτείς ένα πράγμα που έχεις στα χέρια σου και να πάρει αξία.

Έστω για παράδειγμα ότι υπάρχει μια έκταση η οποία αξιολογείτε με μια αξία «Χ», αυτή την έκταση τι την κάνεις; Την κοιτάς;

Και αν την κοιτάς είσαι σαν και αυτόν που αναφέρεται το Ευαγγέλιο ο οποίος από οκνηρία έθαψε το ένα τάλαντο και απέδωσε το αυτό, ή είσαι σαν τον άλλον που αξιοποίησε αυτά που του έδωσε ο Κύριος, και τα απέδωσε διπλάσια με αποτέλεσμα να τον εμπιστευθεί. Το να κοιτάς μία περιουσία και να λες αυτή είναι δικιά μου αλλά δεν την κάνω κάτι, στην ουσία δεν την έχεις, δεν είναι δικιά σου, ανήκεις εσύ σ’ αυτή και όχι αυτή σε εσένα.

Αντιστρέφεται η σχέση, με το να έχεις κάτι σε αχρηστία και να μη παλεύεις να το αναπτύξεις και μέσα απ’ αυτήν την ανάπτυξη να μπορέσεις με την σειρά σου να παρέχεις στο κοινωνικό σύνολο.

Στον πιστό αλλά και στον μη πιστό γιατί εμείς δεν κάνουμε τέτοιου είδους διακρίσεις.

Το οτιδήποτε δεν εκμεταλλευτείς με την θετική έννοια της λέξεως εκμεταλλεύομαι και δεν το αντιπαρέχεις σε όλο αυτό που λες Φιλανθρωπικό Έργο και απλώς το κατέχεις σου είναι άχρηστο.

Και ασφαλώς δεν μπορείς μόνος σου να καταφέρεις το επιθυμητό αποτέλεσμα. Πρέπει να υπάρχει συνεργασία με όλους τους φορείς, με τον ιδιωτικό τομέα με τους δημόσιους φορείς με τις άλλες μη κυβερνητικές οργανώσεις.

Ευχαριστούμε πάρα πολύ και ευχόμαστε από καρδιάς καλή συνέχεια στο δύσκολο έργο σας.

Εγώ σας ευχαριστώ και να ξέρετε ότι όλες αυτές οι κινήσεις που κάνετε σε δημοσιογραφικό επίπεδο, στο εκκλησιαστικό ρεπορτάζ αλλά και στους υπόλοιπους τομείς που ασχολείστε, τόσο εσείς όσο και ο διευθυντής σας κ. Αιμίλιος Πολυγένης, είναι μια μορφή συμπαράστασης η οποία δίνει και μια προοπτική.

Σας ευχαριστούμε θερμά.