Ιλίου Αθηναγόρας: ''Η Εκκλησία δεν είναι οργανισμός παροχής υπηρεσιών''

Δημιουργηθηκε στις Παρασκευή, 14 Σεπτεμβρίου 2012

Γράφτηκε από τον/την Δυτική Όχθη - 21.30

Συνέντευξη στη Μένη Πιρπινιά

Η έλευσή του στην νεοσυσταθείσα Μητρόπολη Ιλίου, Αχαρνών και Πετρουπόλως θεωρήθηκε ως δώρο του Αρχιεπισκόπου Αθηνών και πάσης Ελλάδος κ. Ιερώνυμου, στους κατοίκους αυτών των περιοχών.

Όποιος έχει την τύχη και τη δυνατότητα να γνωρίσει τον Μητροπολίτη κ. Αθηναγόρα, αντιλαμβάνεται αμέσως το γιατί.

Μορφή ευγενική, οικεία, ανεπιτήδευτη. Λόγος ζεστός, κατανοητός, στον οποίο κάθε παρωχημένη λογική δεν έχει θέση. Παρουσία οξυδερκής, διορατική.

Τριάντα τρία χρόνια δίπλα στον σημερινό Αρχιεπίσκοπο του δίδαξαν πολλά και, κυρίως, του καλλιέργησαν το ήθος του Ιερωμένου που δίνει στον άνθρωπο πραγματική προτεραιότητα.

Στις ανάγκες του. Στις δυνατότητές του. Στην ψυχή του. Στα λάθη του…

Ο Μητροπολίτης Ιλίου, Αχαρνών και Πετρουπόλως κ. Αθηναγόρας, σε μια εκ βαθέων εξομολόγηση, μιλά στη ΔΥΤΙΚΗ ΟΧΘΗ για τα άμεσα και απώτερα σχέδιά του, ξετυλίγει το νήμα των επιλογών της ζωής του και εκμυστηρεύεται τον τόπο και τον τρόπο που γαληνεύει η δική του ψυχή…

ΠΑΡΑΚΑΤΩ ΑΚΟΛΟΥΘΕΙ Η ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΤΟΥ κ. ΑΘΗΝΑΓΟΡΑ

Θα ήθελα να ξεκινήσουμε με τις προτεραιότητες που θέσατε, από την αρχή που αναλάβατε…

Όταν εξελέγην Μητροπολίτης, πέρα από τη δημιουργία των γραφείων, που δεν υπήρχαν επειδή η Μητρόπολη ήταν νεοσυσταθείσα, την αναζήτηση υπαλλήλων, τη διαμόρφωση των αρχιερατικών περιφερειών για να μπορούν να λειτουργούν πιο σωστά οι ναοί - πέρα λοιπόν από τα τεχνικής και γραφειοκρατικής φύσεως θέματα - έπρεπε να θέσω προτεραιότητες και πνευματικούς στόχους.

Πρώτη προτεραιότητά μου υπήρξε το κτηματολόγιο. Ανέθεσα σε μια εταιρία να δημιουργήσει μια βάση δεδομένων που θα αποτυπώσει για κάθε ναό τα περιουσιακά στοιχεία που έχει, προκειμένου αφενός μεν να γνωρίζουμε τι υπάρχει και αφετέρου δε τι μπορεί να αξιοποιηθεί. Δεν γνωρίζω τι θα βρούμε, αλλά χρειάζεται να δούμε τι μας ανήκει.

Παράλληλα βρίσκεται στο τελικό της στάδιο και η μηχανογράφηση όλων των υπηρεσιών της Μητροπόλεως για την καλύτερη εξυπηρέτηση όλων. Σημαντική επίσης προτεραιότητα για μένα είναι η επιμόρφωση των κληρικών της Μητροπόλεως – ιδιαίτερα των νέων – σε θέματα όχι μόνο ποιμαντικά και λειτουργικά αλλά και άλλα (ψυχολογικά, κοινωνικά κ.α) που αφορούν την ταχύτατα μεταβαλλόμενη κοινωνία μας, με σεμινάρια τα οποία διοργανώνονται από κοινού με το Ίδρυμα Επιμόρφωσης της Ιεράς Αρχιεπισκοπής στο οποίο είμαι Αντιπρόεδρος.

Τέλος, άλλη βασική προτεραιότητα υπήρξε το γραφείο νεότητας και η δημιουργία κατασκήνωσης. Πέρυσι ξεκινήσαμε για πρώτη φορά κατασκηνώσεις για τα παιδιά της Μητρόπολης, σε μια πολύ ωραία περιοχή στη Ναύπακτο, όπου έχει εγκαταστάσεις η Μητρόπολη Ναυπάκτου.

Προσωπικά, θεωρώ ότι τα παιδιά , 10 ή 15 μέρες σε μια κατασκήνωση, θα πάρουν πολύ περισσότερα πράγματα από ότι έναν ολόκληρο χρόνο μέσα από τις νεανικές συναντήσεις των ενοριών.

Είναι όλη την ημέρα μαζί, μπορούν να συζητήσουν, να λύσουν τις απορίες τους, να αποκτήσουν εμπειρίες κοινής ζωής στην κοινωνική και εκκλησιαστική της διάσταση.

Φέτος φιλοξενηθήκατε στις κατασκηνώσεις της Αρχιεπισκοπής Αθηνών;

Ναι, μετά από προσπάθειες τεσσάρων χρόνων , η Αρχιεπισκοπή απέκτησε μια έκταση η οποία λειτουργούσε ήδη σαν ιδιωτική κατασκήνωση, πίσω από τον Σείριο, στην Αυλώνα.

Έχει πολύ ωραίους χώρους, με ζώα, πάρκο κυκλοφοριακής αγωγής, πισίνες, χώρους ψυχαγωγίας (θέατρο) και αθλοπαιδιών (γήπεδα βόλευ, μπάσκετ, ποδοσφαίρου) κ.α. Ζήτησα, λοιπόν, να μου παραχωρηθούν δύο περίοδοι και την εγκαινιάσαμε εμείς πρώτοι.

Βέβαια, κινώ κάποιες διαδικασίες να βρεθεί κάποιος χώρος για να αποκτήσει η Μητρόπολη τις δικές της κατασκηνώσεις αλλά δεν αποτελεί προτεραιότητα στην παρούσα φάση.

Η Μητρόπολη Ιλίου, Αχαρνών και Πετρουπόλεως προήλθε μετά το χωρισμό της παλαιάς Μητρόπολης Αττικής. Να ρωτήσω, αν είχε γίνει κάποια απόπειρα χωρισμού και στο παρελθόν;

Είχαν γίνει κάποιες προσπάθειες στο παρελθόν αλλά δεν τελεσφόρησαν. Όλες οι διαδικασίες για τη δημιουργία των δύο Μητροπόλεων (Ιλίου και Κηφισιάς) ξεκίνησαν επί εποχής του μακαριστού Χριστόδουλου.

Ήταν κάτι που έπρεπε να γίνει και για λόγους διοικητικής διευκόλυνσης, αλλά κυρίως για να νιώσει ο κόσμος ότι έχει το δικό του Επίσκοπο, το δικό του πνευματικό πατέρα με τον οποίο μπορεί να επικοινωνεί συχνότερα.

Ποιες περιοχές περιλαμβάνει η Μητρόπολή σας;

Τους δήμους Πετρουπόλεως, Ιλίου, Αχαρνών, Αγίων Αναργύρων – Καματερού, Φυλής και Ωρωπίων. Ξεκινά ουσιαστικά μετά τον Ασπρόπυργο και φτάνει μέχρι τα Οινόφυτα. Συνορεύει δε με τις Μητροπόλεις Μεγάρων, Νικαίας, Περιστερίου, Νέας Ιωνίας, Κηφισίας, Θηβών και Λεβαδείας και την Αρχιεπισκοπή. Παρόλα αυτά, δεν έχει καθόλου θάλασσα....

Ποια είναι τα προβλήματα που είχατε να αντιμετωπίσετε σε περιοχές, όπως οι Αχαρνές και η Φυλή;

Ένα βασικό ζήτημα είναι οι Ρομά και ο τρόπος με τον οποίο θα γίνει η διαχείρισή τους. Ένα μέρος της διαχείρισης αφορά στην πολιτεία και την τοπική αυτοδιοίκηση και σε ένα άλλο εμπλέκεται η τοπική εκκλησία, καθώς αφορά την κάλυψη διατροφικών και άλλων αναγκών τους.

Εδώ να σας ενημερώσω ότι είχα ήδη μια πρώτη επαφή με τους υπευθύνους της Πανελλήνιας Ένωσης των σωματείων τους σχετικά με την οριοθέτηση και την προσπάθεια λύσης των ποικίλων προβλημάτων τους, ιδιαίτερα στο χώρο της παιδείας, του πολιτισμού, αλλά και της θρησκευτικής αγωγής τους.

Ως εκκλησία, έχετε ήδη καταγράψει ή θα καταγράψετε σε κάθε ενορία ποιοι, γενικά, έχουν ανάγκη;

Επειδή ο κόσμος, που έχει πλέον ανάγκη, αυξήθηκε αλματωδώς, αποφασίσαμε σε συνεργασία και με τους δήμους, οι άνθρωποι που χρειάζονται βοήθεια να απευθύνονται στις ενορίες, όπου θα καταγράφονται, για να έχουμε πληρέστερη εικόνα της όλης κατάστασης, αλλά και για να μην ωφελούνται οι ίδιοι άνθρωποι από πολλές μεριές (ενορία-κοινωνική υπηρεσία δήμων).

Με τους δήμους Αγίων Αναργύρων και Ιλίου, το έχουμε ήδη ξεκαθαρίσει και έτσι θα καλύπτονται περισσότερες οικογένειες.

Με το δήμο Ιλίου, επιπλέον, σκοπεύουμε να βγάλουμε μια κάρτα, η οποία θα χρησιμοποιείται από τον κάτοχό της για την όποια ενίσχυσή του και έτσι θα έχουμε πλήρη και ασφαλή ενημέρωση.

Στον συγκεκριμένο δήμο, είμαστε πλήρως καλυμμένοι από άποψη κοινωνικής πολιτικής.

Έχει γίνει κάτι στους δήμους Φυλής και Αχαρνών;

Όχι, δεν έχει γίνει κάτι παρόμοιο και πρέπει να γίνει μια και θεωρώ απαραίτητη προϋπόθεση την συνεργασία με την τοπική αυτοδιοίκηση.

Στους δήμους αυτούς δεν θα καταγράφονται μόνο οι Ρομά, αλλά όλοι οι πολίτες που έχουν ανάγκη. Θα υπάρχει μια βάση δεδομένων, η οποία θα ενημερώνεται διαρκώς, για να μπορεί να λειτουργεί προς όφελος των πολιτών.

Άλλα προβλήματα που υπάρχουν στους δυο αυτούς δήμους;

Όσον αφορά σε άλλα προβλήματα, ποιμαντικής κυρίως φύσεως και στους δυο δήμους, υπάρχουν αρκετές ενορίες, οι οποίες είναι υπό ανοικοδόμηση ή οι ναοί τους δεν έχουν ολοκληρωθεί.

Επίσης, υπάρχει ανάγκη δημιουργίας και νέων ενοριών, διότι πλέον οι αποστάσεις είναι μεγάλες, όπως υπάρχει ανάγκη στελέχωσης αυτών των ενοριών με ιερείς που μπορούν να αγκαλιάσουν τη νεολαία και τα προβλήματά της με σύγχρονο τρόπο.

Από πού προέρχονται τα έσοδα της Μητρόπολης;

Τα έσοδα της Μητρόπολης προέρχονται από τα έσοδα των ναών.

Η Μητρόπολη δεν έχει δική της περιουσία και δεν έχει κάποια επιχορήγηση από το κράτος.

Όταν δε δημιουργήθηκε, δεν πήρε καμία οικονομική βοήθεια από την Σύνοδο για να ξεκινήσει…

Αυτό, φαντάζομαι, ήταν σημαντικό πρόβλημα. Ωστόσο, θα είχατε και άλλα να αντιμετωπίσετε…

Ασφαλώς. Κατ΄ αρχήν, δεν επρόκειτο για μια οργανωμένη μητρόπολη. Το βασικότερο όμως ήταν ότι έπρεπε να «κτιστεί» η σχέση του Επισκόπου με τους κληρικούς.

Η διαχείριση εκκλησιαστικής εξουσίας στο επισκοποκεντρικό σύστημα της εκκλησίας μας είναι δύσκολη υπόθεση, κα Πιρπινιά.

Συνήθως ο Μητροπολίτης συγκεντρώνει τα πάντα γύρω από αυτόν, αλλά υπάρχουν και κάποιες περιπτώσεις όπου φαίνεται πως πολλά πράγματα γίνονται και κινούνται ανεξάρτητα από αυτόν.

Εγώ προσπάθησα να σταθώ κάπου στη μέση, δηλαδή εφαρμόζοντας ένα πιλοτικό πρόγραμμα, να εκχωρήσω σε τέσσερις από τους έξι αρχιερατικούς επιτρόπους αρμοδιότητες που δεν είχαν, διότι δεν ήθελα να είναι απλοί διαχειριστές εγγράφων, αλλά να έχουν γνώση των προβλημάτων σε κάθε ναό της περιφέρειάς τους.

Προτεραιότητα, λοιπόν, υπήρξε η διαμόρφωση των διοικητικών υπηρεσιών με τρόπο, κατά τον οποίο θα εξυπηρετούνται και οι κληρικοί και η κεντρική διοίκηση.

Εφάρμοσα δε, την απευθείας επικοινωνία των κληρικών με εμένα, παρακάμπτοντας σε κάποιες περιπτώσεις την ιεραρχία, σύστημα το οποίο φαίνεται να αποδίδει άμεσα αποτελέσματα. Αντιλαμβάνεσθε βέβαια ότι αυτό θα λειτουργήσει πλήρως, όταν οικοδομηθούν σχέσεις αλληλοεμπιστοσύνης ανάμεσα στον Επίσκοπο και τους κληρικούς του και πέσουν τα τείχη της εκατέρωθεν καχυποψίας.

Πως εσείς αντιλαμβάνεστε ότι αποδίδει;

Κατ΄ αρχήν, οι συγκεκριμένοι τέσσερις αρχιερατικοί που ανέφερα έχουν αρχίσει να παίρνουν πρωτοβουλίες για τις οποίες με ενημερώνουν και τις οποίες σχεδιάζουμε από κοινού.

Γιατί οι ανάγκες που υπάρχουν στην αρχιερατική περιφέρεια Αγίων Αναργύρων – Καματερού είναι διαφορετικές από εκείνες που υπάρχουν στη Φυλή και οι προτάσεις που δέχομαι αφορούν τη δική τους συγκεκριμένη αρχιερατική περιφέρεια, όπου ο κόσμος τους γνωρίζει και τον γνωρίζουν, η επικοινωνία είναι πιο άμεση και κατατίθενται πιο εύκολα τα προβλήματα.

Στόχος μου είναι το μοντέλο επισκοποκεντρικής διακονίας, το οποίο έζησα επί 33 χρόνια υπό την καθοδήγηση του σημερινού Αρχιεπισκόπου κ. Ιερώνυμου, να το μεταφέρω, τηρουμένων των αναλογιών και εδώ.

Το οποίο μοντέλο είναι;

Ήπιο. Ήρεμο. Ο επίσκοπος δεν λαμβάνει αμέσως και εν θερμώ αποφάσεις, δεν κόβει γέφυρες, δεν καταστρέφει πράγματα, δεν απορρίπτει αβασάνιστα πρωτοβουλίες, αλλά δίνει στους συνεργάτες κληρικούς του να αντιληφθούν τι ακριβώς θέλει να πράξει και πως το θέλει.

Αφήνει πάντα περιθώρια αυτενέργειας αλλά και συνειδητοποίησης των όποιων λαθών.

Αντιλαμβάνομαι ότι με τον Αρχιεπίσκοπο κ. Ιερώνυμο σας ενώνει μια δυνατή σχέση...

Του χρωστάω πολλά, κα Πιρπινιά. Επί 33 χρόνια ήμουν δίπλα σε αυτόν τον άνθρωπο, ο οποίος ξέρει πάρα πολύ καλά να διοικεί.

Με τίμησε, με εμπιστεύτηκε, με περιέβαλλε με τη στοργή, τη φιλία και την αγάπη του...

Όταν αναλάβατε τη Μητρόπολη, νιώσατε ότι μπήκατε στα βαθιά;

Ναι, μπήκα στα βαθιά. Υπήρξαν πράγματα που έπρεπε να μάθω, καθώς ο τρόπος διαχείρισης των ναών δεν μου ήταν οικείος.

Προσπάθησα και προσπαθώ να εφαρμόσω αυτόν τον ήπιο τρόπο διοίκησης, να δίνω την ευκαιρία σε όλους να δείξουν τον καλύτερο εαυτό τους και να διορθώσουν τα λάθη τους.

Σε καμία περίπτωση όμως η δική μου ήπια συμπεριφορά δεν σημαίνει ότι μπορεί να γίνει αντικείμενο εκμετάλλευσης από κανέναν. Και εννοώ, από κανέναν...

Όταν κληθήκατε να ασκήσετε διοίκηση, διαπιστώσατε ότι ήταν πιο εύκολο ή πιο δύσκολο από ότι περιμένατε;

Πιο κουραστικό. Θα σας εκμυστηρευτώ ότι υπάρχουν μέρες που επιστρέφω στο σπίτι και θέλω μόνο να ξαπλώσω, δεν αντέχω να κάνω τίποτε άλλο.

Μου αρέσει πολύ το θέατρο και ο κινηματογράφος και τα πέντε τελευταία χρόνια – τρία στην Αρχιεπισκοπή στο ιδιαίτερο γραφείο και δυο στην Μητρόπολη – είναι κάτι που το έχω στερηθεί.

Εκείνο, όμως, που προσπαθώ να μην στερούμαι είναι το θέατρο και έχω καταφέρει να δω κάποιες καλές παραστάσεις, μεταξύ άλλων και στο θέατρο Πέτρας.

Πως αποφασίσατε να ασχοληθείτε με την Ιεροσύνη;

Τυχαία;; Ήθελα να γίνω φιλόλογος και να διδάξω, όπως και έγινα.

Είχα δε τη θρησκευτική αγωγή που έχουν οι περισσότεροι Έλληνες. Με τη γιαγιά στην εκκλησία κάθε Κυριακή ενώ οι γονείς μου δεν εκκλησιάζονταν τακτικά. Στο γυμνάσιο ξεκίνησα τα κατηχητικά.

Ο πατέρας μου εργαζόταν στο νοσοκομείο «Άγιος Σάββας» και από 12 χρονών, τη Μεγάλη Εβδομάδα, πηγαίναμε στο παρεκκλήσιο του νοσοκομείου, μαζί με τα παιδιά άλλων εργαζομένων αλλά και τους ασθενείς.

Αυτό μου έδωσε τη δυνατότητα με την πάροδο των χρόνων να αποκτήσω μια οικειότητα με την αρρώστια και το θάνατο.

Όταν πέρασα στη Φιλοσοφική, μου ζήτησε ο διευθυντής του νοσοκομείου να αντικαταστήσω το παιδί στο Ιερό που θα γινόταν κληρικός και αργότερα ηγούμενος στη Μονή της μετανοίας μου.

Εκεί, στο παρεκκλήσιο, ήμουν κάθε Σαββατοκύριακο επί τέσσερα χρόνια και, χωρίς να το αντιληφθώ, έμαθα όλους τους ήχους καθώς τους άκουγα κατά την περιοδική επαναφορά τους. Έζησα όλη τη διαδικασία της θείας λειτουργίας.

Παρόλα αυτά, εξακολουθούσα να θέλω να γίνω καθηγητής και αυτή η επιθυμία ακόμη και σήμερα σιγοκαίει βαθιά μέσα μου.

Στο τέταρτο έτος άρχισα να έχω μια μεγαλύτερη επαφή με τη λειτουργική ζωή της εκκλησίας, μέσω του προκατόχου μου, που είχε γίνει διάκονος στην τότε ενιαία Μητρόπολη Αττικής και Μεγαρίδος.

Δημιουργήθηκε μία αδελφότητα κι εγώ βρέθηκα στην Κέρκυρα, όπου έγινα μοναχός και χειροτονήθηκα διάκονος στον Άγιο Σπυρίδωνα.

Το 1977 πήγα στην Βοιωτία, στη μονή Σαγματά.

Στο μοναστήρι πως λειτουργούσατε;

Στη μονή Σαγματά της Θήβας δεν είχαμε μόνο τα μοναστικά μας καθήκοντα, αλλά και εξωτερικές δραστηριότητες: κατηχητικά, λειτουργίες, κηρύγματα.

Ήμασταν μια ομάδα νέων ανθρώπων που προσπάθησε να δώσει ζωή στον αρχαίο αυτό μοναστικό χώρο αλλά και παράλληλα να ασχοληθεί και με την εκκλησιαστική διακονία κάτω από την καθοδήγηση του τοπικού Επισκόπου, δηλαδή του σημερινού Αρχιεπισκόπου.

Σας ενόχλησε ποτέ η απουσία οικογένειας; Φαντάζομαι πως όταν κάτι δεν το ξέρεις, δεν σου λείπει κιόλας. Ωστόσο, είχατε ποτέ την αίσθηση ότι θα μπορούσατε να ακολουθήσετε έναν ανάλογο δρόμο, όπου θα είχατε ενδεχομένως και την οικογένεια σας;

Η επιλογή της αγαμίας για μένα είχε σχέση με την μοναστική αδελφότητα στην οποία επέλεξα να ενταχθώ.

Τελειώνοντας την στρατιωτική μου θητεία και έχοντας ξεκινήσει για ένα δεύτερο πτυχίο, της Θεολογίας, έφυγα για την Κέρκυρα.

Οι γονείς μου, παρότι δεν ήταν ιδιαίτερα θρησκευόμενοι άνθρωποι, δεν είχαν πρόβλημα.

Ο πατέρας μου μόνο, μου είπε αυτό που είπατε και εσείς: να μείνω στην Αθήνα, να γίνω ιερέας εφόσον το ήθελα και να κάνω οικογένεια.

Σας διαβεβαιώνω, κα Πιρπινιά, πως δεν αγνοώ τι σημαίνει οικογένεια, γιατί έζησα σε μια εποχή, όπου οι οικογένειες ήταν πολύ δεμένες.

Χωρίς να προσπαθώ να δικαιολογήσω κάτι, θα σας πω ωστόσο ότι είχα την ευτυχία, με τον τρόπο επικοινωνίας μου με τους ανθρώπους, να έχω πολλές οικογένειες…

Εισπράττετε σήμερα κάτι διαφορετικό από τον κόσμο, σε σχέση με το παρελθόν;

Προσωπικά, εισπράττω μια επιστροφή στην δεκαετία του ΄60, σε πολλαπλά επίπεδα και στον εκκλησιαστικό χώρο, χωρίς αυτό να σημαίνει αναγκαστικά οπισθοδρόμηση ή εγκλωβισμό στο καβούκι μας ως έθνους.

Εκείνο που έχουμε να προσφέρουμε στον κόσμο και ιδιαίτερα στην Ευρωπαϊκή οικογένεια δεν είναι οικονομικά και αναπτυξιακά μεγέθη, αλλά ο πολιτισμός και η παιδεία μας και βλέπω ότι τα νέα παιδιά έχουν παιδεία και κουλτούρα.

Αυτό, άλλωστε, αποτελεί και την μεγάλη μου πρόκληση: πως θα μεταδώσω έναν ζωντανό εκκλησιαστικό λόγο και πως θα δώσω στα νέα παιδιά να αντιληφθούν με έναν ωραίο και ταυτόχρονα παιδαγωγικό τρόπο, αυτά που, πιθανώς, τους φαίνονται ως ξηρά, αποστεωμένα και δύσκολα δόγματα και διδασκαλία της εκκλησίας.

Αυτή θα ήταν η επόμενη ερώτησή μου: πως πλησιάζετε τους νέους σήμερα;

Το θέσατε σωστά το ερώτημα, διότι έπαψε πια η εποχή που οι νέοι πλησίαζαν εμάς, τώρα πρέπει εμείς να πλησιάζουμε τους νέους.

Έτσι δέχομαι κάθε πρόσκλησή τους να επισκεφθώ στα Γυμνάσια τις πολιτιστικές εκδηλώσεις τους και σας διαβεβαιώνω ότι έχω δει θεατρικές παραστάσεις πού θα ζήλευαν επαγγελματίες ηθοποιοί.

Ένα άλλο στοιχείο που βοηθάει στην προσέγγιση είναι η δυνατότητα αναγνώρισής μας από το νεανικό χώρο.

Θα σας διηγηθώ ένα περιστατικό: Τη 17η Νοεμβρίου κατευθυνόμουν στην Μητρόπολη και στη λεωφόρο Φυλής, μεταξύ Αγίων Αναργύρων και Ιλίου, ήταν σε μια στάση αρκετά παιδιά. Το αυτοκίνητό μου δεν έχει διακριτικά, απλώς ήταν ένας παπάς μέσα. Αισθάνθηκα μια ευχάριστη έκπληξη όταν τα άκουσα να λένε: «ο Δεσπότης...».

Θα σας πω και κάτι άλλο. Μια εβδομάδα πριν αρχίσουν οι εξετάσεις, με κάλεσαν από το 11ο Γυμνάσιο Ιλίου, να κάνω μια υποδειγματική Θεία Λειτουργία. Υπήρχε ο ιερέας και εγώ τους εξηγούσα, χωρίς να λειτουργώ, τι ακριβώς γινόταν.

Στο πρωινό που πήραμε, αμέσως μετά, είχα τη δυνατότητα της επικοινωνίας που θέλω να καθιερώσω.

Όχι υπερβολές, όχι δογματισμοί, όχι πιέσεις, είμαι αντίθετος σε όλα αυτά. Οι νέοι είναι η ελπίδα μας και όχι για να γεμίσουμε απλώς τις εκκλησίες. Ας τους δώσουμε εμείς τις αξίες και τα πιστεύω μας και ας τα διαχειριστούν εκείνοι αύριο όπως νομίζουν. Να εκμεταλλευόμαστε οποιαδήποτε δυνατότητα επικοινωνίας με τα παιδιά, αυτό είναι ο στόχος μου, χωρίς αφορισμούς και διακηρύξεις διαμαρτυρίας για υπαρκτή ή ανύπαρκτη κρατική ή άλλη περιθωριοποίηση της Εκκλησίας του αγώνα και της αγωνίας της για όσα συμβαίνουν γύρω μας .

Φαντάζομαι ότι θα πρέπει να χρησιμοποιείτε και έναν άλλο λόγο πλέον...

Πιστεύω να έχει γίνει αντιληπτό, τόση ώρα που μιλάμε...

Εκείνο που έχει γίνει αντιληπτό, Σεβασμιότατε, είναι ότι εσείς προσωπικά δεν χρησιμοποιείτε ξύλινο λόγο. Όταν σας ρώτησα, για παράδειγμα, γιατί στραφήκατε στην Εκκλησία, δεν μου είπατε ότι ήταν θέλημα Θεού ή δεν χρησιμοποιήσατε λόγια που ακούμε και μπορεί να ηχούν παράξενα ή και ψεύτικα στα αυτιά κάποιου. Μιλήσατε απλά και ανθρώπινα...

Αυτό ακριβώς που λέτε, είναι αυτό που θα φέρει κοντά τους νέους.

Να τους μιλήσουμε απλά και ανθρώπινα. Η εκκλησία είναι η κοινότητα εκείνη, όπου ο άνθρωπος έχει προτεραιότητα.

Άλλωστε γι΄ αυτό το λόγο –για τη σωτηρία δηλαδή του ανθρώπου – σαρκώθηκε ο Θεός και έγινε άνθρωπος. Από εκεί ξεκινούν και όλες οι άλλες προτεραιότητες.

Μια και μιλήσατε για προτεραιότητες, να σας ρωτήσω πόσο εύκολο ήταν να τις ιεραρχήσετε σε περιοχές με τόσο διαφορετικά προβλήματα; Πως κρίνετε που θα ρίξετε το βάρος σε θέματα που φαντάζουν το ίδιο σημαντικά για τον καθένα;

Εκείνο που προσπάθησα να κάνω στη διαδρομή των δυόμισι χρόνων της παρουσίας μου εδώ, ήταν να έχω σωστές πληροφορίες.

Για να έχω σωστές πληροφορίες, πρέπει να έχω τους κατάλληλους συνεργάτες. Γι΄ αυτό και όπως σας είπα, προέβη στην αλλαγή τεσσάρων αρχιερατικών - Καματερό, Άνω Λιόσια και δυο στις Αχαρνές – από τους οποίους έχω εικόνα για τα προβλήματα.

Κληθήκατε να αντιμετωπίσετε μεταξύ των αρχιερατικών και των περιοχών, αντιπαλότητες;

Η μόνη αντιπαλότητα που φαίνεται να υπάρχει είναι ανάμεσα στο Ίλιον και τις Αχαρνές για την έδρα της Μητροπόλεως....

Αν είναι μόνο αυτό, είσαστε μια χαρά...

Ε, ναι, τα υπόλοιπα λύνονται. Ούτως ή άλλως, έχω αποφασίσει τα γραφεία της Μητροπόλεως να είναι στην έδρα και το Επισκοπείο, όποτε φτιαχτεί, να είναι στις Αχαρνές...

Σολομώντεια λύση...

Ακριβώς. Πιστεύω, άλλωστε, ότι δεν χρειάζεται να είναι συγκεντρωμένα όλα σε ένα χώρο. Για το λόγο αυτό, στις μεγάλες εορτές, ποτέ δεν είμαι μόνο στον Μητροπολιτικό ναό, στο Ίλιον.

Φροντίζω να βρίσκομαι σε διαφορετικό δήμο κάθε φορά. Και οι Αχαρνές έχουν Μητροπολιτικό ναό.

Φέτος, για παράδειγμα, έκανα Ανάσταση στον Άγιο Κωνσταντίνο Άνω Λιοσίων.

Ποια θεωρείτε ότι είναι η μεγαλύτερη πρόκληση που έχετε να αντιμετωπίσετε;

Να δώσω πρώτα στον εαυτό μου, έπειτα στους κληρικούς και κατόπιν στο ποίμνιο, την εικόνα ότι η εκκλησία δεν είναι οργανισμός παροχής υπηρεσιών αλλά οργανισμός παροχής ζωής.

Σκοπός είναι ο αγιασμός του κόσμου, να καταφέρουμε να δώσουμε νόημα στη ζωή του. Δευτερευόντως και ανάλογα με τις εποχές, θεραπεύονται και οι υπόλοιπες ανάγκες.

Και κάτι ακόμα: η Εκκλησία είναι κατ΄ εξοχήν χώρος ενότητας στο πρόσωπο του Χριστού, όπου όλα τα διασκορπισμένα κομμάτια της κατακερματισμένης, από οίηση, ανθρωπότητας μπορούν να βρουν τον τόπο και το νόημά τους.

Φοβάστε μήπως, κάποια στιγμή, στη διαδρομή των χρόνων, σταματήσει ο κόσμος να έρχεται στις εκκλησίες...

Δεν ξέρω, κα Πιρπινιά, τι θα γίνει μετά από 2 ή 3 αιώνες...

Δεν ζήτησα να δείτε τόσο μακριά...

Δείτε πιο κοντά, λοιπόν. Δείτε εμένα, για παράδειγμα, που δεν είχα κάποια ιδιαίτερη θρησκευτική αγωγή και δεν είχα πρωταρχικό σκοπό να γίνω ιερέας. Στη διαδρομή μου όμως συνάντησα και συναντώ πρόσωπα, που στάθηκαν οδοδείκτες.

Ανακάλυψα πράγματα και εξακολουθώ να ανακαλύπτω, που προσδιορίζουν τον τρόπο ζωής μου στον εκκλησιαστικό χώρο.

Νομίζω ότι η ανάγκη του ανθρώπου να έχει μια επαφή με το θείο, θα υπάρχει πάντα. Ο τρόπος με τον οποίο θα το βρίσκει αυτό, εξαρτάται από εκείνους που λένε ότι υπηρετούν το Θεό. Όπως λέει και ο Ελύτης, «η ποιότητα στηρίζει τους θεούς. Και είναι για να μην το ΄χουν καταλάβει οι ιερείς που παιδεύεται άδικα η ανθρωπότητα…».

Ποιος είναι ο αγαπημένος σας ναός; Εννοώ στη Μητρόπολη σας...

Χωρίς να αδικήσω κανένα ναό, διότι όλοι οι μεγάλοι ναοί είναι λαμπροί, ένιωσα πολύ όμορφα, όταν επισκέφτηκα πρώτη φορά τον Άγιο Ιωάννη το Θεολόγο στα Άνω Λιόσια. Μικρός ναός, απλός.

Εκεί δεν μπορώ να έχω όλη την αρχιερατική αμφίεση. Δεν φοράω τη μήτρα, γιατί θα βρει κάπου στο χαμηλοτάβανο ιερό βήμα. Δεν παίρνω την πατερίτσα γιατί δεν μπορώ να την κρατώ στο μικρό χώρο του ναού.

‘Όλα είναι απλά, άμεσα, οικεία. Και η αλήθεια είναι ότι και ο εφημέριος εκεί, έχει έναν ιδιαίτερο τρόπο επικοινωνίας.

Ξέρετε, οι μεγάλοι ναοί έχουν την μεγαλοπρέπειά τους, αλλά εγώ είχα συνηθίσει στο μοναστήρι και μου αρέσει να λειτουργώ, όπως λειτουργούσα εκεί.

Να σας κάνω μια προσωπική ερώτηση;

Και άλλη; Νομίζω ότι σας έχω εξομολογηθεί τόσα πράγματα...

Που γαληνεύει η δική σας ψυχή;

Θα ήθελα, στο τέλος της ημέρας, να βρίσκομαι με τους συνεργάτες μου, που μοιραζόμαστε τον κόπο και το όραμα για τα της Μητροπόλεως, να συζητάμε για το παρόν και το μέλλον. Αλλά δεν είναι πλέον εύκολο.

Πέντε χρόνια στην Αθήνα δεν έχω πολλές ευκαιρίες για ξεκούραση και μου λείπουν εκείνες οι ήσυχες ημέρες στη Βοιωτία, που είχαμε τις λειτουργίες, το κήρυγμα, τις ασχολίες μας, αλλά μπορούσα να αποδράσω στη θάλασσα που τόσο αγαπάω.

Ο αγαπημένος σας τόπος είναι...

Ένα μικρό μοναστηράκι στη Ζάλτσα, μια περιοχή της Βοιωτίας, που βλέπει στον Κορινθιακό κόλπο.

Κοινός αγαπημένος τόπος με τον Αρχιεπίσκοπο. Στην αρχαιότητα, εκεί ήταν το κέντρο εξαγωγής πορφύρας, υπάρχουν και κυκλώπεια τείχη.

Εκεί σε έναν λόφο, υπήρξε ένα μικρό εκκλησάκι, όπου φτιάχτηκε ένα μικρό μοναστηράκι.

Χρόνια ολόκληρα πηγαίναμε με τον σημερινό Αρχιεπίσκοπο, τότε Μητροπολίτη Θηβών, τα καλοκαίρια αλλά και κατά τη διάρκεια του χειμώνα.

Αυτό μου λείπει, γιατί δεν μπορώ πλέον να το κάνω συχνά. Η θάλασσα είναι που γαληνεύει τη ψυχή μου, είτε είναι ήρεμη, είτε έχει κύμα.

Είστε καλός κολυμβητής;

Επιπλέω...

Τι άλλο σας αρέσει, εκτός από να... επιπλέετε;

Μου αρέσει και το χιόνι. Στη μονή Σαγματά αποκλειόμασταν πολλές φορές από το χιόνι, ήμασταν μέρες ολόκληρες δίχως ρεύμα, μαθαίναμε να επιβιώνουμε.

Νομίζω ότι κάθε φορά που μπορώ να δραπετεύω είτε καλοκαίρι στη θάλασσα, είτε χειμώνα στο χιόνι, είμαι ευτυχής...

Σας εύχομαι να μπορείτε να το κάνετε συχνότερα για να είστε πιο συχνά ευτυχής...

Σας ευχαριστώ πολύ.