Οι θέσεις των θεολόγων για το νέο μάθημα των Θρησκευτικών

Δημιουργηθηκε στις Πέμπτη, 02 Αυγούστου 2012

Γράφτηκε από τον/την ΠΕΘ Τρικάλων - 12.11

 "Το Παράρτημα της Π.Ε.Θ. Τρικάλων, μετά από την συνάντηση της 10ης Ιουνίου 2012 στην Αρχιεπισκοπή Αθηνών με τον Αρχιεπίσκοπο Αθηνών και Πάσης Ελλάδος κ. Ιερωνύμου Β΄, και κατόπιν παρακλήσεως του να καταθέσουμε και εγγράφως τις θέσεις μας για τα Πιλοτικά Προγράμματα Σπουδών του μαθήματος των Θρησκευτικών, έχει να παραθέσει συνοπτικά τις παρακάτω γενικές απόψεις

Με τα νέα προγράμματα θρησκειολογική ύλη απὸ τη Β’ Λυκείου μεταφέρεται στην Α’ Γυμνασίου αλλά και στο Δημοτικό αγνοώντας βασικές παιδαγωγικές αρχές, με συνέπεια την πνευματική ζημιά και γνωσιολογική σύγχυση των Ορθοδόξων μαθητών.

Ένα μάθημα θρησκευτικών που ο Ιησούς Χριστός, η Εκκλησία και η σωτηρία του ανθρώπου δεν αποτελούν τους «θεμελιώδεις άξονες» του, όπως σωστά έχει ειπωθεί «καθίσταται ἕνα οὐδέτερο, ἄχρωμο καὶ ἄγευστο μάθημα, τὸ ὁποῖο χάριν τῆς οὐδετερότητος θυσιάζει τὶς ἰδιαιτερότητες τῶν διαφόρων θρησκευτικῶν μορφωμάτων καὶ χάριν τοῦ πλουραλισμοῦ συρρικνώνει ἀφάνταστα (καὶ ἀνερυθρίαστα) τὸν πλοῦτο τῆς ὀρθοδόξου Παραδόσεως» . Στο όνομα δηλαδή της δήθεν πολυπολιτισμικότητας, το ΜτΘ χάνει τον ορθόδοξο προσανατολισμό του.

Με το συγκεκριμένο πολυθρησκειακό περιεχόμενο διδασκαλίας των νέων προγραμμάτων σπουδών πώς οι μαθητές θα καλλιεργήσουν την εθνική και θρησκευτική τους συνείδηση κατά το Σύνταγμα και τους νόμους;

Το Σύνταγμα αναφέρει ότι «η παιδεία αποτελεί βασική αποστολή του κράτους και έχει σκοπό την ανάπτυξη της εθνικής και θρησκευτικής συνείδησης των Ελλήνων» (άρθρο 16, παρ. 2) ενώ και ο Νόμος 1566 «Για την οργάνωση και την λειτουργία της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης», προβλέπει ότι αυτή θα πρέπει να στοχεύει «στην ολόπλευρη, αρμονική και ισόρροπη ανάπτυξη των διανοητικών και ψυχοσωματικών δυνάμεων των μαθητών», βοηθώντας τους «να διακατέχονται από πίστη στα γνήσια στοιχεία της ορθόδοξης χριστιανικής παράδοσης». (1566/85 άρθρ.1).

To Συμβούλιο της Επικρατείας, αναγνωρίζει με την υπ΄αριθμ. 3356/1995 απόφασή του, ότι η Πολιτεία υποχρεούται να διδάσκει στα σχολεία πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης το μάθημα των Θρησκευτικών κατά το ορθόδοξο χριστιανικό δόγμα για ικανό αριθμό ωρών. Ειδικότερα: 

Α. Θεωροῦμε κατ᾽ ἀρχήν ὅτι κάθε διδακτική καινοτομία, πού συμβάλλει στή βελτίωση τοῦ μαθήματος, πρέπει νά γίνεται ἀποδεκτή καί νά καταβάλλεται προσπάθεια ὥστε νά ὑποστηρίζεται, μέ αὐτονόητη τή σχετική ἐπιμόρφωση τῶν διδασκόντων, καθώς καί τόν ἐπιτυχῆ σχεδιασμό ἐφαρμογῆς, στά ὁποῖα ὑπάρχουν προβλήματα. 

Β. Ἀπό παιδαγωγική θεώρηση παρουσιάζουν:

1) ἀναντιστοιχία τοῦ προσφερόμενου παιδευτικοῦ ὑλικοῦ πρός τήν πνευματική ἡλικία και ὡριμότητα τῶν μαθητῶν - καί στό Δημοτικό - καί στό Γυμνάσιο

2) συσσώρευση θρησκειολογικοῦ ὑλικοῦ, πού εἶναι ἐν πολλοῖς ἑτερόκλητο καί μέ ἄγνωστο περιεχόμενο σέ παιδιά μικρῆς ἡλικίας, πού θά ἀπαιτεῖ πλήθος ἀναλύσεων μέ ἀποτέλεσμα τή σύγχυση καί ἐν συνεχεία τήν ἀδιαφορία.

3) Διαμορφώνουν τό ΜτΘ σέ ἁπλῆ γνώση καί τό ἀπογυμνώνουν ἀπό τήν μετάδοση τῆς πίστης σέ ἀξίες θρησκευτικῆς ζωῆς, ἐγκαταλείποντας ἔτσι τήν ὅποια προσπάθεια καλλιέργειας τῶν ἀξιῶν αὐτῶν στούς μαθητές. Παρά τό ὅτι ἡ καλλιέργεια ἀξιῶν εἶναι ἀπ᾽ τούς πιό σημαντικούς στόχους καί τῶν παλαιοτέρων καί τῶν σύγχρονων παιδαγωγῶν.

Γ. Ἀπό ἄποψη οὐσίας τοῦ περιεχομένου τά νέα Π.Σ. : 1) Μεταβάλλουν τό χαρακτῆρα τοῦ ΜτΘ. ἀπό Ὀρθόδοξο Χριστιανικό θεολογικό (ὁμολογιακό τῆς πίστης μας) σέ θρησκειολογικό καί ἱστορικό-πολιτιστικό.

2) Τοποθετοῦν τήν ὀρθόδοξη χριστιανική διδασκαλία περί Θεοῦ καί ἀνθρώπου, δηλ. την ὀρθόδοξη πίστη καί παράδοση, στήν ἴδια βαθμίδα ἐκτιμήσεως καί ἀποδοχῆς μέ ὅλες τίς ἄλλες θρησκευτικές ἀντιλήψεις μέ ἀποτέλεσμα: α) νά ἀγνοεῖται ἡ θεία ἀποκάλυψη ὡς πηγή τῆς ὀρθόδοξης πίστεως καί νά καλλιεργεῖται (χωρίς ρητῶς νά καθορίζεται) ἡ ἰδέα τῆς ἀνθρώπινης προέλευσης κάθε θρησκευτικῆς πίστεως καί διδασκαλίας ὅλων τῶν θρησκειῶν, δηλ. και τῆς ὀρθόδοξης Χριστιανικῆς.

3) ῾Οδηγεῖται ἔτσι τό ΜτΘ σέ καθαρά καί ἀπολύτως μάθημα γνώσεως (ἱστορικῆς, θρησκειολογικῆς, πολιτιστικῆς κτλ), καί δέν ἀποσπᾶται ἀπ᾽ αὐτό μόνον ἡ διδασκαλία τῆς πίστεως (πού μπορεῖ νά ὑποστηριχθεῖ ὅτι εἶναι ἔργο τῆς Ἐκκλησίας) ἀλλά καλλιεργεῖται σαφῶς και ἐντόνως, καί μάλιστα στά παιδιά πού στήν ἡλικία αὐτή διαμορφώνουν τήν προσωπικότητά τους, ἡ ἀδιαφορία γιά ὅποια θρησκευτική πίστη καί προσπάθεια γιά ἀγῶνες ἠθικῆς καί πνευματικῆς ζωῆς.

4) Παρουσιάζουν πράγματι σέ μεγαλύτερη ἔκταση στοιχεῖα τῆς ὀρθόδοξης χριστιανικῆς παραδόσεως ἀπ᾽ ὅση τά τῶν ἄλλων θρησκειῶν. Τοῦτο εἶναι λογικά καί πρακτικά τό μόνο δυνατό. Ἡ ποσοτική αὐτή ὅμως παρουσία δέν καλύπτει κατά κανένα τρόπο τήν ἀξιολογική ἐξίσωσή τους, ἡ ὁποία εἶναι ἔκδηλη σ᾽ ὅλες τίς βαθμίδες (ἤ τάξεις τῶν Σχολείων). Σημειώνουμε μάλιστα ὅτι καταβάλλεται ἰδιαίτερη προσπάθεια γι᾽ αὐτή τήν ἐξίσωση.

5) Ἔχουν ἀφαιρεθεῖ ἀπό τούς σκοπούς καί στόχους καί ἀπό τά θέματα ὅλων τῶν θεματικῶν ἑνοτήτων κεφαλαιώδεις ὀρθόδοξες θρησκευτικές διδασκαλίες, μέ ἀποτέλεσμα τή διαγραφή ἀπό τή συνείδηση τῶν μαθητῶν ὄχι μόνο τῆς πίστης, ἀλλά καί τῆς γνώσης πολύ σημαντικῶν στοιχείων τῆς ὀρθόδοξης διδασκαλίας καί ζωῆς.

6) ‘Η μέθοδος τῆς διαθρησκειακῆς διδασκαλίας ὁρισμένων θεμάτων καταλήγει στή δημιουργία σύγχυσης γιά τό τί ἀκριβῶς διδάσκει καί πιστεύει ἡ κάθε θρησκεία, ὅπως γίνεται π.χ. μέ τήν ἔννοια τοῦ “ ἁγίου ἀνθρώπου”, ὅπου ἕνας καθαρά χριστιανικός θεολογικός ὅρος ἀποδίδεται ὄχι μόνο σέ μή χριστιανούς, ἀλλά καί σέ μυθικά πρόσωπα.

7) Μέ τά νέα αὐτά Π.Σ. τό ΜτΘ φαίνεται νά ἀρνεῖται (καί πράγματι ἀρνεῖται) τό καθῆκον πού ἔχει νά διδάσκει στά νέα παιδιά τή θρησκευτική πίστη τῶν πατέρων τους. Καθῆκον πού ὁρίζεται καί διακηρύσσεται καί ἀπό τήν Εὐρωπαϊκή Σύμβαση Δικαιωμάτων τοῦ Ἀνθρώπου (Σύμβαση τῆς Ρώμης τοῦ 1950) καί ἀπό ἀποφάσεις τοῦ Εὐρωπαϊκοῦ Δικαστηρίου Ἀνθρωπίνων Δικαιωμάτων καί ἀπό τό ‘Ελληνικό Νομικό Πλαίσιο (Σύνταγμα, Νόμοι, Νομολογία ΣτΕ). 

Δ. ᾽Αντίθετα πρός τά παραπάνω, μέ τά νέα Π.Σ. τό ΜτΘ φαίνεται νά ἐναρμονίζεται πρός τις ὑποδείξεις τῆς ἐπιτιθέμενης ἀθεϊας. Η ΠΕΘ μέ σημαντικό ἀριθμό ἐργασιῶν, πού ὑπάρχουν στό Διαδίκτυο, λεπτομερῶς ἀναλύει, δείχνει καί ὑπογραμμίζει πάρα πολλά εἰδικά σημεῖα τῶν νέων Π.Σ. μέ τά ὁποῖα, ὅπως ἀποδεικνύεται καθημερινά, θεωροῦμε ὅτι δέν συμφωνεῖ ὁ σύγχρονος Ἕλληνας. 

Ε. Γιά ὅλα τά παραπάνω εἴμαστε ἀντίθετοι πρός τά νεά Π.Σ. τά ἤδη “πιλοτικῶς” ἐφαρμοζόμενα. Τό κύριο θέμα εἶναι ἡ μεταβολή τοῦ χαρακτῆρα τοῦ μαθήματος, ὄχι ἡ δομή τῶν θεματικῶν ἐνοτήτων τους, καί ἡ ὅποια διδακτική μέθοδος. Σημαντική ὅμως εἶναι καί ἡ ἀντίθεσή μας πρός τή δομή τοῦ περιεχομένου τῶν κατά σχολική τάξη θρησκευτικῶν διδασκαλιῶν.

Γι᾽ αὐτό καί ζητοῦμε τήν ἀπ᾽ ἀρχῆς πλήρη καί οὐσιαστική ἀναμόρφωσή τους, στήν ὁποία θά πρέπει νά ληφθοῦν ὑπόψη ὅλα τά παραπάνω".