Νικοπόλεως Μελέτιος «Έχω ευθύνη έναντι των πιστών»

Δημιουργηθηκε στις Πέμπτη, 15 Απριλίου 2010

Γράφτηκε από τον/την Μαρία Αντωνιάδου - Το Βήμα 12:18

«Έχω ευθύνη έναντι των πιστών». Αυτή ήταν η απάντηση του Μητροπολίτη Νικοπόλεως κ. Μελετίου στον Αρχιεπίσκοπο κ. Ιερώνυμο και στα 12 μέλη της Ιεράς Συνόδου ενώπιον των οποίων κλήθηκε να δώσει εξηγήσεις για το γεγονός ότι τελεί τη Θεία Λειτουργία στη νέα ελληνική γλώσσα.

Παρά το γεγονός ότι ο κ. Μελέτιος είχε τη στήριξη των Μητροπολιτών Δημητριάδος κ. Ιγνατίου και Φθιώτιδος κ. Νικολάου, υπό την πίεση των συντηρητικών, όπως χαρακτηρίζονται, κύκλων, η Ιερά Σύνοδος με ανακοινωθέν της δηλώνει ότι «εμμένει στην παράδοση του γλωσσικού ιδιώματος του παραδεδομένου τρόπου τελέσεως της Θείας Λειτουργίας και των Ιερών Μυστηρίων. Οιαδήποτε μετάφραση λειτουργικών κειμένων μπορεί να δημιουργήσει προβλήματα στην ενότητα της Εκκλησίας».

Καλεί επίσης τους ιεράρχες που επιθυμούν να τελούν τη λειτουργία στα νέα ελληνικά να το πράττουν μόνον για ειδικούς λόγους και έπειτα από σχετική άδειά της. 

Επί δύο και πλέον ώρες ο Μητροπολίτης Νικοπόλεως εξηγούσε στα μέλη της Ιεράς Συνόδου τους λόγους που τον οδήγησαν σε αυτή την απόφαση. «Κάνω το καθήκον μου» είπε και πρόσθεσε: «Εχω ευθύνη έναντι των πιστών οι οποίοι δεν καταλαβαίνουν τη Θεία Λειτουργία». Μάλιστα, σύμφωνα με πληροφορίες, κάλεσε τους ιεράρχες να του πουν ποιοι ιεροί Κανόνες απαγορεύουν τη μετάφρασή της. 

Υπέρ των θέσεων του Μητροπολίτη Νικοπόλεως τάχθηκε ο Μητροπολίτης Φθιώτιδος κ. Νικόλαος, ο οποίος δήλωσε ότι «πολλοί νέοι δεν προσέρχονται στη Λειτουργία επειδή δεν καταλαβαίνουν τη γλώσσα».

Στο ίδιο μήκος κύματος κινήθηκε με τις δηλώσεις του και ο Μητροπολίτης Δημητριάδος κ. Ιγνάτιος, ο οποίος επισήμανε το γεγονός ότι «κανένας από τους πιστούς της Μητρόπολης Νικοπόλεως και Πρεβέζης δεν διαμαρτυρήθηκε για την προσπάθεια του ποιμενάρχη τους.

Το γλωσσικό στα Εκκλησιαστικά κείμενα

3ος αιώνας π.Χ.: Μετάφραση της εβραϊκής βίβλου στην ελληνιστική κοινή γλώσσα για τις ανάγκες των Ιουδαίων που ζούσαν στην Αλεξάνδρεια και μιλούσαν ελληνικά. Η μετάφραση έγινε από 72 σοφούς και λόγιους εβραίους. 

1ος αιώνας μ.Χ.: Καταγράφονται στην προφορική ελληνιστική κοινή τα κείμενα της Καινής Διαθήκης. Μεταφράζονται επίσης στα λατινικά. 

2ος αιώνας και εξής: Αρχίζουν οι μεταφράσεις στην αιγυπτιακή (κοπτική), συριακή, αρμενική, γοτθική, ιβηρική. 

4ος αιώνας: Ο Μέγας Βασίλειος και ο Ιερός Χρυσόστομος συγγράφουν το κείμενο της Θείας Λειτουργίας στη λόγια γλώσσα της εποχής η οποία αποτελεί μίμηση της αρχαίας αττικής διαλέκτου με υφολογικές επιδράσεις της Β΄ Σοφιστικής. 9ος και 10ος αιώνας: Τα αδέλφια Κύριλλος και Μεθόδιος και οι μαθητές τους μεταφράζουν λειτουργικά κείμενα και Ευαγγέλιο στα σλαβικά. 

16ος αιώνας: Ο Πατριάρχης Αλεξανδρείας Κύριλλος Λούκαρης για να αντιμετωπίσει τους μισιονάριους της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας που προσηλύτιζαν ορθοδόξους ανέθεσε τη μετάφραση της Καινής Διαθήκης στην καθ΄ ομιλουμένη γλώσσα της εποχής στον μοναχό Μάξιμο Καλλιπολίτη. Το κείμενο τυπώθηκε σε δύο παράλληλες στήλες. 

19ος αιώνας: Ο μοναχός Νεόφυτος Βάμβας αναλαμβάνει τη μετάφραση του ιερού κειμένου και σημειώνει «όστις εμποδίζει την μετάφραση των γραφών κλείει την Βασιλεία του Θεού έμπροσθεν των ανθρώπων και υπόκειται εις “το Ουαί”, εις το οποίο καταδίκασε ο Κύριος ημών τους Γραμματείς και Φαρισαίους». 

20ός αιώνας: Στις παραδοσιακές Ορθόδοξες Εκκλησίες η απόδοση των λειτουργικών κειμένων στην καθομιλουμένη δεν συνάντησε αντιδράσεις: διότι οι μεν Ρουμάνοι απέβαλαν την ξένη προς αυτούς σλαβόφωνη επίδραση, οι δε Βούλγαροι, οι Σέρβοι απομάκρυναν την παλαιοσλαβική επειδή ήταν ακατανόητη από τους πιστούς. 

20ός αιώνας: Στην Ελλάδα ξεσπάει σύγκρουση, τα γνωστά ως «Ευαγγελικά». Και η μετάφραση της Καινής Διαθήκης αποτελεί αντικείμενο μεγάλης διαμάχης μεταξύ των οπαδών της καθαρεύουσας και των δημοτικιστών. 

Δεκαετία ΄80: O Μακαριστός Μητροπολίτης Σερβίων και Κοζάνης Διονύσιος Ψαριανός αρχίζει να μεταφράζει τα λειτουργικά κείμενα. 

Δεκαετία ΄90: O Μακαριστός Μητροπολίτης Πολυανής και Κιλκισίου Απόστολος Παπακωνσταντίνου τελεί τη λειτουργία στα νέα ελληνικά και καλείται δύο φορές σε απολογία από την Ιερά Σύνοδο. 

2000: Ο Μακαριστός Αρχιεπίσκοπος Χριστόδουλος εφαρμόζει πιλοτικό πρόγραμμα για την απόδοση και στα νέα ελληνικά των αναγνωσμάτων της Θείας Λειτουργίας σε ναούς της Αθήνας. Το πρόγραμμα σταματάει ύστερα από μερικούς μήνες εξαιτίας των αντιδράσεων. 

2010: Οι μητροπολίτες Νικοπόλεως κ. Μελέτιος και Σιατίστης κ. Παύλος τελούν τις λειτουργίες στα Νέα Ελληνικά.