Με επιτυχία το συνέδριο εικονολογίας στην Ι.Μ. Χρυσορρογιάτισσας

Δημιουργηθηκε στις Τρίτη, 01 Οκτωβρίου 2013

Γράφτηκε από τον/την ΑΠΕ - ΜΠΕ 00.05

 

Για τα έργα του διαπρεπούς Έλληνα ζωγράφου, σκηνοθέτη, σκηνογράφου και ενδυματολόγου Βασίλη Φωτόπουλου(1934-2007), τα οποία δώρισε στο Οικουμενικό Πατριαρχείο, μίλησε ο μητροπολίτης Χαλκηδόνος, Αθανάσιος, στο συμπόσιο για θέματα εικονογραφίας, που οργάνωσε το Σαββατοκύριακο το Κέντρο Εικονολογίας της Ιεράς Μονής Χρυσορρογιατίσης, στην Πάφο, με χορηγό το Ίδρυμα Λεβέντη.

Πρόκειται για τα έργα του Β. Φωτόπουλου:

α) Μακέτα κουστουμιού άρχοντα του θεατρικού έργου για τον αυτοκράτορα Νικηφόρο Φωκά, που βρίσκεται στο Φανάρι

β) Το τρίπτυχο της «Μεγάλης Εισόδου», στο Γραφείο του Οικουμενικού Πατριαρχείου στην Αθήνα

γ) Τρεις αρχιερατικοί σάκκοι διακοσμημένοι από μεγάλο πολυσταύριο

δ) Υαλογραφία στο παρεκκλήσιο της Ιεράς Μητροπόλεως Χαλκιδόνος με παραστάσεις της Σταυρώσεως και της εις Άδου Καθόδουπου και

ε) Το μαρτύριον του Αγίου Μελίτωνος στη λίμνη της Σεβαστείας.

Ο μητροπολίτης Χαλκηδόνος, Αθανάσιος, ο οποίος θήτευσε στο πλάι του μεγάλου αγιογράφου, Φώτη Κόντογλου, και είναι συγγραφέας πολλών κριτικών δοκιμίων σε θέματα τέχνης, επισήμανε ότι στα έργα του Βασίλη Φωτόπουλου «βλέπει κανείς τη φινέτσα και την ευαισθησία του, και μάλιστα όχι μόνον την εξπρεσιονιστική και μανιεριστική χροιά, αλλά ευρύτερα την προσήλωσή του στην πλούσια παράδοση της βυζαντινής τέχνης».

Το συμπόσιο «άνοιξε» με χαιρετισμό του μητροπολίτη Πάφου, Γεώργιου, ο οποίος τόνισε ότι «η εικόνα στην Εκκλησία δεν παριστάνει απλώς, αλλά διδάσκει. Η εικονογραφία δεν συνιστά μια διακοσμητική τέχνη. Είναι μια άλλη γλώσσα της Θεολογίας».

Ο ηγούμενος της Μονής Χρυσορρογιατίσσης, Διονύσιος, ανέφερε ότι επιθυμία του είναι να καταστήσει τη Μονή κέντρο μελέτης για την εικόνα, με διεθνή ακτινοβολία και κέντρο έρευνας και μελέτης της εικόνας ως συμβόλου της Ορθοδοξίας.

Ο κ. Διονύσιος, δημιουργός -πριν τρία χρόνια- του Κέντρου Εικονολογίας αποφοίτησε το 1965 από τη Θεολογική Σχολή της Χάλκης. Ακολούθως έκανε σπουδές στη βιβλιοθηκονομία και στην συντήρηση των εικόνων.

Στις αρχές του 1970 ίδρυσε στη Μόνη Αγίου Σπυρίδωνος στην Τρεμετουσά (περιοχή Αμμοχώστου) Κέντρο Συντήρησης Εικόνων. Από εκεί εκδιώχθηκε κατά την τουρκική εισβολή και κλάπηκαν οι εικόνες, που συντηρούσε. Από το Κέντρο Εικονολογίας της Μονής Χρυσορρογιατίσσης κυκλοφορεί η τριμηνιαία έκδοση «Εικονοστάσιον».

Στο συμπόσιο έκαναν εισηγήσεις μεταξύ άλλων οι: Ηγούμενος Χρυσορρογιατίσσης Διονύσιος «Ο σταυρός του Κρατημάτου: διόρθωση ανακρίβειας που προήλθε από παρεξήγηση», Κωνσταντίνος Ιω. Δάλκος «Σκιά, εικόνα και αλήθεια», Χαράλαμπος Μπακιρτζής «Ο "Κόσμος της Κύπρου" του Αδαμάντιου Διαμαντή ως εικόνα».

Ο κ. Μπακιρτζής επισήμανε ότι το έργο αυτό του κορυφαίου Κύπριου ζωγράφου Διαμαντή «λειτουργεί και σήμερα (στους Κυπρίους) καθοδηγητικά, καθώς η υπόσταση των εικονιζομένων ανθρώπων παραμένει αναλλοίωτη ως εικόνα του πρωτοτύπου».

Γι αυτό -σημείωσε- ο επισκέπτης από το Ριζοκάρπασο τη χαρακτήρισε στο βιβλίο επισκεπτών της έκθεσης του έργου «Εικονοστάσι της Κύπρου».

Εισηγήσεις έγιναν και από τους: Ιωάννη Ηλιάδη «Εικόνες φωτός στο Ναό του Σωτήρος Χριστού στη Θεσσαλονίκη», Βάσο Καραγιώργη «Προέλευση και σημασία του φωτοστέφανου στην πρωτοχριστιανική εικονογραφία», Κωστή Κοκκινόφτα «Ο Διονύσιος Χρηστίδης και το αγιογραφικό του έργο» και Σταύρο Φωτίου «Η καθολική συνύπαρξη: η εικόνα της Γεννήσεως του Χριστού».

Το γενικό συμπέρασμα του συμποσίου ήταν ότι η εικόνα μπορεί να φέρει σε γόνιμο διάλογο θεολόγους, φιλοσόφους, κοινωνιολόγους, αρχιτέκτονες, αγιογράφους, αρχαιολόγους, ιστορικούς.

Το πρωί της Κυριακής, πριν την έναρξη των εργασιών, τελέσθηκε θεία λειτουργία στην οποία χοροστάτησε ο μητροπολίτης Χαλκηδόνος, Αθανάσιος, ο οποίος σε ομιλία του τόνισε ότι ο ναός της Παναγίας Χρυσορρογιατίσσης αποτελεί εξαιρετικό μνημείο, που δείχνει τη συνύπαρξη Ανατολής και Δύσης.

Η Μονή ιδρύθηκε το 1152 μΧ, επί αυτοκράτορος του Βυζαντίου Μανουήλ του Κομνηνού, από τον μοναχό Ιγνάτιο. Η θαυματουργή εικόνα της Παναγίας, σύμφωνα με την παράδοση, είναι έργο του Ευαγγελιστή Λουκά (μία από τις εβδομήντα).

Η ιερή εικόνα στην περίοδο της εικονομαχίας, για να σωθεί από τοθς εικονομάχους, ρίχτηκε στη θάλασσα. Τα κύματα από την Ισαυρία την παρέσυραν και τη μετέφεραν στα παράλια της Πάφου, στην τοποθεσία Μουλλιά. Τον 15αύγουστο του 1152 ο μοναχός Ιγνάτιος, που ασκήτευε στην περιοχή, στην τοποθεσία Κρεμαστή, είδε μια μεγάλη λάμψη στα παράλια της Πάφου. Με θεϊκή φώτιση, έτρεξε προς τα εκεί, βρήκε την εικόνα και ξεκίνησε για το ησυχαστήριό του.

Κατακουρασμένος, όπως ήταν αποκοιμήθηκε στην πλαγιά του βουνού Ρογιά, κάτω από ένα πεύκο. Στον ύπνο του, άγγελος Κυρίου, τον οραμάτισε να κτίσει ναό στο όνομα της Παναγίας. Το κτήριο ως έχει σήμερα ανάγεται στη δεκαετία του 1760 - 1770, όταν Επίσκοπος Πάφου ήταν ο Άγιος Πανάρετος που είναι και o νέος κτήτορας της Μονής.

Για την ονομασία της Μονής ειπώθηκαν πολλά. Κάποιοι υποστηρίζουν ότι προέρχεται από τη λέξη Ρήγισσα, Ρηγιάτισσα, δηλαδή Ρήγαινα, Βασίλισσα και άλλη από τις πολλές ροδιές που άλλοτε ήταν φυτεμένες στην περιοχή.

Η επικρατέστερη, όμως, εκδοχή είναι ότι το όνομα Ρογιάττισσα προέρχεται από το όνομα του βουνού ΡΟΓΙΑ, που το σχήμα του μοιάζει με ρώγα μαστού. Κι όπως πάντα, ο ευλαβής λαός συνηθίζει να χρυσώνει, στην αρχή, το κάθε επίθετο της Παναγίας.