Συνέντευξη Γραμματέα του ΤΕΕΣ του Πατριαρχείου Μόσχας Ίγκορ Γιακιμτσούκ

Δημιουργηθηκε στις Κυριακή, 14 Φεβρουαρίου 2010

Γράφτηκε από τον/την Συνέντευξη στη Πέγκυ Ντόκου 01:26

Τα τελευταία  δύο χρόνια, παρακολουθούμε τις προσπάθειες από πλευράς του Οικουμενικού Πατριάρχη κ. Βαρθολομαίου να προχωρήσει στην σύγκληση της Αγίας και Μεγάλης Οικουμενικής Συνόδου. Οι λόγοι είναι πολλοί και δεν περιορίζονται μόνον στα αμιγώς εκκλησιαστικά ζητήματα.

Οι καλά πληροφορημένες πηγές από το Φανάρι, κάνουν λόγο για μία «επίπονη προσπάθεια» η οποία θα κρατήσει ακόμη πολλά χρόνια, παρά το γεγονός ότι οι εξελίξεις τρέχουν σε πολλά επίπεδα.

Το Πατριαρχείο Μόσχας έχει εκφράσει εμπράκτως μέχρι σήμερα, θετική βούληση και συμμετέχει στον προσυνεδριακό διάλογο· οι δύο συναντήσεις που πραγματοποιήθηκαν πέρυσι στο Σαμπεζύ της Ελβετίας, όπου συζητήθηκαν τα θέματα του Αυτοκεφάλου και της διασποράς απέδειξαν του λόγου του αληθές.

Ο π. Ίγκορ Γιακιμτσούκ  εκτελεί χρέη γραμματέα στις εξωτερικές διεκκλησιαστικές σχέσεις του Πατριαρχείου της Μόσχας και στη συνέντευξη που ακολουθεί, μιλάει και τοποθετείται για μια σειρά πολύ  σημαντικών ζητημάτων που άπτονται της Ορθοδοξίας –γενικότερα.

Πέραν του προσυνεδριακού διορθοδόξου διαλόγου, υπάρχει σε εξέλιξη και ο  διάλογος μεταξύ των Πατριαρχείων, όπου το Πατριαρχείο τα Μόσχας έσπευσε να ιδρύσει ομάδα εργασίας η οποία διερευνά τα «πρωτεία της Ορθόδοξης Εκκλησίας» –γεγονός που προκάλεσε ποικίλα σχόλια εκατέρωθεν.

Οι Ρώσοι, ωστόσο, επιμένουν ότι πρόκειται απλώς  για ένα ‘εργαλείο’ το οποίο  θα χρησιμεύσει στην εξέλιξη του διαλόγου, τόσο με τους ορθόδοξους αλλά και με τους Ρωμαιοκαθολικούς.

Ενδιαφέρουσα είναι η θέση που εκφράζει ο  π. Ίγκορ Γιακιμτσούκ όσον αφορά την προσπάθεια αποκαθήλωσης των χριστιανικών συμβόλων από δημόσιους χώρους (δικαστήρια, σχολεία) στην Ευρώπη· όπως δηλώνει, καταβάλλονται προσπάθειες επιβολής των φιλελεύθερων απόψεων και στις παραδοσιακά ορθόδοξες χώρες όπως είναι η Ρωσία και η Ελλάδα –κι αυτό σίγουρα επιδέχεται μεγάλη συζήτηση και προβληματισμό για όλους μας.

Τέλος, μιλάει για  τα νέα δεδομένα που διαμορφώνονται στις σχέσεις του Μοσχοβίτικου Πατριαρχείου με την Ουκρανία και την Εσθονία που στο παρελθόν είχαν τρώσει την συνεργασία μεταξύ τους.

Η ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΗ ΣΥΝΕΡΓΑΤΙΔΑ ΤΗΣ ROMFEA.GR ΕΧΕΙ ΩΣ ΕΞΗΣ:

Π. Ίγκορ, θα ήθελα να ξεκινήσουμε ζητώντας από εσάς, ένα σχόλιο στον απόηχο των εργασιών της Διορθοδόξου Προπαρασκευαστικής Επιτροπής που έγιναν μέσα στο 2009, για ζητήματα όπως η Διασπορά και το Αυτοκέφαλο. Για ποιο λόγο αυτές οι συναντήσεις είναι απαραίτητες και σε τι αποσκοπούν; Εκτιμάτε ότι θα μπορέσει να συγκληθεί η Αγία και Μεγάλη Σύνοδος στα επόμενα χρόνια και πόσο σημαντικό ρόλο θα διαδραματίσει αυτό το γεγονός για το μέλλον της Ορθοδοξίας;

Η εικόνα του κόσμου άλλαξε τόσο πολύ τον περασμένο αιώνα, ώστε από καιρό έχει ωριμάσει η ανάγκη εκπόνησης της Πανορθόδοξης θέσης σχετικά με τα σπουδαιότερα θέματα της οργάνωσης και ζωής της Εκκλησίας στο σύγχρονο κόσμο.

Η Εκκλησία του Χριστού έχει ένα δοκιμασμένο μέσα στο χρόνο όργανο, δηλαδή τη Σύνοδο των Επισκόπων αυτής. Τα θέματα του Αυτοκεφάλου, του αυτονόμου και της διασποράς περιλαμβάνονται στον κατάλογο των πιο φλεγόντων ζητημάτων, διότι δεν υπάρχουν σαφή κανονικά κριτήρια που να τα ρυθμίζουν.

Τα ιστορικά προηγούμενα ερμηνεύονται διαφορετικά από διάφορες κατά τόπους Εκκλησίες, ενώ χρειάζονται συμφωνημένες αποφάσεις για την οργάνωση της ζωής στην ορθόδοξη διασπορά όπως επίσης και σχετικά με τις διαδικασίες ανακήρυξης του Αυτοκεφάλου και του αυτονόμου.

Η επιτυχία της επικείμενης Συνόδου εξαρτάται φυσικά τόσο από την καλή θέληση και την ανοιχτή διάθεση όλων των μελών της, όσο και από την επιμελημένη προετοιμασία των προσεχών αποφάσεων αυτής.

Συγκεκριμένα, οι εκπρόσωποι των Εκκλησιών κατέληξαν σε προκαταρκτική συμφωνία όσον αφορά την προσωρινή κανονική διευθέτηση του προβλήματος της διασποράς μέσω δημιουργίας των επισκοπικών συνελεύσεων σε εκείνες τις περιοχές του κόσμου, όπου δεν υπάρχουν οι δικές τους κατά τόπους Εκκλησίες.

Η ανακήρυξη των νέων Αυτοκεφάλων Εκκλησιών έχει σύμφωνα με την καθολική ομολογία την πανορθόδοξη σημασία, ενώ των νέων αυτονόμων – την τοπική.

Αυτή η αρχή αντικατοπτρίζεται στις αποφάσεις της Διορθόδοξης Προπαρασκευαστικής Επιτροπής σχετικά με τη διαδικασία ανακηρύξεως του αυτοκεφάλου και αυτονόμου.

Για την επιτυχή επίλυση όλων αυτών των ζητημάτων είναι άκρως σημαντική και η προσευχή του κάθε μέλους της Εκκλησίας του Χριστού.

Πώς εξελίσσεται ο Διορθόδοξος Διάλογος ανάμεσα στα Ορθόδοξα Πατριαρχεία; Πριν από λίγο καιρό υπήρξε και η σχετική  απόφαση της Ιεράς  Συνόδου του Πατριαρχείου Μόσχας να ιδρύσει  ομάδα εργασίας η  οποία θα μελετήσει  για τα «Πρωτεία της  Ορθόδοξης Εκκλησίας». Σε τι αποσκοπεί αυτή η κίνηση από την δική σας πλευρά;

Οι σχέσεις μεταξύ των κατά τόπους Ορθοδόξων Εκκλησιών, αναπτύσσονται σύμφωνα με την παραδοσιακή ορθόδοξη εκκλησιολογία, κατά την οποία είναι απαραίτητη η καταβολή κάθε προσπάθειας, για τη διατήρηση της ενότητας της Καθολικής Εκκλησίας στον Χριστό.

Την ιδιαίτερη ευθύνη εδώ έχουν οι Προκαθήμενοι των κατά τόπους Εκκλησιών. Στην εποχή μας, όταν διευκολύνθηκε σημαντικά η επικοινωνία μεταξύ των Προκαθημένων, δεν πρέπει να περιφρονηθούν οι προσωπικές συναντήσεις, τα ιερά συλλείτουργα και η λήψη των κοινών αποφάσεων για το καλό ολόκληρης της Εκκλησίας.

Σχετικά με την ταραχή γύρω από την ομάδα εργασίας του Πατριαρχείου Μόσχας για το Πρωτείο, πρέπει να σημειωθεί ότι αυτή οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στην παρεξήγηση της ονομασίας αυτής: «Το πρωτείο στην Οικουμενική Εκκλησία».

Με τον όρο «Οικουμενική Εκκλησία» δεν εννοούμε μόνο την Ορθόδοξη Εκκλησία, αλλά και όλα τα άλλα μέρη, τα οποία απαρτίζονταν κάποτε το ενωμένο σώμα της Εκκλησίας του Χριστού, όμως κατά τη διάρκεια των αιώνων αποσχίστηκαν από την ένωση με την Ορθοδοξία.

Δεν είναι μυστικό για κανένα, ότι το μεγαλύτερο ουσιαστικό εμπόδιο για την επανένωση της παλαιάς Ρώμης με την Οικουμενική Ορθοδοξία αποτελεί η εκκλησιολογία του Παπισμού, την οποία πρεσβεύει ο Ρωμαιοκαθολικισμός.

Το κείμενο που εκπονείται από την ομάδα εργασίας, χρειάζεται πρωίστως ως ένα εργαλείο για τη συμμετοχή του Πατριαρχείου Μόσχας στο διάλογο μεταξύ Ορθοδόξων και Ρ/Καθολικών.

Το θέμα των πρωτείων στην Ορθόδοξη Εκκλησία  είναι πάρα πολύ πιο εύκολη, διότι κανείς δεν αμφισβητεί τα πρωτεία του Οικουμενικού Πατριάρχη. Απλά είναι ανάγκη να προσδιορισθούν οι αρμοδιότητες, οι οποίες πηγάζουν εκ του πρωτείου αυτού στην μεταβυζαντινή εποχή, κατά την οποία άλλαξε σημαντικά η διάταξη των δυνάμεων στην Εκκλησία.

Ως μέλος αυτής της ομάδας εργασίας, δύναμαι να επιβεβαιώσω ότι η δραστηριότητα αυτή διεξάγεται στο ιστορικό και θεολογικό πλαίσιο και η ορθόδοξη θέση, η οποία εκπονείται σχετικά με το θέμα, είναι από την άποψη του Πατριαρχείου Μόσχας.

Πριν από λίγο καιρό, με έκπληξη ενημερωθήκαμε για την απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου σύμφωνα με την οποία η ανάρτηση του Εσταυρωμένου στα δημόσια σχολεία της Ιταλίας παραβιάζει τα ανθρώπινα δικαιώματα. Πώς πρέπει να αντιδράσουν οι χώρες όπως η Ρωσία και η Ελλάδα, που είναι παραδοσιακά Ορθόδοξες; Μπορούν τελικά οι μειονότητες να επιβάλλουν τις απόψεις τους στις πλειονότητες μιας χώρας με επίσημο θρήσκευμα;

Η Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία από καιρό είχε ανησυχίες σχετικά με την επέκταση του μαχητικού φιλελευθερισμού στην Ευρώπη. Αποτελεί αναμφισβήτητο γεγονός ότι ο στόχος των πολιτικών κύκλων, οι οποίοι κρύβονται πίσω από τις παρόμοιες αποφάσεις, που διαπιστώνονται σε ολόκληρη σειρά από χώρες, είναι η περιθωριοποίηση της θρησκείας.

Αυτό το φαινόμενο ήταν το θέμα της ομιλίας του μακαριστού Πατριάρχη Αλεξίου Β΄ στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στο Στρασβούργο το 2007. Σε αυτό το θέμα κάνει συνεχώς αναφορά και ο νυν Πατριάρχης Κύριλλος, με την πρωτοβουλία και την καθοδήγηση του οποίου επεξεργάστηκαν «Οι αρχές της διδασκαλίας της Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας για τα δικαιώματα και την αξιοπρέπεια του ανθρώπου», όπου παρουσιάζεται η προσέγγιση του προβλήματος από ορθόδοξη άποψη.

Οι εκπρόσωποι της Εκκλησίας μας, συζήτησαν το συγκεκριμένο θέμα στα πλαίσια των επαφών τους, με τις άλλες κατά τόπους Ορθόδοξες Εκκλησίες, όπως επίσης και με την Ρ/Καθολική Εκκλησία.

Μόνο με τις κοινές προσπάθειες οι χριστιανοί της Ευρώπη, δύνονται να αντιτάσσονται στην επίθεση του κοσμικού φιλελευθερισμού και να προστατεύσουν αποτελεσματικά τις παραδοσιακές ηθικές αξίες, πάνω στις οποίες οικοδομήθηκε ο ευρωπαϊκός πολιτισμός.

Η απώλεια αυτών δύναται να αποβεί καταστροφική για την ηθική κατάσταση των κοινωνιών και των λαών της ηπείρου. Καταβάλλονται προσπάθειες επιβολής των φιλελεύθερων απόψεων και στις παραδοσιακά ορθόδοξες χώρες όπως είναι η Ρωσία και η Ελλάδα.

Βεβαίως, οι θρησκευτικές μειονότητες (συμπεριλαμβανομένων και των άθεων) δικαιούνται να έχουν τη δική τους άποψη, αλλά δεν δικαιούνται καθόλου να παραβιάζουν το δικαίωμα των περισσότερων να ομολογούν την πίστη τους, να ανατρέφουν τα παιδιά τους σύμφωνα με αυτή και να αντιτάσσονται με κάθε μέσο στην ολοένα αυξανόμενη διαφθορά της κοινωνίας.

Εάν ακολουθούμε τη λογική της εν λόγω δικαστικής απόφασης σε λίγο δε θα μείνει ούτε ένας σταυρός στις κορυφές και στα μέτωπα των Ναών, και μάλιστα τους ίδιους τους Ιερούς Ναούς, οι οποίοι μόνο με την αρχιτεκτονική τους υπενθυμίζουν την πίστη, θα επιβάλλουν να τους ανοικοδομήσουμε ώστε να γίνουν εντελώς αγνώριστοι εσωτερικά.

Πρόσφατα  διαβάσαμε ότι  η Ουκρανική Ορθόδοξη Εκκλησία επιθυμεί να διατηρήσει τη θέση της που αφορά το κανονικό καθεστώς της, το καθοριζόμενο στον Καταστατικό Χάρτη της Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας. Αυτό ενισχύει τελικά την θέση του Ρωσικού Πατριαρχείου ως προς τις περιοχές ευθύνης του και τι γίνεται με την Εκκλησία της Εσθονίας;

Οι πληροφορίες που προαναφέρατε απηχούν τη γνώμη της πλειοψηφίας των ορθοδόξων πιστών στην Ουκρανία, οι οποίοι πάντα ευρίσκοντο σε ενότητα με το πλήρωμα της Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας και ούτε επιθυμούν να αποσχιστούν. Ταυτόχρονα  διατηρείται η θλιβερή και οδυνηρή κατάσταση λόγω του σχίσματος, στο οποίο προσχώρησαν όσοι ήθελαν να αποκτήσουν την εκκλησιαστική ανεξαρτησία επωφελούμενοι του σε παρατισμού και της κατάρρευσης της Σοβιετικής αυτοκρατορίας.

Η Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία καταβάλλει προσπάθειες επούλωσης της αιμορραγούσας αυτής πληγής στο σώμα της και δεν χάνουμε την ελπίδα μας στην υπέρβαση, Θεού συνάρσει, αυτού του παρά φύση διαχωρισμού των Ορθοδόξων στην Ουκρανία.

Αναφορικά με την δυσχερή κατάσταση στην Εσθονία, κατά το παρόν αναμένομε την υλοποίηση της συμφωνίας στη Ζυρίχη και συγκεκριμένα εκείνου του μέρους όπου γίνεται λόγος για τα ίσα δικαιώματα των δυο οντότητων ενώπιον του Εσθονικού κράτους.

Οι αποφάσεις της τελευταίας συνεδρίας της Διορθόδοξης Προπαρασκευαστικής Επιτροπής, το περασμένο Δεκέμβρη στο Σαμπεζύ σχετικά με το θέμα του αυτονόμου ανοίγει καινούργιες προοπτικές για τη συνεργασία των δυο Πατριαρχείων στην επίλυση όλων των αμφισβητούμενων ζητημάτων στην Εσθονία.

Φώτο: Romfea.gr