Αποκαλυπτική συνέντευξη Μπαλασώφ στη "Romfea.gr"

Δημιουργηθηκε στις Παρασκευή, 17 Ιουλίου 2009

Γράφτηκε από τον/την ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΟΝ ΑΙΜΙΛΙΟ ΠΟΛΥΓΕΝΗ 22:19

Μια αποκαλυπτική συνέντευξη παραχώρησε αποκλειστικά στον Διευθυντή του Πρακτορείου Εκκλησιαστικών Ειδήσεων "Romfea.gr" κ. Αιμίλιο Πολυγένη, ο Αντιπρόεδρος του Τμήματος

των Εξωτερικών Εκκλησιαστικών Σχέσεων του Πατριαρχείου Μόσχας, Πρωθιερέας π. Νικόλαος Μπαλασώφ.

 

Η συνέντευξη του Πρωθιερέας π. Νικόλαου Μπαλασώφ έχει ως εξής:

 

Αιμίλιος Πολυγένης: Πατέρα Νικόλαε κατά την διάρκεια της επισκέψεως του Αγιώτατου Πατριάρχη Μόσχας και Πάσης Ρωσίας κ. Κυρίλλου Α΄, κάποιοι έγραψαν ότι ο Πατριάρχης Μόσχας κ. Κύριλλος απέφυγε συστηματικά να χρησιμοποιεί τον όρο Οικουμενικός. Πείτε μας ισχύει κάτι τέτοιο, οι κάποιοι προσπαθούν μεθοδικά να δημιουργήσουν στον ελληνικό λαό μια αρνητική άποψη για την Ρωσική Εκκλησία;

 

π. Νικόλαος: Ακόμα κατά την πρώτη του αναφορά στον Αγιώτατο Πατριάρχη Βαρθολομαίο στην Αίθουσα Θρόνου ο Προκαθήμενος της Ορθοδόξου Εκκλησίας της Ρωσίας χαρακτήρισε τον συνάδελφο του χρησιμοποιώντας τον ολόκληρο του τίτλο, ο οποίος ανέρχεται στην εποχή της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, δηλαδή «Ο Αγιώτατος Αρχιεπίσκοπός Κωνσταντινουπόλεως-Νέας Ρώμης και Οικουμενικός Πατριάρχης».

 

Τον ίδιο τίτλο ο Πατριάρχης Κύριλλος χρησιμοποίησε κατά τη μνημόνευση του Αγιωτάτου Πατριάρχη Βαρθολομαίου στη διάρκεια της κοινής Θείας λειτουργίας στο Πατριαρχικό Ναό του Αγίου Γεωργίου στο Φανάρι όπως επίσης και κατά τη λειτουργία στο Μπιουγούκ-Ντερέ (Θερινή κατοικία του Ρώσου προξένου).

 

Ο ίδιος τίτλος πάντα χρησιμοποιείται από τον Πατριάρχη Μόσχας και πασών των Ρωσιών στην επίσημη αλληλογραφία με τον Προκαθήμενο της Εκκλησίας της Κωνσταντινουπόλεως.

 

Αλλά πρέπει να δεχθείτε ότι η εκφώνηση ολόκληρου αυτού του εκτενούς ιστορικού τίτλου σε κάθε προφορική αναφορά δεν είναι και πολύ βολική.

 

Στις περιπτώσεις αυτές συνήθως χρησιμοποιείται εκείνος ο τίτλος ο οποίος ήταν στη χρήση ακόμα στις Οικουμενικές Συνόδους: ο Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως.

 

Είναι πασίγνωστο ότι στους κανόνες των Οικουμενικών και Αγίων Τοπικών Συνόδων οι οποίες συμπεριλαμβάνονται στο «Πηδάλιον», αναφέρεται ακριβώς αυτός ο τίτλος.

 

Διότι ο Αρχιεπίσκοπος Νέας Ρώμης είναι επικεφαλής της Αγιωτάτης Εκκλησίας Κωνσταντινουπόλεως και όχι της Οικουμενικής Εκκλησίας.

 

Σύμφωνα με την ορθόδοξη μας διδασκαλία ο Αρχηγός της τελευταίας είναι ίδιος ο Χριστός (ο, τι και νομίζουν σχετικά με αυτό οι δυτικοί χριστιανοί). Επίσης ο ίδιος Αγιώτατος Πατριάρχης Βαρθολομαίος όπως και όλοι οι προκάτοχοι του υπογράφουν τα Μηνύματα τους χρησιμοποιώντας αυτό τον όρο: «Κωνσταντινουπόλεως».

 

Πολύ σπάνια κατά την προφορική αναφορά εκτός των ακολουθιών χρησιμοποιείται  και πλήρης ιστορικός τίτλος του Πατριάρχη Αλεξανδρείας, ο οποίος εμπεριέχει απαρίθμηση πολλών τόπων και χαρακτηρισμό το Δέκατο τρίτο Απόστολο και Κριτή της Οικουμένης, το ίδιο ισχύει και στην περίπτωση του Πατριάρχη Ιεροσολύμων.

 

Τον τίτλο του Προκαθήμενου της Ρωσικής Εκκλησίας οι Έλληνες μας αδελφοί και μάλιστα όχι σπάνια το συντομεύουν αναφερόμενοι σ΄ αυτόν απλά ως «Πατριάρχη Μόσχας».

 

Και αυτό δε μας στενοχωρούσε, παρόλο που συνεχώς λέμε «Πατριάρχης Μόσχας και πασών των Ρωσιών».

 

Ενώ ο πλήρως τίτλος που καθιερώθηκε από την Μεγάλη Σύνοδο της Κωνσταντινουπόλεως του 1593 με τη συμμετοχή των Πατριαρχών Ανατολής είναι ως εξής: «Πατριάρχης Μόσχας και πασών των Ρωσιών, και πασών των Υπερβορείων χωρών».

 

Το 17^ο  αιώνα επί Πατριάρχη Νίκωνα ήταν στη χρήση ακόμα και ακόλουθος τίτλος: «Ελέω Θεού Μέγας Κυρός και Κυρίαρχος, Αρχιεπίσκοπος της Βασιλεύουσας πόλεως της Μόσχας και πάσης Μεγάλης και Μικρής και Λευκής Ρωσίας και πάσης βόρειας χώρας και παραθαλάσσιων και πολλών των κρατών Πατριάρχης».

 

Όμως ο σύγχρονος κόσμος με τους δικούς του ρυθμούς ζωής τείνει προς την αυξανόμενη λακωνικότητα. Και πρέπει να το αντιμετωπίζουμε με κατανόηση.

 

Και κάτι άλλο. Θα ήθελα να υπενθυμίσω τα ωραία λόγια του Αγίου Γρηγορίου του Διαλόγου Πάπα Ρώμης, όνομα του οποίου φέρει η δική μας Λειτουργία των Προαγιασμένων: «Ας να μείνουμε μακριά από τους τίτλους οι οποίοι αυξάνουν την ανθρώπινη υπερηφάνεια και πλήττουν την αγάπη».

 

Αιμίλιος Πολυγένης: Ένα ακόμα που ακούστηκε εδώ στην Ελλάδα κατά την διάρκεια της επισκέψεως του Πατριάρχη Κυρίλλου στην Τουρκία, είναι πως η Ρωσική Εκκλησία ακολουθεί μια πολιτική ηγεμονισμού, την οποία όπως λένε προσπαθεί να την καλύψει πίσω από λόγους ενότητας. Μήπως αυτά π. Νικόλαε ανήκουν στο χώρο της φαντασίας;

 

π. Νικόλαος: Ο ίδιος εσείς κ. Πολυγένη προσδιορίσατε σωστά τις παρόμοιες φήμες. Ούτε ένας ίχνος επιδιώξεως της κυριαρχίας δε θα μπορούσε να εντοπισθεί στην όντως αδελφική και φιλική επικοινωνία, μεταξύ των δύο Πατριαρχών της οποίας ήμασταν μάρτυρες καθ΄όλη τη διάρκεια της τριήμερης μας επισκέψεως.

 

Στις συνομιλίες που πραγματοποιήθηκαν ο Πατριάρχης Κύριλλος τόνισε ιδιαιτέρως τον σπουδαίο ρόλο του Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως, ο οποίος έχει μια ειδική ευθύνη της εκκλησιαστικής ενότητας και ότι κάνεις δεν αμφισβητεί τα τιμητικά πρωτεία του Θρόνου της Κωνσταντινουπόλεως, τα οποία ο Προκαθήμενος μας ακολουθώντας τον Άγιο Ιγνάτιο τον Θεοφόρο χαρακτήρισε ως «πρωτεία αγάπης».

 

Κατά την προσωπική μου άποψη πρόκειται για επινοήσεις κοσμικών δημοσιογράφων, στα χαρακτηριστικά των οποίων βλέπεις πάντα να ψάχνουν να βρουν συγκρούσεις και να γράφουν μόνο για αυτές. Το ίδιο φαινόμενο παρατηρούμε και στη Ρωσία.

 

Απλά σε ένα κόσμο διεφθαρμένο από την αμαρτία οι φήμες περί σκανδάλων εκτιμώνται περισσότερα παρά οι καλές ειδήσεις.

 

Με χαρά επισημαίνω ότι αυτό δεν αφορά τη δράση του Εκκλησιαστικού Πρακτορείου «Romfea.gr», το οποίο θέτει πάντα ως προτεραιότητα τη διάδοση των θετικών και αντικειμενικών πληροφοριών.

 

Μιλώντας γενικά το να σχολιάζει η να διαψεύδει κανείς φήμες, είναι ένα αχάριστο έργο. Λέω να μη δαπανήσουμε περισσότερο το χρόνο μας  γι΄ αυτό.

 

Αιμίλιος Πολυγένης: Π. Νικόλαε σε δηλώσεις μετά το πέρας της επισκέψεως του Πατριάρχη στην Τουρκία, αναφέρατε ότι το ποίμνιο των Ρώσων στην Τουρκία συνεχώς αυξάνεται, ενώ των Ελλήνων καθημερινά μειώνεται. Κάποιοι σχολιάζοντας τις δηλώσεις σας, ανέφεραν πως η λογική της Εκκλησίας δεν έχει να κάνει με αριθμούς, νούμερα και στατιστικές. Πώς το σχολιάζετε αυτό;

 

π. Νικόλαος: Σύμφωνα με τα ευαγγελικά ιδεώδη ένας γνήσιος ποιμένας όχι μόνο ξέρει πόσα πρόβατα έχει αλλά «και τα ίδια πρόβατα καλεί κατ' όνομα», δηλαδή τα γνωρίζει όλα.

 

Βεβαίως στη πραγματικότητα δεν είναι πάντα εφικτό, αλλά τα ιδεώδη είναι ακριβώς αυτά. Αυτό ήταν σχετικά με το ρόλο των στατιστικών.

 

Όσον αφορά την Τουρκία, όντως όπως μας ενημέρωσαν οι εκπρόσωποι του τουρκικού κράτους, σήμερα στην Τουρκία διαμένουν 1500  Έλληνες ορθόδοξοι χριστιανοί.

 

Είναι κοινός μας πόνος είναι ότι το τόσο πολυάριθμο κάποτε ελληνικό ποίμνιο της Μικράς Ασίας, μειώθηκε τόσο δραστικά ως αποτέλεσμα των τραγικών γεγονότων του παρελθόντος.

 

Ο αριθμός του ποιμνίου αυτού βέβαια δεν επηρεάζει καθόλου το κανονικό καθεστώς του Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως, το οποίο συνεχίζει να απολαμβάνει πρωτεία τιμής καθιερωμένα από την ιστορική παράδοση και αποφάσεις των Συνόδων.

 

Αλλά η μείωση του ποιμνίου, η οποία συνεπάγεται με τη μείωση της οικονομικής ενίσχυσης φυσικά δημιουργεί δυσκολίες στη κατάσταση του Πατριαρχείου και στην ίδια την Τουρκία, για την διατήρηση των ναών και ιερών σεβασμάτων της Αγιωτάτης Εκκλησίας Κωνσταντινουπόλεως.

 

Με όλα αυτά, τη Τουρκία κάθε χρόνο επισκέπτονται 3 εκατομμύρια τουρίστες από τη Ρωσία, όπως πληροφορηθήκαμε από τον κ. Ερντογάν. Κατά την πλειονοψηφία είναι ορθόδοξοι χριστιανοί. Και πρέπει να προσθέσουμε ακόμα και πολλούς Ουκρανούς, Μολδαβούς, Λευκορώσους.

 

Επιπλέον μόνο στην περιοχή της Αττάλειας έχουν καταχωρηθεί μόνιμα περισσότεροι από 15 χιλιάδες ανθρώπους που κατάγονται από τη Ρωσία, ενώ ο συνολικός αριθμός των σλαβικών πληθυσμών στη σημερινή Τουρκία ανέρχεται σε δεκάδες χιλιάδες.

 

Κατά την επίσκεψη του, ο Πατριάρχης Κύριλλος είπε ευθεία στον Συν-άδελφο του:

 

«Αγιώτατε, τώρα είναι το ποίμνιο σας!» Και έχουμε παρηγοριά ότι οι συμπατριώτες μας με την έλευση τους στην Τουρκία αναπλήρωσαν κατά κάποιο τρόπο τη μείωση του Ελληνικού πληθυσμού.

 

Αλλά η κοινή μας μέριμνα είναι να ρυθμίσουμε την διαποίμανση τους, πράγμα για το οποίο μας παρακαλάνε συνεχώς τα τελευταία χρόνια. Είναι πολύ καλό ότι με την ευλογία του Πατριάρχη Βαρθολομαίου και κατόπιν αιτήματος ακόμα του μακαριστού Πατριάρχη Μόσχας και πασών των Ρωσιών Αλεξίου φέτος για πρώτη φορά τελέστηκε η σλαβονική πασχαλινή ακολουθία στην Αττάλεια.

 

Ένας από αυτούς που συμμετείχε σε αυτή την ακολουθία ήταν ο ιεροδιάκονος Βησσαρίων, Ρωσομαθής Έλληνας που σπούδασε στη Ρωσία και στη διάρκεια της επισκέψεως μας στην Κωνσταντινούπολη χειροτονήθηκε πρεσβύτερος και τώρα ευελπιστούμε θα επισκέπτεται επί τακτικής βάσεως αυτή την κοινότητα.

 

Ο Πατριάρχης Κύριλλος εξέφρασε την προθυμία εάν χρειαστεί να αποστείλει προσωρινά κληρικούς από την Ρωσία, οι οποίοι θα μπορούσαν να επιτελούν τα ποιμαντικά τους καθήκοντα στην Εκκλησία Κωνσταντινουπόλεως στα ρωσικά.

 

Εκτός τούτων είναι η κοινή μας επιθυμία να ενισχυθεί το προσκυνηματικό ρεύμα από τη Ρωσία, την Ουκρανία και τις άλλες χώρες της κανονικής δικαιοδοσίας της Ρωσικής Εκκλησίας, προς τα ιερά της Εκκλησίας της Κωνσταντινουπόλεως με τον παρόμοιο τρόπο όπως οι εκατοντάδες πιστοί μας έρχονται να προσκυνήσουν τους Αγίους Τόπους, τα ιερά της Εκκλησίας των Ιεροσολύμων, προσφέροντας όχι ασήμαντα πόσα για τη συντήρηση τους.

 

Αυτό θα βοηθήσει να διατηρήσουμε αρχαίους ναούς, θα τους γεμίσει με μια καινούργια ζωή και θα συμβάλει στο να προσελκύσει το ενδιαφέρον των τουρκικών αρχών στην κατάσταση τους, η οποία σήμερα σε πολλές περιπτώσεις δεν είναι ικανοποιητική.

 

Οι Ορθόδοξοι από τις χώρες μας θα μπορούσαν επίσης να βοηθήσουν στηναναστήλωση των ιστορικών ναών, καθώς επίσης και στην οικοδομή των καινούργιων.

 

Δε θα ήταν αυτή μια έμπρακτη βοήθεια στο Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως;

 

Ελπίζουμε ότι η συζήτηση πάνω στο ζήτημα για την κατάσταση των συμπατριωτών μας με τον Πρωθυπουργό κ. Ρ.Τ. Ερντογάν, με τον Υπεύθυνο της Διεύθυνσης επί των θρησκειών κ. Αλί Μπαρντακόγκλου, καθώς και η επιθυμία που εκφράσθηκε εκ μέρους τους να συμβάλουν στην πιο άνετη διαμονή των Ρώσων στην Τουρκία συμπεριλαμβανομένη και τη θρησκευτική ζωή, θα βοηθήσει επίσης στην Αγία Εκκλησίας της Κωνσταντινουπόλεως.

 

Όπως και αυτά που είπε ο Πατριάρχης Κύριλλος στην Άγκυρα μπροστά στους Τούρκους δημοσιογράφους, για το ότι η Ρωσική Εκκλησία χαιρετίζει θερμώς τις θετικές κινήσεις που άρχισαν να επισημαίνονται στην επίλυση του θέματος της επαναλειτουργίας της Θεολογικής Σχόλης της Χάλκης του Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως.

 

Αιμίλιος Πολυγένης: Κλείνοντας π. Νικόλαε, θα ήθελα να μας πείτε ποια τα αποτελέσματα της ειρηνικής επισκέψεως του Πατριάρχη Κύριλλου Α΄ στην Κωνσταντινούπολη;

 

π. Νικόλαος: Σ΄ολους όσοι έλαβαν μέρος στην επίσκεψη αυτή, έχουν μείνει φωτεινές αναμνήσεις. Η επικοινωνία προσευχής μεταξύ των δυο Προκαθημένων, η επικοινωνία των καρδιών τους. Οι περιεκτικές συνομιλίες, η προθυμία και από των δυο πλευρών που εκφράσθηκε προς την αμοιβαία κατανόηση.

 

Η επίσκεψη του μεγάλου ιερού το οποίο για μας δια παντός θα μείνει η Αγία Σοφία όπου οι πρόγονοι μας αποκάλυψαν την εκπληκτική, μη επίγεια ομορφιά της Ορθοδοξίας.

 

Η από κοινού τέλεση αγιασμού από τους δυο Προκαθημένους του ρωσικού Ιερού Ναού, που αναστηλώθηκε στην προξενική κατοικία Μπουγιούκ-Ντερέ τον οποίο πριν μερικά χρόνια είδα σε αρκετά άθλια κατάσταση.

 

Μια ωραία συναυλία της χορωδίας της Ι. Μ. Σρετένσκυ της Μόσχας εντός ενός άλλου μεγάλου ιερού του Ναού της Αγίας Ειρήνης, όπου ήταν η έδρα του Αγίου Γρηγορίου του Θεολόγου και εργάσθηκε η Β΄ Οικουμενική Σύνοδος.

 

Όλα αυτά μας άφησαν εντελώς αλησμόνητα συναισθήματα. Και σήμερα ανοίγει μια καινούργια σελίδα στη μακραίωνη ιστορία των σχέσεων μεταξύ των δυο Πατριαρχείων.

 

Η θερμή μας επιθυμία είναι να μην επισκιάζονται ποτέ στο εξής οι σχέσεις μας αυτές, και η ορθόδοξη μας ενότητα να ενισχύεται από μέρα σε μέρα.

 

Πιστεύω ότι συνεχίζοντας με αυτό τον τρόπο, θα μπορέσουμε να βρούμε τις λύσεις όλων αυτών των ζητημάτων, πάνω στα οποία έχουμε μέχρι τώρα διαφορά απόψεων.