Ο π. Θωμάς Συνοδινός μιλάει στη Romfea.gr για τον Χριστόδουλο

Δημιουργηθηκε στις Τετάρτη, 01 Φεβρουαρίου 2012

Συνέντευξη στον Γιώργο Φερδή, για την Romfea.gr  - 14.08

Τέσσερα χρόνια συμπληρώθηκαν από την εκδημία του Μακαριστού Αρχιεπισκόπου Αθηνών και Πάσης Ελλάδος κυρού Χριστοδούλου.

Μια εκδημία που ανθρωπίνως σφράγισε την δεκάχρονη Αρχιεπισκοπική του θητεία και την πολύχρονη διακονία του στην Εκκλησία και την Ελλάδα.

Ανεξαρτήτως αν κανείς συμφωνεί ή διαφωνεί με τις επιλογές, την εκκλησιαστική και εθνική του στάση, την ποιμαντική του προοπτική, είναι κοινή η αντίληψη ότι υπήρξε ένας μεγάλος ηγέτης και ένας άνθρωπος που δεν δίσταζε με τον λόγο να εκφράζει την καρδιά του, αψηφώντας κρίσεις και συνέπειες που είχαν να κάνουν με το προσωπικό του κόστος και προτάσσοντας αυτό που θεωρούσε εκκλησιαστικά και εθνικά ωφέλιμο.

Βεβαίως και αυτόν θα κατατάξει ο ιστορικός του μέλλοντος με την σοφία και την αντικειμενικότητα του. Αναντίρρητα όμως για τον Μακαριστό δεν ισχύει, ούτε εκ των πραγμάτων φαίνεται ότι πρόκειται σύντομα να ισχύσει, το κοινώς, ακόμα και για εξαιρετικές περιπτώσεις ανθρώπων που φεύγουν από κοντά μας, λεγόμενο: « Και αυτός μετά από λίγο θα ξεχαστεί».

Ο Χριστόδουλος ζει στις καρδιές των απλών ανθρώπων και ιδιαιτέρως των νέων που τόσο αγαπούσε, στον πνευματικό αγώνα των ανωνύμων και επωνύμων που το παράδειγμα του ενέπνευσε, στην ποιμαντική φροντίδα των πνευματικών του παιδιών Αρχιερέων, ιερέων, διακόνων, μοναχών και λαϊκών εργατών της Εκκλησίας.

Με την ευκαιρία αυτής της επετείου ένας από τους πλέον έμπιστους συνεργάτες και συνοδοιπόρους του.

Ο επί δέκα χρόνια πρωτοσύγκελλος του στο μέγαρο της οδού Αγίας Φιλοθέης και προϊστάμενος του Καθεδρικού Ναού Αθηνών πρωτοπρεσβύτερος π. Θωμάς Συνοδινός παραχώρησε στον συνεργάτη της Romfea.gr, δημοσιογράφο Γιώργο Φερδή μια συνέντευξη που θα μας ταξιδέψει στο παρελθόν.

Πρόκειται για προφορική συνέντευξη η οποία έχει και τα καλά και τα αδύναμα στοιχεία μια συνεντεύξεως, όπως ο ίδιος μας επεσήμανε στο τέλος.

Γ.Φ. - Πατέρα Θωμά, καλησπέρα σας.

Θ.Σ. Καλησπέρα σας.

Γ.Φ. - Θα ήθελα , αν σας είναι δυνατόν, να σας ζητήσω να μας δώσετε κάποιες πληροφορίες για τον Μακαριστό Χριστόδουλο, δεδομένου ότι, υπήρξατε ο στενός του συνεργάτης για πάνω από είκοσι πέντε χρόνια, να δούμε το έργο του Μακαριστού Αρχιεπισκόπου. Αφού υπήρξατε άνθρωπος δικός του θα μπορέσετε να μας μιλήσετε πιο εμπεριστατωμένα και με γνώση πραγμάτων γι’ αυτόν, να μας περιγράψετε το πρόσωπό του και τον χαρακτήρα του και πώς περάσατε κοντά του τόσα χρόνια. Γνωρίζω ότι συναντηθήκατε με τον Μακαριστό ως εκκλησιαστικοί συνεργάτες όταν αυτός βρισκόταν στην ακμή της ποιμαντικής του δραστηριότητας στην Ιερά Μητρόπολη Δημητριάδος. Καταθέστε μας ορισμένες χαρακτηριστικές αναμνήσεις από αυτή σας την εμπειρία τόσο σε εκκλησιαστικό όσο και σε ανθρώπινο επίπεδο.

Θ.Σ. - Με τον Αρχιεπίσκοπο Χριστόδουλο γνωρίστηκα όπως είπατε, όταν ήταν, ήδη Μητροπολίτης, μάλλον μόλις είχε γίνει Μητροπολίτης Δημητριάδος στα τέλη του ΄74 όταν εγώ υπηρετούσα ως στέλεχος μιας ναυτιλιακής επιχείρησης στον Πειραιά και εκείνος ταξίδευε προς την Ιταλία με τους πνευματικούς αδερφούς του Μητροπολίτη Πειραιώς, Καλλίνικο και Αιγιαλείας Αμβρόσιο, οι οποίοι ήταν ακόμα Αρχιμανδρίτες.

Από τότε συνδεθήκαμε με μία πραγματική φιλία μπορώ να πω. Δε σας κρύβω ότι στην γνωριμία μας αυτή του είχα αποκαλύψει ότι στο βάθος της ψυχής μου πάντα είχα την επιθυμία να γίνω κληρικός και αυτό του έδωσε πραγματικά μεγάλη χαρά και βεβαίως δεν φανταζόταν ότι θα μπορούσε κάποτε εγώ να άφηνα την δουλειά μου προκειμένου να γίνω ιερέας.

Πέρασαν μερικά χρόνια, πάντα το συζητούσαμε, και πάντοτε ο Χριστόδουλος εκινείτο εμπνευστικά και αυτό ήταν που με είχε έτσι συνεπάρει μπορώ να πω. Μου αφηγείτο πάντα το τι κάνει στον Βόλο, πώς σκέφτεται την ποιμαντική διακονία της εκκλησίας, πώς βλέπει το επισκοπικό αξίωμα, πως βλέπει τους ανθρώπους, πως μερικές φορές πάσχει μέσα του για τον Χριστό και για την Ελλάδα.

Αυτά ήταν ιδέες οι οποίες με είχαν συγκλονίσει και με είχαν δέσει με αυτόν τον άνθρωπο πάρα πολύ.

Τελικά έφθασε η ώρα από το 74 που σας λέω μέχρι το 86, όταν εγώ είχα αλλάξει εργασία, ήμουν σε ένα μεγάλο ξενοδοχείο της Αθήνας διευθυντής και τότε πια που είχα κι εγώ ισορροπήσει μέσα μου, είχα παντρευτεί, είχα υπηρετήσει την θητεία μου, είχα κάνει παιδιά και ένιωθα ότι είμαι απόλυτα ισορροπημένος, τότε συζητήσαμε και πήρα την απόφαση να γίνω κληρικός και βεβαίως όλη μου η οικογένεια μετακινηθήκαμε στον Βόλο χάρη σε αυτόν τον άνθρωπο.

Είναι γεγονός ότι για τα δεδομένα εκείνης της εποχής στην Μητρόπολη Δημητριάδος γινόταν ένα έργο πρωτοποριακό σε όλους τους τομείς, στο έργο της διοικήσεως, στο έργο της φιλανθρωπίας, στο έργο της προσελκύσεως της νεολαίας.

Υπήρχε πραγματικά πεδίο για να εργαστεί ένας κληρικός με όλες τις προϋποθέσεις που του έδινε η κινητήρια δύναμη που ήταν ο Μητροπολίτης και βεβαίως και ο κόσμος που ήταν εκεί πάρα πολύ καλός, γιατί η περιοχή του Βόλου είναι μία περιοχή που έχει μία πνευματική παράδοση και καλλιέργεια πολύ σημαντική.

Τα χρόνια εκείνα ήταν πολύ όμορφα παρά τις όποιες δυσκολίες και πραγματικά ένιωσα την ηδύτητα, μπορεί να πει κανείς και τη χαρά της ποιμαντικής ζωής.

Όταν πήγα πάνω συζητήσαμε και μου υπέδειξε ότι έχω 3 επιλογές: η μία ήταν να μπω στον μητροπολιτικό ναό, η άλλη στον Άγιο Κωνσταντίνο του Βόλου και η άλλη στην ενορία της Ευαγγελιστρίας στη Νέα Ιωνία που κατοικείται κυρίως από πρόσφυγες, είναι ένα εξαίρετο κράμα, μου είπε, αριστεροί αλλά και θρησκευόμενοι άνθρωποι. Επέλεξα φυσικά την τρίτη και με την δική του παρότρυνση.

Πραγματικά δοξάζω τον Θεό γιατί εκεί ένιωσα πόσο ωραία ήταν η ποιμαντική μας δραστηριότητα.

Ήταν απλός κόσμος, καλοί άνθρωποι και βεβαίως παντού δέσποζε η λαμπρή προσωπικότητα του Μητροπολίτη.

Είχε πάρα πολύ καλές σχέσεις με τις μονές, με τις αρχές του τόπου, με τον κόσμο, με τον απλό λαό, όλο τον χρόνο δεν παρέλειπε να λειτουργεί και να κηρύττει συνεχώς σε όλη την επαρχία. Είχαμε οργώσει την επαρχία, γνωρίζω και την τελευταία γωνιά της Μαγνησίας, είχαμε πάει και στο τελευταίο χωριό.

Με τον δικό του τρόπο παρότρυνε και τους ιερείς όλους να εργάζονται έτσι ποιμαντικά και να καλλιεργούν πραγματικά τον αμπελώνα του Κυρίου μας, κατά τρόπον υποδειγματικό, σε σημείο που η Μητρόπολη Δημητριάδος τότε εθεωρείτο πρότυπο Μητροπόλεως.

Ο αείμνηστος Χριστόδουλος είχε πρωτοπόρες ιδέες για εκείνη την εποχή, π.χ. ήταν πρώτη η Μητρόπολη Δημητριάδος που εξέδωσε φυλλάδια ποιμαντικά για θέματα που δεν τα προσέγγιζε κανείς, το AIDS επί παραδείγματι.

Όταν άρχισε και έγραφε, γιατί εκείνος το είχε γράψει όλο το κείμενο για ένα φυλλάδιο που είχαμε εκδώσει για το AIDS, του είπαμε, οι συνεργάτες του, ¨Σεβασμιώτατε να ξέρετε πως θα σας κατηγορήσουν, δε θα το αφήσουν έτσι το θέμα¨ και όμως θυμούμαι ότι όταν το πήρανε στο Υπουργείο Υγείας και Πρόνοιας τότε, το ζήτησαν για να το έχουν ως εργαλείο για την ενημέρωση για το θέμα αυτό.

Το ίδιο έγινε και με τα ναρκωτικά. Να φανταστείτε ότι κάναμε έκθεση στο πνευματικό κέντρο της Μητροπόλεως με ναρκωτικές ουσίες για να έρθουν τα παιδιά των σχολείων να τις δούνε και να ξέρουν τι είναι και να τις αποφεύγουν με ανάλογες βεβαίως ομιλίες, προβολές, μια τεράστια έκθεση εκεί, η οποία έγινε τότε σε συνεργασία με την Αστυνομική Διεύθυνση Μαγνησίας και με την Νομαρχία.

Ανάλογα συνέβησαν και σε όλους τους τομείς, όπως π.χ. στην επιμόρφωση του κλήρου. Κάθε μήνα είχαμε σεμινάρια, ιερατικές συνάξεις με εισηγήσεις για επίκαιρα θέματα ούτως ώστε να επιμορφώνονται οι κληρικοί.

Ήθελε πάντοτε να στέλνουμε κληρικούς μας έξω να σπουδάζουν, να κάνουν μεταπτυχιακές σπουδές για να μπορέσουν να προσφέρουν στην κοινωνία, του άρεσε αυτό πάρα πολύ.

Βεβαίως η μεγάλη αγάπη του ήτανε η νεολαία. Οι γιορτές της νεολαίας της Μητροπόλεως Δημητριάδος νομίζω ότι ήταν μοναδικές.

Σημειώστε ότι όταν ανέλαβε Μητροπολίτης μετά από το 74 και μάλιστα σε μια δύσκολη περίοδο για την Εκκλησία με τη μεταπολίτευση, με απομακρύνσεις ιεραρχών από τη Σύνοδο κλπ πήγε σε μία περιοχή από την οποία είχε απομακρυνθεί ο Μητροπολίτης και βεβαίως ο κόσμος ήταν διχασμένος και όμως με τη γλυκύτητά του, με τον λόγο του, με την συμπεριφορά του, με την δουλειά του κατάφερε να ενώσει το ποίμνιο και όλοι μετά να είναι υπό την ποιμαντορία του, άνθρωποι που τον αγάπησαν, αγάπησαν την εκκλησία και συνέχισαν την προσπάθειά του.

Το 80 έγιναν οι μεγάλοι σεισμοί στη Μαγνησία και ισοπέδωσαν όχι μόνον την πόλη αλλά την περιοχή του Αλμυρού κυρίως, αλλά και πάρα πολλούς ναούς και τις μονές.

Μέσα σε ελάχιστο χρονικό διάστημα και οι ναοί ανοικοδομήθηκαν και άλλοι έγιναν εξ’ υπ’ αρχής και ωραιότεροι και μεγαλύτεροι και οι μονές το ίδιο κλπ.

Ήταν ένας άνθρωπος που οιαδήποτε δραστηριότητα και αν αναλάμβανε ήσουν σίγουρος ότι θα την φέρει εις πέρας, ήξερε να επιλέγει συνεργάτες, ήξερε να επιλέγει ανθρώπους, ήταν άνθρωπος επικοινωνιακός με τους πάντες.

Είμαστε η πρώτη Μητρόπολη από τις Μητροπόλεις, η δεύτερη ίσως που κάναμε ραδιοφωνικό σταθμό της τοπικής Εκκλησίας, τον οποίο παρακολουθούσε συνέχεια όπως παρακολουθούσε και εδώ τον σταθμό της Εκκλησίας της Ελλάδος επί 24ώρου βάσεως.

Κοιμόταν και το ραδιόφωνο ήταν ανοιχτό πλάι, μήπως και γίνει κάτι για να μπορεί να παρέμβει.

Αυτά έτσι εν συνόψει όσον αφορά τον Χριστόδουλο στη Μητρόπολη Δημητριάδος. Θα μπορούσαμε να μιλούμε ώρες και μέρες και μήνες για την δραστηριότητά του στην Μαγνησία και εδώ.

Γ.Φ - Πατέρα Θωμά, ήσασταν ο άνθρωπος που και κατά κοινή ομολογία ο Μακαριστός εμπιστευόταν και υπολόγιζε, ένας άνθρωπος που στάθηκε δίπλα του στις καλές και στις δύσκολες στιγμές έως το τέλος. Πείτε μας ο άνθρωπος Χριστόδουλος άλλαξε μετά την εκλογή του στον Αρχιεπισκοπικό θρόνο της Αθήνας; Μεταβλήθηκε ο τρόπος της συμπεριφοράς του, άλλαξε ο τρόπος προσέγγισής του στα διοικητικά θέματα της Εκκλησίας;

Θ.Σ.- Ο χαρακτήρας του δεν ήταν δυνατόν να αλλάξει, δεν μπορούσε πια στα 59 του χρόνια που εκλέχθηκε να αλλάξει ούτε η ψυχολογία του, ούτε τα αισθήματά του, ούτε να πάψει να είναι ένας καλός άνθρωπος όπως ήτανε ή εύχαρις, ή γελαστός, ή πιστός, ή πατριώτης. Και ως Αρχιεπίσκοπος διατήρησε όλα αυτά τα χαρίσματα του.

Από την άλλη πλευρά, αντιλαμβάνεστε ότι, δεν είναι το ίδιο πράγμα να διοικείς μία Μητρόπολη σε μία Επαρχία με το να διοικείς μία ολόκληρη Αρχιεπισκοπή Αθηνών και μια Εκκλησία και να προδρεύεις της Ιεράς Συνόδου - μη ξεχνάτε ότι ο εκάστοτε Αρχιεπίσκοπος είναι ο κατ’ εξοχήν συντονιστής και εκφραστής της Ιεράς Συνόδου.

Εδώ τα προβλήματα ήταν τεράστια, και η επιθυμία του ήταν να χαράξει καινοτόμους δρόμους για τη διοίκηση της Εκκλησίας.

Ήταν υποχρεωμένος, να ανοίξει καινούριους δρόμους για διάφορα κορυφαία θέματα που αφορούσαν την εκκλησία, την εκκλησιαστική εκπαίδευση, την εκκλησιαστική δικαιοσύνη, τα διοικητικά θέματα της Ιεράς Συνόδου, την επιμόρφωση του κλήρου και για πολλά άλλα θέματα τα οποία είναι γνωστά. Εκτός βεβαίως από αυτά ήταν και θέματα τα οποία δημιουργήθηκαν κατά την περίοδο της αρχιεπισκοπίας Του, που ουσιαστικά δεν τον άφηναν, ας το πούμε έτσι ήσυχο. Δεν άλλαξε λοιπόν η συμπεριφορά του αλλά ήταν λογικό μέσα σε όλο αυτόν τον ορυμαγδό της δουλειάς, μην ξεχνάτε ότι ήταν ένας άνθρωπος και εργασιομανής και τελειομανής.

Λοιπόν ήταν λογικό να φαίνεται ότι η συμπεριφορά του έχει αλλάξει ενώ ουσιαστικά δεν είχε αλλάξει σε τίποτα.

Οι συνθήκες πολλές φορές σε αναγκάζουν να δείχνεις κάτι διαφορετικό και από αυτό που είσαι, ή δεν σε αφήνουν να εκδηλώσεις αυτό το οποίο είσαι. Υπήρχαν και περιπτώσεις, όπως επί παραδείγματι όταν πηγαίναμε για λίγες μέρες διακοπές είτε στην Αμοργό είτε οπουδήποτε αλλού είτε στο Άγιο Όρος που όταν έφευγε από τα προβλήματα και από την πίεση όλων αυτών των θεμάτων, ήταν ο Χριστόδουλος που ξέραμε, ο καλοσυνάτος, ο γελαστός με τα αστεία του, με τα ανέκδοτά του.

Στη φύση του ήταν ένας απλός άνθρωπος και αγαπούσε τους απλούς ανθρώπους και όπως σας είπα ιδιαιτέρως αγαπούσε τους νέους.

Γ.Φ - Τι ήταν τελικά αυτό που κατέστησε τον Μακαριστό πρόσωπο οικείο σε κάθε ελληνικό σπίτι; Που έκανε ακόμη και μικρά παιδιά να τον αποκαλούν με το μικρό του όνομα;

Θ.Σ. - Νομίζω σας είπα! Ο χαρακτήρας του ήταν αυτός, ήταν αυθεντικός και ο κόσμος έχει την δυνατότητα να αντιλαμβάνεται αν είσαι αυθεντικός ή αν είσαι κίβδηλος, αν είσαι υποκριτής ή αν είσαι ειλικρινής και ο Χριστόδουλος δεν υπήρξε ποτέ υποκριτής, ήτανε πάντα ειλικρινής, ίσως παραπάνω από ότι έπρεπε και αυτό μερικές φορές τον έβλαψε κιόλας.

Γ.Φ - Μιλήστε μας λίγο για το όραμα του Μακαριστού. Πώς ονειρευόταν την παρουσία και την μαρτυρία της Ελλαδικής Εκκλησίας στον 21^ο αιώνα;

Θ.Σ - Ο Χριστόδουλος ήταν πράγματι ένας οραματιστής ιεράρχης και αρχιεπίσκοπος.

Ήθελε την Εκκλησία να είναι μέσα στον κόσμο, να έχει φωνή, να μπορεί να εκφράσει τον λόγο της, δεν ήθελε μια Εκκλησία δεσμευμένη ούτε από την πολιτεία αλλά ούτε και κλεισμένη ερμητικά στον εαυτό της.

Ήθελε να βγει από το καβούκι της και να δώσει την μαρτυρία της στον σύγχρονο κόσμο, με σύγχρονα μέσα, με σύγχρονο προβληματισμό χωρίς βέβαια να ξεφεύγει ποτέ από την παράδοσή μας την οποία και λάτρευε και μιλούσε πάρα πολλές φορές για αυτή.

Πάντοτε έλεγε πως θα πρέπει να είμαστε σταθερά προσηλωμένοι στις ρίζες μας και χαρακτηριστικά έλεγε τη φράση «να μην πριονίζουμε το κλαδί πάνω στο οποίο καθόμαστε».

Έκανε ανοίγματα, μην ξεχνάτε ότι ήρθε τότε ο Πάπας εδώ ή ότι πήγε στην Ρώμη. Δεν ήτανε μικρό πράγμα αυτό, δέχθηκε επιθέσεις πάρα πολύ μεγάλες, πίστευε όμως ότι με το να συνομιλείς με τις άλλες ομολογίες, με τις άλλες εκκλησίες, με τα άλλα δόγματα δε χάνεις τίποτα αρκεί εσύ να είσαι σταθερός στις παραδόσεις σου και να μπορείς να μεταδόσεις το δικό σου το πνεύμα στους άλλους και να προσοικειωθείς αν έχουν και αυτοί κάτι καλό, επί παραδείγματι τότε που είχε έρθει εδώ ο Πάπας ή μάλλον τότε που πήγαμε στην Ρώμη ήταν το θέμα του Ευρωπαϊκού Συντάγματος.

Θυμάστε τι γινότανε και πόσο λυσσαλέα είχαν προσπαθήσει όλοι για να βγάλουν από την προμετωπίδα του Συντάγματος κάποια αναφορά που γινόταν στα θέματα της Εκκλησίας και τα κατάφεραν τελικά.

Πίστευε όμως, πως αν είχαμε μία κοινή φωνή θα μπορούσαμε να καταφέρουμε την αλλαγή. Είχε πολλούς τέτοιους προβληματισμούς. Ήθελε μορφωμένο κλήρο, ήθελε με τα νέα δεδομένα η Εκκλησία να μπορεί να ποιμαίνει τον λαό, δηλαδή δεν του άρεσε το να μένουμε στάσιμοι.

Έλεγε χαρακτηριστικά πως «ο κόσμος κινείται με υπερταχεις σιδηροδρόμους σήμερα δεν μπορούμε εμείς να πηγαίνουμε με τον αραμπά», εξ ου και ήθελε την τεχνολογία στην Εκκλησία.

Ήθελε το ραδιόφωνο, ήθελε να κάνει τηλεόραση αλλά έπεσαν να τον φάνε όλοι τότε με το θέμα της τηλεοράσεως. Πίστευε ότι αυτά τα εργαλεία μας βοηθούν χωρίς να βλάπτουν βέβαια ούτε το δόγμα μας ούτε την παράδοσή μας.

Γ.Φ. - Υπάρχουν σε άλλες Εκκλησίες και ραδιοφωνικοί σταθμοί και τηλεοπτικοί που λειτουργούν κανονικά.

Θ.Σ. - Νομίζω ότι επί των ημερών του ο ραδιοφωνικός σταθμός της Εκκλησίας της Ελλάδος έγινε ένας εξαιρετικός ραδιοφωνικός σταθμός και φαινόταν αυτό και από τους δείκτες της ακροαματικότητας και από τα σχόλια που είχαμε όλα αυτά τα χρόνια.

Γ.Φ. - Πιστεύεται ότι τελικά ο Μακαριστός μπόρεσε να ξεφύγει από το ύψος και την αίγλη του αξιώματός του και να αφουγκραστεί την αγωνία των καθημερινών ανθρώπων, των παιδιών δηλαδή ως αληθινός και αυθεντικός πατέρας;

Θ.Σ. - Νομίζω, εγώ θα έπρεπε να την κάνω αυτή την ερώτηση! Πιστεύω ότι τα κατάφερε και το έκανε. Άλλωστε εσείς οι νέοι, οι ίδιοι, τα παιδιά μας τα λέγατε στην αρχιεπισκοπή. Να σας πω ένα – δύο παραδείγματα.

Θυμούμαι όταν είχε πει την περίφημη εκείνη φράση « ελάτε στην εκκλησία όπως είστε, ελάτε και με το σκουλαρίκι» (άλλη φασαρία τότε, τι είναι αυτά που λέει και τι είναι αυτά που κάνει), είχε ανοίξει έναν διάλογο με τα παιδιά και έρχονταν πάρα πολύ ταχτικά σχεδόν, 2 φορές την εβδομάδα, σχολεία από όλη την Ελλάδα και κάνανε επίσκεψη στον Αρχιεπίσκοπο.

Κάθονταν λοιπόν στην αίθουσα του θρόνου έτσι οκλαδόν κυρίως τα παιδιά, καθόταν κι αυτός απλά σε μία καρέκλα και άρχιζαν συζητήσεις και του φώναζαν «πες μας και ένα ανέκδοτο Μακαριώτατε».

Τους έλεγε και ανέκδοτα. Σε μία λοιπόν περίπτωση ήταν κάπου ένα παιδί, έξω από την αρχιεπισκοπή και μπαίνοντας φορούσε ένα σκουλαρίκι και το έβγαλε, του λέει ο άλλος «ρε γιατί το βγάζεις;

Ο Αρχιεπίσκοπος δεν είπε να πάμε και με το σκουλαρίκι;» και ο άλλος του απάντησε «ναι ρε, το είπε αλλά και εμείς δεν θα πρέπει να έχουμε και λίγο σέβας;»

Βλέπετε ότι τα παιδιά αντιλαμβάνονται πάρα πολύ καλά αυτό που τους δίνεις και σου το αντιπροσφέρουν. Έτσι νομίζω ότι είχε καταφέρει πάρα πολύ καλά να υπερβεί τα του αξιώματός του και να προσεγγίσει ιδιαίτερα τη νεολαία.

Μη ξεχνάτε πόσους νέους είχαμε μέσα στην Εκκλησία και πόσες εκδηλώσεις από νέους.

Θα σας πω και ένα δεύτερο παράδειγμα. Εγώ κατάγομαι από την Αμοργό και πηγαίναμε κάθε χρόνο και κάναμε διακοπές. Πέρυσι ήταν 6 Αυγούστου βράδυ και στη χώρα της Αμοργού γίνεται μεγάλο πανηγύρι της Μεταμορφώσεως και έρχονται τουρίστες και από όλα τα χωριά και γινότανε χαμός.

Πέρασα λοιπόν, έφευγα την άλλη μέρα το πρωί και έφυγα από το σπίτι με τα παιδιά μου για να πάμε να ψωνίσουμε κάτι δωράκια, περνώντας από μια μικρή πλατεία που είχε μεζεδοπωλείο εκεί ήταν γεμάτο και ήταν και ένα μεγάλο τραπέζι με 12-13 παιδιά που η εμφάνισή τους ήταν περίεργη.

Δεν μου έκανε και καλή εντύπωση, προχωρώντας λίγο πιο κάτω μουρμούραγα και μου λέει η μικρή μου κόρη «μπαμπά τι συζητάς;»

Λέω «αυτόν τον τουρισμό περιμέναμε στην Αμοργό; Γι’ αυτό αγωνιζόμαστε να την προβάλουμε; Αν ήξερα ότι θα είχαμε αυτά τα χάλια καλύτερα να μην κάναμε τίποτα…» Τα παιδιά μου είπαν λοιπόν μην είσαι απόλυτος και δεν ξέρεις αυτά τα παιδιά τι μπορεί να κρύβουν μέσα τους και μην σε επηρεάζει η εμφάνισή τους.

Πράγματι δεν επηρεάζομαι από την εμφάνιση, απλά εκείνη τη στιγμή έτσι ένιωσα και το εξέφρασα. Γυρνώντας πίσω έμειναν τα παιδιά μου να δουν το πανηγύρι και εγώ κρατώντας τις τσάντες γυρνάω προς τα πίσω, οπότε ένα παιδί από την παρέα εκείνη μου λέει: «Πάτερ καλησπέρα» Λέω «Καλησπέρα παιδιά» (το παιδί που τους σερβίριζε μάλλον τους είχε πει ποιος ήμουνα, γιατί με χαιρέτησε την ώρα που πέρναγα) μου λέει το ένα παιδί «Πάτερ, να σου κάνω μία ερώτηση;» λέω «να μου κάνεις» και μου λέει «Ο θεός δεν είναι άδικος που πήρε τον Χριστόδουλο τόσο νέο; Εσύ δεν ήσουν μαζί του;», « Ναι ήμουν», «ε, δεν είναι άδικος ο θεός;».

Η αλήθεια είναι ότι εγώ τη στιγμή εκείνη μέσα μου στριμώχτηκα που μου είπε αυτό, γιατί στα παιδιά πρέπει να βρεις και μια απάντηση σωστή και λογική να πεις. Του απάντησα λοιπόν έτσι ψύχραιμα ότι « Κοίταξε να δεις παιδί μου, ο θεός δεν ήταν άδικος ούτε όταν μας τον χάρισε ως Αρχιεπίσκοπο, ούτε όταν μας τον πήρε, στην λογική του θεού εμείς δεν μπορούμε να μπούμε».

Η κουβέντα ότι «δεν ήταν άδικος ούτε όταν μας τον χάρισε» τον επηρέασε και μου απάντησε ότι «ακούγεται καλό έτσι όπως το λες αλλά ρε πάτερ δεν ήταν κρίμα που έφυγε αυτός ο άνθρωπος;» « Στα ανθρώπινα μέτρα έτσι είναι αυτό που λες λέω κι εγώ που ήμουν ο συνεργάτης του» στη συνέχεια μου λέει : «θα κάτσεις να πιούμε μια μπύρα;» « να κάτσω και να σας κεράσω κιόλας», κάθισα λοιπόν και μου άνοιξαν συζήτηση για να μου πουν ότι αυτά τα παιδιά, που ήταν 22-23 χρονών ίσως και παραπάνω, ήταν συμμαθητές στην Γκράβα που είχαμε πάει τότε που ο Χριστόδουλος τους είχε πει «σας πάω».

Μου είπαν λοιπόν πως «είμαστε μαθητές στην Γκράβα και εμείς πρώτη φορά είδαμε Αρχιεπίσκοπο. Το ξέρεις ότι εγώ από τότε περνάω και ανάβω κερί στην εκκλησία; Κάναμε λοιπόν με τα παιδία μία ωραία συζήτηση, τους κέρασα και τις μπύρες αλλά όταν γύρισα στο σπίτι και ήρθαν και τα παιδιά μου λέω «παιδιά, σήμερα έκανα λάθος και οφείλω να σας το πω, αυτά τα παιδιά που εγώ μέσα μου ουσιαστικά τα κατηγόρησα μου είπαν αυτά και αυτά και έχω νιώσει πολύ άσχημα και αναγκάστηκα να τους το πω». Με αυτή την αφήγηση θέλω να σας πω ότι ο Χριστόδουλος το είχε πιάσει αυτό και ποτέ δεν τον ενδιέφερε η εμφάνιση των άλλων.

Κοιτούσε πάντοτε στο ανθρώπινο πρόσωπο, κοιτούσε στην ανθρώπινη ψυχή και αυτό μας έλεγε πάντοτε : ότι έπρεπε να προσεγγίσουμε την ανθρώπινη ψυχή και το ανθρώπινο πρόσωπο. Ήταν ένας χαρισματικός άνθρωπος και μπορούσε να πιάνει τις λεπτές και ευαίσθητες χορδές των ψυχών των νέων ανθρώπων. Είχε χάρισμα σε αυτό, δηλαδή ήταν αξιοζήλευτος σε αυτόν το τομέα.

Δεν ήταν απλά επικοινωνιακός, το επικοινωνιακός κρύβει κάτι το οποίο δεν είναι και τόσο αυθεντικό, είναι μια τέχνη το να καταφέρνεις να είσαι ελκυστικός. Είναι διαφορετικό αυτό να βγαίνει σαν χάρισμα από μέσα σου, γιατί πιστεύω ότι είναι χάρισμα από το Θεό, και αυτό το είχε έντονα ο Αρχιεπίσκοπος. Ήταν θα λέγαμε σωστά επικοινωνιακός.

Γ.Φ. - Πάτερ Θωμά σας ευχαριστώ παρά πολύ, σας ταξιδέψαμε πιστεύω.

Θ.Σ. - Να είστε καλά και με συγκινήσατε γιατί όταν τα θυμούμαι αυτά και συγκινούμε και ταξιδεύω.

Θα μπορούσαμε να μιλάμε ώρες και μέρες και μήνες όπως σας είπα για τον Χριστόδουλο.

Είπαμε ελάχιστα πράγματα, που ας πούμε, ότι σκιαγραφούν λίγο τον χαρακτήρα του.

Ήταν μεγάλος άνθρωπος ο Χριστόδουλος. Ας είναι Αιωνία η μνήμη του.