Πατριάρχης Ιεροσολύμων - Πρεσβευτής της Ειρήνης στη Μ. Ανατολή

Δημιουργηθηκε στις Δευτέρα, 21 Νοεμβρίου 2011

Του Γιώργου Βασιλείου*, 14.22

Σε μια εποχή εξελίξεων όπου τα θεμέλια των πολιτικο-κοινωνικών καθεστώτων επαναπροσδιορίζονται, ο Μακαριώτατος Πατριάρχης Ιεροσολύμων Θεόφιλος Γ΄ με διοικούσες αρχές την προσευχή, την υπομονή και την σοφία, κατά την εξαετή πατριαρχία του κατόρθωσε να καταστή όχι μόνον ο πνευματικός ηγέτης της Ορθοδοξίας στην Αγία Γη αλλά και παράγων ειρήνης και σταθερότητας στην ευρύτερη περιοχή της Μ. Ανατολής.

Μέσω των σημαντικών δυναμικών πρωτοποριακών παρεμβάσεών του, αλλά και τη σταθερή, διαφανή εκκλησιαστική διοίκησή του, ο Μακαριώτατος Πατριάρχης κ. Θεόφιλος ο Γ΄ ύψωσε την Σιωνίτιδα Εκκλησία σε θεσμικό παράγοντα, εξαλείφοντας την καχυποψία και την δυσπιστία μεταξύ των εκπροσώπων των χριστιανικών εκκλησιαστικών κοινοτήτων και ομολογιών, καθώς και μεταξύ των τοπικών κοινοτήτων που εγκαταβιούν στην Αγία Γη.

Αυτή την θέση εξέφρασε ο Μακαριώτατος αναλυτικά κατά την Σύναξη των Προκαθημένων των πρεσβυγενών Ορθοδόξων Εκκλησιών στην Κωνσταντινούπολη (31 Αυγ. -1 Σεπτ. 2011), τονίζοντας ότι «οι θρησκευτικοί ηγέτες οιασδήποτε πίστεως και αν είμεθα, έχουμε χρέος να συμβάλλουμε με όλας τας δυνάμεις μας εις την ειρηνικήν συνύπαρξιν όλων των θρησκευτικών κοινοτήτων εις την περιοχήν της Μ. Ανατολής. Ο χώρος ούτος πρέπει να δύναται να καταστή χώρος ειρήνης και φιλίας όλων των ανθρώπων».

Παράλληλα, ο διαμεσολαβητικός ρόλος για την επίτευξη της ειρήνης στην ευρύτερη περιοχή του Μακαριωτάτου Πατριάρχη Ιεροσολύμων κ. Θεόφιλου Γ΄ αποδεικνύεται με την συμμετοχή του τόσο σε όλα τα διεθνή forum, όσο και στα θεσμικά όργανα των Προκαθημένων των Ορθοδόξων Εκκλησιών Μ. Ανατολής και του Συμβουλίου Εκκλησιών Μ. Ανατολής για την προώθηση της ειρηνικής συμβίωσης των χριστιανικών κοινοτήτων με τους μουσουλμάνους της περιοχής.

Τέλος, πέραν της ειρηνευτικής δραστηριότητάς του, ο Μακαριώτατος Πατριάρχης αναδεικνύεται σε πηγή αναμόρφωσης του παλαιφάτου Πατριαρχείου με το εντυπωσιακό ανακαινιστικό έργο του για τους Ι. Ναούς, τις Μονές, τα ιερά προσκυνήματα και τα παλαιοχριστιανικά μνημεία της πνευματικής του δικαιοδοσίας, αλλά και αναβάθμισης των πατριαρχικών εκπαιδευτικών ιδρυμάτων, διαχέοντας το φως της μακραίωνης παρουσίας στην περιοχή του ελληνορθόδοξου πολιτισμού.

Έξι χρόνια πατριαρχίας Θεοφίλου του Γ΄ στη Σιωνίτιδα Εκκλησία

Έξι χρόνια συμπληρώνονται φέτος από την ενθρόνιση του 141^ου Πατριάρχου Ιεροσολύμων του κ. Θεόφιλου Γ΄ στον ιστορικό Ναό της Αναστάσεως (22^α Νοεμβρίου 2005), η ποιμαντική του όμως προσφορά και δραστηριότητα στην Αγία Πόλη υπερβαίνει τα σαράντα χρόνια.

Το 1964 η θεία πρόνοια τον οδήγησε στην Πατριαρχική Σχολή της Αγίας Πόλεως, από την οποία απεφοίτησε το 1970, έτος κατά το οποίο χειροτονήθηκε διάκονος επί του Φρικτού Γολγοθά από τον Αρχιεπίσκοπο Ιορδάνου κ. Βασίλειο.

Πέντε χρόνια αργότερα χειροτονήθηκε Πρεσβύτερος από τον Αρχιεπίσκοπο Ιεραπόλεως Διόδωρο συνεχίζοντας το θεάρεστο έργο της διακονίας του στη Σιωνίτιδα Εκκλησία.

Παράλληλα με την ποιμαντική του δραστηριότητα ακολούθησαν τα χρόνια των θεολογικών σπουδών στο πανεπιστήμιο Αθηνών (1975-1978), μετά το πέρας των οποίων του απονεμήθηκε ο τίτλος του οφφικίου του Αρχιμανδρίτη.

Ακολούθως, υπηρέτησε το Πατριαρχείο από την θέση του Γραμματέα της Αρχιγραμματείας και του καθηγητή της Πατριαρχικής σχολής.

Η δίψα του για την ιερά επιστήμη τον οδήγησε σε μεταπτυχιακές σπουδές στο Πανεπιστήμιο του Durham Αγγλίας.

Μετά την περάτωση των σπουδών διορί­σθηκε Γραμματεύς της Αγίας και Ιεράς Συνόδου (12-08-1986), διετέλεσε τακτικό μέλος της Κεντρικής Επιτροπής του Παγκοσμίου Συμβουλίου Εκκλησιών, ενώ υπηρέτησε ως Ηγούμενος στην Κανά.

Το 1996 εξελέγη Έξαρχος του Πατριαρχείου Ιεροσολύμων στο Qatar. Τον Σεπτέμβριο του 2001 διορίσθηκε Πατριαρχικός Επίτροπος στη Μόσχα.

Στις 14-02-2005 εξελέγη και χειροτονήθηκε Αρχιεπίσκοπος Θαβωρίου, για να ακολουθήσει η εκλογή του στις 9/22-08-2005 με την ομόφωνη γνώμη της Αγίας και Ιεράς Συνόδου στον πατριαρχικό θρόνο του Παλαιφάτου και Πρεσβυγενούς Πατριαρχείου των Ιεροσολύμων.

Η θεσμική θωράκιση του παλαιφάτου Πατριαρχείου  

Η ανάρρηση του Πατριάρχου στον θρόνο της Σιωνίτιδας Εκκλησίας σήμανε την πνοή ενός νέου ανέμου δημιουργίας, ανανέωσης, συνέπειας και αξιοπιστίας με σκοπό τη θωράκιση του παλαιφάτου αυτού θεσμού προς όφελος τόσο της ορθόδοξης κοινότητας των Αγίων Τόπων όσο και των ανά τον κόσμο Ορθοδόξων, οι οποίοι συρρέουν στα υπό τη δικαιοδοσία του Πατριαρχείου Ιεροσολύμων ιερά προσκυνήματα.

Υπερβαίνοντας με την χάρη του Θεού τις δυσκολίες και τις εντάσεις που συντάραξαν την αγία Εκκλησία και το χριστεπώνυμο πλήρωμα την περίοδο που προηγήθηκε της ενθρονίσεώς του, ο πατριάρχης Θεόφιλος Γ΄ σφυρηλάτησε την ειρήνη και την ενότητα της Αγιοταφικής Αδελφότητας και ανέσυρε δια της θείας χάριτος τη Σιωνίτιδα Εκκλησία από το πέλαγος της φθοράς και των κοσμικής φύσεως εντάσεων με την αλλαγή στον τρόπο πηδαλουχίας της Εκκλησίας.

Με γοργούς ρυθμούς επανέφερε την ομαλότητα στην λειτουργία του Πατριαρχείου Ιεροσολύμων, ενώ ταυτόχρονα κατάφερε να αποκαταστήσει το κύρος αυτού τόσο σε θρησκευτικό, όσο και σε θεσμικό επίπεδο.

Το Πατριαρχείο Ιεροσολύμων ρυθμιστικός παράγοντας στο θρησκευτικό-πολιτικό γίγνεσθαι της Μ. Ανατολής

Πράγματι, επί πατριαρχίας του Θεόφιλου Γ΄ το Πατριαρχείο Ιεροσολύμων άρχισε να διαδραματίζει σημαντικότατο ρόλο όχι μόνο στο θρησκευτικό γίγνεσθαι αλλά και στο πολιτικό, γεγονός που αποδεικνύεται και από την ανάληψη της προεδρίας του Συμβουλίου Ειρήνευσης για την Μ. Ανατολή.

Ο παλαίφατος θεσμός εξελίσσεται σε ρυθμιστικό παράγοντα του πολιτικού γίγνεσθαι στην ευαίσθητη περιοχή της Μ. Ανατολής, αρθρώνοντας πάντοτε τον λόγο της μετριοπάθειας, του διαλόγου και της κατανόησης μεταξύ των εμπλεκομένων μερών.

Η αναγνώριση δε του επισήμου αυτού θεσμικού ρόλου φάνηκε ήδη από το 2008 με την πρόσκληση του Πατριάρχη από την κυβέρνηση των Η.Π.Α. για τις εργασίες του συνεδρίου «Council of Religious Institutions of the Holy Land», σκοπός του οποίου ήταν η προώθηση των ειρηνευτικών διαδικασιών στην Μ. Ανατολή.

Ενδεικτικό της σπουδαιότητας που αποδίδουν οι πολιτικοί και πολιτειακοί παράγοντες στο Πατριαρχείο Ιεροσολύμων ως θεσμό ειρήνης και διαλόγου στην πολύπαθη περιοχή της Μ. Ανατολής είναι και οι συχνές επισκέψεις και συναντήσεις αυτών με την Αυτού Θεία Μακαριότητα.

Μόνο τους τελευταίους μήνες τον Πατριάρχη Θεόφιλο Γ΄ συνάντησαν ο Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας κ. Κ. Παπούλιας, ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας κ. Δ. Χριστόφιας, ο Πρωθυπουργός της Παλαιστινιακής Αυτονομίας κ. Σαλάμ Φαγιάντ, ο Πρωθυπουργός της Ιορδανίας κ. Σαμίρ Ριφάι, ο Πρωθυπουργός της Ουκρανίας κ. Μ. Azarov, ο Εμίρης του Κατάρ Ίμπν Χαλίφα Αθάνι, ο αναπληρωτής Πρωθυπουργός της Μολδαβίας κ. Iurie Lenca, καθώς και πλήθος υπουργών της Ελληνικής Κυβερνήσεως και πολιτειακών παραγόντων του Ισραήλ.

Πρωταγωνιστικός ο ρόλος του Πατριάρχη στον Διαχριστιανικό διάλογο

Επί πατριαρχίας του Θεόφιλου Γ΄ το Πατριαρχείο Ιεροσολύμων διαδραματίζει σημαντικό ρόλο και για την εκτόνωση του θρησκευτικού φανατισμού στην περιοχή, συμβάλλοντας τα μέγιστα με τη συμμετοχή του σε διαφόρους θεσμοθετημένους θρησκευτικούς διαλόγους.

Απόδειξη αυτού είναι η συμμετοχή του Πατριαρχείου στο Συμβούλιο Θρησκευτικών Ιδρυμάτων της Αγίας Γης, το οποίο έγινε με πρωτοβουλία του State Department και αποτελείται από την εβραϊκή θρησκευτική ηγεσία του Ισραήλ, τη θρησκευτική ηγεσία της Παλαιστινιακής Αρχής και από τους ποιμενάρχες των χριστιανικών Εκκλησιών των Αγίων Τόπων.

Ταυτόχρονα, αποστολές του Παγκοσμίου Συμβουλίου Εκκλησιών συχνά επισκέπτονται το Πατριαρχείο (η τελευταία έγινε με επικεφαλής τον Μητροπολίτη Σασίμων κ. Γεννάδιο στις 27/1/2011), αναγνωρίζοντας έτσι τις συνεχείς προσπάθειές του για τον εν Χριστώ Διαχριστιανικό διάλογο.

Πρωτοποριακό ανακαινιστικό έργο Ιερών Ναών και Προσκυνημάτων

Σπουδαιότατο επί πατριαρχίας του Θεοφίλου Γ΄ είναι και το έργο για την ανοικοδόμηση, την αναπαλαίωση αλλά και τη συντήρηση ναών, μονών και κτιρίων κοινής ωφέλειας.

Ενδεικτικά, μόνο τους τελευταίους μήνες είχαμε κατάθεση θεμέλιου λίθου κατηχητικού σχολείου στη Ραμάλλα, εργασίες αναπαλαίωσης στην Εξαρχία του εν Κύπρω Παναγίου Τάφου, εργασίες συντηρήσεως και ανακαινίσεως των ι. μονών Αγίου Κωνστανίνου και Αβραάμ και, βέβαια, την ανέγερση του ι. ναού των αγίων Γεωργίου του Τροπαιοφόρου και Ισαάκ του Σύρου στο Κατάρ (έναρξη εργασιών Απρίλιος 2010), καθιστώντας έτσι έντονη την παρουσία της Σιωνίτιδος Εκκλησίας και κατ’ επέκταση της Ορθοδοξίας στο Κατάρ.

Αναβάθμιση του εκπαιδευτικού έργου

Σημαντικότατο είναι και το εκπαιδευτικό έργο που έχει να επιδείξει η πατριαρχία του Θεοφίλου Γ΄, καθώς αναβαθμίστηκαν στην επιστημονική στελέχωση οι δύο πατριαρχικές σχολές, της Σιών και του Αγ. Δημητρίου.

Ταυτόχρονα, χάρη στην οικονομική συνδρομή και την πνευματική εποπτεία του Πατριαρχείου σήμερα λειτουργούν 18 σχολεία πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαιδεύσεως, με συνολικό αριθμό μαθητών περίπου οκτώμισυ χιλιάδων και επτακοσίων διδασκόντων στο Ισραήλ στην Παλαιστινιακή Αρχή και στην Ιορδανία, μεταλαμπαδεύοντας έτσι το φως του ελληνορθόδοξου πολιτισμού στην ευρύτερη περιοχή.

Η εμπνευσμένη πηδαλουχία του Θεόφιλου Γ΄ στην Σιωνίτιδα Εκκλησία αποτελεί υπηρεσία υψίστη κάτω από δυσχερείς συνθήκες έντασης όχι μόνο για την Ορθόδοξη παρουσία στην πολύπαθη περιοχή, αλλά και για τον θεσμικό ρόλο του ειρηνευτικού διαμεσολαβητή.

Ας ευχηθούμε η χάρις του Θεού να φωτίζει τον πεπνυμένο Πατριάρχη να συνεχίσει έτη πολλά το πολυδιάστατο αυτό ποιμαντορικό έργο του και το προσωπικό του όραμα για μία ειρηνική Μ. Ανατολή να πάρει σάρκα και οστά.

* Ο Γιώργος Βασιλείου είναι Εκπρόσωπος Τύπου του Πατριαρχείου Ιεροσολύμων εν Ελλάδι