Εδέσσης Ιωήλ:

Δημιουργηθηκε στις Σάββατο, 31 Ιανουαρίου 2015

Γράφτηκε από τον/την Romfea.gr - 22.20

ΠΕΡΑΜΑ | ΘΑΝΟΣ ΘΑΝΟΠΟΥΛΟΣ

Τό ἀπόγευμα τοῦ Σαββάτου 31 Ἰανουαρίου τελέσθηκε στήν Ἱερά Μονή Ἁγίων Πατέρων Σχιστοῦ Περάματος Πανηγυρικός Ἑσπερινός, προεξάρχοντος τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Ἐδέσσης κ. Ἰωήλ, συγχοροστατούντων τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτη Νικαίας κ. Ἀλεξίου και τοῦ Θεοφιλεστάτου Ἐπισκόπου Χριστιανουπόλεως κ. Προκοπίου καί συμπροσευχομένων τοῦ Καθηγουμένου καί ἀδελφῶν τῆς Ἱερᾶς Μονῆς.

Ἀξιοθαύμαστη ἦταν ἡ παρουσία τῶν ἐκπαιδευτικῶν, τῶν φοιτητῶν καί τῶν πολλῶν νέων ἀπό τίς νεανικές ὁμάδες τῆς Μητροπόλεως, πού κατέκλυσαν τό Καθολικό καί τό Ἀρχονταρίκι τῆς Μονῆς.

Τόν πανηγυρικό ἐξεφώνησε ὁ Σεβασμιώτατος κ. Ἰωήλ μέ θέμα «Τό μήνυμα τῶν Τριῶν Ἱεραρχῶν στήν ἐκπαίδευση», ὁ ὁποῖος συγκίνησε τούς παρευρισκομένους μέ τόν θερμό, γλαφυρό καί ἰδιαιτέρως ψυχωφελῆ λόγο του:

Ἡ διαπαιδαγώγηση καί ἡ κατήχηση τῶν παιδιῶν καί τῶν νέων δέν εἶναι πρόσφατη πνευματική ἐργασία τῶν γονέων τῶν παιδιῶν καί τῶν διδασκάλων τῆς Ἐκκλησίας.

Βέβαια ἡ κατήχηση μέ τήν μορφή, πού ἒχει σήμερα, ἲσως εἶναι θεσμός πρόσφατος κι ὂχι παλαιός.

Ὃμως ἀπό τήν παλαιά ἐποχή οἱ θεόπνευστοι τῆς Ἐκκλησίας Πατέρες στίς ὁμιλίες τους καί στίς κατηχήσεις τους ἒθιγαν τά θέματα αὐτά καί προσπαθοῦσαν νά βοηθήσουν τούς γονεῖς τῶν παιδιῶν καί τῶν νέων νά διαπαιδαγωγήσουν σωστά τά παιδιά τους.

Ἂλλωστε ὁ θεσμός τῶν κατηχητικῶν σχολείων, τῶν χριστιανικῶν ὁμάδων, συνάξεων, τῶν φιλικῶν συντροφιῶν, τῶν νεολαιῶν τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας καί ὃλων τῶν ἂλλων ὁμάδων, πού λειτουργοῦν μέ νέα μορφή καί ὀνομασία μέσα στήν Ἐκκλησία, ἒχουν σκοπό νά συμπληρώσουν τήν πνευματική ἀγωγή, πού ἒδωσαν στά παιδιά τους οἱ γονεῖς καί νά βοηθήσουν τούς νέους νά βιώσουν τό Χριστό σωστά μέσα στήν Ἐκκλησιαστική ζωή.

Ἡ σημερινή σύναξη μέ τήν παρουσία τῶν Ἐπισκόπων ἐπιβεβαιώνει τήν ἀλήθεια αὐτή.

Ἡ ἀδιαφορία τοῦ κόσμου, τό κοσμικό πνεῦμα, οἱ ἀντιλήψεις περί ζωῆς, οἱ εἰρωνεῖες καί οἱ ὑβριστικοί χαρακτηρισμοί δέν μειώνουν σέ τίποτε τήν προσπάθεια τῶν γονέων καί τῆς Ἐκκλησίας γιά μιά σωστή κατήχηση τῶν παιδιῶν.

Αὐτοί, πού ἀσχολοῦνται μέ τό δύσκολο αὐτό ἒργο, μποροῦν νά ποῦν μαζί μέ τόν ἀπόστ. Παῦλο· «δεδοκιμάσμεθα ὑπό τοῦ Θεοῦ πιστευθῆναι τό Εὐαγγέλιον» (Α΄ Θεσ. 2,4), ἢ νά ποῦν· «ἐπαρρησιασάμεθα ἐν τῷ Θεῷ ἡμῶν λαλῆσαι πρός ὑμᾶς τό Εὐαγγέλιον ἐν πολλῷ ἀγῶνι» (ὁπ.π. στίχ. 2), δηλ. ὁ Θεός μᾶς ἒδωσε θάρρος, ὣστε νά σᾶς κηρύξουμε τό Εὐαγγέλιο μέσα ἀπό πολλές δυσκολίες.

Οἱ εὐσεβεῖς γονεῖς καί οἱ δάσκαλοι τοῦ Εὐαγγελίου ἒχουν νά παλέψουν μέ πολλούς ἀντιπάλους στήν προσπάθειά τους νά διδάξουν στά παιδιά τήν ἀλήθεια τοῦ Χριστοῦ.

Πρόσφατα στήν ἡμερήσιο τύπο διαβάσαμε γιά μιά καθηγήτρια, πού στά ἐπιμορφωτικά σεμινάρια τῶν δασκάλων στή Χίο, οὒτε λίγο οὒτε πολύ ἀπέρριψε τό βιβλίο τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης σάν βιβλίο θεόπνευστο καί τό χαρακτήρισε πορνογραφικό.

Ἡ διαπαιδαγώγηση τῶν παιδιῶν δέν ἒχει σκοπό νά βελτιώσει ἁπλῶς τό χαρακτῆρα τους, ἀλλά νά τά κάνει ζωντανά μέλη τοῦ σώματος τοῦ Χριστοῦ.

Γιά νά τούς ἀνοίξει τίς πόρτες νά ζήσουν τά βιώματα τῆς Ἐκκλησίας μας, νά τούς μεταδώσει τό Ὀρθόδοξο φρόνημα.

Ὁ ἃγιος Γρηγόριος ὁ Θεολόγος κάπου γράφει·«Διά πασῶν ὃδευσον ἀμέπτως τῶν ἡλικιῶν τοῦ Χριστοῦ καί δυνάμεων, ὡς Χριστοῦ μαθητής» (Ἑλ. Πατρ. 36,332).

Ὁ κάθε ἂνθρωπος, ἀλλά περισσότερο τό παιδί, ὀφείλει νά μάθει πώς εἶναι μαθητής τοῦ Χριστοῦ καί ὃτι πρέπει νά περάσει ἀπό ὃλες τίς ἡλικίες τοῦ Χριστοῦ.

Τέτοιοι ἂνθρωποι, πού πέρασαν ἀπό ὃλες τίς ἡλικίες τοῦ Χριτοῦ, εἶναι οἱ ἃγιοι τῆς Ἐκκλησίας μας.

Ὁ ἀοίδιμος π. Ἰουστῖνος Πόποβιτς τό λέγει αὐτό χαρακτηριστικά· «φωτισμένοι δάσκαλοι σήμερα, ὃπως καί πάντοτε, πραγματικοί φωτιστές τοῦ κόσμου εἶναι οἱ Ἃγιοι» (Περιοδικόν «Σύναξη», τ. 8, (1983), σελ. 88).

Κατ᾿ ἀρχήν οἱ γονεῖς εἶναι ὑπεύθυνοι γιά τό σπίτι τους· «Ἐκκλησίαν ποίησόν σου τήν οἰκίαν· καί γάρ ὑπεύθυνος εἶ καί τῶν παιδίων καί τῆς τῶν οἰκετῶν σωτηρίας·καί καθάπερ ἡμεῖς ὑπέρ ἡμῶν ἀπαιτούμεθα λόγον, οὓτω καί ἓκαστος ὑμῶν καί ὑπέρ οἰκέτου καί ὑπέρ γυναικός καί ὑπέρ παιδός ἀπαιτεῖται εὐθύνας» (ΕΠΕ, 8,106-108), δηλ. κάνε τό σπίτι σου Ἐκκλησία·γιατί εἶσαι ὑπεύθυνος καί γιά τῶν παιδιῶν σου καί γιά τῶν δούλων σου τή σωτηρία.

Καί ὃπως ἀκριβῶς ἐμεῖς γιά σᾶς θά δώσουμε λόγο, ἒτσι καί καθένας ἀπό σᾶς εἶναι ὑπεύθυνος καί γιά τό δοῦλο του καί γιά τή γυναῖκα του καί γιά τό παιδί του, γράφει ἱερός Χρυσόστομος.

Ὁ ἲδιος πολλές φορές θά τονίσει πώς τό παιδί χρειάζεται καί τήν κοσμική καί τήν πνευματική παιδεία, ἀλλά προτεραιότητα καί βαρύτητα δίνει στά πνευματικά χαρίσματα. Τί θά ὠφελήσει, γράφει,νά σπουδάσεις τό παιδί σου ρήτορα καί νά ἒχει ἀκονισμένη γλῶσσα, ἂν δέν ἒχει τή φιλοσοφία, δηλ. τήν πίστη τοῦ Χριστοῦ· «οὐ κωλύων παιδεύειν ταῦτα λέγω, ἀλλά κωλύων ἐκείνοις μόνοις προσέχων» (πρβλ. ΕΠΕ, 21, 256-258).

Ἐπίσης ὁ ἓτερος μέγας διδάσκαλος τῆς Ἐκκλησίας Βασίλειος σέ μιά ἐπιστολή του γράφει πρός τόν Εὐστάθιον Σεβαστηνόν καί θρηνολογεῖ, γιατί ἐδαπάνησε πολύν χρόνο γιά νά μάθει μάταια πράγματα τῆς «παρά τοῦ Θεοῦ μωρανθείσης σοφίας».Ὃταν δέ μετά στράφηκε πρός τή σοφία τοῦ Θεοῦ, χαρακτηρίζει τόν ἑαυτό του «ὣσπερ ἐξ ὓπνου βαθέος ἐξαναστάντα», σάν νά σηκώθηκε ἀπό βαθύ ὓπνο (ΕΠΕ τ. 2ος, σελ. 71).

Δέν καταδικάζει τήν κοσμική σοφία, ἀλλά προτρέπει τούς νέους νά παίρνουν σάν τίς μέλισσες ἀπό τήν κλασσική παιδεία τά ὠφέλιμα.

Πολύ συγκινητική εἶναι ἡ ὁμολογία του πώς κράτησε τήν πίστη του, ὃπως τήν παρέλαβε ἀπό τή μητέρα του καί τή μάμμη του Μακρίνα· «...ἐκ παιδός ἒλαβον ἒννοιαν περί Θεοῦ παρά τῆς μακαρίας μητρός μου καί τῆς μάμμης Μακρίνης, ταύτην αὐξηθεῖσαν ἒσχον ἐν ἐμαυτῷ» (ὃπ.π. σελ. 74). Αὒξησε τήν πίστη, πού τοῦ φύτεψαν μέσα του ἡ μητέρα του καί ἡ γιαγιά του. Ἡ παιδική ἡλικία εἶναι ὁ ρυθμιστής ὃλης μας τῆς ζῶης.

Στήν ἡλικία αὐτή μπαίνουν τά θεμέλια τῶν ἀρετῶν, ἀλλά καί ριζώνουν τά πάθη καί οἱ παντοειδεῖς ἁμαρτίες.

Δέν θά θέλαμε νά ἀφήσουμε στό σημεῖο αὐτό ἒξω τόν ἃγιο Γρηγόριο τό Θεολόγο.

Ὁ ἃγιος αὐτός ὑψιπέτης τῆς θεολογίας μιλῶντας σέ ἓνα ἀπό τά ποίηματά του γιά τή μητέρα του λέγει πώς χάρισε στά παιδιά της ἓνα πολύτιμο στολίδι.

Ὃπως σήμερα οἱ γονεῖς κρεμοῦν στό λαιμό τῶν παιδιῶν τους χρυσᾶ παριδέραια, ἒτσι ἒκανε καί αὐτή. Ἂς ἀκούσουμε καλύτερα τί λέγει ὁ ἲδιος·« Ἡ μέν ἂρ᾿ ἐκ πατέρων θεοτερπέα πίστιν ἂγουσα, σειρήν χρυσείην περιβάλλετο παιδίν ἐοῖσιν...», δηλ.

Ἡ μητέρα παίρνοντας ἀπό τούς γονεῖς της τή θεάρεστη πίστη, ἁλυσίδα χρυσῆ κρέμασε στό λαιμό τῶν παιδιῶν της» (ποίημα Α΄, Περί τῶν καθ᾿ ἑαυτόν, ΕΠΕ,τ. 10ος, σελ. 18).

Ἡ χρυσῆ ἁλυσίδα, πού φόρεσε στά παιδιά της ἦταν ἡ θεάρεστη πίστη.

Ἡ πίστη εἶναι τό καλύτερο χρυσαφικό τῶν παιδιῶν. Ὁ ἲδιος ὁμολογεῖ πώς ἐπειδή γεννήθηκε ἀργά στή ζωή τῶν γονιῶν (τή μητέρα του τήν ὀνομάζει ὀψιτόκον Σάρραν), τόν ἀφιέρωσαν στό Θεό.

Ἂς γεννήσω ἀγόρι, εἶπε ἡ μητέρα του, καί ἂς μεγαλώσει μέσα στή μάνδρα σου, Κύριε. Γεννήθηκε μέ τίς προσευχές τῆς μητέρας του καί ἀφιερώθηκε στήν προσευχή τοῦ Θεοῦ (ὃπ.π. σελ. 36 καί ἓξ.)

Ἂς ἒλθουμε τώρα νά δοῦμε μερικά σημεῖα, πού προτείνουν οἱ ἃγιοι Ἱεράρχες γιά τήν διαπαιδαγώγηση τοῦ παιδιοῦ.

Ὁ ἱερός Χρυσόστομος στίς ὁμιλίες του τονίζει·«οὐ παύομαι καί παρακαλῶν ὑμᾶς καί δεόμενος καί ἀντιβολῶν, ὣστε πρό τῶν ἂλλων τέως ὑμῶν ρυθμίζειν τούς παῖδας» (ΕΠΕ, 30,638).

Σᾶς παρακαλῶ, γράφει ὁ ἃγιος, πρίν ἀπό τίς ἂλλες ὑποθέσεις σας νά ρυθμίζετε τήν ἀγωγή τῶν παιδιῶν σας. Ἐάν ἀπό τήν παιδική ἡλικία τά παιδιά στερηθοῦν δασκάλους, τί θά γίνουν;

Ὑπάρχουν ἂνθρωποι, πού παιδεύονται ἀπό κοιλίας μητρός μέχρι γήρατος καί μόλις κατορθώνουν νά πραγματοποιοῦν τούς σκοπούς τους.

Αὐτοί ὃμως πού ἀπό τά προοίμια τῆς ζωῆς τους στεροῦνται αὐτά, «τί οὒκ ἂν ἐργάσωνται δεινόν;» (ὃπ.π. σελ.638).

Ὃ ἃγιος Χρυσόστομος κάνει ἓνα δεύτερο βῆμα. «Πῶς γάρ οὐκ ἂτοπον εἰς τέχνας μέν ἐκπέμπειν καί εἰς διδασκαλεῖον καί πάντα πράττειν ὑπέρ τούτου, ἐν δέ παιδείᾳ καί νουθεσίᾳ Κυρίου μή ἐκτρέφειν τά παιδία;» (ΕΠΕ,21,252).

Δέν εἶναι παράξενο (παράλογο) νά στέλνεις τά παιδιά σου στίς τέχνες καί σέ διδασκαλεῖο καί νά κάνεις τά πάντα γι᾿ αὐτά, καί ἀπό τήν ἂλλη μεριά νά μήν ἐκτρέφεις τά παιδιά σου μέ παιδεία καί νουθεσία Κυρίου.

Μεγάλο γεγονός εἶναι νά παιδεύει κάποιος τά παιδιά του, ἀλλά μεγαλύτερο εἶναι νά τά διαπαιδαγωγεῖ ἐν παιδείᾳ καί νουθεσίᾳ Κυρίου.

Προτείνει ὁ ἃγιος γιά τή σωστή διαπαιδαγώγηση τῶν παιδιῶν διηγήσεις ἀπό τήν ἁγία Γραφή.

Ἂς ἀναφέρουμε ἐπιγραμματικά μερικές σκέψεις, πού διατυπώνει. (ὃλα τά κατωτέρω εἰς τόν 30ον τῆς ΕΠΕ,ἀπό 654-668).

Δέν ἐπιτρέπεται νά τρέφονται τά παιδιά μέ γραώδεις καί ληρώδεις μύθους. Π.χ. ὁ δεῖνα ἒκανε αὐτό στήν δεῖνα, ὁ υἱός τοῦ βασιλέως καί ἡ μικρότερη θυγατέρα του ἒκαναν αὐτό κ.λ.π.

Νά διηγούμαστε ἱστορίες ἀπό τήν ἁγία Γραφή. Π.χ. τήν ἱστορία τοῦ Κάϊν καί τοῦ Ἂβελ καί μάλιστα νά καταγλυκαίνουμε τή διήγηση, ὣστε νά τίς δέχεται τό παιδί καί νά αἰσθάνεται χαρά καί τερπνότητα. Νά τά ἐπαναλαμβάνουμε συχνά καί μάλιστα, ὃταν καταλάβει (χωνέψει) τό διήγημα, «τότε αὐτῷ τό κέρδος ἐρεῖς... ὃρα ὃσον κακόν ἡ γαστριμαργία· Ὃρα ὃσον κακόν ἐστί φθονεῖν ἀδελφόν ...».

Νά μήν ἀρκεῖσαι μόνο στή διήγηση, ἀλλά νά ὁδηγεῖς τό παιδί καί στήν Ἐκκλησία, καί μάλιστα, ὃταν διαβάζεται ἡ διήγηση πού τοῦ εἶπες.

Ὃταν μεγαλώσει νά λές καί «φοβερώτερα διηγήματα». Ὃταν εἶναι σέ ἁπαλή ἡλικία, νά μή φορτώνεσαι στό παιδί.

Ὃταν ὃμως φθάσει δεκαπέντε ἐτῶν καί περισσότερο «ἀκουέτω τά περί γεέννης». Ὃταν φθάσει δέκα ὀκτώ, μίλησέ του γιά τόν κατακλυσμό, γιά τά Σόδομα καί τά γεγονότα τῆς Αἰγύπτου, ὃσα περιέχουν τήν κόλαση. Μάλιστα νά διηγεῖσαι πλατειά.

Ὃταν αὐξηθεῖ πολύ, νά τοῦ μιλήσεις γιά τήν Καινή Διαθήκη, γιά τή χάρη, γιά τήν καταδίκη. «Τούτοις περίφραττε αὐτοῦ τήν ἀκοήν τοῖς διηγήμασι καί μυρίοις ἑτέροις καί οἶκοθεν παρεχόμενος τά ὑποδείγματα» (ὃπ.π. σελ. 67Ο).

Ἐπίσης καί ὁ μέγας Βασίλειος συμφωνεῖ σ᾿αὐτά. Λέγει πώς οἱ ἱστορίες τῶν Γραφῶν εἶναι κατάλληλο φάρμακο στά ἀρρωστήματά μας.

«Ὁ μέν φίλος τῆς σωφροσύνης ἀνοίγει συνεχῶς τήν ἱστορία τοῦ Ἰωσήφ καί διδάσκεται ἀπ᾿ αὐτές τίς σώφρονες πράξεις, εὑρίσκοντας αὐτόν ὂχι ἁπλῶς ἐγκρατῆ ἒναντι τῶν ἡδονῶν, ἀλλά καί σταθερῶς κλίναντα πρός τήν ἀρετήν...»

Τό ἲδιο μπορεῖ νά διδαχθεῖ καί ἀπό τόν Ἰώβ, ὁ ὁποῖος ἦταν σταθερός στό Θεό σέ ὃλες τίς καταστάσεις.

«Καί γενικῶς, ὃπως οἱ ζωγράφοι, ὃταν ζωγραφίζουν εἰκόνες ἀπό πρότυπα ἀποβλέποντας εἰς παράδειγμα, προσπαθοῦν νά μεταφέρουν τόν χαρακτῆρα τοῦ προτύπου στό καλλιτέχνημά τους, ἒτσι καί ὃποιος προσπαθεῖ νά καταστήσει τόν ἑαυτό του τέλειο σέ κάθε εἶδος ἀρετῆς, πρέπει νά προσβλέπει στούς βίους τῶν ἁγίων, σάν ἀγάλματα κινούμενα καί δρῶντα, καί νά οἰκειοποιῆται τήν ἀγαθότητά τους μέ τή μίμηση» (Πρός τόν φίλον Γρηγόριον, ΕΠΕ, τ.1ος , σελ. 66-69).

Ἂς κάνουμε μερικά σχόλια πάνω σ᾿ αὐτά. Ἡ Σοφία Κουλόμζιν στό βιβλίο της «Τό Ὀρθόδοξο βίωμα καί τά παιδιά μας» (Ἐκδόσεις Ἀκρίτα, 1989, σελ. 167) λέγει τά ἑξῆς σημαντικά·

Στήν πρώϊμη ἡλικία τῶν 5, 6, 7 ἐτῶν, πού τά παιδιά εἶναι δεμένα μέ τήν οἰκογένεια καλόν εἶναι νά διδάσκονται βιβλικές ἱστορίες δεμένες μέ τήν οἰκογένεια. Π.χ. ἡ ἱστορία τοῦ Νῶε, ἡ γέννηση τοῦ Χριστοῦ κ.λ.π.

Νά ἀπευθύνονται οἱ ἱστορίες στίς πέντε αἰσθήσεις καί νά ζητοῦν συμμετοχή ἐνεργό τῶν παιδιῶν.

Τά παιδιά μποροῦν νά δραματοποιήσουν τίς ἱστορίες ἢ νά τίς ἀποδόσουν μέ ποικίλους τρόπους (νά ἀρχίσουν νά κλαῖνε κ.λπ.).

Σκοπός τῶν ἐπιλεγομένων ἱστοριῶν εἶναι νά ἐμπλουτισθεῖ ἡ ἀντίληψη τῶν παιδιῶν πάνω στό τί εἶναι καλό καί τί εἲναι κακό.

Σέ παιδιά 8, 9, 10 ἐτῶν συζητοῦμε πάνω σέ ἁγιογραφικές ἱστορίες καί σέ γεγονότα τέτοια, ὣστε τά παιδιά νά μποροῦν νά αἰτιολογήσουν τό νόημα τῆς Ἱστορίας. Π.χ.γιά τόν Ἰωνᾶ (Ὁ ἂνθρωπος ἢθελε νά ξεφύγει ἀπό τό Θεό).

Οἱ διηγήσεις νά εἶναι καί μέσα στό πλαίσιο τῆς σωτηρίας μας (διηγήσεις ἀπό τή ζωή τοῦ Χριστοῦ). Σέ παιδιά 11, 12, 13 ἐτῶν μποροῦμε νά τούς μιλήσουμε μέ ἱστορίες ἁγιογραφικές, πού περιέχουν τό πρόβλημα τῆς ἠθικῆς σύγκρουσης (πύργος Βαβέλ, Πέτρος - Ἰούδας, ἀπόστολος Παῦλος κ.λ.π.)

Σέ παιδιά 14, 15, 16 μποροῦμε νά ποῦμε ἱστορίες τῶν πρώτων χριστιανικῶν χρόνων, πού θά χρησιμεύσουν ὡς μία διαφωτιστική εἰσαγωγή στό πρόβλημα τῶν σχέσεων μέσα στήν κοινότητα (μελέτη δυσκολωτέρων παραβολῶν ἀπό τήν Καινή Διαθήκη, παραβολές ἀπό τή Βασιλεία, παραβολές κρίσεως, τό σχέδιο τοῦ Θεοῦ γιά τή σωτηρία τοῦ κόσμου.

Εἶναι πολύ σημαντικό νά βοηθήσουμε τούς νέους νά καταλάβουν ὃτι ἓνα «συμβολικόν νόημα», δέν εἶναι ἓνα«φανταστικό νόημα»(ὃπ.π. ἀπό 167-215 σελ.).

Πρίν κλείσω τό κεφάλαιο αὐτό θά ἢθελα νά ἀναφέρω καί μιά ἂλλη πρόταση, πού κάνει ὁ ἃγιος Χρυσόστομος.

Στό παιδί ἐκτός ἀπό τήν παράθεση τῶν διηγήσεων πρέπει νά δώσουμε καί ἂλλες τέρψεις. «Πρός ἂνδρας ἁγίους ἀπάγωμεν, ἂνεσιν παρέχωμεν...» (ΕΠΕ, τ. 30ος, σελ. 690).

Νά ὁδηγήσουμε τά παιδιά σέ ἁγίους ἂνδρες, ὣστε νά δοῦν ἐφαρμοσμένες στά πρόσωπά τους τήν ἀλήθεια τῶν μαθημάτων, πού τούς κάναμε.

Οἱ ἃγιοι αὐτοί ἂνδρες ἐκτός ἀπό τούς ζῶντες σέ κάθε ἐποχή (ἀββάδες, Γεροντάδες, πνευματικούς, κληρικούς κ.λ.π.), τέτοιοι εὑρίσκονται καί στούς βίους τῶν ἁγίων.

Εἶναι γνωστό πώς ἡ Μακρίνα, ἡ γιαγιά τοῦ μ. Βασιλείου συχνά ἐδιηγεῖτο τή ζωή τοῦ ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Νεοκαισαρείας τοῦ θαυματουργοῦ στά ἐγγόνια της καί ἡ ἐπίδραση αὐτή τῆς ζωῆς τοῦ ἁγίου ἦταν τεράστια.

Ἂς ἀκούσουμε τόν ἲδιο πῶς τό λέγει·«Πίστεως δέ τῆς ἡμετέρας τίς ἂν καί γένοιτο ἐναργεστέρα ἀπόδειξις ἢ ὃτι τραφέντες ἡμεῖς ἀπό τήθῃ μακαρίᾳ γυναικί παρ᾿ὑμῶν ὡρμημένη; Μακρίναν λέγω τήν περιβόητον, παρ᾿ ἧς ἐδιδάχθημεν τά τοῦ μακαριωτάτου Γρηγορίου ρήματα ὃσα πρός αὐτήν ἀκολουθίᾳ μνήμης διασωθέντα αὐτή τε ἐφύλασσε καί ἡμᾶς ἒτι νηπίους ὂντας ἒπλαττε καί ἐμόρφου τοῖς τῆς εὐσεβείας δόγμασιν», δηλ. τῆς δέ ἰδικῆς μας πίστεως ποία ἀπόδειξις θά ἦτο σαφέστερη ἀπό τό ὃτι ἡμεῖς ἀνατραφήκαμε ἀπό τή μάμμη, μακαρία γυναῖκα, πού προερχόταν ἀπό τό μέρος σας;

Ἐννοῶ τήν περιβόητη Μακρίνα,ἀπό τήν ὁποία διδαχθήκαμε τά λόγια τοῦ μακαριωτάτου Γρηγορίου, τά ὁποῖα διασωθέντα μέχρις αὐτῆς μέ τήν ἀδιάσπαστη μνήμη, φύλαγε ἡ ἲδια, καί μέ τά ὁποῖα ἒπλαττε καί διαμόρφωνε ἐμᾶς στά δόγματα τῆς εὐσεβείς (ἐπισ. 204, Πρός Νεοκαισαρεῖς, ΕΠΕ, 3,171).

Ἂλλωστε εἶναι γνωστή ἡ θέση τοῦ π. Ἰουστίνου πώς οἱ βίοι τῶν ἁγίων εἶναι ἡ μοναδική Παιδαγωγική τῆς Ὀρθοδοξίας (Ἂνθρωπος καί Θεάνθρωπος, ἐκδόσεις «Ἀστήρ», σελ. 91.).
Πράγματι ἡ οἰκογένεια εἶναι παλαίστρα ἀρετῆς γιά τά παιδιά (Ἰω. Χρυσ. ΕΠΕ, 9,376).

Μέσα ἐκεῖ γυμνάζεται τό παιδί γιά νά βγεῖ στόν εὒριπο τῶν κακῶν, πού εἶναι ἡ ἀγορά καί γιά συναναστροφή του μέ τόν ἂλλο κόσμο. Ὃλοι μας κουβαλᾶμε τίς φυσικές καλές ἢ κακές μας ροπές, ἀλλά ἒχουμε καί τίς ἐπίκτητες συνήθειες, πού πήραμε ἀπό τούς γονεῖς μας, εἲτε καλές εἲτε κακές.

Γι᾿ αὐτό ἂς φροντίσουμε νά μεταδόσουμε στά παιδιά μας τά ἀγαθά κι ὂχι ψυχοφθόρες καταστάσεις.

Στό σημεῖο αὐτό θά ἢθελα νά θίξω καί ἓνα ἀκόμη σημεῖο· Τή συνεργασία τῶν γονιῶν μέ τό δάσκαλο.

Ὁ ἱερός Χρυσόστομος λέγει πώς ὁ γονιός σάν παιδαγωγός δέν πρέπει νά ἐναντιώνεται στό δάσκαλο, ἀλλά νά τόν βοηθεῖ, γιατί ἀπαλλάσσει τό νέο ἀπό κάθε κακία καί τόν προετοιμάζει μέ κάθε ἐπιμέλεια νά δεχθεῖ ἀπό τό δάσκαλό του τά μαθήματα· «ὁ παιδαγωγός οὐκ ἐναντιοῦται τῷ διδασκάλῶ, ἀλλά καί συμπράττει...»(ΕΠΕ,20,314).

Μπροστά στή σημερινή ἐποχή, πού οἱ ἂνθρωποι δέν ἒχουν τό αἲσθημα εὐθύνης γιά τά παιδιά τους, ὃπως σημειώνουν οἱ τρεῖς Ἱεράρχες καί οἱ δάσκαλοι ἒχουν ἀπωλέσει τήν ἀντίληψη γιά τήν ἱερότητα τῆς ἐργασίας τους, πού οἱ ἀγῶνες γιά τήν ἀρετή ἒχουν ὑποχωρήσει καί οἱ προσπάθειες γιά τόν πλουτισμό ἒχουν ἐνταθεῖ, εἶναι δύσκολο νά μιλήσει κάποιος γιά τέτοια θέματα.

Μποροῦμε ὃμως νά ποῦμε πώς ἡ Ἐκκλησία μπροστά σέ κάθε παιδί βλέπει τήν εἰκόνα τοῦ Θεοῦ καί τή μορφή τοῦ θείου Λόγου.

Ἀκόμη ἐκεῖνο πού θέλουμε νά τονίσουμε εἶναι πώς ἡ Ἐκκλησία σάν θεσμός τά παιδιά «ἀπό τή νηπιακή τους ἡλικία τά δέχεται στή μεγάλη οἰκογένεια τῶν ἁγίων. Τά βαπτίζει καί τά κοινωνεῖ καί μέ εἰδικές εὐχές τά προσέχει στήν ἀνάπτυξή τους καί τά συνοδεύει, ὃταν πᾶνε στό σχολεῖο καί μάθουν γράμματα...(Γι᾿ αὐτό) θά προτρέψουμε καί θά παρακαλέσουμε τούς γονεῖς νά μήν ξεχνᾶνε τά χρέη τους γιά τά παιδιά τους· ὂχι νά τά προτρέπουν, ἀλλά νά τά παίρνουν ἀπό τό χέρι καί νά τά φέρνουν στή θεία Λειτουργία» (Μητροπολίτου Κοζάνης Διονυσίου, ΛΟΓΟΣ ΟΙΚΟΔΟΜΗΣ, ἑρμηνεία εἰς τήν θείαν Λειτουργίαν, σελ. 28, ἒτος 1982).

Ἂλλο πρᾶγμα εἶναι νά λέει κάποιος στό παιδί του, «πήγαινε στήν Ἐκκλησία» κι ἂλλο νά πηγαίνουν γονεῖς καί παιδιά στήν Ἐκκλησία. Εἶναι μεγάλη εὐλογία στό σπίτι τά παιδιά.

Λέγεται γιά τόν Λεωνίδη, τόν πατέρα τοῦ Ὠριγένη, πώς ὃταν ἧταν ὁ Ὠριγένης στήν κούνια, πήγαινε κρυφά, ὃταν κοιμόταν, καί τόν φιλοῦσε στό στῆθος.

Αἰσθανόταν καί ἒβλεπε στό νήπιο ἐκεῖνο, τήν παρουσία τοῦ Θεοῦ στό σπίτι του (ὃπ.π. ΟΙΚΟΔΟΜΗ, γραπτόν κήρυγμα Ἱερᾶς Μητροπόλεως Κοζάνης, ἒτους 1959, σελ. 3, φ.35).

Μέσα στήν οἰκογένεια ἀνατρέφεται τό παιδί καί στό σχολεῖο παιδεύεται. Βέβαια ἡ καλλιέργεια καί ὑποδομῆς τῆς παιδικῆς ψυχῆς εἶναι ἒργο πρῶτα τῆς οἰκογένειας καί μετά τοῦ Σχολείου καί τῆς Ἐκκλησίας μας.

Γονεῖς καί δάσκαλοι ὀφείλουν νά δώσουν στά παιδιά μας καί τή γνώση καί τή μόρφωση.

Ἓνας λαμπρός σύγχρονος Ἐπίσκοπος καί θεολόγος, πού μόλις πρόσφατα κοιμήθηκε ἐν Κυρίῳ, γράφει·«Ἂλλο ἐπιστήμη καί τεχνική καί ἂλλο παιδεία. Ἂλλο μάθησις καί ἂλλο μόρφωσις. Ἂλλο γνώσις καί ἂλλο ἦθος. Διαχωρίσατε (ἀπευθύνετε στούς μαθητές) τήν ἁπλῆν γνῶσιν ἀπό τήν ὂντως παιδείαν·παιδείαν τήν ἒσω καί τήν θύραθεν, τήν χριστιανικήν καί τήν Ἑλληνικήν. Ἡ μάθησις εἶναι τά περί τόν ἂνθρωπον·ἡ παιδεία εἶναι ὁ ἂνθρωπος. Ἡ μάθησις εἶναι τό ποσόν τῶν γνώσεων·ἡ παιδεία εἶναι τό ποιόν τῆς γνώσεως, ἡ ἀρετή» (ΕΠΙΣΚΟΠΟΥ ΔΙΟΝΥΣΙΟΥ Λ. ΨΑΡΙΑΝΟΥ, ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΣΕΡΒΙΩΝ ΚΑΙ ΚΟΖΑΝΗΣ, ΕΠΙ ΠΤΕΡΥΓΩΝ ΑΝΕΜΩΝ, ΚΟΖΑΝΗ 1988, σελ. 217).

Βλέπουμε τό πνεῦμα τῶν Τριῶν Ἱεραρχῶν νά διαποτίζει μέχρι σήμερα τούς ποιμένες τῆς Ἐκκλησίας μας.

Οἱ τρεῖς Ἱεράρχες ἦσαν «παιδείας γεγονότες ἁπάσης ἒμπλεοι», ἀλλά καί «ἂριστοι ἐν πᾶσι τοῖς ἒργοις αὐτῶν».

Συνδύαζαν τή μεγάλη πίστη μέ τή βαθειά γνώση, τήν εὐσέβεια μέ τήν ἑλληνομάθεια (ὃπ.π. Μικρός Συναξαριστής, Ἰανουαρίου 1).

Προικισμένοι μέ φυσική εὐφυϊα, πρόσθεσαν σ᾿ αὐτά καί τούς καρπούς τῆς σπουδῆς καί τῆς ἐπιμελείας τους.

Κάπως ἒτσι πρέπει νά εἶναι καί ἡ παιδεία τῶν παιδιῶν μας καί στόν τωρινό καιρό.

Μέ τό πνεῦμα αὐτό χαιρετίζουμε τή σημερινή σύναξη της Ι.Μ. Νικαίας πρός τιμήν τῶν ἐκπαιδευτικῶν, ἐδῶ στή Μονή τῶν Ἁγίων Πατέρων τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Νικαίας, πού εἶναι τόσο ζωντανή καί δίνει τήν παρουσία της καί τό στίγμα της στούς ἐγγύς καί τούς μακράν.

Στην Μητρόπολη που χρόνια τώρα με την στιβαρή εποπτεία του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτη Νικαίας κ. Αλεξίου και των συνεργατών του, μεταφέρει το μήνυμα του Ευαγγελίου σε κάθε άνθρωπο κάθε ηλικίας.

Στην Μητρόπολη που την εκπαίδευση των νέων την έχει στις πρώτες επιλογές της, αλλά και την στήριξη των γονέων το ίδιο, μία Μητρόπολη που αποτελεί υπόδειγμα για πολλές άλλες, παρηγοριά στο καιρό μας και για τους ανθρώπους της Εκκλησίας.

Ας ευχηθούμε ταπεινά η Ιερά Μητρόπολη να συνεχίζει την ζωή αυτή, να λειτουργεί όλο και πιο καλά να ενστερνίζεται το ζωοποιόν πνεύμα των Τριών Ιεραρχών.

Ὁ Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Νικαίας κ. Ἀλέξιος ἀφού εὐχαρίστησε, συνεχάρη τόν ὁμιλητή καί εὐχήθηκε στούς ἐκπαιδευτικούς ὁ Κύριος, διά πρεσβειῶν τῶν Τριῶν Ἱεραρχῶν, νά φωτίζει καί νά τούς ἐνδυναμώνει στό ὑπεύθυνο παιδαγωγικό ἔργο τους.

Ἀκολούθως παρετέθη μοναστηριακή τράπεζα σέ ὅλους τούς παρευρισκομένους.