Οικουμενικό Πατριαρχείο: "Η σταυρωμένη Εκκλησία"

Δημιουργηθηκε στις Κυριακή, 29 Μαΐου 2011

Γράφτηκε από τον/την Δημοκρατία | 04:28

Το Πρακτορείο Εκκλησιαστικών Ειδήσεων «Romfea.gr» με αφορμή την επέτειο της Αλώσεως της Κωνσταντινούπολης, δημοσιεύει σήμερα από την εφημερίδα «Δημοκρατία» ένα αφιέρωμα στο Οικουμενικό Πατριαρχείο.

Από τον

Κώστα Φράγκο – (Δακτυλογράφηση από την έντυπη έκδοση – Romfea.gr)

«Πώς να περιγράψει κανείς τα κλάματα και τα βογκητά στο παλάτι; Ούτε από πέτρα ή ξύλο να ήταν φτιαγμένος κανείς δεν θα μπορούσε να συγκρατήσει τα δάκρυά του».

Με αυτά τα λόγια κατέγραψε ο βυζαντινός Γεώργιος Σφραντζής τη βαριά ατμόσφαιρα που επικρατούσε στο παλάτι τα ξημερώματα της 29ης Μάιου, όταν ο Κωνσταντίνος Παλαιολόγος αποχαιρέτησε ένα προς ένα τα μέλη της οικογένειάς του, προτού ξεκινήσει για την τελευταία επιθεώρηση των τειχών της Βασιλεύουσας.

Μερικές εκατοντάδες μέτρα από το Παλάτι των Βλαχερνών βρισκόταν η Κερκόπορτα, που θα έμενε για πάντα στη μνήμη του Γένους των Ρωμιών ως η πύλη της προδοσίας .

Από εκεί, σύμφωνα με τη λαϊκή παράδοση, μπόρεσαν και μπήκαν στην απόρθητη μέχρι τότε Πόλη βάζοντας ένα τέλος στην υπερχιλιόχρονη χριστιανική Αυτοκρατορία.

Ζωντανή μαρτυρία

Σήμερα, περπατώντας στα μισοερειπωμένα θεοδοσιανά Τείχη τής άλλοτε πρωτεύουσας του Βυζαντίου και μετέπειτα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, ασυναίσθητα τα μάτια σου ψάχνουν να βρουν την Κερκόπορτα.

Σε αυτά τα ίδια τείχη που ανθίζουν οι κουτσουπιές, όπως και τότε, περπάτησε ο Κωνσταντίνος, έκαναν δεήσεις οι ιερείς της Πόλης για να εμψυχώσουν τον στρατό και τον λαό της, άφησαν την τελευταία τους πνοή όσοι αγωνίστηκαν για την Αυτοκρατορία του Χριστού.

Η Κερκόπορτα δεν υπάρχει πια. Ένα γήπεδο ποδοσφαίρου για τα παιδιά του μαχαλά, που εφάπτεται με τα μισογκρεμισμένα τείχη, έχει πάρει τη θέση της. Μοναδικό σημάδι του αλλοτινού βυζαντινού μεγαλείου της περιοχής είναι τα απομεινάρια του ανακτόρου του Κωνσταντίνου του Πορφυρογέννητου.

Κι αν η βυζαντινή πολιτική εξουσία τελείωσε το 1453, η Μεγάλη του Χριστού Εκκλησία της Κωνσταντινουπόλεως παραμένει ζωντανή, συνεχίζοντας την αδιάλειπτη παρουσία της από τον 1ο αιώνα μ.Χ. μέχρι τις μέρες μας.

Ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος, 270ος διάδοχος του Αποστόλου Ανδρέα του Πρωτοκλήτου, που δίδαξε τον χριστιανισμό στην πόλη του Βυζαντίου, συνεχίζει το έργο των προκατόχων του, δίνοντας τη χριστιανική μαρτυρία και στηρίζοντας τη Ρωμιοσύνη, η οποία, παρά τις αντίξοες συνθήκες, εξακολουθεί να ζει στη γη των προγόνων.

Στο Φανάρι με τα λιθόστρωτα σοκάκια και τα ξεχασμένα από τον χρόνο και τους ανθρώπους αρχοντικά των παλιών Ρωμιών, βρίσκεται η έδρα της Πρωτόθρονης και μαρτυρικής Εκκλησίας της Κωνσταντινουπόλεως.

Σύμβολο της πανορθόδοξης οικογένειας, της άνευ γεωγραφικών ορίων οικουμενικής πατριαρχικής διακονίας και δικαιοδοσίας. Ιερό κέντρο για την ελληνόφωνη αλλά και σλαβόφωνη ορθοδοξία.

Ζωντανή μαρτυρία της αυτοθυσίας χιλιάδων χριστιανών μαρτύρων και φορέας διατήρησης της ιστορικής μνήμης και διάσωσης της παράδοσης του Γένους.

Το Οικουμενικό Πατριαρχείο στέκει όρθιο, ζωντανό και φωτίζει ως λύχνος από το Φανάρι την οικουμένη.

Έδρα της Πρωτόθρονης Εκκλησίας από το 1601, όταν μετά τις περιπετειώδεις μετακινήσεις του που ακολούθησαν την Άλωση της Πόλης το 1453 βρήκε καταφύγιο στην ταπεινή γυναικεία Μονή του Αγίου Γεωργίου.

Από τότε, με τον χρόνο, η περιοχή απέκτησε την αίγλη που της χάριζε η λάμψη ακόμη και αυτού του σκλαβωμένου κέντρου της ορθοδοξίας.

Λάμψη που δεν έσβησε ακόμη κι όταν Πατριάρχες βρήκαν μαρτυρικό θάνατο, όπως ο Γρηγόριος ο Ε', τον οποίο στις 10 Απριλίου του 1821, ανήμερα του Πάσχα, οι Οθωμανοί κρέμασαν από την κεντρική πύλη του πατριαρχικού οίκου.

Από την ημέρα εκείνη η πόρτα αυτή παραμένει σφραγισμένη σε ένδειξη σιωπηρής διαμαρτυρίας και διαρκούς πένθους.

Έστω κι αν μέχρι και πρόσφατα πολλές φορές οι οπαδοί των Γκρίζων Λύκων διαδήλωσαν έξω από το Πατριαρχείο απαιτώντας να ανοίξει η πόρτα του μίσους όπως την ονομάζουν.

Χρέος τιμής

Κάτι που, όπως πολλές φορές έχει πει και ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος, δεν πρόκειται να συμβεί γιατί αποτελεί χρέος τιμής προς τον Γρηγόριο τον Ε'.

Να σημειωθεί ότι ο δρόμος μπροστά από το Πατριαρχείο μετά την επικράτηση των Νεοτούρκων μετονομάστηκε σε οδό Σατρατζάμ Αλή Πασά, ο οποίος ήταν εκείνος που έδωσε την εντολή να κρεμαστεί ο Πατριάρχης Γρηγόριος.

Λες και κάποιοι θέλουν να υπενθυμίζουν το γεγονός στο αγωνιζόμενο Πατριαρχείο και τους Ρωμιούς της Πόλης. Ίσως αυτός να είναι ο λόγος που στους ναούς της Πόλης ο Χριστός ποτέ δεν κατεβαίνει από τον Σταυρό του, ποτέ δεν αποκαθηλώνεται.

Ακόμη και το πρωινό της Μεγάλης Παρασκευής. Για να θυμίζει σε όλους ότι η Μεγάλη του Χριστού Εκκλησία παραμένει σταυρωμένη και περιμένει να έλθει η Ανάσταση.

«Οι ομογενείς από την Πόλη, από την Αντιόχεια και οι εξ Ελλάδος, οι οποίοι έρχονται τον τελευταίο καιρό στην Πόλη είτε για ανώτερες σπουδές είτε για να αναζητήσουν μία εργασία, για εμάς, για το Πατριαρχείο, για την Εκκλησία, για εμένα προσωπικώς ως Αρχιεπίσκοπο της Πόλεως και Πατριάρχη είστε όλοι μία ενιαία και αδιαίρετος οικογένεια. Δεν κάνουμε καμία διάκριση μεταξύ των Ρωμιών της Πόλεως, της Αντιοχείας και των εξ Ελλάδος που βρίσκονται στην Πόλη είτε για σπουδές είτε για εργασία».

Ήταν μία από τις πολλές φορές που ο κ. Βαρθολομαίος, σε μία από τις εκδρομές που διοργάνωσε για τους νέους της ομογένειας, συζήτησε μαζί τους για τα προβλήματα, τους αγώνες και τις αγωνίες τους.

Τακτικά ο Πατριάρχης του Γένους, πάντοτε αθόρυβα, επισκέπτεται τους γέροντες της ομογένειας.

Είτε στα σπίτια τους είτε σε ιδρύματα όπου φιλοξενούνται. Συζητά μαζί τους, μα περισσότερο τους ακούει.

Μοιράζεται τις σκέψεις και τους προβληματισμούς τους. Τους κρατάει συντροφιά. Αλλά και έπειτα από κάθε Λειτουργία ή Εσπερινό που τελεί σε έναν από τους ναούς της Πόλης, ο Πατριάρχης κάθεται μαζί με τους συγκεντρωμένους πιστούς στην αίθουσα της κοινότητας, για να πάρουν ένα κέρασμα, να τους μεταφέρει τα νέα από τις δραστηριότητες του Πατριαρχείου και να ακούσει τις ανάγκες του ποιμνίου του.

Όπως λένε αυτοί που τον γνωρίζουν, ο Πατριάρχης δεν ξεχνάει ποτέ. Για κάθε πρόβλημα προσπαθεί να βρει τη λύση.

Σε συνεργασία πάντοτε με τις εφοροεπιτροπές των κοινοτήτων, ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια, μετά την ανάδειξη σε αυτές, ύστερα από εκλογές που είχαν να γίνουν δεκαετίες, νέων και δυναμικών Ρωμιών της ομογένειας.

Άλλωστε το αδιάκοπο εν διαφέρον του Πατριάρχη για την αρχιεπισκοπική επαρχία και το ποίμνιο του εκδηλώθηκε από την πρώτη στιγμή μετά την εκλογή του, πριν από 20 χρόνια, φροντίζοντας για την ανακαίνιση δεκάδων ναών και κοινοτικών κτιρίων, αλλά και για την προστασία της ομογενειακής περιουσίας.

Κορυφαία στιγμή ήταν η δικαίωση του Πατριαρχείου από το Διεθνές Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου που με απόφασή του επέστρεψε στον νόμιμο ιδιοκτήτη του το Ορφανοτροφείο της Πριγκίπου.

Παράλληλα ο Πατριάρχης δεν σταμάτησε ούτε μία στιγμή να αγωνίζεται για την επαναλειτουργία της θεολογικής Σχολής της Χάλκης, που παραμένει 40 χρόνια σιωπηλή.

Διάκονος του κόσμου

Αναμφισβήτητα ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος στα 20 χρόνια της πατριαρχίας του έχει εργαστεί ώστε το μήνυμα της Ορθοδοξίας να φτάσει και στην πιο απομακρυσμένη γωνιά του πλανήτη.

Από τον παγωμένο Βόρειο Πόλο και τους παγετώνες της Γροιλανδίας μέχρι τις τροπικές ζούγκλες του Αμαζονίου και από την Κορέα μέχρι την Κούβα του Φιντέλ Κάστρο ο κ. Βαρθολομαίος μεταφέρει το μήνυμα του Φαναριού, ένα μήνυμα για την προστασία της κτίσης και της δημιουργίας του Θεού, σεβασμού του φυσικού περιβάλλοντος, ειρηνικής συνύπαρξης, αλληλογνωριμίας και καταλλαγής μεταξύ ανθρώπων διαφορετικής εθνοτικής, πολιτιστικής, ακόμη και θρησκευτικής προέλευσης.

Πατώντας στα βήματα του προκατόχου του σπουδαίου Πατριάρχη Αθηναγόρα, που ξεκίνησε την προσέγγιση και τον διάλογο με την Εκκλησία της Ρώμης και τον Πάπα Παύλο τον Στ', ο κ. Βαρθολομαίος, ως πρώτος μεταξύ ίσων στην Ορθόδοξη Εκκλησία και εκφραστής του συντονιστικού ρόλου της Πρωτόθρονης Εκκλησίας της Κωνσταντινουπόλεως, εργάζεται για τον διαχριστιανικό διάλογο είτε με τη Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία είτε με τις άλλες χριστιανικές ομολογίες.

Παράλληλα όμως, σε μία εποχή που πολλοί μίλησαν για τον κίνδυνο σύγκρουσης των πολιτισμών, ιδιαίτερα δε μετά την τρομοκρατική επίθεση στους Δίδυμους Πύργους πριν από δέκα χρόνια, ο Οικουμενικός Πατριάρχης εργάστηκε συστηματικά, μέσω των διαθρησκειακών του πρωτοβουλιών και του διαλόγου που προώθησε μεταξύ των τριών μονοθεϊστικών θρησκειών, να σταλεί το μήνυμα προς κάθε κατεύθυνση ότι κάθε έγκλημα εν ονόματι της θρησκείας είναι έγκλημα κατά της ίδιας της θρησκείας.

Ο Βαρθολομαίος όμως είναι ο Πατριάρχης που περισσότερο από όλους τους προκατόχους του ενημέρωσε ηγέτες κρατών και διεθνή φόρα για τον αγώνα επιβίωσης και την καθημερινή διακονία της σταυρωμένης Εκκλησίας της Κωνσταντινουπόλεως.

Η προσωπική του ακτινοβολία και η αναγνώριση των προσπαθειών του τον κατέστησαν, σύμφωνα με το περιοδικό ΤΙΜΕ , έναν από τους 25 ηγέτες του πλανήτη με τη μεγαλύτερη επιρροή.

Και όμως, πόση συγκίνηση νιώθει κανείς όταν βλέπει τον Οικουμενικό Πατριάρχη με μεγάλη ταπεινότητα πολλές φορές στους «μοναχικούς» ναούς της Πόλης να κάνει ο ίδιος τον ψάλτη στον Εσπερινό, ψάλλοντας το «Φως Ιλαρόν» και θυμίζοντας σε όλους ότι, ανεξάρτητα από τα αξιώματα, η Ρωμιοσύνη για να συνεχίσει να υπάρχει χρειάζεται διακόνους που με αυταπάρνηση και ζήλο θα εργάζονται για το Γένος.