"Ο Πατριάρχης είναι ικανοποιημένος"

Δημιουργηθηκε στις Τετάρτη, 19 Μαΐου 2010

Γράφτηκε από τον/την Taha Akyol εφημερίδα Milliyet 22:40

Είχα προσκληθεί στο θέρετρο του φίλου μου Besim Tibuk για πρόγευμα… Προσκεκλημένος ήταν και ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος.

Τον πλησίασα και του είπα «καλώς ήρθατε». Κάποια στιγμή καθίσαμε στο τραπέζι δίπλα – δίπλα. Τον ρωτώ για το ταξίδι Ερντογάν στην Αθήνα και μου απαντάει ότι είναι πολύ ικανοποιημένος και ότι επιθυμεί την ανάπτυξη των σχέσεων μεταξύ όλων των χωρών, και προσθέτει:

«Τα ωραία λόγια πρέπει να περάσουν στην εφαρμογή και από τις δύο πλευρές».

Τον ρωτώ για τη δήλωση του Πρωθυπουργού περί απόδοσης της τουρκικής υπηκοότητας στους μη έχοντες την τουρκική υπηκοότητα Μητροπολίτες, οι οποίοι θα οριστούν μέλη της Ιεράς Συνόδου του Πατριαρχείου, και μου απαντάει:

«Τη διαδικασία αυτή την είχε αρχίσει ο κ Εγκεμέν Μπαγίς (σσ. Υπουργός Επικρατείας, επικεφαλής των διαπραγματεύσεων με ΕΕ). Έτσι κι εμείς με γράμμα μας το γνωστοποιήσαμε στους Μητροπολίτες εκτός Τουρκίας.

Τους ανακοινώσαμε την καλή πρόθεση και την απόφαση του αξιότιμου Πρωθυπουργού μας. Έρχονται θετικές απαντήσεις. Αντιμετωπίστηκε πολύ θετικά…».

Σύμφωνα με πληροφορίες που μας έδωσε ο Πατριάρχης, όσοι Μητροπολίτες είναι και μέλη της Ιεράς Συνόδου είναι ταυτόχρονα και υποψήφιοι για το Πατριαρχικό αξίωμα στο μέλλον.

"Ο αείμνηστος Οζάλ…"

Ο Βαρθολομαίος εξελέγη Πατριάρχης το 1991 από την Ιερά Σύνοδο. Κατά τους Νόμους, η Ιερά Σύνοδος επιλέγει τους υποψηφίους και η εκλογή Πατριάρχη γίνεται μεταξύ των ονομάτων που εγκρίνει η Άγκυρα.

Ο Βαρθολομαίος διηγείται:

«Ένα μέρος των υποψηφίων η Άγκυρα πάντα το διέγραφε. Τον κατάλογο των υποψηφίων είχε μέσα και το δικό μου όνομα, ο (τότε Πρωθυπουργός) Οζάλ δεν τον πείραξε.

Μάλιστα όταν εξελέγην με συνεχάρη και μου είπε: “Αυτό είναι εκκλησιαστική υπόθεση, είναι δικαίωμά σας να πραγματοποιήσετε την εκλογή”. Ο Θεός να του το ανταποδόσει…».

Ο Πατριάρχης χάρισε στους ομοτράπεζούς του από ένα μικρό μπρελόκ. Επάνω τους υπήρχε η ιστορική σφραγίδα του Πατριαρχείου…

Ο δικέφαλος αετός

Στη σφραγίδα εδώ και εκατονταετίες αναγράφεται στα ελληνικά «Οικουμενικό Πατριαρχείο». Στο μέσο της υπάρχουν σαν οικόσημο χαραγμένα καλλιγραφικά τα αρχικά του ονόματος του Πατριάρχη και η υπογραφή του.

Παλιά, στο κέντρο της σφραγίδας υπήρχε ο δικέφαλος αετός. Ο Βαρθολομαίος ανέφερε ότι το έμβλημα αυτό απεσύρθη από τη σφραγίδα περί την δεκαετία του 1940.

«Έτσι είναι καλύτερα, του είπα, και πιο θεολογικά».

Διότι ο δικέφαλος αετός ήταν το ιστορικό σύμβολο της παράδοσης του Καισαροπαπισμού του Βυζαντίου, δηλαδή της εξίσωσης μεταξύ Αυτοκράτορα και Πατριάρχη, της ταύτισης κράτους και θρησκείας (Σύμφωνα με τον ιστορικό George Holmes, η πολύ στενή γραφειοκρατική αυτή παράδοση μεταξύ ορθοδόξου εκκλησίας και κράτους, την οποία καθιέρωσε ο Αυτοκράτορας Ιουστινιανός, έχει σημαντικές ομοιότητες με τον σταλινισμό. Βλ. The Oxford History of the Medieval Europe, 1992, σελ. 7).

Η τωρινή σφραγίδα του Πατριαρχείου, από πολιτικής άποψης, συνάδει περισσότερο με το λαϊκό χαρακτήρα του κράτους, ενώ είναι περισσότερο «πνευματική».

Σχολή και μειονότητα

Βεβαίως συζητήσαμε και το θέμα της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης. Ο Πατριάρχης πιστεύει στην καλή θέληση της κυβέρνησης και εύχεται «τα ωραία λόγια να εφαρμοστούν στην πράξη».

Μιλά με επαινετικά λόγια, ιδίως για τον Hüseyin Çelik: «Τις εργασίες για το άνοιγμα της Σχολής ξεκίνησε ο κ. Χουσεΐν ως Υπουργός τότε Εθνικής Παιδείας».

Ο Πατριάρχης αναφορικά με τη φόρμουλα (επαναλειτουργίας) λέει: «Να υπάγεται στο Υπουργείο Εθνικής Παιδείας, διότι η Σχολή μας είναι επαγγελματική».

Ο Πατριάρχης είχε ανταποκριθεί στην πρόσκληση αφού είχε προεξάρχει της κυριακάτικης λειτουργίας. Τον ρώτησα για το εκκλησίασμα και γι’ αυτούς που έρχονται από το εξωτερικό και μου απάντησε:

«Το εκκλησίασμά μας ανέρχεται πάντα σε πάνω από τα 200 άτομα. Αυτή την Κυριακή είχαν έρθει προσκυνητές από την Ελλάδα, τη Γαλλία και τη Γερμανία. Κάθε Κυριακή έχουμε επισκέπτες από το εξωτερικό για τη Θεία Λειτουργία».

Χάρηκα γι’ αυτό, όχι μόνο για τον τουρισμό, αλλά και ότι με τον τρόπο αυτό οι άνθρωποι βρίσκουν και τη δυνατότητα να γνωρίσουν την Τουρκία και όχι μόνο να την φαντάζονται…

Η άποψη

Η άποψή μας στα θέματα αυτά πρέπει να διαμορφώνεται όχι με βάση τα ίχνη που άφησαν οι οδυνηρές μνήμες του πρόσφατου παρελθόντος, αλλά με βάση τον πλούτο της «μεγάλης ιστορίας μας», που καλύπτει εκατοντάδες χρόνια, και ιδιαιτέρως με βάση τα στάνταρ του σημερινού κόσμου.

Κάθε θρησκεία και κάθε θρησκευτικός ηγέτης είναι άξιοι σεβασμού. Στο θέμα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων η Τουρκία θα είναι ολοένα και πιο ισχυρή και αξιοσέβαστη.

Σκέφθηκα «μακάρι και το Πατριαρχείο των Συροϊακωβιτών να μην είχε μεταφερθεί το 1930 από το Μάρντιν στη Δαμασκό».

Θα πρέπει να σκεφθούμε καλά. Ο Ισμέτ Ινονού στην «Έκθεση περί της Ανατολίας» είχε γράψει πόσο σημαντικός και πολύτιμος ήταν ο πληθυσμός των συροχαλδαίων της Τουρκίας.