Ανευρέθηκαν κλεμμένες Κυπριακές εικόνες στην Ελβετία

Δημιουργηθηκε στις Τρίτη, 09 Ιουνίου 2009

Γράφτηκε από τον/την ΚΥΠΕ 13: 54

Δύο κλεμμένες κυπριακές εικόνες, του Χριστού και της Παναγίας που προέρχονται από το παρεκκλήσιο του Αγ. Ιακώβου

(14ου αιώνα.) στο κατεχόμενο Τρίκωμο, ανευρέθηκαν και κατασχέθηκαν από τις Ελβετικές Αστυνομικές Αρχές.

 

Σύμφωνα με το Γραφείο Μνημείων και Τέχνης της Εκκλησίας Κύπρου, οι Ελβετικές Αστυνομικές Αρχές διενήργησαν τον περασμένο μήνα έρευνα σε υποστατικά τού Ρώσου συλλέκτη Alexander Khochinskiy στην Ζυρίχη και κατ’ αυτήν ανευρέθηκαν όπως αναμενόταν και κατασχέθηκαν, οι δύο μεγάλες δεσποτικές εικόνες του Χριστού και της Παναγίας που προέρχονται από το παρεκκλήσιο του Αγ. Ιακώβου (14ου αιώνα) στο κατεχόμενο Τρίκωμο.

 

Οι δύο εικόνες, έργο του κρητικού αγιογράφου Μελετίου, αγιογραφήθηκαν το 1620 και έκτοτε κοσμούσαν το μικρό τέμπλο του παρεκκλησίου του Αγίου Ιακώβου μέχρι την τουρκική εισβολή του 1974.

 

Εκ τότε η τύχη των εικόνων αγνοείτο. Πρόσφατα η Εκκλησία της Κύπρου πληροφορήθηκε την εμφάνιση των κλεμμένων εικόνων στην Ελβετία και ενημέρωσε τις κυπριακές αστυνομικές αρχές για να προβούν στις δέουσες ενέργειες.

 

Στην πρώτη εικόνα διαστάσεων 110 x 128 εκατ. εικονίζεται ο Χριστός «ο Βασιλεύς των Βασιλευόντων και Μέγας Αρχιερεύς», ένθρονος, καθώς και ο Ιωάννης ο Πρόδρομος στραμμένος προς τον Χριστό.

 

Ο Χριστός είναι ντυμένος με αρχιερατικά άμφια και μίτρα. Με το δεξί υψωμένο χέρι ευλογεί ενώ με το αριστερό στηρίζει ανοικτό ευαγγέλιο. Ο Ιωάννης ο Πρόδρομος στραμμένος προς τον Χριστό, έχει υψωμένο το δεξί του χέρι και δείχνει προς τον Θεάνθρωπο, ενώ με το αριστερό χέρι κρατεί ράβδο και ανοιχτό ειλητάριο.

 

Στο κάτω μέρος της εικόνας, κάτω από τα πόδια του Προδρόμου, υπάρχει η υπογραφή τού ζωγράφου και ή χρονολογία με κόκκινα κεφαλαία γράμματα: «ΧΕΙΡ ΜΕΛΕΤΙΟΥ ΤΟΥ ΚΡΙΤΟΣ ΑΧΚ(=1620) Χ(ριστο) Υ». «Μ(ηνος) αυγούστου).

 

Η εικόνα της Παναγίας έχει διαστάσεις 114 x 134 εκατ. Η Παναγία είναι μία παραλλαγή του τύπου της Οδηγήτριας.

 

Ενθρονη σε μετωπική στάση, βλέπει μπροστά και κρατά με το αριστερό της χέρι τον Χριστό.

 

Φέρει το δεξί της χέρι χαμηλά μπροστά στο στήθος, κοντά στον Χριστό. Ο Χριστός κρατεί στο αριστερό χέρι κλειστό ειλητό, ενώ με το δεξί υψωμένο ευλογεί.

 

Το παιδικό του πρόσωπο κοιτάζει την Παναγία. Δεξιά και αριστερά από το κεφάλι της Παναγίας εικονίζονται, σε μικρό μέγεθος, από την μέση και πάνω, οι Αρχάγγελοι Μιχαήλ και Γαβριήλ.

 

Ορθιος στ’ αριστερά της Παναγίας, και στραμμένος προς αυτήν εικονίζεται ό Ευαγγελιστής Ιωάννης.

 

Στα χέρια του κρατά ανοικτό Ευαγγέλιο, στις σελίδες του οποίου αναγράφονται οι δύο πρώτοι στόχοι του Ευαγγελίου του: «ΕΝ ΑΡΧΗ ΗΝ Ο ΛΟΓΟΣ ΚΑΙ ...»

 

Τις εικόνες αυτές παρουσίασε σε Διεθνές Κρητολογικό Συνέδριο που έγινε στο Ηράκλειο της Κρήτης το 1976, ο βυζαντινολόγος και πρώην διευθυντής τού Τμήματος Αρχαιοτήτων Αθανάσιος Παπαγεωργίου.

 

Το 2004 το Ελβετικό κράτος κατακύρωσε τις συμφωνίες της UNESCO (1970) καθώς και την συμφωνία της Χάγης.

 

Οι συμφωνίες τέθηκαν σε ισχύ το 2005 και οι πρόνοιες τους απαγορεύουν την αγοραπωλησία κλεμμένων πολιτιστικών θησαυρών. Η εξέλιξη αυτή κρίνεται ως πολύ σημαντική για τη διαδικασία απόδοσης και επαναπατρισμού των μεταβυζαντινών αυτών εικόνων, στην Κυπριακή Εκκλησία, τον νόμιμο ιδιοκτήτη και κάτοχο τους.

 

Οπως αναφέρεται στην ανακοίνωση του Γραφείου Μνημείων και Τέχνης της Εκκλησίας Κύπρου, το παρεκκλήσιο του Αγίου Ιακώβου που βρίσκεται στην καρδιά του κατεχόμενου Τρικώμου, έχει μετατραπεί πρόσφατα από τις «αρχές» του ψευδοκράτους σε γραφείο Τουρισμού.