Ανακαλύφθηκε τυχαία ναός του 4ου-5ου αιώνα μ.Χ.

Δημιουργηθηκε στις Δευτέρα, 01 Δεκεμβρίου 2014

Γράφτηκε από τον/την Philenews.com - 19.15

Γράφει ο Πάμπος Βάσιλας

Ένα απλό «ατύχημα» στο κέντρο της Σωτήρας έφερε στο φως σημαντική πτυχή της θρησκευτικής ιστορίας του τόπου μας, προκαλώντας συγκίνηση και θαυμασμό σε όσους πληροφορούνται το γεγονός.

Η σπουδαιότητα του ευρήματος οδήγησε μάλιστα από την πρώτη στιγμή το Τμήμα Αρχαιοτήτων να αναλάβει πρόγραμμα αρχαιολογικής ανασκαφής με τρεις πυρήνες, καθώς τα ευρήματα είναι σπανιότατα και μάλλον θα αλλάξουν κάποια από τα θρησκευτικά δεδομένα, που ίσχυαν ως τώρα στην κυπριακή ιστορία.

Στη Σωτήρα Αμμοχώστου ανακαλύφθηκε λοιπόν τυχαία ο παλαιότερος ορθόδοξος ιερός ναός στην ελεύθερη Αμμόχωστο, χωρίς να αποκλείεται να είναι ένας από τους πιο παλιούς παγκύπρια, γεγονός που θα διαφανεί όταν ολοκληρωθούν οι ανασκαφές.

Πρόκειται για τον ιερό ναό της Μεταμορφώσεως, ο οποίος χρονολογείται στην περίοδο 4ος-5ος αιώνας μ.Χ. και βρίσκεται στα θεμέλια της σημερινής εκκλησίας, η οποία κτίστηκε στα ερείπια προϋπάρχουσας εκκλησίας.

Δηλαδή, σύμφωνα με τον δήμαρχο Σωτήρας, Γιώργο Ττάκκα, η σημερινή εκκλησία είναι η τρίτη στη σειρά που οικοδομήθηκε στον ίδιο χώρο τον 4ο-5ο αιώνα μ.Χ.

Μάλιστα, σημειώνει ο δήμαρχος Σωτήρας, τα έως τώρα ευρήματα παραπέμπουν στο γεγονός ότι ο σημερινός ναός είναι οικοδομημένος στα 2/3 του συνόλου του ναού και το υπόλοιπο μέρος είναι κάτω από το κοινοτικό κοιμητήριο Σωτήρας, το οποίο έκλεισε το 1980 με τη δημιουργία νέου.

Συγκινημένος ο κ. Ττάκκας αποκάλυψε ότι το Δημοτικό Συμβούλιο Σωτήρας θα προχωρήσει στη μετακίνηση του κοιμητηρίου, ώστε να αναδειχθεί το σύνολο του παλαιού ναού και στη συνέχεια, με τη συνεργασία του Τμήματος Αρχαιοτήτων, ο χώρος θα διαμορφωθεί ως αρχαιολογικό-θρησκευτικό μνημείο της Κύπρου.

«Η αρχαιολογική σκαπάνη έφερε στο φως το ότι από τις πρώτες κοινότητες παγκύπρια που ασπάστηκαν τον Χριστιανισμό ήταν οι πρόγονοι των Σωτηριατών και ίσως ήταν οι πρώτοι στην επαρχία Αμμοχώστου», είπε χαρακτηριστικά ο κ. Ττάκκας, παραπέμποντας στη σημασία του αρχαιολογικού ευρήματος.

Είπε ακόμη πως σύμφωνα με την ιστορική παράδοση, οι Σωτηριάτες είναι απόγονοι Ελλήνων που έφτασαν προ Χριστού στη σημερινή τοποθεσία Αγία Θέκλα και ίδρυσαν οικισμό με την ονομασία «Θρόνοι».

Ωστόσο, προφανώς για να προστατευθούν από τις επιδρομές των Σαρακηνών, οι Θρονιάτες-μετέπειτα Σωτηριάτες μετοίκησαν στην περιοχή της σημερινής Σωτήρας.

Κάθε πέτρα που έρχεται στο φως προκαλεί συγκίνηση, καθώς φέρνει μαζί της και ένα κομμάτι ιστορίας.

Από την κολόνα πάνω από την πόρτα διαπιστώθηκε ότι ο παλαιός ναός είχε δίφυλλη πόρτα, άρα ήταν μεγάλος και υπολογίζεται ότι χωρούσε μέχρι και 300 άτομα, πολύ μεγάλος αριθμός για την εποχή που κτίστηκε.

Ήταν επίσης βυθισμένος περίπου ένα-ενάμισι μέτρο πιο κάτω από το υψόμετρο του σημερινού ναού.

Ο Δήμος Σωτήρας, μόλις αυτό θα επιτρέπεται, θα προσκαλέσει το κοινό να επισκεφθεί τον χώρο και να θαυμάσει τα αρχαιολογικά ευρήματα, τόνισε επίσης ο δήμαρχος.

Για την ώρα η αρχαιολογική σκαπάνη και οι αρχαιολόγοι υλοποιούν το επιστημονικό πρόγραμμα «Η Εκκλησία της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος της Αμμοχώστου και τα συμφραζόμενά της: Ιστορία - Αρχιτεκτονική - Τοιχογραφίες».

Το επιστημονικό προσωπικό που ασχολείται με το πιο πάνω έργο αισιοδοξεί ότι «η μελέτη και η δημοσίευση του ναού της Μεταμορφώσεως στη Σωτήρα της επαρχίας Αμμοχώστου, και ειδικά των τοιχογραφιών του χώρου, θα κάνουν το μνημείο ευρύτερα γνωστό στη διεθνή επιστημονική κοινότητα».

Η τυχαία ανακάλυψη λόγω της... αμέλειας αγρότη

Η ανακάλυψη του ναού έγινε τυχαία στις αρχές του καλοκαιριού.

Αγρότης, που πότιζε δέντρα σε κοντινή απόσταση από την εκκλησία της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος, αμέλησε να τερματίσει τη λειτουργία της αντλίας.

Τα νερά πλημμύρισαν τον περίβολο της μικρής και ωραίας εκκλησίας και οι τοπικές Αρχές φοβήθηκαν μήπως και επηρεάστηκαν τα θεμέλιά της.

Κάλεσαν, λοιπόν, προληπτικά το Τμήμα Αρχαιοτήτων. Αυτοί πήγαν να σκάψουν λίγο για να δουν τα θεμέλια. Τότε οι λοξεμένες πέτρες, που άρχισαν να βλέπουν το φως, άρχισαν να μιλούν για την ιστορία τους.

«Το ξάφνιασμα έγινε συγκίνηση και χαρά. Τόσο ανέλπιστα φανερώθηκε μπροστά μας, σε όλο της το μεγαλείο, η ιστορία όχι μόνο της Σωτήρας, αλλά και της πατρίδας μας», ανέφερε ακόμη στον «Φ» ο δήμαρχος Σωτήρας.

Το σημαντικό γεγονός έχει προκαλέσει αίσθηση στη Σωτήρα και σχεδόν όλοι οι κάτοικοι της κοινότητας έχουν περάσει από τον χώρο.

Θέλουν να έρθουν ξένοι αρχαιολόγοι πριν ακόμη ανακοινωθεί επίσημα το γεγονός της σπουδαίας αρχαιολογικής – θρησκευτικής ανακάλυψης στη Σωτήρα, η είδηση κυκλοφόρησε μεταξύ επιστημόνων παγκόσμια.

Ο κ. Ττάκκας αποκάλυψε στις αποκλειστικές του δηλώσεις στον «Φ» πως με τον Δήμο Σωτήρας επικοινώνησαν αρχαιολόγοι επιστήμονες από το εξωτερικό και επιστημονικές ομάδες, ζητώντας λεπτομέρειες αλλά και άδεια για να επισκεφθούν τον χώρο.

«Είμαστε σε πρώιμες επαφές με τους ενδιαφερόμενους, ώστε να επισκεφθούν τον χώρο», είπε ακόμη ο κ. Ττάκκας.

Οι ανασκαφές στον χώρο, σημείωσε, θα διαρκέσουν μέχρι και το 2016.