Ο Αρχιεπίσκοπος για την 25η Μαρτίου στο Πανεπιστήμιο Αθηνών

Δημιουργηθηκε στις Πέμπτη, 26 Μαρτίου 2015

Γράφτηκε από τον/την Ecclesia.gr - 09.15

Παρουσία του Προέδρου της Ελληνικής Δημοκρατίας κ Προκόπη Παυλόπουλου και του Αρχιεπισκόπου Αθηνών και πάσης Ελλάδος κ. Ιερωνύμου πραγματοποιήθηκε ο επίσημος εορτασμός της 25ης Μαρτίου στην Μεγάλη Αίθουσα του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών.

Στην εκδήλωση παρέστησαν υπουργοί, βουλευτές, πολιτευτές, ακαδημαϊκοί, καθηγητές και άνθρωποι των γραμμάτων. Τον Αρχιεπίσκοπο συνόδευαν ο Πρωτοσύγκελλος της Αρχιεπισκοπής Αρχιμανδρίτης Συμεών Βολιώτης και ο Διευθυντής του Ιδιαιτέρου Γραφείου του Αρχιεπισκόπου Αρχιμανδρίτης Χρυσόστομος Παπαθανασίου.

Ο εορτασμός ξεκίνησε με την ομιλία του Πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα με θέμα «Η Ελληνική Επανάσταση ως ευρωπαϊκό γεγονός». Ο Πρωθυπουργός τόνισε μεταξύ άλλων ότι η Ελλάδα αποτελεί ιστορικά, αλλά και σήμερα, κομμάτι της Ευρώπης, κομμάτι των ευρωπαϊκών εξελίξεων και της ευρωπαϊκής πραγματικότητας. Συγκεκριμένα ανέφερε: «Το Εικοσιένα είναι η πιο ευρωπαϊκή στιγμή της ιστορίας του νεότερου ελληνισμού», έγραψε, πριν μερικά χρόνια, ένας από τους μεγαλύτερους ιστορικούς μας, ο Σπύρος Ασδραχάς. Πράγματι, ακριβώς έτσι είναι. Γιατί την Ελληνική Επανάσταση δεν μπορούμε να την διαβάσουμε, ούτε, πολύ περισσότερο, να την κατανοήσουμε, έξω και πέρα από την οικουμενική δυναμική των μεγάλων κοινωνικών και πολιτικών ρευμάτων της εποχής εκείνης. Των συγκρούσεων και των επαναστάσεων, που, μέσα σε λίγες δεκαετίες, επρόκειτο να προκαλέσουν στο παλαιό καθεστώς ριζικές ρηγματώσεις και ανατροπές. Αυτή η οικουμενική δυναμική, που προήλθε στο δεύτερο μισό του 18ου αιώνα από την Αμερικανική και την Γαλλική Επανάσταση, προσέβαλε αμετάκλητα τα θεμέλια του παλαιού κόσμου".

Υπογράμμισε, επίσης, πως "δεκαετίες αργότερα, στις αρχές του 19ου αιώνα, παρά τις μεγάλες ανακατατάξεις που ακολούθησαν την ήττα του Ναπολέοντα Βοναπάρτη, και παρά το κλίμα της παλινόρθωσης που επιβάλλει η Ιερά Συμμαχία, τα παλαιά βασίλεια συγκλονίζονται ξανά από τα φιλελεύθερα προτάγματα των επαναστάσεων εκείνων. Οι κοινωνικές διεργασίες που απελευθερώνονται, αμφισβητούν και πάλι την παραδοσιακή πολιτική και οικονομική τάξη. Οι ιδέες και οι ανατρεπτικές δράσεις, που έχουν ως αφετηρία την Αμερικανική και την Γαλλική Επανάσταση, απλώνονται από την Ιβηρική έως την Κεντρική Ευρώπη και τη Ρωσία∙ από τη Βαλκανική ως τη Βόρεια Αφρική∙ και από τις εστίες των παλιών ευρωπαϊκών αυτοκρατοριών μέχρι τις αποικίες τους στην Ασία και την Αμερικανική Ήπειρο. Χρειάζεται να θυμόμαστε ότι το 1821, πέρα από «Ελληνική υπόθεση», είναι το έτος της εξέγερσης στο Μεξικό, είναι το έτος της ενοποίησης της Αϊτής, το έτος της διακήρυξης της ανεξαρτησίας για μια σειρά από χώρες της Λατινικής Αμερικής. Ο αντίκτυπος των επαναστάσεων αυτών στις ευρωπαϊκές κοινωνίες, και η επιρροή φυσιογνωμιών όπως ο Σιμόν Μπολίβαρ, παίζουν καθοριστικό ρόλο στον τρόπο με τον οποίο η Ευρώπη κατανοεί και την Ελληνική Επανάσταση. Είναι η εποχή που απέναντι στην Ευρώπη των παλαιών καθεστώτων, της από Θεού ταγμένης απολυταρχίας, των εκ καταγωγής προνομίων και της θρησκευτικής μισαλλοδοξίας, συγκροτείται ένα ριζοσπαστικό ρεύμα ιδεών, που διεκδικεί την Ευρώπη της δημοκρατίας, την Ευρώπη της ισότητας, της αλληλεγγύης, της θρησκευτικής ελευθερίας.

Η Ελληνική Επανάσταση του 1821, επιτρέψτε μου να πω, είναι γνήσιο πνευματικό τέκνο του Διαφωτισμού.
Στα πολιτικά της προτάγματα, ενσωμάτωσε τις ιδέες και τις αξίες που διακινήθηκαν, στις τουρκοκρατούμενες περιοχές των ελληνόφωνων πληθυσμών, από τη Φιλική Εταιρία.

Επομένως, η Επανάσταση του 1821 εγγράφεται στο μεγάλο επαναστατικό κίνημα που εγκαινιάστηκε στην Ευρώπη με τη Γαλλική Επανάσταση. Αποτελεί την ένοπλη προσπάθεια να ανατραπεί το παλιό απολυταρχικό καθεστώς, στο οποίο οι πληθυσμοί ήταν υποταγμένοι ελέω Θεού, και επιδιώκει ταυτόχρονα την εγκαθίδρυση μιας νέας πολιτικής τάξης, στο όνομα της ελευθερίας και της ανεξαρτησίας των εθνών. Με αυτή την έννοια, η Επανάσταση του ’21 γίνεται ο εκφραστής των μεγάλων αξιών του Διαφωτισμού στην περιοχή μας, στον τόπο μας, και οργανώνεται γύρω από ένα μέγιστο πολιτικό διακύβευμα: τη δημιουργία ενός ανεξάρτητου, εθνικού κράτους. Κι αυτό συμβαίνει ανεξάρτητα από το κατά πόσο οι ίδιοι οι επαναστάτες συμμερίζονται στο σύνολό τους μια κοινή αντίληψη για τη διαδικασία συγκρότησης αυτού του κράτους".

Σε άλλο σημείο της ομιλίας του ο Πρωθυπουργός επεσήμανε: "Από τη στιγμή που η ελληνική Επανάσταση είχε πάρει το δρόμο της και ξεσήκωνε κύματα φιλελληνισμού, οι Μεγάλες Δυνάμεις αναζητούσαν τον τρόπο να χειραγωγήσουν τον απρόβλεπτο χαρακτήρα της επιβάλλοντας, όσο μπορούσαν, την λογική της διακρατικότητας και των κανόνων. Η τελική υποχώρηση των Μεγάλων Δυνάμεων απέναντι σε μια άβολη για τις ίδιες Επανάσταση, οφείλεται σε πολλούς λόγους. Ο κυριότερος από αυτούς ήταν η απειλή για αλυσιδωτές συνέπειες σε μια περιοχή εξαιρετικά σημαντική για τα συμφέροντά τους, σε μια περιοχή -από τότε- ιδιαίτερου γεωπολιτικού ενδιαφέροντος. Κατά την διάρκεια της ιστορικής εκείνης περιόδου γίνεται ίσως για πρώτη φορά αντιληπτός ο γεωπολιτικός ρόλος της περιοχής μας. Περιοχή την οποία η Επανάσταση διεκδικούσε, κι αυτό αποτέλεσε και έναν από τους λόγους της «υποχώρησης» και της σύμπνοιας των Μεγάλων Δυνάμεων. Η Επανάσταση, λοιπόν, μετατρέπεται από «αντιευρωπαϊκό» σε ευρωπαϊκό γεγονός, και αντιμετωπίζεται ως τέτοιο, και λόγω της γεωπολιτικής θέσης του χώρου στον οποίο είχε εκδηλωθεί".

Ολοκληρώνοντας την ομιλία του ο κ. Τσίπρας και σχολιάζοντας το διεθνές ενδιαφέρον για την Ελλάδα σήμερα τόνισε: "Το ελληνικό ζήτημα είναι ζήτημα της Ευρώπης, γιατί οι διαμάχες, οι συγκλίσεις, τα προβλήματα και οι λύσεις τους είναι ταυτόχρονα και ελληνικά αλλά και ευρωπαϊκά. Παράλληλα, έτσι μπορεί να εξηγηθεί και το κύμα της αλληλεγγύης για την Ελλάδα και τον ελληνικό λαό, που εκδηλώνεται σε όλη την Ευρώπη και σε ολόκληρο τον κόσμο. Οι μάχες που δίνει σήμερα η ελληνική κυβέρνηση -για λογαριασμό του ελληνικού λαού αλλά και όλων των λαών της Ευρώπης- για τη δημοκρατία, το κοινωνικό κράτος, την κοινωνική δικαιοσύνη, την ανάσχεση της καταστροφικής λιτότητας, είναι ταυτόχρονα μάχες ευρωπαϊκές. Είναι μάχες που αφορούν όλη την Ευρώπη, όλους τους ευρωπαϊκούς λαούς είτε στο Νότο είτε στο Βορρά, είτε στην Ανατολή είτε στη Δύση. Η ιστορικότητα της σημερινής ημέρας ας βοηθήσει όλους μας να προσεγγίζουμε τις σημερινές προκλήσεις με καθαρό μυαλό, κριτική σκέψη, αλλά ταυτόχρονα με περισσότερη αισιοδοξία και με περισσότερη αυτοπεποίθηση. ‘Όταν οι λαοί παίρνουν στα χέρια τους την υπόθεση της ζωής τους και του μέλλοντός τους, όσο αδύναμοι κι αν είναι απέναντι σε ισχυρούς αντιπάλους, έχουν το δίκιο με το μέρος τους και την αυτοπεποίθηση που τους δίνει το δίκιο και ο αγώνας τους, μπορούν να τα καταφέρουν".

Στην συνέχεια τον πανηγυρικό της ημέρας κήρυξε ο αντιπρύτανης του Πανεπιστημίου Αθηνών κ. Ναπολέων Μαραβέγιας, ο οποίος αναφέρθηκε στα οικονομικά της Επανάστασης του 1821.

Ο κ. Μαραβέγιας μεταξύ άλλων αναφέρθηκε στα δύο εσωτερικά ομολογιακά δάνεια που πήρε η Ελλάδα το 1822, ύψους 5 εκατομμυρίων και 2 εκατομμυρίων γροσίων και στην απόφαση να εκποιηθούν τα χρυσά και αργυρά σκεύη των εκκλησιών και των μοναστηριών.

Ο αντιπρύτανης σε άλλο σημείο της ομιλίας του ανέφερε ότι από την αρχή της Επανάστασης μέχρι το 1826 οι εισφορές από την Ευρώπη για την Ελλάδα ανήλθαν σε 2.500.000 φράγκα.

Σημαντικός ήταν και ο ρόλος των μοναστηριών, όπως και των καπεταναίων. Μίλησε, επίσης, για την αποπληρωμή των δανείων, τα επιτόκια, αλλά και τα χρονικά πλαίσια σε κάθε δανειακή σύμβαση.

Η εκδήλωση ολοκληρώθηκε με σύντομο μουσικό μέρος από τον Χορό των Ψαλτών «Οι Μαΐστορες της Ψαλτικής Τέχνης», υπό την χοραρχία του Προέδρου του Τμήματος Μουσικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αθηνών, καθηγητή Αχιλλέα Γ. Χαλδαιάκη.

ΦΩΤΟ: Χρ. Μπόνης