Θεολογούμενα ή περί μυστικότητος

Δημιουργηθηκε στις Τετάρτη, 11 Μαρτίου 2015

Γράφτηκε από τον/την Romfea.gr - 01.05

Του Αρχιμ. Πορφυρίου
Ηγουμένου της Ι.Μ. Τιμίου Προδρόμου Βέροιας | Romfea.gr

---

Είμαστε ακόμα μέσα στην εβδομάδα του Αγίου Γρηγορίου του Παλαμά, του μύστη της νοεράς εργασίας. Μπορούμε συνεπώς να εκφράσουμε λίγες σκέψεις επίκαιρες.

Πριν χρόνια, είχαν αρχίσει στις εκκλησίες τα ψηλά τέμπλα να τα αντικαταστούν τα χαμηλά. Δηλαδή άλλαζε η έννοια του μυστικού στην ορθοδοξία (;).

Πολύ παλαιά, η Θεία Λειτουργία ήταν ένα στρωμμένο τραπέζι και οι συνδαιτυμόνες μετείχαν στο μυστήριο, μετά το δείπνο. Συμμετείχαν στην κλάση του άρτου και κοινωνούσαν από το ίδιο ποτήριο το ζωηρό αίμα του Κυρίου Ιησού.

Ύστερα, άρχισαν σιγά σιγά να υψώνονται τείχη γιά τους αμύητους, οι οποίοι εύκολα μπορούσαν να μπαίνουν στους ναούς και να βλέπουν τα τεκταινόμενα.

Και στην οθωμανική κυριαρχία τα τείχη, δηλαδή τα τέμπλα, έγιναν πανύψηλα, τόσο πολύ που οι αγιογράφοι ... δυσκολεύονταν να βρουν θέματα γιά να γεμίσουν το ... επιστύλιο.

Στην περίοδο λοιπόν της αρχιεπισκοπείας Ιερωνύμου του Πρώτου, στο πνεύμα μίας επιστροφής στις ρίζες, άρχισαν τα τέμπλα να χάνουν από το ύψος τους.

Όμως η θύελλα των αντιρρήσεων, συνδυασμένη με κάθε μορφή αντιδράσεως, πέτυχε και τα τέμπλα κρατήθηκαν στο ... ύψος τους.

Και ερχόμαστε στο σήμερα, όπου και τα τέμπλα αυξομειώνονται στο ύψος, όπως και πολλές άλλες αξίες, χωρίς καμία αντίδραση.

Και ακόμα, έχουμε περιπτώσεις όπου αυτοί που τότε κόπτονταν γιά να μην χαθεί η ορθοδοξία και η παράδοσή της, τώρα κατασκευάζουν, και αυτοί ακόμα, τέμπλα χαμηλά ή και πολύ χαμηλά.

Και προβάλλει η απορία: «Τί έγινε; Τώρα η ορθοδοξία δεν κινδινεύει να χαθεί; Πάντως, μέχρι στιγμής, δεν ακούστηκε καμία φωνή «υπερασπίσεως των πατρίων».

Αλλά το κείμενο αυτό γράφεται γιά κάτι άλλο.

Στις χειροτονίες των ιερέων, παλαιότερα, ο αμνός, η παρακαταθήκη, δίνονταν στα χέρια του χειροτονουμένου. Τώρα, ο αμνός προφυλάσσεται να μην πέσει, γιαυτό και τοποθετείται σε πιατάκι με πετσετάκι, που, ανάλογα με την φιλοκαλία του προϊσταμένου του ναού, όπου τελείται η χειροτονία, μπορεί να είναι απλά ή ασημένια και με μπιμπίλες και δανδέλλες.

Και ενώ ο αμνός, ούτω πώς, προφυλάγεται, οι μαγνητοσκοπικές κάμερες, οι φωτογραφικές μηχανές αλλά και τα απλά κινητά τηλέφωνα κυριολεκτικά αλωνίζουν, απαθανατίζοντας τις ιερότατες στιγμές.

Στην περίπτωση της χειροτονίας διακόνου, αλλά και ιερέως, απαθανατίζεται και η στιγμή όπου ο μυούμενος δέχεται στα χέρια του την πρώτη του μεταλαβιά από το σώμα ή πίνει γιά πρώτη φορά από τον κάνθαρο το πανακήρατο αίμα.

Και στην περίπτωση χειροτονίας αρχιερέως, τα σύγχρονα απαθανατιστικά όργανα, που τα αναφέραμε και πιό πάνω, κάμερες κλπ. , δρουν με μεγάλη συνέπεια, αλλά μάλλον δίχως αξιοπρέπεια γιά την τιμή της στιγμής.

Αλλοίμονο αν θέλω φωτογραφίες γιά να θυμάμαι αγαπημένους, πρόσωπα, στιγμές και φίλους. Πάει η μνήμη, χάνεται. Ίσως υποβοηθητικά, κάπως να δικαιολογούνται, όπως και τα ιερά εικονίσματα.

Μόλις χθες είδαμε σε χειροτονία, συλλειτουργό αρχιερέως ιερέα, την φρικτή στιγμή της επικλήσεως του παναγίου και τελεταρχικού Παρακλήτου, να υψώνει την ... κάνη του κινητού του τηλεφώνου γιά να καταγράψει την στιγμή.

Άλλοι πάλι παγώνουν στιγμές στον ουρανό, όπου τα σύννεφα γίνονται άγγελοι σε βάπτιση, Παναγία, Τίμιος Σταυρός σε διωκόμενους, και οποιοδήποτε σχήμα μπορεί να καταγράψει και να ζωγραφίσει ο αέρας.

Αν θέλαμε να αστειευτούμε, ενθυμούμενοι εκείνον τον υποψήφιο, που έλεγε πως δεν θα κάνει «ξιού» το περιστέρι, θα λέγαμε: «καλά, δεν φοβούνται μήπως και τρομάξει;»

Αλλά με τα ιερά δεν μπορούμε να παίζουμε. Ίσως τώρα να έχει κατατρομάξει, από ποικίλα όσα, ο κατερχόμενος εις το αγιάσαι ημάς και αλλήλους, και να ψάχνει κάπου να σταθεί η περιστερά του Νώε, γιά να μην γυρίσει πίσω και μας αφήσει απαράκλητους.

*******************************

Πριν λίγες σχετικά ημέρες, εξήλθε δόγμα γιά την χρήση του διαδικτύου. Τολμώ, εκ πείρας να πω, ότι ίσως είδαν και έπαθαν οι τα πρώτα φέροντες. Και εμείς πενθήσαμε κληρικό ο οποίος στο τέλος «δεν άντεξε» τον διασυρμό και προχώρησε σε αυτοχειρία.

Μήπως – ταπεινώς φρονώ, γιά να χρησιμοποιήσουμε φράση πολυφορεμένη –εδώ χρειάζεται κάποιο φρένο;

Λέγονται πολλά γιά την επτασφράγιστη κάρτα που θα σφραγίζει και τις πιό προσωπικές στιγμές του καθενός. Και φοβούνται οι πιστοί και ετοιμάζονται, όπως γράφεται, κινητοποιήσεις.

Τί φοβόμαστε, τελικά;

Μήπως γίνουμε αριθμοί; Μα, ήδη έχουμε γίνει, και σαν αυτοκίνητο, και σαν στρατιώτης, και σαν ασθενής, και σαν λογαριασμός σε τράπεζα.

Μήπως μας παρακολουθούν; Μα και αυτό από χρόνια είναι γνωστό ότι συμβαίνει.

Αλλά αυτό που συμβαίνει με τα κινητά εν ώρα του φρικτού μυστηρίου της θείας οικονομίας είναι, ταπεινώς φρονώ, απαράδεκτο.

Τα από έξω εναντίον μας μην τα φοβόμαστε. Θα έχει πέσει το κάστρο ήδη από μέσα, όταν θα εφορμούν οι εχθροί.

Πρόσχωμεν, αδελφοί.

Ο μυστικός άγιος Γρηγόριος να φωτίζει τα σκοτάδια μας. Και, με το καλό, να αξιωθούμε να προσκυνήσουμε τον χαριτόβρυτο και ζωοποιό Τίμιο Σταυρό.