Ο οικουμενικός διάλογος και οι πρώην Αυστρίας

Δημιουργηθηκε στις Παρασκευή, 28 Νοεμβρίου 2014

Γράφτηκε από τον/την Romfea.gr - 12.19

Γράφει ο Σπύρος Μπαζίνας | Romfea.gr

Προς το τέλος της ζωής του, επισκεπτόμουν τον παλαιό φίλου του θείου μου από το προπολεμικά χρόνια, τον μακαριστό πρώην Αυστρίας κυρό Χρυσόστομο (Τσίτερ), ανηψιό του ΕθνομάρτυραΜητροπολίτη Σμύρνης κυρού Χρυσοστόμου. Πίναμε καφέ και τα λέγαμε. Κάποτε, τον ρώτησα:

«Σεβασμιώτατε, παίξατε ένα σημαντικό ρόλο στον οικουμενικό διάλογο.Μετά από τόσα χρόνια εμπειρίας, ποια είναι η γνώμη σας;»

Με το γνωστό ήρεμο και στοχαστικό ύφος του, ήπιε πρώτα λίγο καφέ, κούνησε το κεφάλι του επιτιμητικά και είπε:

«Ο Πάπας μας κοροϊδεύει. Θέλει να μας υποτάξει!»

Έκανε μία παύση. Σκέφθηκε λίγο και πρόσθεσε:

«Ο λύκος κι αν εγέρασε κι άλλαξε την φωνή του, ούτε την γνώμη άλλαξε ούτε την κεφαλή του!»

Η απάντηση του ήταν σαφής και κατηγορηματική. Δεν αφήνει χώρο για ερμηνείες και παρερμηνείες. Αναφέρθηκε όμως στον Πάπα, όχι σε όλους τους καθολικούς. Είναι κοινά γνωστό ότι οΠάπας και το «βαθύ κράτος»του Βατικανού δεν μπορούν να παραιτηθούν από το αλάθητοκαι την κυριαρχία επί της Εκκλησίας, γιατί φοβούνται ότι χωρίς αυτά η Ρωμαιοκαθολική εκκλησία θα διαλυθεί. Κι εμείς βέβαιαδεν μπορούμε να αποδεχθούμε αυτήν την ανθρωποκεντρική εκκλησιολογία και διδασκαλία περί σωτηρίας.

Αυτή η στάση μας είναι όχι μόνο στάση αληθείας αλλά και στάση αγάπης γιατί μόνο αν διατηρήσουμε την αποστολική και πατερική παράδοση ακενοτόμητη (όπως παραδέχονται πολλοί καθολικοί) μπορούμε να βοηθήσουμε τους αδελφούς μας στην Δύση.

Ο κόσμος χρειάζεται την Εκλησία μόνο αν εκεί μπορεί να βρει την θέωση, στην οποία η Δύση δεν πιστεύει γιατίς δεν πιστεύει στην πατερική διάκριση ανάμεσα στην ουσία του Θεού που είναι απρόσιτη και στις ενέργειες του Θεού, την Άκτιστη Χάρη ως ενέργεια του Αγίου Πνέυματος που είναι προσιτή μέσα στην Εκκλησία.

Αν σκοπός της ζωής στην Εκκλησία είναι να μας βοηθήσει να γίνουμε καλύτεροι άνθρωποι κι έτσι «με το σπαθί μας» (!) να κερδισουμε την σωτηρία, όπως πιστεύει η Δύση, μια τέτοια εκκλησία δεν έχει μέλλον με την έννοια ότι καλός άνθρωπος μπορεί να γίνει κανείς κι εκτός εκκλησίας (χωρίς μάλιστα να πληρώνει τον εκκλησιαστικό φόρο η να είναι εκτεθειμένος στον κίνδυνο του ευσεβισμού/φαρισαϊσμού).

Αν δηλαδή παραιτηθούμε η κάνουμε εκπτώσεις στην πατερική παράδοση, θα χαθούμε κι εμείς και βέβαια κανένα δεν θα μπορούμε να βοηθήσουμε.

Κάποτε, ανέφερα αυτή την απάντηση του μακαριστού κυρού Χρυσσοστόμου στον διάδοχο του, τον μακαριστό πρώην Αυστρίας κυρό Μιχαήλ (Στάϊκο), με τον οποίο επίσης είχα το προνόμιο να συνδεθώ στενά. Δεν εξεπλάγη. Χαμογέλασε συγκαταβατικά και καλόκαρδα. ΄Ηταν κι εκείνος υπέρ του διαλόγου. Αλλά ήθελε και να δικαιολογήσει τον Γέροντα του τον οποίο σεβόταν και αγαπούσε πολύ. Και είπε:

«Ε, θα ήταν απογοητευμένος!»

Δεν είχα την εντύπωση ότι ο μακαριστός κυρός Χρυσόστομος ήταν απογοητευμένος και έτσι δεν εννοούσε πραγματικά αυτό που είπε. Είχε μιλήσει ανοιχτά αφού είχε ήδη παραιτηθεί υπέρ του διαδόχου του.

Αλλά δεν επέμεινα γιατί κι εγώ σεβόμουν κι αγαπούσα τον μακαριστό κυρό Μιχαήλ (όπως και τον μακαριστό κυρό Χρυσόστομο) και κατανούσα ότι δεν μπορούσε να πει και τίποτα άλλο.

Για να καταλάβουμε την θέση του, πρέπει να θυμηθούμε κάτι που επαναλάμβανε τακτικά:«Δεν υπάρχει άλλη επιλογή από τον διάλογο!»

Δηλαδή,το να επιδιώκουμε την ένωση (εννοείται όχι με κάθε θυσία) είναι καθήκον μας (όπως και να ευχόμεθα «υπέρ της των πάντων ενώσεως»), κι αν δεν κάνουμε διάλογο, τουλάχιστον για να διαφωτίσουμε την άλλη πλευρά για την ακενοτόμητη αλήθεια της Εκκλησίας, θα παγιώσουμε και βαθύνουμε το σχίσμα, και θα οδηγηθούμε σε πολύ χειρότερες καταστάσεις. Αυτό έλεγε η συνείδηση του και αισθανόταν ότι έκανε το καθήκον του απέναντι στην Εκκλησία.

Πιστεύω ότι έτσι αισθανόταν και ο πρώην Οικουμενικός Πατριάρχης μακαριστός κυρός Αθηναγόρας στα Ιεροσόλυμα το 1963. «Γιατί ήλθατε εδώ; τον ρώτησαν. Να πω καλημέρα στον αδελφό μου τον Πάπα. Έχουμε 500 χρόνια να μιλησουμε. Και οι διαφορές σας; Όταν υπάρχει αγάπη δεν υπάρχουν διαφορές(η έμφαση είναι δική μου). Οι θεολόγοι συμφωνούν με αυτό; Δεν ξέρω, γιατί οι θεολόγοι είναι πολλοί, ξέρω τι λέει η Θεολογία που είναι μία.» (Δ. Τσάκωνα, Αθηναγόρας ο Οικουμενικός, Αθήναι 1976, σ. 99).

Και όταν στενός σύμβουλος του του είπε: «Παναγιώτατε, ήταν η πιο Προτεσταντική συνάντησιςπου έγινε ποτέ μεταξύ των Αρχηγών της Δυτικής και της Ανατολικής Εκκλησίας!»(με την έννοια ότι είχε απλά πέσει ο ένας στην αγκαλιά του άλλου), «έσκασε στα γέλια», και είπε: «Ωστόσο ήταν κάτι θετικό αυτό σήμερα» (του ιδίου, σ. 100).

Έχει αμβλύνει ο διάλογος την ορθόδοξη συνείδηση; Δεν νομίζω. Έχει αμβλύνει τις διαφορές; Πάλι δεν νομίζω. Μπορεί να οδηγήσει στην ένωση; Και πάλι δεν νομίζω, ακριβώς για τον λόγο που ανέφερε ο πρώην Αυστρίας μακαριστός κυρός Χρυσόστομος, τουλάχιστον ανθρωπίνως (αλλά «τα αδύνατα παρ’ ανθρώποις δυνατά παρά τω Θεώ»).

Έχει βελτιώσει το κλίμα; Αναμφισβήτητα. Πρέπει να συνεχισθεί; Eάν διαφωτίζει την άλλη πλευρά για την ακενοτόμητη αλήθεια της Εκκλησίας που η Δύση έχει χάσει, δεν μπορoύμε να τον αρνηθούμε. Το ίδιο αν βελτιώνει το κλίμα και πάντως περιορίζει την χειροτέρεψη των σχέσεων.

Ούτως η άλλως, ο πιστός λαός δεν θα δεχθεί ανεπίτρεπτες παραχωρήσεις (το προηγούμενο της ψευδο-ένωσης στην Φερράρα-Φλωρεντία είναι αρκετό).

Ο καθένας δικαιούται να διαφωνήσει με αυτή την στάση. Κανείς όμως δεν δικαιούται να παριστάνει τον καλό Χριστιανό και να παίρνει την θέση του δικαιοκρίτη Θεού κατηγορώντας η και καταδικάζοντας όχι την άλφα η την βήτα στάση αλλά το πρόσωποόποιουδιαφωνεί μαζί του.