Εκπαιδευτική Μεταρρύθμιση και οι Τρεις Ιεράρχες

Δημιουργηθηκε στις Πέμπτη, 30 Ιανουαρίου 2014

Γράφτηκε από τον/την philenews.com - 10.23

Του Χρήστου Οικονόμου

Το πόσο ακανθώδες είναι στις μέρες μας το πρόβλημα της Παιδείας, είναι γνωστό σε όλους μας, από ένα πλήθος εκπαιδευτικών μεταρρυθμίσεων που πραγματοποιούν τόσο η ελληνική όσο και η κυπριακή Πολιτεία.

Γι' αυτό κρίναμε σκόπιμο, μια που οι Τρεις Ιεράρχες είναι προστάτες της Παιδείας, να προσεγγίσουμε με συντομία το θέμα: «Εκπαιδευτική Μεταρρύθμιση και οι Τρεις Ιεράρχες».

Σκοπός της Παιδείας είναι να κάνει γνήσιους ανθρώπους, που σύμφωνα με την ετυμολογία της λέξης, άνω να θρώσκουν, αναζητώντας το αρχέτυπό τους, το οποίο είναι ο Θεός, γιατί κατά τον Πλάτωνα «ο άνθρωπος θείας μετέσχε μοίρας» (Πρωτ. 322 Α).

Αυτό εκφράζεται δυναμικά στη Β΄ Πέτρου 1, 4: «ίνα δια τούτων γένησθεθείας κοινωνοί φύσεως».

Η υψηλή αυτή ιδέα, για τον άνθρωπο, τον διαφοροποιεί ουσιαστικά από τα θηρία και τα κτήνη: «Τι γαρ έστιν άνθρωπος; Ζώον… λογικόν. Ευθύς εν τω λογικώ τίνων χωριζόμεθα; Των θηρίων… των προβάτων και των ομοίων. Όραουν μη τι πως ως θηρίονποιήσης· ειδέ μη, απώλεσας τον άνθρωπον, ουκ επλήρωσας την επαγγελίαν» (Επικτήτου Διατριβαί παρ' Αρριανώ 2, 9, 3).

Ο Χριστιανισμός, μεταρρυθμίζοντας και συμπληρώνοντας την παιδεία, τονίζει ότι ο αγώνας αυτός για την τελείωση, την αγιότητα, την ομοίωση του ανθρώπου με τον Θεό, καταξιώνεται με τη χάρη του Αγίου Πνεύματος.

Πάνω σ' αυτή τη βάση συναντούμε τη σύνδεση της ελληνικής φιλοσοφίας με την ορθόδοξη θεολογία, που έχει άξιους εκφραστές της τους Τρείς Ιεράρχες.

Το ελληνικό πνεύμα βρήκε τη μεταρρύθμιση, την ολοκλήρωση και την τελείωσή του στην Οικουμενική Ορθοδοξία.

Δάνεισε τη μορφή και το σχήμα, τους φιλοσοφικούς όρους και στοχασμούς, για να δεχθεί το νέο περιεχόμενο και να γίνει ο εκφραστής μιας καινούριας ζωής, ενός καινούριου κόσμου, αναγεννημένου μέσα από το ιστορικό γεγονός της ενσάρκωσης του Θεού και την υπεριστορική αλήθεια του σταυρού και της ανάστασης του Θεανθρώπου.

Η συνάντηση του ελληνικού πολιτισμού, την ώρα της φθοράς του, με τον Χριστιανισμό, την ώρα της δυναμικής εμφάνισής του, αποτελεί σταθμό στην ιστορία του ελληνισμού και της ορθοδοξίας με οικουμενικές, πανανθρώπινες διαστάσεις.

Η ελληνορθόδοξη παιδεία, ως βίωμα και εμπειρία, αποτελεί μια ιστορική πραγματικότητα, που διαποτίζει τη ζωή των ανθρώπων, όχι ως μια εθνικιστική κατάσταση, αλλά ως μια οικουμενική προοπτική αρμονικής συνύπαρξης των λαών.

Η καταπολέμηση του Χριστιανισμού και της Εκκλησίας, με την επιβολή εκπαιδευτικών συστημάτων αθεϊστικών, διαθρησκειακών και ουδετερόθρησκων προσανατολισμών, είναι μια ματαιοπονία, ιστορικά αποδεδειγμένη.

Πολλοί πολέμησαν την Εκκλησία στους είκοσι αιώνες ζωής της, αλλά ποτέ δεν την κατέβαλαν.

Όπως αναφέρει χαρακτηριστικά ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος, η Εκκλησία είναι ακλόνητη: «Υπό πόσων επολεμήθη η Εκκλησία αλλ' ουδέποτε ενικήθη;

Πόσοι στρατηγοί; Πόσοι βασιλείς; … άνθρωποι λόγοιςτετιμημένοι, δυνατοί τοσαύτα επολέμησανακμήννεάζουσαν, αλλ' ουκ εξερρίζωσαν, αλλ' οι μεν πολεμήσαντεςσεσίγηνται και λήθη παραδέδονται, η δε πολεμηθείσα τον ουρανόν υπεραίρει» (PG 56, 121-122).

Μέσα στο πνευματικό, πολιτιστικό, κοινωνικό και πολιτικό χάος του σύγχρονου κόσμου, ο δυνατός λόγος του αγίου Γρηγορίου του Θεολόγου παραμένει σταθερός άξονας κάθε μεταρρυθμιστικής προσπάθειας για την υπαρξιακή και πνευματική μας καταξίωση:«Καθαρθήναι δει πρώτον, είτα καθάραι· σοφισθήναι, και είτα σοφίσαι· γενέσθαι φως, και φωτίσαι· εγγίσαι Θεώ, και προσαγαγείνάλλους· αγιασθήναι, και αγιάσαι»(PG 35, 480B).

Το Τμήμα Μεταπτυχιακών Θεολογικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Νεάπολις Πάφου συμπαραστέκεται και συμβάλλει σε κάθε μεταρρυθμιστική προσπάθεια της Εκκλησίας και της Πολιτείας, για να υπερβούν οι νέοι κάθε μορφή σκοταδισμού και απόγνωσης, που τους οδηγεί σ' ένα στείρο ορθολογισμό, εσωστρεφή απομονωτισμό και αντικοινωνική συμπεριφορά, χωρίς την κοινωνία με τον συνάνθρωπο και τον Θεό της αγάπης.

Ως αισιόδοξη ελπίδα διεξόδου και υπέρβασης κάθε μορφής πνευματικής και οικονομικής κρίσης, που βιώνεται διαχρονικά στην ιστορία και ως σύγχρονη εμπειρία στον τόπο μας, η Εκκλησία προβάλλει ως πρότυπα προς μίμηση τους Τρείς Ιεράρχες: τρείς σοφούς παιδαγωγούς και αγίους.