Ο Άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός

Δημιουργηθηκε στις Τρίτη, 03 Δεκεμβρίου 2013

Γράφτηκε από τον/την Romfea.gr - 21.18

Του Πρωτοσυγκέλλου της Ι. Μ. Κυδωνίας Αρχιμ. Δαμασκηνού Λιονάκη

Ἑορτάζεται σήμερα ἡ μνήμη τοῦ Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Δαμασκηνοῦ, κορυφαίου ὑμνογράφου καί μελωδοῦ καί πρώτου συστηματικοῦ θεολόγου τῆς Ἐκκλησίας μας, δημιουργοῦ τῆς Ὀκτωήχου καί συγγραφέως τῆς Νεκρωσίμου Ἀκολουθίας.

Ἡ «γοργογλυκόστροφος ἀηδών», ὅπως χαρακτηρίζεται ὁ Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Δαμασκηνός ἀπό τόν Ἅγιο Νικόδημο τόν Ἁγιορείτη, γεννήθηκε στήν Δαμασκό τῆς Συρίας ἀπό γονεῖς εὐσεβεῖς, ἐπί Λέοντος Γ’ τοῦ Ἰσαύρου.

Ὁ ἐνάρετος πατέρας του Σέργιος, ἀνώτατος κρατικός ἀξιωματοῦχος, διέθετε πολλά χρήματα σέ ἱεραποστολές καί ἀγαθοεργίες, μάλιστα δέ στήν ἀπελευθέρωση αἰχμαλώτων χριστιανῶν.

Ἕνας ἀπό αὐτούς τούς αἰχμαλώτους στάθηκε καί ὁ μοναχός Κοσμᾶς, κατοπινός διδάσκαλος τοῦ Ἁγίου Ἰωάννου καί τοῦ θετοῦ ἀδελφοῦ του Κοσμᾶ, μετέπειτα Ἐπισκόπου Μαϊουμᾶ καί Ἁγίου τῆς Ἐκκλησίας μας.

Ὁ «εὐμετάδοτος» μοναχός Κοσμᾶς, ὁ ὁποῖος εἶχε σπουδάσει καί κατεῖχε πλῆθος ἐπιστημῶν, Φιλοσοφία, Ρητορική, Μουσική, Μαθηματικά, Ἀστρονομία καί Θεολογία, ἀνέλαβε τόν καταρτισμό καί τήν διαπαιδαγώγηση τῶν δύο ἀγαθῶν καί ἰσαδέλφων νέων.

Ὅταν βεβαιώθηκε ὅτι οἱ νέοι ἀνεδείχθησαν «μαθηταὶ ὑπὲρ τὸν διδάσκαλον», τούς παρέδωσε μέ χαρά στόν Σέργιο καί ὁ ἴδιος ζήτησε νά ἀναχωρήσει γιά περισσότερη ἡσυχία καί πνευματική ἀδολεσχία. Ὁ Ἰωάννης τιμήθηκε ἀπό τόν ἀρχηγό τῶν Σαρακηνῶν μέ ὑψηλό πολιτικό ἀξίωμα, ὅμοιο μέ αὐτό τοῦ πατέρα του.

Σταθερή, ὅμως, ἐπιθυμία του ὑπῆρξε ἡ ἀπόσυρση ἀπό τόν κόσμο καί ἡ ὁλοκληρωτική ἀφιέρωσή του στόν Κύριο.

Τό 726 ὁ Λέων Γ’ ὁ Ἴσαυρος ἀπαγορεύει μέ ἄνομο διάταγμα τήν προσκύνηση τῶν ἁγίων εἰκόνων.

Οἱ παραβάτες ἔχουν νά ἀντιμετωπίσουν ὀργή καί βασανιστήρια. Θεόπνευστη παράδοση αἰώνων ἀθετεῖται, εἰκόνες καίγονται καί ἄνθρωποι τοῦ Θεοῦ κατηγοροῦνται γιά εἰδωλολατρία καί τυπικισμό!

Τότε ὁ ἀνδρεῖος καί πιστός Ἰωάννης, ἐμπνεόμενος ἀπό τό ψαλμικό «ἐλάλουν ἐν τοῖς μαρτυρίοις σου ἐναντίον βασιλέων καὶ οὐκ ᾐσχυνόμην» (Ψαλ. 118, 46), ἔλαβε τήν ἀπόφαση νά ἐλέγξει τήν ἀσέβεια τοῦ Λέοντος. Ὁ «ὀξυγράφος γραμματεὺς» ἀφοσιώνεται «ὅλῃ ψυχῇ καὶ διανοίᾳ» στήν ὑπεράσπιση τῆς ἀληθείας· ἐλέγχει δι’ ἐπιστολῶν τά αἱρετικά φρονήματα τῶν εἰκονομάχων καί θεμελιώνει μέ λόγο ἁγιογραφικό καί πατερικό τήν τιμητική προσκύνηση τῶν ἁγίων εἰκόνων.

Γιά νά πλήξουν τόν Ἅγιο καί νά ἀκυρώσουν τήν φωνή του, οἱ κακόδοξοι εἰκονομάχοι τόν συκοφαντοῦν στόν ἄρχοντα τῶν Σαρακηνῶν ὡς προδότη καί ἐπίβουλο τῆς χώρας του. Πρός τοῦτο χρησιμοποιεῖται πλαστογραφημένη ἐπιστολή.

Ὁ Ἰωάννης καταδικάζεται· ἡ δεξιά του, ἡ ὁποία «ἐν δυνάμει πολλῇ» ὑπηρέτησε τήν ἀλήθεια, θά ἀποκοπεῖ καί θά κρεμασθεῖ στήν ἀγορά. Στήν καρδιοστάλακτη καί ἔμμετρη ἱκεσία τοῦ Ἁγίου ἡ Θεοτόκος ἀνταποκρίνεται καί συγκολλᾶ τό κομμένο χέρι του, τό ὁποῖο προηγουμένως τοῦ ἔφεραν ἀπό τήν ἀγορά! Τήν λύπη διαδέχεται ὁλονύκτια προσευχή, εὐχαριστίες πρός τόν Θεό καί ἐγκώμια πρός τήν Θεοτόκο.

Ὁ λόγος τοῦ θαύματος διαφημίζεται καί ἡ σκευωρία καταπίπτει. Ὁ ὁμολογητής Ἰωάννης παρακαλεῖ τόν ἄρχοντα νά τόν ἀποδεσμεύσει ἀπό τά πολιτικά καθήκοντά του, ἀπελευθερώνει τούς δούλους του, μοιράζει τήν περιουσία του καί μεταβαίνει στήν Μονή τοῦ Ἁγίου Σάββα «ποθῶν τὸν βίον τῆς ἀσκήσεως».

Ὁ Ἅγιος Ἰωάννης διέπρεψε ὡς ὑποτακτικός στό αὐστηρότατο Μοναστήρι τοῦ Ἁγίου Σάββα, χειροτονήθηκε πρεσβύτερος, ἐπιδόθηκε στήν ἄσκηση, τήν μελέτη καί συγγραφή καί σέ βαθύ γῆρας παρέδωσε τήν ἁγία ψυχή του στόν Κύριο.

Στήν ἀρχή τῆς μοναστικῆς του ζωῆς καί γιά λόγους ἐκκοπῆς θελήματος καί φρονήματος τοῦ ἀπαγορεύθηκε ἡ συγγραφή, ἡ ψαλμωδία καί ἡ διατύπωση λόγων φιλοσοφίας.

Μετά, ὅμως, ἀπό θερμές καί ἐπίμονες παρακλήσεις φίλου του μοναχοῦ, ὁ ὁποῖος πενθοῦσε γιά τόν θάνατο τοῦ κατά σάρκα ἀδελφοῦ του, παρέβη τήν ἀρχική ἐντολή, συνέταξε νεκρώσιμο τροπάριο καί ἄρχισε νά τό ψάλλει μέ τήν μελωδική φωνή του.

Ἕνεκα τῆς παρακοῆς αὐτῆς ὁ Γέροντας τόν ἔδιωξε ἀπό τό κελλί του. Ὁ Ἰωάννης θυμήθηκε τότε τήν ὀλέθρια παρακοή τῶν πρωτοπλάστων καί «ἔκλαυσε πικρῶς».

Ἀκολούθως ζήτησε νά μήν ἰσχύσει ἡ ποινή τῆς ἀποβολῆς ἀπό τήν Μονή, ἀντί τῆς ὁποίας ὑποχρεώθηκε νά καθαρίσει ὅλα τά ἀποχωρητήρια τῆς Μονῆς.

Μόλις μέ εὐχαρίστηση καί προθυμία ἀνέλαβε τό ἐγχείρημα, ὁ Γέροντας θαύμασε, τόν ἀγκάλιασε καί ἐγκωμίασε τήν ὑπακοή του. Λίγες ἡμέρες ἀργότερα ἡ Θεοτόκος φανερώθηκε στόν Γέροντα καί τοῦ συνέστησε νά λύσει τόν κανόνα τοῦ καλοῦ ὑποτακτικοῦ του καί νά τοῦ ἐπιτρέψει νά ὑμνεῖ τά μεγαλεῖα τοῦ Θεοῦ καί νά ἐλέγχει τίς πλάνες τῶν ἀσεβῶν.

Γιά αἰῶνες ὁ πιστός λαός τοῦ Κυρίου οἰκοδομεῖται, τρέφεται καί τέρπεται μέ τίς θεῖες διδαχές καί τίς ἀγγελικές καί οὐράνιες ψαλμωδίες τοῦ Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Δαμασκηνοῦ. Ὁ «χρυσοῤῥόας ποταμὸς» ἀρδεύει τίς καρδιές τῶν πιστῶν καί σκεπάζει τίς θάλασσες τῶν αἱρέσεων!

Μεγάλο μέρος τῆς Ἐκκλησιαστικῆς Μουσικῆς ἀποτελοῦν οἱ συνθέσεις τοῦ Ἁγίου. Ἡ Ἐκκλησία ἔχει ἀποθησαυρίσει λόγους τοῦ Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Δαμασκηνοῦ στίς Δεσποτικές ἑορτές καί ἐγκώμια στήν Ὑπεραγία Θεοτόκο καί τούς Ἁγίους.

Ἄγει σήμερα τά ὀνομαστήριά του καί ὁ Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Κυδωνίας καί Ἀποκορώνου κ. Δαμασκηνός. Πρό ἑνός ἔτους ὁ «Ἄγγελος» τῆς Ἐκκλησίας τῶν Χανίων «ἠσθένησε παραπλήσιον θανάτου· ἀλλ’ ὁ Θεὸς αὐτὸν ἠλέησεν».

Ἐπανῆλθε, μέ τήν βοήθεια τοῦ Θεοῦ καί τήν θαυματουργική ἐπέμβαση τοῦ Ἁγίου Νεκταρίου, στά πολυεύθυνα καθήκοντά του, στήν σταυρική ἐπισκοπική του διακονία… Μέ θέρμη καί εἰλικρίνεια ἄς παρακαλέσουμε τόν Κύριο νά ἐνισχύει τόν Ποιμενάρχη μας, νά τοῦ χαρίζει ὑγεία καί νά τόν ἀξιώνει νά ποιμαίνει θεαρέστως τόν λαό τοῦ Θεοῦ.

Δέν ἀγνοοῦν οἱ φιλόθεες ψυχές ὅτι ὁ Ἐπίσκοπος ἵσταται «εἰς τύπον καὶ τόπον Χριστοῦ». Αὐτή ἡ ἐκκλησιαστική διδασκαλία καί πραγματικότητα ἀποτελεῖ ὑπόμνηση τοῦ ὀφειλομένου σεβασμοῦ καί τῆς ἀγάπης πρός τούς Ποιμένες τῆς Ἐκκλησίας.

Ἡ κατά Θεόν πολιτεία τοῦ ποιμνίου ἀναπαύει τόν ἀγαθό Ποιμένα, ὅπως ἡ πρόοδος τῶν τέκνων εὐφραίνει τούς γονεῖς.

Ἡ ἐν Χριστῷ ἀγάπη μεταξύ Ἐπισκόπου καί λαοῦ ἀναπαύει τόν Θεό καί εἶναι μυρίων ἀγαθῶν πρόξενος. Αὐτή ἡ ἀγάπη ἄς πρυτανεύει πάντοτε στήν Μητρόπολη τῶν Χανίων, ὥστε κληρικοί καί λαϊκοί, προφυλασσόμενοι ἀπό τό πάθος τῆς διχοστασίας, νά βαδίζουμε «ὁμοθυμαδὸν» πρός τήν «ἄνω Σιών». Ἀμήν.