Το πονηρό και το αγαθό

Δημιουργηθηκε στις Σάββατο, 12 Οκτωβρίου 2013

Γράφτηκε από τον/την Romfea.gr - 17.54

Του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Καστορίας κ.κ. Σεραφείμ

Ο Απόστολος Παύλος, ο την Οικουμένην περιτρέχων, κατά τον Άγιο Ιωάννη τον Χρυσόστομο, το σκεύος της εκλογής και ο νυμφαγωγός της Εκκλησίας, αλλά και ο κήρυξ των Εθνών (ΕΠΕ 33, 270), δεν είναι μόνο ο ιδρυτής των κατά τόπους Εκκλησιών, αλλά συγχρόνως και ο πνευματικός πατέρας και ο έμπειρος γιατρός.

Είναι εκείνος που έκλαιε στις λύπες και στις πτώσεις των πνευματικών του παιδιών και συγχρόνως έχαιρε στη δική τους χαρά και στην κατά Θεόν πρόοδό τους.

Αυτός, που πάλι κατά τον Άγιο Ιωάννη το Χρυσόστομο, υπήρξε ο αγιώτερος και ο πλέον δοκιμασμένος, γνώριζε εμπειρικά και με το φωτισμό του Αγίου Πνεύματος πως το μεγαλύτερο πρόβλημα του ανθρώπου είναι η αμαρτία, είναι τα νεκρά έργα, όπως τα ονομάζει στην προς Εβραίους Επιστολή του (Εβρ. 9,14).

Γι’ αυτό και ο λόγος του είναι ξεκάθαρος και παρεμβατικός:

«Αποστυγούντες το πονηρόν, κολλώμενοι τω αγαθώ» (Ρωμ. 12,9).

Α) Αποστυγούντες το πονηρόν.

Αποστροφή στο πονηρό. Όχι απλώς να αποφεύγετε, αλλά μισούντες, και όχι απλώς μισούντες αλλά σφόδρα μισούντες, θα εξηγήσει η χρυσή αηδόνα της Εκκλησίας.

«Δεν υπάρχει αγάπη για πονηρά πράγματα».

«Δεν υπάρχει αγάπη για μέθες και γλέντια», θα προσθέσει και πάλι ο ιερός Πατήρ.

Όταν η αγάπη διαστρεβλώνεται, τότε παύει να δρα θυσιαστικά και θεραπευτικά.

Οφείλουμε αγάπη στους ανθρώπους, αλλά αποστροφή στα νεκρά έργα, δηλαδή στην αμαρτία, προκειμένου να διατηρήσουμε την ψυχική μας υγεία και να φτάσουμε στην αληθινή θεογνωσία.

Οφείλουμε, κατά τον χριστοφόρο Απόστολο, να νεκρώσουμε «τα μέλη ημών τα επί της γης» και να τα κάνουμε μέλη Χριστού. Να παύσουν να απαντούν στους αμαρτωλούς ερεθισμούς, προκειμένου να γίνουν ουράνια.

Γι’ αυτό έχει λεχθεί πάρα πολύ σωστά και έχει γραφεί μέχρι σήμερα, ότι ο χριστιανισμός είναι άσκηση, είναι αγώνας με τη βοήθεια και τη συνενέργεια του Αγίου Πνεύματος, ώστε να φτάσει ο άνθρωπος από το κατ’ εικόνα στο καθ’ ομοίωσιν.

Να γίνει δηλαδή καινούργιος, νέος και ελεύθερος από την αμαρτία, ώστε να πραγματοποιήσει την είσοδό του στη Βασιλεία των Ουρανών.

Πονηρός είναι ο διάβολος. Ως ο διαβάλλων. Γι’ αυτό και στην Κυριακή Προσευχή που μας παραδόθηκε από το Χριστό, επαναλαμβάνουμε «αλλά ρύσαι ημάς από του πονηρού».

Το τίμημα των πονηρών είναι ο θάνατος. Μας το τονίζει ο προφήτης Δαυίδ «οι πονηρευόμενοι εξολοθρευθήσονται» (36ος ψαλμός).

«Και θάνατος αμαρτωλών, πονηρός» (33ος ψαλμός), θα ψάλλει ο ένδοξος Προφήτης και κήρυκας της μετανοίας, ο Δαυίδ.

Και κάθε αμαρτία είναι πονηρία, «και το πονηρόν ενώπιόν σου εποίησα».

Γι΄ αυτό και στον 9ο ψαλμό εύχεται προς τον Θεό, «σύντριψον το βραχίονα του αμαρτωλού και πονηρού».

Τι είναι η αμαρτία;

Ο χρυσορρήμων Ιωάννης θα απαντήσει χαρακτηριστικά: Η αμαρτία είναι καρπός ελεύθερης εκλογής.

"Η αμαρτία δεν οφείλεται στη φύση μας, ούτε είναι αποτέλεσμα καταναγκασμού και βίας".

Η αμαρτία είναι το φοβερότερο από όλα τα κακά, αλλά και η αιτία όλων των κακών.

"Εν μόνον ηγώμεθα είναι φοβερόν, την αμαρτίαν και το προσκρούσαι τω Θεώ".

Οι αιτίες όλων των κακών είναι τα αμαρτήματα. Στα αμαρτήματα οφείλονται οι λύπες· στα αμαρτήματα οι ταραχές· στα αμαρτήματα οι πόλεμοι· στα αμαρτήματα οι αρρώστιες και όλα τα δυσκολοθεράπευτα πάθη που μας προσβάλλουν.

Β) Κολλώμενοι τω αγαθώ.

Να είστε αναπόσπαστοι από το αγαθό. Να περιπατείτε μαζί με το αγαθό. Όπως ο Θεός είναι η αυτοαγάπη, έτσι και ο άνθρωπος θα πρέπει να είναι προσκολλημένος σ’ αυτήν την αγάπη.

Όταν ο Απόστολος αναφέρει τη λέξη αγαθό εννοεί την αρετή. Γι’ αυτό και θα τονίσει χαρακτηριστικά στους Φιλιππησίους, «το λοιπόν, αδελφοί, όσα εστίν αληθή, όσα σεμνά, όσα δίκαια, όσα προσφιλή, όσα εύφημα, ει τις αρετή και ει τις έπαινος, ταύτα λογίζεσθε» (Φιλιπ. 4,8).

Και στους Κορινθίους θα οριοθετήσει τις τρεις μεγάλες θεολογικές αρετές την πίστη, την ελπίδα και την αγάπη «… μείζων δε τούτων η αγάπη» (Α’ Κορινθ. 13,13).

Πέρα από αυτές τις τρεις, στις επιστολές του μνημονεύει και άλλες αρετές, όπως την ταπεινοφροσύνη («περιπατήσαι… μετά πάσης ταπεινοφροσύνης») - (Εφεσ. 4,1-2), την υπομονή, την πραότητα, την εγκαρτέρηση, τη σωφροσύνη, αλλά και τη διάκριση που είναι κατά τους Αγίους Πατέρες «μείζων πασών των αρετών».

Αρετή, θα υπενθυμίσει και τότε και σήμερα και πάντοτε ο Ιερός Χρυσόστομος, δεν είναι τα χρήματα, για να φοβηθείς τη φτώχεια· ούτε η υγεία του σώματος, για να φοβηθείς την αρρώστια· ούτε η εκτίμηση των πολλών, για να βλέπεις με δυσπιστία την κακή φήμη· ούτε η ανέμελη ζωή, για να σου προξενεί φρίκη ο θάνατος· ούτε η ελευθερία, για να αποφεύγεις τη δουλεία· αλλά αρετή είναι η ακριβής τήρηση των αληθειών της πίστεως και ο ορθός τρόπος ζωής.

Η αρετή σπανίζει σε όλες τις εποχές. Όλα ανεξαιρέτως έχουν ανατραπεί και επικρατεί γενική σύγχυση, και πουθενά δεν μπορεί να βρει κανείς έστω και ίχνος αρετής.

Η αρετή πηγάζει από την καρδιά, όπως και η κακία. Και αξιολογείται ανάλογα με το σκοπό που επιδιώκει.

Η αρετή του καθενός φαίνεται, όταν επιδιώκει τον κατάλληλο σκοπό· όταν όμως αποβλέπει σε ξένους σκοπούς, δεν είναι πλέον αρετή.

Είναι δύσκολο να αναφέρει κανείς στη δική μας εποχή, που την χαρακτηρίζει η ασέληνος νύκτα της αμαρτίας, της πνευματικής ραστώνης και αποτελματώσεως, για να θυμηθώ το Γέροντα Δοσίθεο της Τατάρνης, τις αρετές και να μιλήσει για την τήρησή τους και τα αγαθά αποτελέσματά τους.

Δυστυχώς, όλος ο αγώνας μας στρέφεται στα ορώμενα και φθειρόμενα. Η μάχη μας υπέρ χρημάτων, δόξης και ηδονών σαρκός.

Ζούμε σε ένα σκοτάδι πνευματικό και όλος ο εσωτερικός κόσμος, για να χρησιμοποιήσω τις γνώμες των Αγίων Πατέρων, κινείται πέρα από το θέλημα του Θεού.

Κέντρο το κόσμου ο εαυτό μας. Γίναμε άκαρδοι και αλαζόνες. Για μας ισχύει ο λόγος του Θεού «ου καταμείνει το πνεύμα μου εν αυτοίς, δια του είναι αυτούς σάρκας»(Γένεσις 6,3).

Γι’ αυτό και χρειαζόμαστε αληθινά πρότυπα, που είναι οι Άγιοί μας, για να βρούμε τον χαμένο μας εαυτό, να αφήσουμε το πονηρό και να ακολουθήσουμε το αγαθό, κατά την προτροπή του χριστοφόρου Αποστόλου Παύλου.

Στα πρόσωπα των Αγίων μας βρίσκουμε την πραγμάτωση του καθ’ομοίωσιν.

Αυτών τη βιωτή και την αρετή να μιμηθούμε.

«Μιμησώμεθα τον ακατάπαυστον αυτών δρόμον, την ζέουσαν επιθυμίαν, της εγκρατείας την καρτερίαν, της σωφροσύνης τον αγιασμόν, της υπομονής την γενναιότητα, της μακροθυμίας την ανοχήν, της συμπαθείας τον οίκτον, της πραΰτητος το ατάραχον, του ζήλου την θερμότητα, της αγάπης το ανυπόκριτον, της ταπεινοφροσύνης το ύψος, της ακτημοσύνης το απέριττον, την ανδρείαν, την χρηστότητα, την επιείκειαν» (Μαξίμου του Ομολογητού, Λόγος ασκητικός).