Συνέντευξη του Μητροπολίτη Ζακύνθου Χρυσόστομου

Δημιουργηθηκε στις Παρασκευή, 26 Ιουνίου 2009

Γράφτηκε από τον/την Συνέντευξη στην Ντιάνα Χαϊκάλη – Χειμαριού

Μισό αιώνα μοναχικού βίου, τριάντα τρία χρόνια ιεροσύνης και δεκαπέντε χρόνια ταπεινής διακονίας

στο νησί μας συμπληρώνει, εφέτος, ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Ζακύνθου κ. Χρυσόστομος, ο οποίος εγκαταβίωσε στο Σινά, το 1959, εκάρη μοναχός, τον Αύγουστο του 1961, εξελέγη Επίσκοπος Δωδώνης, το 1976, ενώ, το μεγάλο όνειρο της ζωής του έλαβε σάρκα και οστά, στις 25 Ιουνίου 1994, όταν ενθρονίστηκε Μητροπολίτης στην “Ιθάκη” του.

 

Δε χρειάζεται να αναφέρει κανείς την υποδειγματική κοινωνική του δραστηριότητα, την πλούσια φιλανθρωπική του δράση και το τεράστιο έργο του. Αυτά είναι γνωστά σε όλους.

 

Για το λόγο αυτό, η συνέντευξη που ακολουθεί είναι ένα ταξίδι στη μνήμη και πρώτη φορά, στα δεκαπέντε χρόνια που τον γνωρίζω, είδα τον κ. Χρυσόστομο να δακρύζει, όταν θυμήθηκε τους γονείς του.

 

Άνθρωπος με ιδιαίτερες ευαισθησίες ο Ζακύνθου δεν μπορεί να αντισταθεί στον ανθρώπινο πόνο, δηλώνει ότι δεν έχει μετανιώσει ποτέ γι' αυτό που είναι και, τέλος, εύχεται να βρουν οι Ζακυνθινοί τη δύναμη να βοηθήσουν τη Ζάκυνθο, γιατί το νησί μας βουλιάζει από τα πολλά προβλήματα.

 

ΕΡ.: Το 2009 είναι σημαντικό για εσάς, δεδομένου ότι εορτάζουμε δύο επετείους, δηλαδή τη συμπλήρωση πενήντα χρόνων από την εγκαταβίωσή σας στην Ιερά Μονή Αγίας Αικατερίνης του Σινά…

 

ΑΠ.: Γιατί δεν αναφέρετε την άλλη επέτειο; Γεννήθηκα τον Απρίλιο του 1939, δηλαδή είμαι εβδομήντα χρονών!

 

ΕΡ.: Αυτό σημαίνει ότι θα αποχωρήσετε από τη Μητρόπολη σε δύο χρόνια, όπως έχετε δηλώσει στο παρελθόν; Μάλιστα, η απόφασή σας είχε γίνει πρωτοσέλιδο και στα πανελλαδικά μέσα...

 

ΑΠ.: Έχω πει ότι θα φύγω στα 75 μου, αλλά σκέφτομαι να αποχωρήσω σε δύο χρόνια. Πρόκειται για ειλημμένη απόφασή μου, η οποία μπορεί να «παίζει» σε μήνες, όχι, όμως, σε χρόνια!

 

ΕΡ.: Αληθεύει ότι έχετε επιλέξει το διάδοχό σας;

 

ΑΠ.: Έχω επιλέξει ένα καλό Ζακυνθινόπουλο, του οποίου η μητέρα είναι Ζακυνθινιά, ενώ ο παππούς του ήταν παπάς. Τον έχω χειροτονήσει μοναχό, διάκο και παπά. Είναι σεμνός και καλός κληρικός και θεωρώ ότι μπορεί να ξεπεράσει κάποιους δεσποτάδες σαν κι εμάς, οι οποίοι, ίσως, να έχουμε πικράνει κάποιους.

 

ΕΡ.: Η Σύνοδος θα συμφωνήσει με την επιλογή σας;

 

ΑΠ.: Υπάρχουν εγγυήσεις, αλλά, όταν πρόκειται για ψηφοφορία, τα πράγματα μπορεί να εξελιχθούν διαφορετικά.

 

ΕΡ.: Πώς είναι δυνατόν να αποσυρθείτε από την ενεργό δράση, ενώ είστε τόσο δραστήριος;

 

ΑΠ.: Θα επιβλέπω τη αποκατάσταση της Ιεράς Μονής Στροφάδων, διότι, τώρα, είμαι αισιόδοξος για την ολοκλήρωση του έργου, επειδή η μελέτη ενεκρίθη από το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο, σε χρόνο ρεκόρ. Η μελέτη των επιστημόνων του Πανεπιστημίου Πατρών ήταν τέλεια, ενώ η συνεργασία τους με τον αρμόδιο της Διεύθυνσης Αναστηλώσεων Βυζαντινών Μνημείων ήταν άριστη, με αποτέλεσμα να εξελιχθούν όλα ομαλώς.

 

Βέβαια, είχε προηγηθεί συνάντησή μου με τον Υπουργό Πολιτισμού, Αντώνη Σαμαρά, για το θέμα αυτό, ο οποίος ήταν θετικός στην υλοποίηση του σημαντικού αυτού έργου για την πολιτιστική κληρονομιά του νησιού μας.

 

Ωστόσο, οι καθυστερήσεις και η γραφειοκρατία, που παρατηρήθηκαν, όλα αυτά τα χρόνια, μου είχαν δημιουργήσει τεράστιο άγχος, γιατί επεδίωκα την άμεση αποκατάσταση των ζημιών όλου του συγκροτήματος από τους σεισμούς του 1997.

 

ΕΡ.: Η αποκατάσταση των μνημείων στα Στροφάδια σας δυσκόλεψε περισσότερο από ότι των άλλων έργων…

 

ΑΠ.: Με δυσκόλεψε, κυρίως, η διαδικασία της ανάθεσης της μελέτης του έργου. Ακολούθως, κανένα από τα συνεργεία δεν μπορούσε να είναι συνεπές με το χρονοδιάγραμμα, γιατί έπρεπε να πηγαίνει, συνεχώς, στα Στροφάδια, αλλά ο καιρός δεν το επέτρεπε πάντοτε.

 

Ευτυχώς, όμως, όλα πήγαν καλά, ακόμα και στον οικονομικό τομέα, διότι η Μητρόπολη είχε δανείσει τη Μονή, ώστε να ξεπεράσει τις δυσκολίες, όμως, ένας σπουδαίος άνθρωπος, φίλος της Ζακύνθου, προσέφερε 70.000 ευρώ, προκειμένου να αποπληρώσουμε τη μελέτη, η οποία προβλέπει την πλήρη αποκατάσταση της Μονής και του Καστρόπυργου, δηλαδή όλου του συγκροτήματος, προκειμένου να καταστεί λειτουργικό.

 

ΕΡ.: Στα Στροφάδια μονάζει μόνο ένας μοναχός...

 

ΑΠ.: Είναι μόνος του σαν «νυχτοκόραξ εν οικοπέδω», δηλαδή, διαβιώνει μέσα στα ερείπια. Ο Θεός και ο Άγιος, ίσως, βοηθήσουν, ούτως ώστε, όταν αποκατασταθεί η Μονή, να εγκαταβιώσουν εκεί κι άλλοι μοναχοί.

 

Βέβαια, δεν ευελπιστώ από τους Ζακυνθινούς, διότι ο προφητικός λόγος αναφέρει ότι «έφαγε ο Ισραήλ, επαχύνθη και απολάκτισε», δηλαδή η ευμάρεια που υπάρχει στο νησί μας και η καταναλωτική νοοτροπία της κοινωνίας, δεν αφήνουν περιθώρια για σχέσεις με το Θεό και, επομένως, δεν μπορούν να οδηγήσουν σε σωστές επιλογές. Άλλωστε, ο μοναχικός βίος δεν είναι φυγή, είναι επιλογή.

 

ΕΡ.: Γίνατε μοναχός πριν από πενήντα χρόνια…

 

ΑΠ.: Τέτοια εποχή, ετοίμαζα τα χαρτιά μου, για να πάω στο Σινά και , στις 22 Οκτωβρίου 1959, αναχώρησα από τον Πειραιά, με το πλοίο, με πρώτους σταθμούς την Αλεξάνδρεια και το Κάιρο.

 

Η διαμονή μου στην έρημο ήταν τρομακτική εμπειρία, και με ωφέλησε πολύ. Μετά από τρία χρόνια, ξαναγύρισα στη Ζάκυνθο, χωρίς να το θέλω, διότι πίστευα ότι ήμουν νέος και ότι δεν είχα διδαχθεί όσα έπρεπε, γι’ αυτό και παρακαλούσα τον Αρχιεπίσκοπο να παραμείνω στο Σινά.

 

Όμως, τόσο ο ίδιος, όσο και η αδελφότητα της Μονής, με παρακάλεσαν να αντικαταστήσω κάποιον εκλιπόντα στο νησί, διότι δεν υπήρχε άλλος από εμένα, προκειμένου να αναπληρωθεί το κενό.

 

Έτσι, γύρισα στη Ζάκυνθο πολύ πιο γρήγορα από ό,τι περίμενα, ενώ μου είχε ανατεθεί η ευθύνη του Σιναϊτικού Μετοχίου στο νησί μας. Εν τω μεταξύ, εκάρην μοναχός, τον Αύγουστο του 1961, από τον Αρχιεπίσκοπο Σιναίου Πορφύριο, ο οποίος με χειροτόνησε και διάκονο, στο Κάιρο, στις 25 Νοεμβρίου 1961, καθώς και πρεσβύτερο, στις 8 Δεκεμβρίου 1962, προχειρίζοντάς με σε Αρχιμανδρίτη.

 

Στη Ζάκυνθο, όμως, χάρη στην παρότρυνση του αείμνηστου Αλέξιου, τον οποίο δεν ξεχνώ ποτέ, μου δόθηκε η ευκαιρία να τελειώσω το Λύκειο. Μάλιστα, επειδή εγώ δεν ήθελα να πάω στο Γυμνάσιο, διότι θεωρούσα ότι ήμουν μεγάλος σε ηλικία, με πίεσε σε τέτοιο βαθμό, όπου μου είπε:

 

“Ή πας σχολείο ή να μην ξαναπεράσεις από τη Μητρόπολη”! Έτσι, φοίτησα στο Γυμνάσιο και ξανάγινα παιδί, γιατί, αλλιώτικα, δε θα μπορούσα να αφομοιωθώ στην τάξη.

 

ΕΡ.: Ποιους είχατε συμμαθητές;

 

ΑΠ.: Είχα πολλούς και καλούς, οι οποίοι έγιναν σπουδαίοι επιστήμονες. Μεταξύ των συμμαθητών μου, ήταν ο Αντώνης Αντίοχος Μπαλιακράς, ο καρδιολόγος Αντώνης Γιούλαρης και ο Τιμόθεος Ζώντος.

 

Σήμερα, οι περισσότεροι από τους συμμαθητές μου έχουν επιτύχει στη ζωή τους και διατηρώ μαζί τους στενές σχέσεις.

 

ΕΡ.: Μετά το Γυμνάσιο ήρθε το Πανεπιστήμιο...

 

ΑΠ.: Μετά το Γυμνάσιο, σπούδασα Θεολογία, σε χρόνο ρεκόρ, παρά το γεγονός ότι ήμουν Ηγούμενος στη Ζάκυνθο, εφημέριος, από το 1969, στο Ναύπλιο, αντιπρόσωπος του Σινά στο Κάιρο και φοιτητής στην Αθήνα.

 

ΕΡ.: Πώς τα βγάζατε πέρα;

 

ΑΠ.: Ο Θεός ξέρει! Πάντως, σας διαβεβαιώ ότι δεν ξενύχτησα ποτέ, για να διαβάσω, διότι μελετούσα, μεθοδικά, και φρόντιζα να δίνω εξετάσεις ξεκούραστος. Μάλιστα, ένας συμφοιτητής μου μού έλεγε «Πώς μπορείς και κοιμάσαι, αφού, το πρωί δίνουμε μάθημα;».

 

Και του απαντούσα «Εσύ δε θα μπορείς να συγκεντρωθείς αύριο, ενώ εγώ θα είμαι φρέσκος – φρέσκος»!

 

Σημειωτέον ότι, κατά τη διάρκεια της τετραετούς φοίτησής μου στη Θεολογική, μετέφερα μόνο ένα μάθημα από το ένα έτος στο άλλο, χωρίς να ευθύνομαι εγώ, αλλά ο καθηγητής.

 

Mετά την αποφοίτησή μου από το Πανεπιστήμιο, η Αδελφότητα του Σινά με έστειλε στο Μετόχι της στα Ιωάννινα, γιατί επρόκειτο να κατασκευάσει μια πολυκατοικία κι επιθυμούσα να επιβλέψει την ανέγερσή της ο μακαρίτης ο πατέρας μου.

 

Στο μεταξύ, είχα εγγραφεί στη Νομική, με αποτέλεσμα να διαμένω, από τη Δευτέρα έως την Παρασκευή, στην Αθήνα, και, το Σαββατοκύριακο, να μεταβαίνω στα Ιωάννινα.

 

Επίσης, ο μακαριστός Σεραφείμ, που ήταν τότε Μητροπολίτης Ιωαννίνων, με διόρισε εφημέριο στον Ιερό Ναό Αγίας Αικατερίνης, ο οποίος βρισκόταν στο κέντρο της πόλης, προκειμένου να έχω ένα μισθό.

 

Η παρουσία μου εκεί είχε ως αποτέλεσμα να συγκεντρώνεται πολύς κόσμος, όχι μόνο στις λειτουργίες, αλλά και για να προσκυνήσει.

 

Με αγάπησαν στα Γιάννενα τόσο πολύ, που, όταν εμφανίζομαι, σήμερα, γίνεται συλλαλητήριο!

 

ΕΡ.: Φαίνεται ότι τους αγαπήσατε πολύ.

 

ΑΠ.: Ήμουν ξένος και με δέχτηκαν σαν να ήμουν δικός τους. Όμως, ιδιαίτερο ρόλο διαδραμάτισε και ο μακαριστός Σεραφείμ, ο οποίος με αγκάλιασε από την πρώτη στιγμή.

 

Φανταστείτε ότι, την επομένη της άφιξής μου, μου έκανε το τραπέζι στη Μητρόπολη και είπε στους Γιαννιώτες να καλούν κι εμένα όπου τον καλούν. Έτσι όλα τα “τζάκια” των Ιωαννίνων, μαζί με τον Αρχιεπίσκοπο, με έκαναν συνδαιτυμόνα τους.

 

ΕΡ.: Από τότε ξεκίνησε η φιλία σας με τον μακαριστό Σεραφείμ;

 

ΑΠ.: Από τότε. Όμως, είχε προηγηθεί μια συνάντησή μας, το 1971, οπότε με σύστησε στο Σεραφείμ ο Μητροπολίτης Κορίνθου.

 

Επίσης, μίλησε στο Σεραφείμ για μένα, με πολλή ζέση και αγάπη, ο συμπατριώτης μας Μητροπολίτης Αργολίδος, Χρυσόστομος Δεληγιαννόπουλος, καθώς και ο Πατριάρχης Αλεξανδρείας, Νικόλαος, τον οποίο θυμούνται οι Ζακυνθινοί, γιατί ερχόταν στο νησί και τον φιλοξενούσα σπίτι μου.

 

Έτσι, λοιπόν, ο Σεραφείμ είχε ακούσει πολλά καλά για εμένα, αλλά κι εγώ φρόντισα να ενισχύσω τη θετική διάθεσή του απέναντί μου, με αποτέλεσμα να γίνω απαραίτητος στο περιβάλλον του.

 

Κατόπιν, όταν έγινε Αρχιεπίσκοπος, τον Ιανουάριο του 1974, με κάλεσε στην Αθήνα και μου ανέθεσε, δώδεκα μέρες αργότερα, την ηγουμενία της Μονής Πεντέλης, ενώ, στις 16 Αυγούστου 1976, πριν από 33 χρόνια, εξελέγην Επίσκοπος Δωδώνης.

 

Από εκεί και πέρα, όσα ακολούθησαν είναι λίγο – πολύ γνωστά.

 

ΕΡ.: Το 1994, εκλεχτήκατε Μητροπολίτης Ζακύνθου.

 

ΑΠ.: Η αλήθεια είναι ότι κατεβλήθησαν προσπάθειες, ώστε να εκλεγώ Μητροπολίτης σε κάποια άλλη περιοχή, αλλά ο πατέρας μου παρακαλούσε τον Άγιο να εκλεγώ Μητροπολίτης Ζακύνθου. Και, ενώ είχα τη δυνατότητα να λάβω οποιαδήποτε θέση, ως εκ θαύματος, δεν το κατάφερνα.

 

ΕΡ.: Είναι η πρώτη φορά που αναφέρετε ότι ο πατέρας σας επιθυμούσε να έρθετε στη Ζάκυνθο...

 

ΑΠ.: Το ήθελε πολύ. Μάλιστα, παρακαλούσε τον Άγιο μετά δακρύων. Πράγματι, αυτό που γινόταν, δεν μπορεί να το αποδώσει κανείς αλλού, παρά μόνο στο θαύμα και την παρέμβαση του Αγίου, διότι ήμουν δίπλα στον Αρχιεπίσκοπο, ο οποίος έκανε ό,τι ήθελε, εκείνη την περίοδο.

 

Τελικά, εισακούστηκε η προσευχή τού πατέρα μου και, στις 25 Μαΐου 1994, εξελέγην Μητροπολίτης Ζακύνθου. Όμως, προσέξτε πώς τα φέρνει ο Άγιος: Εκείνη την περίοδο, μετετέθη ο Παντελεήμων από τη Ζάκυνθο στη Μητρόπολη Αττικής, με έξι πλαστογραφημένα ψηφοδέλτια, ενώ συνέπραξε στη διαδικασία αυτή ο μακαριστός Αρχιεπίσκοπος, Χριστόδουλος, γιατί φοβόταν μήπως γίνω εγώ Αττικής.

 

Τελικά, μετετέθη ο Μπεζενίτης στην Αττική, ενώ ο Χριστόδουλος δεν ήθελε να εκλεγώ ούτε Μητροπολίτης Ζακύνθου, διότι δεν επιθυμούσε να συμμετέχω στην Ιεραρχία. Τελικά, επεκράτησε η λογική και εξελέγην Μητροπολίτης Ζακύνθου, με 55 ψήφους από τους εβδομήντα Ιεράρχες, που παρίσταντο στη Σύνοδο.

 

Τοιουτοτρόπως, πραγματοποιήθηκε η ευχή του πατέρα μου, αλλά και η δική μου επιθυμία να έρθω στη Ζάκυνθο, γιατί, όπως έχω ξαναπεί, όταν ήμουν δεκατεσσάρων ετών, έγραφα παντού “Ο Ζακύνθου Χρυσόστομος”.

 

Ήταν το όνειρό μου. Μάλιστα, όταν ήμουν παιδί και έπαιζα με τα παιδιά της γειτονιάς μου, δεν έκανα τον παπά, αλλά το Δεσπότη, με εγκόλπιο, σταυρό και μπαστούνι. Ήθελα, λοιπόν, από παιδί να γίνω ο Ζακύνθου Χρυσόστομος!

 

Θυμάμαι ότι, τον Ιούλιο του 1974, ο μακαριστός Μητροπολίτης Θεσσαλονίκης, Παντελεήμων, με τον οποίο γνωριζόμουν από το 1962, μου είπε: “Μετά τη χειροτονία του διαδόχου μου στη Σάμο, θα γυρίσω στην Ιεραρχία και έχω τη δυνατότητα να ζητήσω βοηθό Επίσκοπο.

 

Σας προτείνω να γίνετε βοηθός μου αν το επιθυμείτε. Δε χρειάζομαι βοηθό και δεν πρόκειται να έχω εάν δε δεχτείτε”.

 

Τον ευχαρίστησα και του είπα ότι επιθυμώ να γίνω Μητροπολίτης, αλλά είναι λογικό να περιμένω να μιλήσει ο Θεός, δια στόματος Σεραφείμ, αφού επέλεξε να είμαι ένας από τους στενότερους συνεργάτες του.

 

Επίσης, του είπα ότι δεν είναι δυνατόν να εγκαταλείψω τον Αρχιεπίσκοπο, προκειμένου να ικανοποιήσω την επιθυμία μου να γίνω Μητροπολίτης. Μου απάντησε, λοιπόν: “Η θέση σας σε τιμά, εγώ, όμως, θα σας περιμένω. Κάντε την επιλογή σας. Και την έκανα.

 

ΕΡ.: Όταν ήρθατε στη Ζάκυνθο, σε ποια κατάσταση βρήκατε τη Μητρόπολη;

 

ΑΠ.: Δε μ' αρέσει να ρίχνω την πέτρα του αναθέματος στους προκατόχους μου. Θα σας πω ότι τα βρήκα όλα ωραία. Έτσι συνηθίζω να λέω και δεν ασχολούμαι με δέντρα που έχουν πέσει· δεν ξυλεύομαι επί δρυός πεσούσης!

 

ΕΡ.: Κανένας δεν περίμενε ότι το Παντελεήμων θα κατέληγε στη φυλακή.

 

ΑΠ.: Δεν πρόκειται να σχολιάσω το θέμα αυτό. Μάλιστα, θα έλεγα ότι ανέστειλα τις πικρίες μου και σας δηλώνω ότι στενοχωρήθηκα τόσο, όσο ούτε κάποιοι δικοί του! 

 

ΕΡ.: Περιμένατε την τόσο θερμή υποδοχή των Ζακυνθινών, κατά την ενθρόνισή σας;

 

ΑΠ.: Την περίμενα, γιατί είχε προηγηθεί, στις 22 Αυγούστου 1976, η υποδοχή τους, όταν επισκέφθηκα το νησί μας, ως Επίσκοπος Δωδώνης, και οι εκδηλώσεις αγάπης των συμπατριωτών μου ήταν πιο μεγαλειώδεις από αυτές, που μου επεφύλαξαν ως Μητροπολίτη Ζακύνθου.

 

Επομένως, είχε προηγηθεί επιτυχημένη δοκιμή. 
Όμως, πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι διατήρησα στενή επαφή με τους συμπατριώτες μου όταν ήμουν στο Σινά, στα Ιωάννινα ή στην Αθήνα. Πάντοτε, αγαπούσα τους Ζακυνθινούς και τη Ζάκυνθο.

 

Το σπίτι και το γραφείο μου ήταν ανοιχτό για όλο τον κόσμο και εξυπηρετούσα τους συμπολίτες μου, με συνέπεια, χωρίς ψεύτικα λόγια και υποσχέσεις, χωρίς να δίνω ελπίδες για πράγματα, που δεν μπορούσαν να πραγματοποιηθούν.

 

Πάντοτε, το “ναι” ήταν “ναι” και το “ου”, “ου”. Τηρούσα, αυτή την αρχή, διότι δεν μπορείς να παίζεις με την υγεία, τον πόνο και τη φτώχεια των ανθρώπων!

 

ΕΡ.: Είναι το έργο που ποτέ δε διαφημίσατε.

 

ΑΠ.: Δε χρειάζεται. Πολλοί μου λένε “Σεβασμιότατε, σας ευχαριστούμε...” και εγώ τους λέω ότι δε θυμάμαι τίποτα. Πού να τα θυμηθώ; Επομένως, τα αφήνω όλα στο Θεό.

 

ΕΡ.: Ποιοι ήταν οι στόχοι σας;

 

ΑΠ.: Ένας ήταν ο στόχος μου που τα λέει όλα και τον πρωτοείπα στον μακαρίτη τον Ανδρέα Λαδικό, που ήταν καλός φίλος μου: “Υπόσχομαι να μην αφήσω τις μερτίες, που στρώθηκαν στο δρόμο για την υποδοχή μου, να μαραθούν”.

 

Έτσι, λοιπόν, έπρεπε να ανασκουμπωθώ, για να κρατήσω τις μερτίες δροσερές. Δεν ξέρω αν το πέτυχα· αυτό θα το κρίνει η ιστορία. Όμως, εκείνο, που ξέρω, είναι ότι προσπάθησα.

 

Μπορώ να καυχηθώ ότι δεν επαναπαύθηκα, γιατί όλο και κάποιος νέος στόχος έπρεπε να πραγματοποιηθεί.

 

ΕΡ.: Η αποκατάσταση των μνημείων είναι σπουδαία υπόθεση.

 

ΑΠ.: Όλα τα έργα έχουν ολοκληρωθεί στο 95%. Περατώθηκαν οι εργασίες στη Μονή Αγίου Γεωργίου των Γκρημνών, ενώ προχωρά και η ανάπλαση του περιβάλλοντος χώρου. Σε ό,τι αφορά τη Μονή Αγίου Ιωάννου του Προδρόμου, ολοκληρώνεται και η δεύτερη φάση του έργου με την εκπόνηση νέας μελέτης.

 

Επίσης, δεν πρέπει να ξεχνάμε τις εργασίες αποκατάστασης της Ιεράς Μονής Σπηλαιωτίσσης, στις Ορθωνιές, η οποία είναι σπουδαία και ανήκει στην ίδια κατηγορία με τα άλλα μοναστήρια, που ιδρύθηκαν το 17ο αιώνα.

 

Η Μονή της Σπηλαιωτίσσης έχει αποκαταστθεί, ενώ, το παρόν χρονικό διάστημα, μεταφέρουμε τα νέα έπιπλα, ώστε να είναι λειτουργική.

 

ΕΡ.: Στόχος σας είναι να καταστούν ζωντανοί οργανισμοί όλες οι μονές;

 

ΑΠ.: Ναι, και έχω διορίσει σε όλα τα μοναστήρια έναν υπεύθυνο και τριμελή επιτροπή.

 

ΕΡ.: Μόλις αναλάβατε τα καθήκοντά σας αξιοποιήσατε τα κληροδοτήματα της Μητρόπολης για τους άπορους φοιτητές, ενώ βοηθάτε Ζακυνθινόπουλα και από τα προσωπικά σας έσοδα.

 

ΑΠ.: Τα κληροδοτήματα της Μητρόπολης αποδίδουν, σήμερα, καρπούς. Όμως, μου δημιουργούν κάποια προβλήματα, γιατί οι άνθρωποι λειτουργούν με τη λογική του “ο βασιλιάς λογάρι έχει κι αν του δώσεις κι άλλο θέλει”.

 

Ακόμα κι εκείνοι που έχουν οικονομική ευχέρεια, αντιμετωπίζουν πρόβλημα όταν σπουδάζουν δύο παιδιά. Ωστόσο, επειδή δεν υπάρχει ανεξάντλητη πηγή χρημάτων, πρέπει να θέσουμε ορισμένες προϋποθέσεις και κριτήρια για τις υποτροφίες της Ιεράς Μητρόπολης, τις οποίες λαμβάνουν αυτοί που έχουν, αποδεδειγμένα, τα λιγότερα εισοδήματα, όπως τα δηλώνουν στην Εφορία.

 

Τονίζω, δε, ότι δεν αρνούμαστε τη συμπαράστασή μας σε όποιον τη χρειάζεται, αλλά πρέπει να βοηθήσουμε, πρώτα, εκείνους που έχουν πραγματικά ανάγκη.

 

Σημειωτέον ότι βοηθάμε εκατόν πενήντα παιδιά να σπουδάσουν με τα κληροδοτήματα, ενώ φοιτούν και είκοσι επτά από τα προσωπικά μου έσοδα!

 

ΕΡ.: Μια άλλη ενέργειά σας είναι να καθιερώσετε τη μνήμη του νεομάρτυρα Θεοφίλου του Ζακύνθιου σε όλους τους ναούς μας...

 

ΑΠ.: Είναι αλήθεια ότι ο Άγιος Θεόφιλος επισκιάζεται από τη μορφή του Αγίου Διονυσίου. Όμως, στην Εκκλησία δεν υπάρχουν πρώτης και δεύτερης κατηγορίας Άγιοι· υπάρχουν Άγιοι.

 

Επομένως, πρέπει να τιμάμε το Ζακυνθινόπουλο που μαρτύρησε, την περίοδο της Τουρκοκρατίας, και να επικαλούμαστε τη μεσιτεία του, όπως και του Αγίου Διονυσίου, καθώς και του Αγίου Ιωσήφ, το Ιερό Λείψανο του οποίου έφεραν οι Κρήτες, το 1669, στο νησί μας και είναι ένας θησαυρός για τη Ζάκυνθο.

 

Επομένως, πρέπει να τιμάμε όλα τα Ιερά Λείψανα και, όπως έλεγα, πρόσφατα, στο Συνέδριο της Πετρούπολης, στη Ρωσία: “Η Επτάνησος έχει το προνόμιο να έχουν όλα τα νησιά της Ιερά Λείψανα Αγίων.

 

Όμως, η Ζάκυνθος έχει τρεις Αγίους. Επίσης, στα Ιόνια Νησιά έδρασε ο Ρώσος Ναύαρχος, Θεόδωρος Ουζακόφ (επί Ρωσοτουρκικής κυριαρχίας), ο οποίος έχει ανακηρυχθεί Άγιος της Ρωσικής Εκκλησίας.

 

ΕΡ.: Ο προσκυνηματισμός τουρισμός αποτελεί μια σημαντική μορφή εναλλακτικού τουρισμού, που μπορεί να τονίσει την οικονομία του νησιού μας στους δύσκολους καιρούς που διανύμουμε. Για ποιους λόγους αποφασίσατε να διεξαχθεί στο νησί μας το συνέδριο για τον προσκυνηματικό τουρισμό;

 

ΑΠ.: Η Ιερά Σύνοδος αποφάσισε να στηρίξει τον προσκηνυματικό τουρισμό. Εμείς χρησιμοποιούμε τον όρο “προσκηνυματικές περιηγήσεις”, δεδομένου ότι ο όρος “τουρισμός” εμπεριέχει και τα θλιβερά που συμβαίνουν, κατά τη διάρκεια της τουριστικής περιόδου.

 

Όπως ανέφερα και στο φόρουμ της Πετρούπολης, δεν επιθυμούμε να φέρουμε καλόγερους και καλογριές στη Ζάκυνθο, διότι αυτοί δε θέλουν να διαμένουν στα ξενοδοχεία αλλά στα μοναστήρια.

 

Παρά ταύτα, ο άνθρωπος είναι ψυχοσωματική οντότητα. Άρα, το σώμα χρειάζεται ξεκούραση και ανέσεις, ενώ η ψυχή πολιτισμό και θρησκευτική ανάταση, που ολοκληρώνουν το “ταξίδι”, διότι, όταν αυτό αφορά στο γεγονός ότι πρέπει να μεθύσεις, να τα σπάσεις και να σκοτώσεις, τότε καλύτερα να μην ταξιδέψεις.

 

ΕΡ.: Κι όμως, ζούμε τέτοια φαινόμενα στη Ζάκυνθο...

 

ΑΠ.: Το λέω κομψά, αλλά η εικόνα αυτή με θλίβει. Βέβαια, ο μόνος, που δεν έχει ευθύνη είμαι εγώ, αλλά μπροστά στο κέρδος όλοι ξεχνούν το καθήκον τους. Και το λέω κομψά, για να μην πω ο τάδε, ο τάδε ή η τάδε...

 

ΕΡ.: Ο προσκηνυματικός τουρισμός, ίσως, είναι μια ευκαιρία για τη Ζάκυνθο, γιατί έχουμε να επιδείξουμε τα αποκατεστημένα εκκλησιαστικά μνημεία μας... 

 

ΑΠ.: Πράγματι, μπορούμε να υπερηφανευόμαστε για τα εκκκλησιαστικά μας μνημεία. Επίσης, είναι σημαντικό το γεγονός ότι εκπροσωπώ τη Σύνοδο στην τριμελή Επιτροπή, στην οποία συμμετέχουν οι εκκλησίες της Ελλάδος και της Ρωσίας, καθώς και το Υπουργείο Τουρισμού. Φυσικά, επιδιώκω να προβάλλω τη Ζάκυνθο, όπως έκανα και στο φόρουμ της Ρωσίας.

 

Μάλιστα, όταν βρισκόμουν στην Πετρούπολη, συναντήθηκα, με τη μεσολάβηση της Προξένου της Ελλάδος, με τον Πρύτανη του Πανεπιστημίου της σπουδαίας αυτής πόλης, προσωπικό φίλο τού Βλαντιμίρ Πούτιν, τον οποίο κάλεσα στο νησί και του ζήτησα να στέλνει φοιτητές του, προκειμένου να ασχοληθούν με την ιστορία της Ζακύνθου.

 

Επίσης, παρουσία της Προξένου, συναντήθηκα με εκπροσώπους του Κυβερνήτη της Πετρούπολης, οι οποίοι ασχολούνται με τις επιχειρήσεις και τον τουρισμό, και τους είπα:

 

“Ελάτε στη Ζάκυνθο, γιατί είναι καλύτερη από το Σότσι”. Το Σότσι είναι το αγαπημένο θέρετρο των Ρώσων κι εκεί έχει την έπαυλή του ο Βλαντιμίρ Πούτιν.

 

Επιπροσθέτως, θεωρώ ιδιαίτερα θετικό το γεγονός ότι, όταν επέστρεφα στη Ζάκυνθο, με απευθείας πτήση από την Πετρούπολη, το αεροπλάνο – 180 θέσεων – ήταν γεμάτο

 

ΕΡ.: Στόχος σας είναι η τόνωση του τουρισμού, από τις χώρες του πρώην Ανατολικού μπλοκ;

 

ΑΠ.: Αυτός είναι ο στόχος και θεωρώ ότι οι προσπάθειές μας θα αποδώσουν καρπούς. Όμως, είναι λάθος να μην έχει προβληθεί στις χώρες αυτές η εκκλησιαστική ιδιαιτερότητα της Ζακύνθου, διότι η Νομαρχία κυκλοφόρησε ένα ωραίο έντυπο στα ρωσικά, που απευθύνεται στους Ρώσους τουρίστες, το οποίο έχει μια φωτογραφία από την Υπεράγαθο, όπου δεν καταλαβαίνει κανείς τι δείχνει.

 

Είμαι εγώ με έναν παπά, ένα διάκο και μια εικόνα, ενώ το σύμβολο της θρησκευτικής μας ιδιαιτερότητας είναι η Μεγάλη Παρασκευή και η ευλογία των Ζακυνθινών με τον Εσταυρωμένο.

 

Εάν δεν προβάλλει η Νομαρχία αυτό το σπουδαίο γεγονός, ως θρησκευτική ιδιαιτερότητα, τότε ή το κάνει επίτηδες ή εκείνοι, που έχουν αναλάβει αυτή την ευθύνη, δεν ξέρουν τι τους γίνεται!

 

ΕΡ.: Δε γίνεται σωστή προβολή του νησιού μας;

 

ΑΠ.: Δεν είπα αυτό· εσείς το λέτε. Εγώ είπα ότι δεν ξέρουν τι τους γίνεται!

 

ΕΡ.: Το συνέδριο για τις προσκυνηματικές περιηγήσεις θα λάβει χώρα το Νοέμβριο;

 

ΑΠ.: Το συνέδριο για τις προσκυνηματικές περιηγήσεις θα διεξαχθεί, στις 14 και 15 Νοεμβρίου, στο νησί μας, παρουσία εκπροσώπων όλων των μητροπόλεων της Ελλάδας.

 

Προσπαθούμε, δε, να παρευρεθούν και όσο το δυνατόν περισσότεροι μητροπολίτες και επειδή στα ονομαστήριά μου, στις 13 Νοεμβρίου, θα βρίσκονται στη Ζάκυνθο ο Πατριάρχης Αλεξανδρείας, ο Αρχιεπίσκοπος Κύπρου και ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών, συνδυάζουμε να γίνει μια γιορτή για τα πενήντα μου, τα τριάντα τρία μου και ούτω καθεξής.

 

ΕΡ.: Στις 24 Αυγούστου θα έχουμε ιδιαίτερες εκδηλώσεις;

 

ΑΠ.: Δεν προβλέπω κάτι τέτοιο, γιατί θέλω να δώσω έμφαση στο συνέδριο του Νοέμβρη και, ιδιαίτερα, στις εορτές του Δεκεμβρίου, τις οποίες θα παρευρίσκεται ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Κάρολος Παπούλιας, ένας αξιόλογος άνθρωπος και πολιτικός. Επίσης, θα ήθελα μαζί με τον Πρόεδρο να έρθει στη Ζάκυνθο και κάποιος επιφανής Ιεράρχης.

 

ΕΡ.: Ο Οικουμενικός Πατριάρχης;

 

ΑΠ.: Όχι, γιατί δεν είναι εύκολο να επισκεφθεί ο κ. Βαρθολομαίος, ξανά, τη Ζάκυνθο στο διάστημα των έξι ετών, ενώ έχει να ικανοποιήσει αιτήματα από άλλες μητροπόλεις.

 

ΕΡ.: Ποια είναι η αγαπημένη σας πόλη εκτός από τη Ζάκυνθο;

 

ΑΠ.: Η Πάτμος. Γιατί είναι το άλλο άκρο και είναι ησυχαστήριο. Εδώ, ακόμα κι αν βρίσκομαι στα Στροφάδια, με ενοχλούν οι Αλτζουρίνοι.

 

ΕΡ.: Έχετε δηλώσει ότι έχετε χρέος να σώσετε τη Ζάκυνθο από τους Αλτζουρίνους, ότι είστε σημείο αντιλεγόμενο, καθώς και ότι είστε ένας ποπολάρος Δεσπότης.

 

ΑΠ.: Δε μετανιώνω για τίποτα από αυτά και δεν πρόκειται να διορθωθώ σε τίποτα. Σε τι να διορθωθώ; Να γίνω, ξαφνικά, αφέντης;

 

Εγώ γεννήθηκα και αναστήθηκα στο Μακροκάντουνο και, τώρα, θα κάμω τον κόντε; Δε μου ταιριάζει. Περιορίζω τη μεγαλοπρέπεια και την αίγλη μόνο στην Εκκλησία. Εκεί επιβάλλεται, διότι είσαι εις τόπον Χριστού!

 

ΕΡ.: Η οικογένειά σας υπήρξε, ανέκαθεν, το μεγάλο στήριγμά σας, ενώ οι σχέσεις σας με την αδελφή σας και τα παιδιά της είναι ιδιαίτερα στενές...

 

ΑΠ.: Οι γονείς μου, παρά το γεγονός ότι δεν ήταν ιδιαίτερα θρησκευόμενοι, δε με εμπόδισαν ποτέ στις επιλογές μου.

 

Σε ηλικία επτά ετών, ξυπνούσα χαράματα κι ερχόμουν στον Άγιο. Δε με εμπόδισαν ποτέ. Βέβαια, η μάνα μου φοβόταν όταν έβρεχε ή είχε καταιγίδα. Φανταστείται ότι φοβόμουν να πάω στο διπλανό δωμάτιο, αλλά όχι στην εκκλησία.

 

Η οικογένειά μου δε με εμπόδισε ούτε όταν αποφάσισα να μονάσω στο Σινά. Ωστόσο, κατάλαβα ότι το φέρνουν βαρέως όταν επρόκειτο να φύγω, αλλά δε μου το εκμυστηρεύθηκαν ποτέ. Θυμάμαι ότι την προηγούμενη της αναχώρησής μου, η μάνα μου ερχόταν στο δωμάτιό μου.

 

Δεν κοιμόμουν, γιατί κι εγώ ανησυχούσα, επειδή δεν ήξερα πού πάω, εντούτοις, δεν ανταποκρινόμουν στα αισθήματά της, για να μην εντείνω την αγωνία της. Τελικά, ξέσπασα όταν είδα τη μάνα μου και τον πατέρα μου να προσπαθούν να κολλήσουν το κεφάλι τους στα σίδερα του τελωνείου του Πειραιά, για να με δουν που έφευγα με το πλοίο για το Σινά.

 

ΕΡ.: Πρώτη φορά σας βλέπω τόσο συγκινημένο...

 

ΑΠ.: Πέρασαν πενήντα χρόνια και δε θα ξεχάσω ποτέ τη συγκίνηση αυτής της στιγμής, καθώς και τη συγκίνηση που νιώθω, κάθε φορά, που μπαίνω στην εκκλησία του Αγίου, μετά την κάθοδό μου από το μοναστήρι, γιατί ο Θεός αξίωσε να ζήσω αυτή τη στιγμή εγώ, ένα φτωχόπαιδο της γειτονιάς. Η επιείκεια του Θεού είναι μεγάλη.

 

Θα ήθελα να σας πω, ακόμα, ότι, όταν ήμουν στην Ελλάδα, είχα πάντοτε τους γονείς μου μαζί μου. Στη συνέχεια, τη μάνα μου αντικατέστησε η αδελφή μου, με την οποία έχουμε πολύ στενή σχέση, διότι, όταν γεννήθηκε η Ζελίκα, εγώ ήμουν επτά ετών και την ανάστησα σαν να ήταν κούκλα. Την αγαπώ πολύ, όπως αγαπώ τα παιδιά και την εγγονή της.

 

ΕΡ.: Η Ζελί είναι η μεγάλη σας αδυναμία...

 

ΑΠ.: Ναι, γιατί, όσο μεγαλώνουμε, τόσο πιο ευσυγκίνητοι γινόμαστε. Η Ζελί είναι γλυκό, ευγενικό και καλό παιδί. Δεν έχει αξιώσεις, δεν ενοχλεί και, ειλικρινά, δε θυμάμαι να με έχει στενοχωρήσει ποτέ για το παραμικρό.

 

ΕΡ.: Σας μοιάζει;

 

ΑΠ.: Σε πολλά.

 

ΕΡ.: Τα πενήντα χρόνια του μοναχικού βίου σας νιώσατε ποτέ “τον πειρασμό”, όπως τον περιγράφει ο Νίκος Καζαντζάκης;

 

ΑΠ.: Δε μετάνιωσα ποτέ γι' αυτό που είμαι! Είμαι, δε, πολύ ευτυχής, γιατί η εξέλιξή μου ήταν τέτοια που δεν την περίμενα. Την επεδίωκα, ετοιμαζόμουν, διότι, όταν έχεις τη δυνατότητα να γίνεις κάτι και δεν πληροίς τις προϋποθέσεις, δεν μπορείς να επιτύχεις.

 

Ετοίμαζα, λοιπόν, τις προϋποθέσεις και δεχόμουν, πρόθυμα, τα διακονήματα του Σινά, κι έτσι με έστειλαν στη Ζάκυνθο. Ο Αλέξιος με έπεισε να πάω σχολείο, αλλά δεν το άφησα στην τύχη του, το κυνήγησα, σπούδασα, έκανα πολλά, κατέβαλα μεγάλη προσπάθεια και αγωνιζόμουν, πάντοτε, να γίνω καλύτερος.

 

ΕΡ.: Άρα, θα ξαναπηγαίνατε στο Σινά.

 

ΑΠ.: Βεβαίως, γιατί το επεδίωξα, για να διαπιστώσω αν είμαι κατάλληλος για μοναχός, διότι, εάν ερχόμουν στον Άγιο, θα ήμουν δίπλα στο σπίτι μου κι οι γονείς μου, τα αδέλφια μου και οι φίλοι μου, θα ήταν, από το πρωί μέχρι το βράδυ, στο κελί μου. Οπότε, δε θα μπορούσα να καταλάβω εάν μπορούσα να αποσυρθώ από τα εγκόσμια και να ζήσω μόνος μου. Τελικά, μπορώ να το κάνω!

 

ΕΡ.: Τι αγγίζει την ψυχή σας;

 

ΑΠ.: Ο ανθρώπινος πόνος, γιατί, πολλές φορές, δεν μπορώ να τον θεραπεύσω!

 

ΕΡ.: Μια ευχή για τη Ζάκυνθο;

 

ΑΠ.: Η “Ιθάκη” πληγώνει, αλλά και διδάσκει. Εύχομαι οι Ζακυνθινοί να βρουν τη δύναμη να ασχοληθούν με τη Ζάκυνθο!

 

ΕΡ.: Χρειάζεται δύναμη γι' αυτό;

 

ΑΠ.: Ναι, γιατί πρέπει να ξεπεράσουν τα προσωπικά τους, τις μικρότητές τους και τις επιλογές που δε συμφέρουν τον τόπο. Πρέπει να βρουν τη δύναμη να κάνουν το καλύτερο για τον τόπο μας, γιατί βουλιάζουμε. Η κατάσταση στο νησί μας είναι τραγική σε όλους τους τομείς!

Ημέρα Ζακύνθου