Ο Ηγούμενος της Μονής Κουτλουμουσίου για το θέμα της Εσφιγμένου

Δημιουργηθηκε στις Σάββατο, 19 Ιουνίου 2010

Γράφτηκε από τον/την Ομιλία στην Εστία Νέας Σμύρνης 19:55

Πραγματικά δεν ξέρω αν πρέπει να χαίρομαι η αν πρέπει να λυπάμαι σήμερα. Αφενός είναι χαρά η παρουσία μου σε σύναξη αγαπητών αδελφών. Αφετέρου, η αφορμή αυτής της σύναξης δεν μπορεί παρά να προξενεί λύπη.

Θα θέλαμε να μιλήσουμε για τις ευλογίες του Θεού, για τη χαρά της πνευματικής ζωής, για τις φανερώσεις του Αγίου Πνεύματος, για τα παλαίσματα των Αγίων, για τη νίκη επί του θανάτου.

Όμως, κλήθηκα να συνδράμω για την αντιμετώπιση μιας υπόθεσης της θλιβερής για μας σήμερα που φυλάσσουμε τον τόπο στο περιβόλι της Παναγίας. Μία υπόθεση που χτίσθηκε στην εμμονή, στον φανατισμό, στη φιλόνικη διάθεση και τώρα στη διεκδίκηση με χρήση αληθειών και ψεμάτων.

Όλοι γνωρίζουμε ότι από το 1972 οι οικούντες την Ιερά Μονή Εσφιγμένου (η τουλάχιστον οι διοικούντες) διέκοψαν όχι μόνο την εκκλησιαστική κοινωνία με το Οικουμενικό Πατριαρχείο, αλλά και περαιτέρω κάθε σχέση με το υπόλοιπο Άγιον Όρος.

Επί πλέον, παραμένοντας στη Μονή, προσχώρησαν σε σχισματική παράταξη παλαιοημερολογητών.

Ο λόγος που επικαλέσθηκαν ήταν οι επαφές του τότε Οικουμενικού Πατριάρχου με τον Πάπα της Ρώμης, προσφάτως όμως έχει επιστρατευθεί ένας ακόμη λόγος, η αποδοχή επιδοτήσεων που προέρχονται από την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Κάθε ενέργειά μας -σωστή, λανθασμένη η αμφισβητούμενη- φαίνεται ότι ποτίζει μία ρίζα πικρίας και χτίζει ένα μεσότοιχο φραγμού.

Πιστεύουν ότί έχουν δίκιο και ότι "είναι οι μόνοι που έχουν δίκιο. Αναρωτιέται όμως κάποιος, αν σύμφωνα με το ευαγγέλιο η τη ζωή των αγίων, η πεποίθησή μου ότί έχω δίκιο δικαιώνει την αποκοπή μου από το σώμα της Εκκλησίας και την καταφυγή μου σε οποιαδήποτε ομολογιακή παράταξη.

Είναι βέβαια αναφαίρετο δικαίωμά μου να πράξω κατά το δοκούν. Τα πράγματα όμως γίνονται πιο σοβαρά, όταν η προσωπική αυτή επιλογή παύει να είναι προσωπική και επιχειρεί να καθορίσει την ταυτότητα και το μέλλον ενός θεσμού. Τότε η ενέργειά μου προκαλεί ρήγμα στον ίδιο τον θεσμό και την παράδοση που εκπροσωπώ.

Η Ιερά Μονή Εσφιγμένου δεν ανήκει σε κανέναν παροδικό ηγούμενο, σε καμία επί μέρους ομάδα, σε κανέναν Πατριάρχη. Ανήκει σε όλους τους απ' αρχής έως έσχατων, σ' αυτούς που ήλθαν και σ' αυτούς που θα έλθουν, επώνυμους και ανώνυμους, ορατούς και αόρατους.

Ανήκει στο σώμα του Χριστού, τον ιερό θεσμό που θεσμοθετείται από το Άγιο Πνεύμα. Αν πρέπει από το σώμα αυτό του Χριστού να εκβληθεί ο Οικουμενικός Πατριάρχης, ως βλάσφημών το όνομα του Θεού (και μαζί του όλοί εμείς που τον μνημονεύουμε), ας φανερωθεί και ας κηρυχθεί πρώτα η αίρεσή του, και τότε κάθε χριστιανός θα έχει λόγο να μη τον αναγνωρίζει ως επίσκοπο, ούτε να αναγνωρίζει εμάς ως μέλη του Χριστού.

Αν όμως δεν ισχύει τούτο, ας αναλογισθούμε το έγκλημα που κάνουμε κατά του ιδίου του σώματος του Χριστού, εισάγοντας φιλονικεία, διάσπαση και διαίρεση. «Καλόν ο ζήλος της ευσεβείας,» λέει ο άγιος Ιωαννης ο Δαμασκηνός, αλλά όταν είναι «αγάπη συγκεκραμένος». Αυτό ήταν το μήνυμα που λάβαμε και από τους χαρισματικούς γέροντες των καιρών μας.

Προσφάτως η Αθωνική Πολιτεία έκρινε ότι η υπόθεση της μονής Εσφιγμενου έπρεπε, μετά από τόσα χρόνια αναμονής, να τακτοποιηθεί. Πιστεύω όχι τόσο για την επαναφορά της κανονικής τάξης. Αλλά περισσότερο για την αποκατάσταση της ευαγγελικής τάξης. Για τη συγχώρηση των συμφωνούντων και των διαφωνούντων -γιατί όλοι έχουμε θέση στην εκκλησία.

Τώρα έχει επιτευχθεί μία νομική τακτοποίηση. Όχι όμως η ευαγγελική νίκη επί του θανάτου. Γιατί υπάρχουν αδελφοί χωρισμένοι και ταμπουρωμένοι. Αδελφοί κατέχοντες εκείνα που δεν κατέχονται, και κατεχόμενοι από εκείνα που καταλύουν την ελευθερία μας.

Δεν ζητάμε το χωρισμό τους, δεν τους εχθρευόμεθα, δεν στεκόμεθα αντιμέτωποι - μολονότι κάπως έτσι αναπαύονται να παρουσιάζουν τα πράγματα. Λένε οι Πατέρες, πως εκείνος που σκανδαλίζεται, κρίνει, κατηγορεί η επιδεικνύεται, είναι ανελεύθερος άνθρωπος. Ως άνθρωποι που έχουμε κληθεί προς την ελευθερία των τέκνων του Θεού, οφείλουμε να σκύβουμε στο πρόβλημα του καθενός, να επιδιώκουμε τη συνδιαλλαγή και την αλληλοπεριχώρηση.

Δεν ζητάμε βέβαια την συμφωνία μέσα στο ψέμα. Πράγματι υπάρχει και μία επιφανειακή ενότητα συμφερόντων και συναλλαγής, μεταξύ ψευτών η ληστών. Αλλά ζητάμε την ενότητα εν Χριστώ Ιησού.Έτσι μόνο θα έχουμε την εμπειρία της νίκης επί του θανάτου.

Μπορεί βέβαια ο χωρισμένος να παραμείνει αδιάλλακτος στην απόλυτη βεβαιότητα του ότι είναι ο μάρτυς της Ορθοδοξίας. Μπορεί να έχει ταχθεί σε έναν ιερό πόλεμο κατά παντός διαφωνούντος. Τι γίνεται όμως αν πεισματικά αποκόπτει ένα κομμάτι του ιερού τόπου από την διαχρονική του παράδοση; Εδώ η συνείδηση βιώνει κάποιο αδιέξοδο, ως προς τον τρόπο αντιμετώπισης. 

Ίσως να φαίνεται απαισιόδοξο, όμως αναρωτήθηκα, αν με τέτοιες συνάξεις, όπως η αποψινή, επιτυγχάνεται κάποιος στόχος. Αν βέβαια στόχος είναι η πληροφόρηση του λαού του Θεού, σίγουρα έχουν κάποιο νόημα.

Αν στόχος είναι η υπέρβαση του αδιεξόδου, ελάχιστα έως καθόλου μπορούν να βοηθήσουν. Εκείνο όμως που μπορεί να βοηθήσει είναι η προσευχή όλων μας. Αν η σύναξή μας συμβάλει σε τούτο, θα έχει επιτύχει το μείζον. Μόνη ελπίδα και καταφυγή η ελπίς των απηλπισμένων, να δώσει φωτισμό και διάκριση, ώστε να σωθούν και ο τόπος και οι άνθρωποι.

Και θα κλείσω με τους λόγους του γέροντος Πορφυρίου: «Όταν ξεχωρίζομε τον εαυτό μας, δεν είμαστε χριστιανοί. Αληθινοί χριστιανοί είμαστε, όταν αισθανόμαστε βαθιά ότι είμαστε μέλη του μυστικού σώματος του Χριστού, με μία συνεχή σχέση αγάπης.Όταν ζούμε ενωμένοι εν Χριστώ, δηλαδή όταν ζούμε την ενότητα μέσα στην Εκκλησία Του με το αίσθημα του ενός...

Είμαστε ένα ακόμη και με τους ανθρώπους που δεν είναι κοντά στην Εκκλησία... Εμείς τα βλέπομε ανθρώπινα, κινούμαστε μ' άλλον τρόπο και νομίζομε ότι αγαπάμε τον Χριστό.

Ο Χριστός όμως, ο οποίος βρέχει επί δικαίους και αδίκους, μας λέει: Αγαπάτε τους εχθρούς υμών. Να ευχόμαστε να είμαστε όλοι μαζί, όλοι μαζί στον Θεό. Τότε, αν το ζούμε αυτό, θα έχομε τα ανάλογα αποτελέσματα."