Ηγούμενος Εφραίμ "Μέχρι τώρα για ενάμισι χρόνο σιωπούσα…αποφάσισα να μιλήσω"

Δημιουργηθηκε στις Παρασκευή, 05 Μαρτίου 2010

Γράφτηκε από τον/την Αιμίλιος Πολυγένης 01:55

Ο Ηγούμενος της Ιεράς Μονής Βατοπαιδίου Αρχιμανδρίτης Εφραίμ στην εκπομπή «Νέοι Φάκελοι» με τον Αλέξη Παπαχελά, απάντησε σε όλα τα ερωτηματικά που υπάρχουν γύρω από το θέμα των ανταλλαγών, τις σχέσεις με τα πολιτικά πρόσωπα, την Αγία Ζώνη και ότι άλλο αφορά τον ίδιο και την Μονή.

Το Πρακτορείο Εκκλησιαστικών Ειδήσεων «Romfea.gr», επιμελήθηκε και δημοσιεύει παρακάτω τα σημαντικότερα σημεία της συνεντεύξεως του κ. Παπαχελά με τον Ηγούμενο Εφραίμ για όσους δεν μπόρεσαν να δουν την εκπομπή.

«Μέχρι τώρα για ενάμισι χρόνο σιωπούσα και  ξέρετε στους μοναχούς αρέσει να σιωπούν, αλλά αποφάσισα να μιλήσω για το θέμα αυτό γιατί βλέπω ότι διαιωνίζεται αυτή η κατάσταση και σκανδαλίζονται οι πιστοί. Έτσι τα έφερε τώρα η Θεία Πρόνοια ώστε να μιλήσω γι΄ αυτό το θέμα, για το οποίο έγινε πολύ σάλος ως μη όφειλε και πραγματικά δεν το κρύβω ότι λυπηθήκαμε πάρα πολύ. Αυτό που με λύπησε πάρα πολύ, είναι ότι διάφοροι κατόρθωσαν να πείσουν τον λαό ότι έρχεται εδώ στο Άγιον Όρος ο μοναχός για να κάνει χρήματα. Δεν έρχεται για να κάνει χρήματα, αλλά για να διακονήσει Τον Θεό και τον άνθρωπο», τόνισε ο Ηγούμενος της Μονής Βατοπαιδίου, όταν ρωτήθηκε στην αρχή της εκπομπής να σχολιάσει το θόρυβο που δημιουργήθηκε.

Σε ερώτηση  του κ. Παπαχελά το ποιος ήταν ο λόγος που το Μοναστήρι ήθελε τη λίμνη, ο Ηγούμενος Εφραίμ τόνισε χαρακτηριστικά: «Καταρχήν ήταν καθήκον μας».

Στη συνέχεια, κατευθυνόμενοι στο χώρο που φυλάσσονται τα Αυτοκρατορικά  χρυσόβουλα και τα Πατριαρχικά σιγγίλια, ο κ. Παπαχελάς ρώτησε τον Ηγούμενο Εφραίμ: Αυτά πως τα ανακαλύψατε πρώτη φορά από προφορικές μαρτυρίες;

«Εδώ υπήρχε η παράδοση – τα γεροντάκια οι προκάτοχοι μας δεν ήξεραν πολλά γράμματα– αλλά μας έλεγαν ότι εδώ έχουμε χρυσόβουλα, έχουμε σουλτανικά φιρμάνια, έχουμε Πατριαρχικά σιγίλλια που λένε ότι η λίμνη είναι δική μας, αλλά και που επιβεβαιώνουν την κυριότητα της Μονής. Επίσης μας έλεγαν: “Εσείς που είστε μορφωμένοι μην αφήσετε τη Λίμνη”, έτσι και εγώ το θεώρησα αυτό σαν καθήκον μου», απάντησε ο Ηγούμενος της Μονής Βατοπαιδίου.

Ο Ηγούμενος  Εφραίμ μιλώντας για την κατάσταση  που βρήκε το μοναστήρι όταν πρωτοήρθε τόνισε: «Όταν ήρθαμε εδώ, είδαμε τις στέγες να τρέχουν νερά, υγρασία παντού, στα σκευοφυλάκια υπήρχαν πεταμένα πράγματα όπως τα κειμήλια και οι εικόνες, τα οποία ήταν γεμάτα από υγρασία. Εγώ τότε ήμουν 34 ετών και όταν μπήκα σε αυτό το Μοναστήρι είπα: «Παναγιά μου, πως θα τα βγάλω πέρα!!».

«Έμεινα όμως έκπληκτος  από την μεγαλοπρέπεια την  ιεροπρέπεια του χώρου, εδώ βρίσκεται αισθητά η Χάρις της Παναγίας μας, εδώ υπάρχουν εφτά θαυματουργικές εικόνες Της, υπάρχει η Αγία Ζώνη η οποία κάνει πάρα πολλά θαύματα. Πραγματικά νιώσαμε ότι αυτό το μοναστήρι είναι μεν ερειπωμένο και διαλυμένο, αλλά πρέπει να βρεθούν άνθρωποι να ασχοληθούν μαζί του για να το αναδείξουν», συνέχισε ο Ηγούμενος.

Αναστηλώσεις  – Χρήματα

Ένα ακόμα ερώτημα  ήταν στον ηγούμενο της Βατοπαιδίου, ήταν το πού βρέθηκαν τα χρήματα για τις πρώτες αναστηλώσεις.

Ο Ηγούμενος  στην απάντηση του, τόνισε χαρακτηριστικά: «Τα χρήματα ήταν από Κρατικές επιχορηγήσεις και από τα Ευρωπαϊκά προγράμματα. Αλλά τότε σκέφτηκα, ότι αυτές οι επιχορηγήσεις δεν είναι επαρκείς, επειδή το μοναστήρι είναι πολύ μεγάλο (35.000 τετρ. μέτρα δομημένη επιφάνεια). Είναι αδύνατο με αυτά τα μέσα να φτιαχτεί ένα τέτοιο μοναστήρι».

Σχετικά με την Αγία Ζώνη

Ο κ. Παπαχέλας  δεν παρέλειψε να ρωτήσει τον  Ηγούμενο της Ιεράς Μονής Βατοπαιδίου, ότι έχει κατηγορηθεί πως έχει χρησιμοποιήσει πολύ την Αγία Ζώνη την δεκαετία του ’90 .

Ο ηγούμενος  Εφραίμ τόνισε: «Δεν επεδίωξα να πάω  πουθενά! Τότε ο κ. Παπανδρέου ήταν άρρωστος και μου στείλανε ένα μήνυμα, ξέρετε θέλει ο κ. Παπανδρέου να προσκυνήσει την Αγία Ζώνη, αλλά λόγω υγείας δεν μπορεί να έρθει στο Μοναστήρι, ε τότε την πήγα εγώ και προσκύνησε. Ποτέ δεν πήραμε χρήματα για την Αγία Ζώνη, όλα τα χρήματα τα δίναμε στις τοπικές εκκλησίες που πηγαίναμε αλλά και σε ελεημοσύνες. Ποτέ δεν κρατήσαμε τίποτε. Είναι άδικη αυτή η συκοφαντία, πως βγάζαμε την Αγία Ζώνη για να παίρνουμε χρήματα ή να κάνουμε Δημόσιες Σχέσεις».

«Στα σπίτια των επιχειρηματιών που λέτε και  των πλουσίων με καλούσαν και&;nbsp;δεν  πήγαινα από μόνος μου, διότι  ερχόντουσαν εδώ και βοηθούσαν  όσο μπορούσαν το μοναστήρι. Εμείς, έτσι ανταποδίδαμε με το να τους πάμε την Αγία Ζώνη στο σπίτι τους για λίγο. Και να μην ξεχνάτε ότι αυτό είναι ένα παλαιό τυπικό. Αν διαβάσετε στα αρχεία της Μονής η Αγία Ζώνη πήγαινε στον οίκο των Δημογερόντων και γινόταν αγιασμός και έπαιρναν έτσι το σπίτι την ευλογία και την Χάρη της Αγίας Ζώνης».

Επίσης, ο Ηγούμενος  Εφραίμ απάντησε και στις κατηγορίες, ότι το Βατοπαίδι το παράκανε σε δημόσιες σχέσεις και ότι ο  γέροντας Εφραίμ έγινε εξομολόγος των ισχυρών.

Μεταξύ άλλων  ο Ηγούμενος της Βατοπαιδίου τόνισε: «Εγώ δεν κάλεσα κανέναν στο μοναστήρι! Ερχόντουσαν γιατί το μοναστήρι είχε ένα όνομα λόγω της φύσεως του, εμείς δεν κάναμε κάτι για να έχουμε κοσμική δόξα, απλά προβάλαμε την ιστορία, την πνευματική και πολιτιστική παράδοση της Μονής».

Ο σκοπός αξιοποίησης της Βιστωνίδας

Σε ερώτηση  ποιο ήταν τελικά το όραμα για τη λίμνη Βιστωνίδα, αλλά και τι ήθελε να κάνει εκεί η Μονή Βατοπαιδίου ο Ηγούμενος Εφραίμ τόνισε:

«Εκεί στη Βιστωνίδα  είχαμε σκοπό να συνεργαστούμε με τους ψαράδες, με τον Αλιευτικό Συνεταιρισμό, με τον οποίο είχαμε και έχουμε άριστες σχέσεις. Θα κάναμε εκεί έργα που θα αξιοποιούσαν την περιοχή. Όλη αυτή η εργασία θα έφερνε έσοδα στη Μονή αλλά και θα βοηθούσε εκεί τον τόπο. Επίσης, θέλαμε να συνεχίσουμε το φιλανθρωπικό έργο και εκεί. Γιατί εκεί υπάρχει μεγάλη φτώχεια. Όταν βλέπεις τον πόνο του ανθρώπου θέλεις να κάνεις κάτι για να βοηθήσεις. Γιατί είμαστε μοναχοί, δεν είμαστε βέβαια σπηλαιώτες, είμαστε στο Βατοπαίδι. Το Βατοπαίδι πάντοτε είχε το ένα πόδι στον ησυχασμό και το άλλο στην ιεραποστολή. Το γεγονός αυτό πάντα με κέντριζε».

Αγωγή κατά του Δημοσίου

Ο Ηγούμενος  Εφραίμ όταν ρωτήθηκε για την αγωγή  κατά του Δημοσίου, μεταξύ άλλων τόνισε: «Ακούστε, κάναμε την αγωγή γιατί όπως σας έχω πει πάντα συμβουλευόμασταν. Επειδή υπήρχαν εκεί τοπικές Υπηρεσίες που δεν αναγνώριζαν τα δικαιώματά μας, ο νομικός μας σύμβουλος πρότεινε ότι πρέπει να προχωρήσουμε σε αγωγή. Δεν έκανα κάτι μόνος μου, πάντα είχα συμβούλους που είναι άνθρωποι που αγαπάνε το μοναστήρι».

Φιλανθρωπικό  έργο της Μονής

Σε ερώτηση του κ. Παπαχελά μήπως η Μονή ξέφυγε από το όραμά της, ο γέροντας Εφραίμ απάντησε: «Το Βατοπαίδι έδωσε στον Ελληνισμό την Αθωνιάδα Ακαδημία, που από εκεί βγήκαν μαθητές όπως ο Ρήγας Φεραίος, ο άγιος Κοσμάς Αιτωλός, ο οποίος ίδρυσε 500 σχολεία και πολλοί άλλοι διδάσκαλοι του Γένους. Η Μονή βοήθησε οικονομικά την Μεγάλη του Γένους Σχολής, την Θεολογική Σχολή της Χάλκης, την Σχολή των Γλωσσών στην Κωνσταντινούπολη, το Πανεπιστήμιο Αθηνών και πολλά Εκπαιδευτήρια και Μητροπόλεις. Έτσι βρισκόμαστε και εμείς σήμερα σε ένα δρόμο, θέλουμε να συνεχίσουμε και εμείς την παράδοση. Διεκδικήσαμε την λίμνη ώστε να έχουμε έσοδα για τις αναστηλώσεις αλλά και για φιλανθρωπικό έργο. Είχαμε αυτό το όραμα να βοηθηθεί ο λαός αλλά και να συνεχίσει η Μονή την παράδοσή της. Δεν νομίζω να ξεφύγαμε από αυτό το όραμα, γιατί τότε μόνο ξεφεύγει ο μοναχός από τον προορισμό του, όταν φύγει ο νους του μοναχού από τα πνευματικά.

Το  χρονικό της Βιστωνίδας

Επίσης, ο κ. Παπαχελάς  ανέφερε στον ηγούμενο της Μονής  Βατοπαιδίου, ότι άνθρωποι του Νομικού Συμβουλίου λένε ότι για παρόμοιες υποθέσεις, μας πήρε 15 χρόνια και η υπόθεση της Βατοπαιδίου τέλειωσε σε 55 μέρες.

«Το θέμα αυτό της  Βιστωνίδας είχε αρχίσει εδώ και 14 ολόκληρα χρόνια, και το στάδιο των ανταλλαγών διήρκησε 4 χρόνια. Είναι λάθος που μας κατηγορούν ότι οι ανταλλαγές έγιναν εν στιγμή χρόνου. Σας το ξαναλέω ότι μας πήρε 4 ολόκληρα χρόνια», απάντησε ο Ηγούμενος Εφραίμ.

Σχετικά με offshore εταιρείες

Σε ερώτηση, αν η μονή είχε offshore εταιρία, ο Ηγούμενος Εφραίμ τόνισε: «Ακούστε καταρχήν δεν είχαμε καμία offshore εταιρεία αυτό είναι λάθος, η Rassadel δεν είναι offshore εταιρεία είναι μια Κυπριακή εταιρεία. Εμείς καλέσαμε κάποια δικά μας πνευματικά παιδιά και τους είπαμε: “εμείς δεν ξέρουμε από οικονομικά, βοηθήστε μας να αξιοποιηθεί η περιουσία της Μονής ώστε να γίνουν οι αναστηλώσεις και για τις μεγάλες ανάγκες που έχουμε ως μοναστήρι, αλλά και να συνεχίσουμε να κάνουμε φιλανθρωπικό έργο”. Η εταιρεία αυτή ελέγχεται, και όταν ρώτησα μου είπαν ότι είναι πεντακάθαρη». 

Οι  ανταλλαγές

Όσον αφορά το θέμα των ανταλλαγών, ο κ. Παπαχελάς ανέφερε στον Ηγούμενο Εφραίμ, ότι λένε πολλοί ότι το θέμα των ανταλλαγών κινήθηκε από το Μαξίμου, αλλά και από εκεί δόθηκε η ανάλογη βοήθεια.

Ο Ηγούμενος  της Μονής Βατοπαιδίου τόνισε κατηγορηματικά: «Καθόλου! Καμία βοήθεια, κανείς απολύτως! Την ανταλλαγή την επέβαλαν οι Τοπικοί φορείς που πίεζαν. Όταν μου είπε ο Υπουργός για την ανταλλαγή, εγώ αρχικά αντέδρασα, αλλά οι νομικοί μας σύμβουλοι μου είπαν: “Δεχθείτε γέροντα, γιατί διαφορετικά θα πρέπει να προσφύγουμε στα Ευρωπαϊκά Δικαστήρια και η υπόθεση θα πάρει πολλά χρόνια”. 

Η Μονή Βατοπαιδίου  είναι ΝΠΔΔ, προέκταση του Κράτους

Ο κ. Παπαχελάς  ανέφερε στο γέροντα Εφραίμ ότι  «υπάρχει απλός κόσμος που λέει ότι  όταν υπάρχει κρίση δημοσιονομική  στη χώρα, δεν θέλει να βλέπει ο άλλος το Κράτος ουσιαστικά να χαρίζει σε ένα μοναστήρι ακίνητα μεγάλης αξίας» και ο Ηγούμενος της Μονής Βατοπαιδίου απάντησε:

«Μα δεν χάρισε το Κράτος. Το Κράτος διεκδικούσε τη λίμνη. Το μοναστήρι μας έδωσε 35.000 στρέμματα στην Χαλκιδική (εννοεί μετόχια Άγιος Μάμας και Σοφουλάρ) παραιτουμένου του Δημοσίου πάσης αξιώσεως για τη λίμνη (εννοεί το Νομοθετικό Διάταγμα του 1924).

Εάν λοιπόν πάρει το Κράτος τη λίμνη τότε η Μονή θέλει τα 35.000 στρέμματα πίσω, αυτή ήταν η συμφωνία μεταξύ Δημοσίου και Μονής. Γίνεται αυτό το πράγμα; Μπορεί να χάσει το μοναστήρι την περιουσία του; Δεν έπρεπε εγώ καθηκόντως να διεκδικήσω αυτήν την περιουσία; Όχι για εμένα αλλά για το μοναστήρι. Νομίζω ότι αν δεν διεκδικούσα την περιουσία αυτή θα ήμουν υπόλογος ενώπιον Θεού και ανθρώπων».

Στην ερώτηση  του κ. Παπαχελά κατά πόσο ζημιώθηκε το Δημόσιο, ο Ηγούμενος απάντησε: «Πώς ζημιώθηκε το Δημόσιο; Το Δημόσιο  δίνει σε Δημόσιο πρόσωπο.

Και η Μονή Βατοπαιδίου είναι προέκταση  του Κράτους, είναι Νομικό Πρόσωπο  Δημοσίου Δικαίου. Το μοναστήρι είναι εθνικό κέντρο, είναι καλλώπισμα του Ελληνισμού, στολίδι του Ελληνισμού. Το Κράτος έδωσε τόσα χρήματα για το Μουσείο του Παρθενώνα, και καλά έκανε. Εδώ τί είναι; Το μοναστήρι είναι Βυζάντιο ολόκληρο.

Έχουμε 400.000 κειμήλια που θέλουν συντήρηση, έχουμε δύο σκευοφυλάκια, έχουμε αποθήκες που φθείρονται τα κειμήλια. Έχουμε κάνει μελέτες και χρειάζονται δεκάδες εκατομμύρια για να συντηρηθούν τα κειμήλια αυτά. Εδώ δεν είναι Κράτος; Τί είναι το μοναστήρι; Είναι κανένας ιδιωτικός οργανισμός; Μήπως το έχει κανένας εφοπλιστής ως ιδιωτική του περιουσία; Αφού θυμάμαι ότι οι προκάτοχοί μας έλεγαν ότι έκαναν συμφωνία για να έρθουν ως φύλακες στα μοναστήρια του Αγίου Όρους υπάλληλοι του Υπουργείου Πολιτισμού λόγω της μεγάλης λειψανδρίας (βλ. ειδική μελέτη αρχιτέκτονα Παύλου Μυλωνά).

Ο μακαριστός Οικουμενικός Πατριάρχης Αθηναγόρας που είχε έρθει στους εορτασμούς της χιλιετηρίδας του Αγίου Όρους είχε πει ότι “ήρθαμε να εορτάσουμε την χιλιετηρίδα του Αγίου Όρους αλλά στην ουσία ήρθαμε να εορτάσουμε την κηδεία του Αγίου Όρους”. Και αυτομάτως η Παναγία έκανε αυτό το θαύμα, έφερε τόσους μοναχούς στα μοναστήρια, ξαναζεί το Άγιον Όρος, θάλλει η Ορθοδοξία. Και αυτό είναι χαρά για το έθνος, χαρά για το κράτος για τις εκάστοτε κυβερνήσεις».

Επισκέψεις ισχυρών προσώπων στη Μονή

Ο κ. Παπαχελάς  ανέφερε στον Ηγούμενο Εφραίμ ότι  του κάνει εντύπωση που δεν  έρχονται πλέον στη Μονή όλοι αυτοί  οι ισχυροί και επώνυμοι, ενώ παλιά  ερχόντουσαν και διαφήμιζαν το μοναστήρι. Ο Γέροντας Εφραίμ είπε: «Όποιος  θέλει μπορεί να έρθει. Δεν θα διώξω κανέναν. Όντως έρχονταν πολλοί, και τα εγκώμια που μας έκαναν ήταν πολλά. Τώρα βέβαια εσιώπησαν.

Ήρθαν πάρα πολλοί, η μισή ΝΔ και το μισό ΠΑΣΟΚ ήρθε εδώ. Στελέχη των εκάστοτε κυβερνήσεων και επαινούσαν το έργο της Μονής. Εγώ όλους τους συγχωρώ, όλους τους αγαπώ. Δεν άφησα την καρδιά μου να κινηθεί ένα δευτερόλεπτο εναντίον κανενός απολύτως».

Η Μονή Βατοπαιδίου ως "ερειπωμένη" αυτοκρατορία

Στην ερώτηση του κ. Παπαχελά: «Μήπως το σχέδιο να ξαναφτιάξετε μία αυτοκρατορία ήταν πολύ μεγάλο και προκάλεσε»; ο Ηγούμενος Εφραίμ απάντησε: «Ήταν καθήκον μου να ξαναφτιάξουμε την Μονή Βατοπαιδίου που ήταν μία ερημωμένη αυτοκρατορία. Και ούτε τα 2/5 του μοναστηριού δεν έχουν αναστηλωθεί ακόμη. Περισσότερο από το μισό μοναστήρι είναι σαν ερείπιο. Δεν έπρεπε να εργασθώ για να φτιάξω αυτό το φιλοκαλικό οικοδόμημα που λέγεται Μονή Βατοπαιδίου;

Σε ερώτηση  του κ. Παπαχελά αν έχει μετανιώσει ο γέροντας Εφραίμ σε κάτι που έκανε, απάντησε ο Ηγούμενος: «Έκανα το καθήκον μου ενώπιον του Θεού και των ανθρώπων. Αλάθητος δεν είμαι».

Η κοινή γνώμη για τον γέροντα Εφραίμ

Σε επισήμανση του κ. Αλέξη Παπαχελά ότι πολλοί έχουν μία αρνητική εικόνα για  τον Ηγούμενο Εφραίμ, ότι τον θεωρούν  ως Ρασπούτιν ή μάνατζερ Ηγούμενο, ο γέροντας Εφραίμ απάντησε: «Εγώ δεν έχω παράπονο από κανέναν. Λυπούμαι που σκανδαλίστηκε ο λαός και αυτό δεν έπρεπε να γίνει. Προσεύχομαι για αυτό το θέμα και παρακαλώ τον Θεό όλους αυτούς τους ανθρώπους να τους συγχωρέσει και τους διαβεβαιώνω ότι μεν μπορεί να είπαμε μερικά πράγματα αλλά εμείς δεν είμαστε αλάθητοι. Όμως προσπαθούμε να ανταποκριθούμε στην αποστολή μας, που η αποστολή μας είναι ο αγιασμός και μόνο. Αυτή είναι η πρώτη αποστολή μας».